امتحان در عصر غیبت(۲) 🔻آنچه که گذشت امتحان به ثروت و فقر بود و اما نوع دیگری از امتحان است که به جسم انسان بازمی گردد. خدای متعال می فرماید: «أم حَسِبتُم أن تَدخُلوا الجَنَّةَ ولَمّا يَأتِكُم مَثَلُ الَّذينَ خَلَوا مِن قَبلِكُم مَسَّتهُمُ البَأساءُ والضَّرّاءُ وزُلزِلوا حَتّي يَقولَ الرَّسولُ والَّذينَ آمَنوا مَعَه مَتي نَصرُ اللّهِ اَلا اِنَّ نَصرَ اللّهِ قَريب» در آیه ی شریفه "الباسا" امتحان مالی و "الضراء" امتحان جسمی است. 🔻امیرالمؤمنین در صفات متقین می فرماید: «و أجسادهم نحیفه» اجساد آنها نحیف است، یعنی اولویت آنها جسم و فراهم نمودن خواسته های جسمی نیست. از یاوران امیرالمؤمنین علیه السلام دو برادر بودند که زيد بن صوحان و دیگری صعصحه بن صوحان نام داشتند که حضرت هر دو آنها را به دو خصوصیت معرفی می کند و می فرماید: «خَفِيفَ الْمَئُونَةِ كَثِيرَ الْمَعُونَةِ» به خدا سوگند تو مردی کم خرج و بسیار کمک کننده بودی و این سخن را حضرت زمانی به زيد بن صوحان می گوید که در آخرین لحضات عمر خود بود و در جنگ با دشمن به شهادت رسید. ✍️از آنچه که گفته شد روشن می شود که امتحان به اشکال مختلفی برای مؤمنین و یاران امام معصوم ظهور پیدا می کند و بنابراین امتحان را نمی توان خاص و بلکه دلیل غیبت دانست. 🔻شیخ طوسی می گوید: اخباري كه دال بر امتحان شيعه در زمان غيبت و دشواري كار بر ايشان و آزمايش صبر آنان بر غيبت است، صرفاً خبر دادن از سختي‌هاي ايشان است، نه اين كه خداوند متعال امام عليه السلام را غايب نموده تا اين كه مردم را امتحان كند و چگونه خداوند چنين چيزي را اراده كند در حالي كه لازمه آن، ظلم و معصيتي است كه از جانب ستمكاران بر مؤمنان مي‌رود و خداي متعال اين را نمي خواهد بلكه سبب غيبت همان ترسي است كه گفته ايم(📚الغيبة ص ۳۳۵) 🔻آیت الله خرازی می نگارد: اینکه طبق بعضی روایات، غیبت موجب امتحان خلق و غربال شدن آنها است، این بیان فایده غیبت است، نه سبب غیبت(📚بدایة المعارف ج ۲ ص ۱۳۹) 🔻شیخ صدوق در باب " علة الغیبة" از کتاب کمال الدین جلد ۲ روایتی از بابت امتحان مردم نیاورده است و این روایات را در ابواب دیگر ذکر کرده است . 🔻استاد سید مهدی مجتهد سیستانی با برسی روایات در این رابطه می گوید: این سخن(امتحان دلیل غیبت نباشد) ضعیفی نیست؛ زیرا روایت امام صادق علیه السلام(إن للقائم غیبة قبل أن یقوم، قلت له: لم؟ قال: یخاف... غیر أن الله تبارک و تعالی یحب أن یمتحن الشیعة) صراحتا علت غیبت را قتل معرفی کرده و در ادامه سخن از امتحان آورده است، و روایت امام باقر علیه السلام(و ذلک بعد غیبة طویلة لیعلم الله من یطیعه بالغیب و یؤمن به) در کنار مجهول بودن راوی آن، ممکن است مرادش علت طولانی بودن غیبت باشد و نه علت اصل غیبت(📚کتاب مهدی ص ۱۹۹) 🔻و نیز استاد جواد جعفری در کتاب پاسخ به شبهات غیبت امام دوازدهم، تفاوت بین آثار و دلایل غیبت قائل شده است و امتحان را از آثار غیبت می شمارد.