💠کتاب شناسی مهدوی | الغیبه نعمانی📙
این کتاب قدیمی ترین کتاب ویژه مهدوی شیعه است که اکنون در دست ما است.
🔻 مرحوم نعمانی: محمد بن ابراهیم بن جعفر نُعمانی، معروف به ابن ابی‌زینب (درگذشت ۳۶۰ق۹۷۱م)، متکلم، مفسر و محدث شیعی قرن چهارم هجری قمری. وی از شاگردان کلینی بوده و برای کسب علم و شنیدن حدیث به شهرهای مختلف از جمله شیراز، قم، بغداد و حلب مسافرت کرد. از ابن ابی‌زینب آثاری بر جای مانده که مشهورترین آن، کتاب الغیبه است.
🔻تاریخ تألیف: حدود ۱۲ سال بعد از غیبت صغری.
زیرا در باب دهم کتاب تصریح می کند: «سن حضرت قائم الآن هشتاد و خرده ای است» که اگر فرض کنیم او ولادت حضرت قائم علیه السلام را ۲۵۶ و آغاز غیبت کبری را ۳۲۹ دانسته و مراد از «و خرده ای» را پنج سال بگیریم، سال تالیف این کتاب می شود ۳۴۱ یعنی تنها ۱۲ سال پس از غیبت کبرای حضرت قائم موعود علیه السلام.
🔻 انگیزه تألیف: جناب نعمانی در کتاب غیبت خویش اینگونه می نویسد: «... من تاه و تحیر و افتتن و انتقل عن الحق و تعلق بمذاهب أهل الزخرف و الباطل إلا من قلة الروایة و العلم و عدم الدرایة» (📚الغیبه ی نعمانی/ص 27) به جان خودم سوگند هر کس که به وادی گمراهی و سرگردانی رفته و گرفتار فتنه و انحراف و انتقال از حق به باطل شده و طرفدار مذاهب و فرقه های بیهوده شده است، فقط به خاطر کمی دانش و ندانستن روایت و عدم فهم و درک دین است. مرحوم نعمانی در ادامه تأکید می دارد که علاج این موضوع ذکر روایات در این باره است.
🔻 ساختار کتاب: این کتاب ۲۶ باب دارد.
تعداد احادیث هر باب: باب ۱: ۱۲، باب ۲: ۲، باب ۳: ۷، باب ۴: ۴۰، باب ۵: ۱۳، باب ۶: ۲۴، باب ۷: ۱۹، باب ۸: ۱۱، باب ۹: ۵، باب ۱۰: ۹۰، باب ۱۱: ۱۷، باب ۱۲: ۲۰، باب ۱۳: ۴۶، باب ۱۴: ۶۸، باب ۱۵: ۸، باب ۱۶: ۱۵، باب ۱۷: ۶، باب ۱۸: ۱۸، باب ۱۹: ۵، باب ۲۰: ۱۳، باب ۲۱: ۱۰، باب ۲۲: ۵، باب ۲۳: ۴، باب ۲۴: ۹، باب ۲۵: ۷، باب ۲۶: ۴.
تعداد روایات شماره گذاری شده در تمام ابواب: ۴۷۸
نام ابواب ۲۶ گانه این کتاب به ترتیب چنین است: در نگهداری سِرّ آل محمد از نااهلش – اخبار اعتصام به حبلالله – بحث امامت - ائمه اثنا عشر در قران و انجیل و تورات – درباره کسانی که مدعی امامت شوند – احادیثی حول امامت از طریق اهل سنت – کسی که دربارهٔ ائمه شک کند – لزوم حجت در زمین - چنانچه دو تن روی زمین باشند یکی امام است - آنچه دربارهٔ غیبت از جمیع ائمه رسیده است – تحمل مشقات و انتظار فرج – سختی‌ها و ناملایمات شیعه در غیبت - صفات و سیره حضرت مهدی(عج) - علائم پیش از ظهور - اوضاع نابسامان جامعه قبل از ظهور - نهی از تعیین وقت برای ظهور - سختی‌ها و مشکلات امام از جانب جاهلان هنگام ظهور – خروج سفیانی – پرچم امام زمان(ع)، پرچم رسول خداست - جیش الغیب – وضع شیعه هنگام خروج قائم – دعوت جدید – سن حضرت هنگام امامت و زمان امامتش – روایاتی دربارهٔ اسماعیل فرزند امام صادقشناخت امام قائم - مدت حکومت قائم پس از قیام.
این کتاب ۵ روایت از کتاب سلیم بن هلالی و ۸۰ روایت از کتاب کافی نقل کرده است.
و نکته ی مهم این است که کتاب مرحوم نعمانی اخبار ملاقات شیعیان با امام زمان را نقل نکرده است، برخلاف کتاب الغیبه شیخ طوسی و کتاب کمال الدین شیخ صدوق.
🔻 نسخه رضویه: معتبر ترین نسخه از این کتاب، نسخه ی رضویه است که قابل تأمل است، زیرا کتاب های امروزی که از الغیبه چاپ می شود از روی این نسخه نبوده و تفاوت هایی با نسخه ی رضویه دارد، مثل عبارت «الیمانی من المحتوم» که در نسخه ی رضویه و علامه ی مجلسی و شیخ حر عاملی وجود ندارد.
#کتاب_شناسی_مهدوی
#نور_نما