♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 8⃣6⃣ تدبر در سوره ❓منظور از دلوك الشمس و غسق الليل در آيه ۷۸ سوره بني اسراييل چيست؟ اين آيه به كدام يك از نمازهاي يوميه اشاره دارد؟ پاسخ ۱ : آيه ۷۸ ـ در اين آيه اوقات نمازهاى پنجگانه بگونه اى بس لطيف ياد شده و چون سوره اسراء در مكه نازل گشته، روى اين اصل نمازهاى پنجگانه از فرائض مكيّه است، و "قرآن الفجر" كه به معنى خواندنى فجر مى باشد در برابر چهار نماز ديگر كه از "لدلوك اشمس الى غسق اليل" مستفاء مى گردد داراى دو امتياز است: ۱ـ اختصاص به نماز صبح پس از عموميت نمازهاى چهارگانه ديگر. ۲ـ خواندنى بودن آن كه گوئى نمازهاى ديگر در مقابل نماز صبح اينگونه خواندنى نيست، مانند وحى به چهار پيامبر الوالعزم در برابر وحى آخرين بر پيامبر آخرين كه به نام «وصّى» و «وصبنا» آمده كه گوئى وحى بر آنها در مقابل وحى آخرين وحى نيست، مانند رسالت آن حضرت كه رسالت هاى گذشته در برابرش تنها مقدمه اى وانمود شده، از اينجا مستفاد مى گردد كه "صلاة وسطى" نيز نمونه بارزش نماز فجر است، چنانكه در آيه (۲:۲۳۸) به تفصيل گذشت. "لدلوك الشمس" و نه "من دلوك ااشمس" يا "عند دلوك الشمس" دليل است بر شموليت آن نسبت به دو نماز ظهر و عصر ما بين زوال خورشيد تا غروب، چنانكه دو آيه ديگر "الى غروب الشمس" و "الى غروبها" اين وقت پايانى را براى نماز عصر مقرر داشته، و چون دلوك به معناى ميل از وسط آسمان است و «لام» در «لدلوك» به معناى ميل مماس و نه آغاز براى خورشيد مى باشد، روى اين اصل، جمله "لدلوك الشمس" از لحظه نخستين زوال شمس را تا غروب آن شامل است، و بر حسب آياتى ديگر اين زمان در اختصاص نماز ظهر و عصر است، بر خلاف بعضى روايات كه "دلوك الشمس" را غروب خورشيده ناميده، در صورتى كه غروب خورشيد پنهان شدن آن است و نه تمايلش، تمايل خورشيد دركل زمانهايى است كه خورشيد پيداست و رو به پنهانى مى رود، مگر اينكه اين پنهانى خورشيد در غروب در حاشيه اين تمايل روزانه مقصود باشد، كه در اين صورت نماز مغرب و عشاء هم مشمول "لدلوك الشمس" خواهد بود، و "الى غسق اليل" هم گواهى است بر اين شموليت. "غسق اليل" بيانگر آخر وقت نماز عشاء است و «الى» در اين ميان اشاره اى است به وجود نماز ديگرى در شب كه همان مغرب است، چنانكه نماز عصر نيز مشمول "لدلوك الشمس" مى باشد كه عصرش تا غروب خورشيد و مغربش را از آغاز مغرب است، و چون «ليل» به معنى كل تاريكى در برابر روز مى باشد و «غسق» منتهاى تاريكى آن است، روى اين اصل آغاز «ليل» مغرب و پايانش نيز اخر تاريكى نزديك طلوع خورشيد مى باشد، و نه آنكه آخرش را طلوع فجر بدانيم كه اينجا زمان ميانه بين مغرب و طلوع فجر غسق نيست، بلكه بيش از نيم ساعت پس از غسق است، زيرا چنانكه اشاره شد «غسق» آخرين مرحله تاريكى است، و به عبارت ديگر همانطور كه آغاز "دلوك الشمس" آغاز ظهر است كه خورشيد در نهايت درخشش مى باشد، "غسق اليل" نيز به معناى وسط واقعى شب است كه آغاز كاستن آن مى باشد. در "قرآن الفجر" كه دو مزيّت بيان شده علتش اين آمده است كه "ان قرآن الفجر كان مشهوداً": نماز صبح مشهو بوده است، يعنى فرشتگان شاهد آن بوده اند و نه انسانها، زيرا انسانها آن هنگام نوعاً خواب هستند ولى در چهار نماز ديگر نوعاً بيدارند، بنابراين ويژگى نماز صبح در مشهود بودن مربوط به فرشتگان خواهد بود، و اينجا جاى اين سؤال است كه مگر فرشتگان در نمازهاى چهارگانه ديگر حاضر وناظر نيستند كه اينجا شاهد و ناظرند؟ پاسخ اين است كه فرشتگان شب در نمازهاى شب شاهدند، سپس فرشتگان روز در نمازهاى روز، مى ماند نماز فجر كه هم روز است و هم شب، هم شب است و هم روز، بنابراين فرشتگان شب و روز در تعويض پُست پاسدارى و شهادت نمازها، هر دو نسبت به نماز فجر شاهدند. از تفسیر فرقان https://b2n.ir/m41693 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛