*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #تفسیر_تخصصی #جلسه_صدوبیست‌وچهارم وَلِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ ۚ وَالَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا؛ برای هر کسی، وارثانی قرار دادیم، که از میراث پدر و مادر و نزدیکان ارث ببرند؛ و (نیز) کسانی که با آنها پیمان بسته‌اید، نصیبشان را بپردازید! خداوند بر هر چیز، شاهد و ناظر است.(نساء، ۳۳) اصطلاحات: ۱. تصدير يا ردّ العجز علی الصدر ۲. حکم تأسیسی و امضایی ✅ موضوع: تناسب آیات ❓تناسب میان آیات 32 و 33 سوره نساء و آیات ارث چگونه برقرار می شود؟ ✍ وقوع آيه ۳۳ در سياق آیه ۳۲ و اشتمال آن بر سفارش به اعطاي نصيب هر سهم داری تأييد می‌كند كه اين آيه و آيه قبل خلاصه گيری برای احكام و اوامر وارد در آيات ارث و سفارش اجمالی به محتوای آن‌ها باشند، همان گونه كه در آيه ۷ سوره «نساء لِلرِّجالِ نَصيب....»، در صدر آيات ارث آمد و بيان اجمالی و قاعده گونه برای احكام كلی ارث بود. پس اين آيه از باب «ردّ العَجُز علی الصدر» است، زيرا مضمون آن جمع بندی چيزی است كه در صدر آيات مزبور آمده بود. ✅ موضوع: مضاف الیه کل ❓مفسران در خصوص مضاف الیه «کل» در « لِكُلٍّ جَعَلنا مَوالِي » چه احتمالاتی داده اند؟ ✍ مفسّران درباره مضاف اليه «كُل» در «لِكُلٍّ جَعَلنا مَوالِی» سه احتمال داده‌اند: 1⃣ متوفّا و ميّت (لكلّ ميّت) كه مورِّث باشد. 2⃣ هر چيز (لكلّ شي ء) كه به ارث باز می‌گردد. 3⃣ انسان (لكلّ انسان)؛ يعنی برای هر يك از انسان ها ـ اعم از رجال و نساء ـ موالی ای قرار داديم. ⬅️ به دو دليل، احتمال سوم (لكلّ انسان) اولی و اقرب است: ◀️ وارثان، «موالی» شخص (ميّت) هستند؛ چنان كه فرمود: 💥 «واِنّي خِفتُ المَوالِي مِن وَرائي» نه موالی مال و ميراث. ◀️ خطاب صدر آيه و ذيل آن بايد هماهنگ باشد، در حالی كه اگر ميّت مضاف اليه باشد، جمله «فَآتوهُم نَصيبَهُم» بدون مخاطب می‌ماند و نمی‌توان ميّت را كه تكليفی ندارد، مخاطب اين امر دانست؛ امّا اگر گفته شود كه 💥 «أيّها الناس جعلنا لكلّ واحد منكم موالی»، خطاب به امّت اسلامی و جامعه بشری است و می‌توان به آنان خطاب كرد كه نصيب موالی را بدهيد و بدين ترتيب، انسجام صدر و ذيلِ آيه نيز حفظ می‌شود. ✅ موضوع: عام بودن جعل ❓جعل درعبارت «لکل جعلنا موالی» بر چه قسمی از انواع جعل دلالت دارد؟ ✍ ظاهراً «جعل» در آيه از نوع تشریعی در مقابل تکوینی است. جعل تشریعی نیز خود بر دو نوع تاسیسی و تنفیذی است. 👈 اين جعل، يعنی تشريع ارث در اسلامِ انبيای پيشين بوده و در اسلام پيامبر خاتم صلی الله عليه و آله و سلم نيز هست، همان گونه كه حضرت زكريّا عليه‌السلام فرمود: 💥 «واِنّی خِفتُ المَوالِي مِن وَرائي»، پس ارث بردن از مختصات اسلام به معنای اخص نيست، بلكه اسلام خاص آن را امضا كرده است. 👈 اگر هم اسلام بخشی از ضمان جريره را كه ديگران تأسيس كرده اند، امضا كرده است، باز هم جعل بر آن صدق می‌كند، چون جعل اعم از تأسيسی و تنفيذی است و چنانچه اسلام آن را تأييد نكند، مجعول و مشروع نيست و اثر حقوقی ندارد. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin