تاملی در روش فلسفی ملاصدرا، فلسفه صدرا علوم دیگر را در خود هضم کرده است. 📝 • ملا صدرا چه می‌کند؟ او با کلام، فلسفه مشاء، فلسفه اشراق و عرفان مواجه می‌شود. به عبارت دیگر، با چهار نحله فکری که پیش از این داشتیم به تعامل می‌پردازد. ملا صدرا از طریق عرفان و تفسیر، ارتباطی با آیات و روایات برقرار می‌کند، اما بیشتر در شور عرفانی غوطه‌ور است و قرائت عرفانی از آیات را مد نظر دارد. این مواجهه لزوماً مستقیم با تفسیر نیست. • ملا صدرا آثار تفسیری هم دارد و از برخی آیات به تولیدات فلسفی می‌رسد. مثلاً او اشاره می‌کند که از این آیه، فکر حرکت جوهری به ذهنش رسیده است. اما بیشتر ارتباط او با آیات از طریق عرفان و کتاب‌های عرفانی مانند آثار ابن عربی و دیگران است. • او می‌تواند این تفکرات را در درون خود هضم کند و به سلوک عملی مانند شیخ اشراق اعتقاد دارد. ملا صدرا نه‌تنها به استدلال قائل است، بلکه هم استدلال مشائی و هم استدلال اشراقی و تصوف و سلوک اشراقی را کنار نمی‌گذارد، بلکه تمامی این‌ها را می‌پذیرد و در عین حال با کلام هم مواجه می‌شود. او بحث‌های کلامی را طرد نمی‌کند، بلکه به آن‌ها توجه می‌کند، در برخی موارد قبول می‌کند و در بسیاری از موارد رد می‌کند؛ اما آن‌ها را در دل فلسفه خود هضم می‌کند. • موفق به گذر از اشراق و مشاء می‌شود و نشان می‌دهد که می‌تواند عرفان را از منظر فلسفی بازخوانی کند. او سعی می‌کند یک دور عرفان را با نگاه فلسفی، حتی با اصطلاحات فلسفی بازخوانی نماید. به عنوان مثال، در بحث موجود در عرفان، او کلمه «احدیت» را به زبان فلسفی بازگو می‌کند و برای آن استدلال‌های فلسفی ارائه می‌دهد. ـــــــــــــــــــــ 📕 برگرفته از جلسه دوم درسگفتار نظام فلسفی علامه طباطبایی، حجت الاسلام علی اسدی ـــــــ ❖ مدرسه علوم انسانی اسلامی ❞ سها ❝ https://eitaa.com/msoha_ir