ما در پیاله عکس رخ یار دیده ایم
ای بی خبر ز لذت شرب مدام ما
┄┅═✾
معنای کلمات ✾═┅┄┈
[ پیاله ] این واژه یک واژه یونانی و به معنای ظرف کوچک شراب است؛ همان که در عربی "کأس" و در فارسی "کاسه" می گویند
[ عکس ] این واژه امروز به معنای تصویر است؛ ولی در گذشته و در کلام و سخن حافظ به معنای پرتو و بازتاب و انعکاس است.
در گذشته برای معنای عکس که تصویر باشد از واژه های "صورت" و "نقش" استفاده می کردند
[ عکس رخ یار ] پرتو رخسار محبوب، تجلی حق، بازتاب نور خدا
[ لذت ] بهره، نصیب
[ شرب ] نوشیدن، باده نوشی
[ مدام ] مداوم، پیوسته، بی وقفه، همواره، همیشگی
[ شرب مدام ] همیشه نوشی
┄┅═✾
شرح ✾═┅┄┈
حافظ می گوید: خدا در دل ما تجلی کرده و نور خدا در دل ما تابیده، و نور خدا کار باده را می کند؛ یعنی مایه مستی و شیدایی و شور است و به همین خاطر از "دل" با واژه پیاله یاد می کند.
وقتی نور خدا وصف باده و شراب پیدا کرد، طبیعتا دل وصف پیاله و جام و ساغر و کأس پیدا خواهد کرد و این نور حق و بازتاب و تجلی و انعکاس او در دل ما از آنجایی که همواره و پیوسته و مدام است، از شراب نوشی ما پیوسته است و از مستی ما هم همواره است، و از آنجایی که دیگران چنین مستی را تجربه نکرده اند، در نتیجه از لذت و بهره ما هم خبری ندارند و غافل اند.
و البته این مصرع می تواند به ما نیز مرتبط باشد اگر که "عکس" را به معنای برعکس بدانیم چون ما در پیاله و ظرف دل خود به جای اینکه رخ یار ببینیم، عکس او را می بینیم؛ یعنی چیزی که برعکس و نقطه مقابل اوست؛ یعنی شیطان را می بینیم و به همین دلیل است که مدام خماریم و پیوسته کسل و فسرده و افسرده ایم؛ یعنی درست نقطه مقابله اولیای حق هستیم.
به یاد داشته باش که اساسا برای اولیای خدا نتنها دل مثال پیاله دارد و بلکه هر چیزی وصف پیاله پیدا می کند؛ ماه، خورشید، گل، درخت، دریا و همه چیز برای آنها مثل آینه است که چهره ی حق را در آن مشاهده می کنند و به همین خاطر هر چیزی برای آنها مایه ی مستی و سرور است؛ کسی را تصور کنید که جام باده در دست داشته باشد و دائما جرعه به جرعه سَر بکشد که او دیگر هوشیاری می فهمد؟ خود می بیند؟ او خود پسند و خود مدار می شود؟ هرگز
#نور_ماه
#غزلیات_حافظ
________ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________