در تفسیر سوره واقعه یکبار ذيل بحث ظهور انسان به صورت های مختلف در اخرت اشاره میشود چون در آخرت ماده وجود ندارد اجتماع صورت هاي مختلف محال نيست همانطور كه در ذهنمان مي توانيم آب و آتش را باهم جمع كنيم. یکبار ذيل بحث محدوديت اختيار اصحاب يمين گفته میشود در عالم مثال هرصورتي ابا دارد از اينكه صورت دیگری را بپذیرد همانطور که در ذهنمان نمی توانیم صورت آب و آتش را جمع کنیم. این دو چطور جمع میشود ؟ متن پاسخ استاد: سلام علیکم مقصود از سخن اول در مورد اجتماع صورت ها، این است که وجود مجرد از ماده، می‌تواند، نمود و بروز گوناگون به صور مختلف داشته باشد. مثلا انسان حریص ،از جهت این صفت، به صورت حیوان مناسب با آن دیده شود مثلاً بصورت مورچه ، از جهت شکم چرانی ، مثلاً به صورت گاو و از جهت بد خلقی به صورت گرگ دیده شود و هکذا، پس وجود واحد، جامع صور مختلف از جهات مختلف میباشد . اما آنچه در سخن دوم مطرح شد مقصود این است که هر صورت خاص، ذاتا اِبا دارد از اینکه به صورت دیگری مبدل شود. مثلا صورت آب به حسب ذاتش با صورتهای دیگر اختلاف دارد و از آن جهت که صورت آب است نه مبدل به صورت دیگر میشود و نه با حفظ صورت آب، صورت آتش میشود یعنی در عین اینکه صورت آب است صورت آتش باشد . این امکان ندارد. این امر در مورد صور ذهنی نیز صادق است در ذهن، صورت آب و آتش را میتوانید با هم تصور کنید پس هردو به وجود ذهن واحد ، موجود اند، پس به این معنا، باهم جمع شدند و اما به این معنا که صورت آب در ذهن ، صورت آتش هم باشد یعنی در عین آب بودن، صورت آتش هم باشد چنین چیزی نمیشود. ایتا تلگرام