♻️♻️♻️ #قرآن‌فهمی‌برای‌همه : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 9⃣3⃣ تدبر در سوره #ذاریات ❓منظور از عبادت در ايه وماخلقت الجن و الانس الا ليعبدون چيست؟ بنظر من خیلی از مجهولات ما واقعاً قابل پاسخگویی نیستند. مثلاً جهان از کجا آمده، چرا خلق شده، هدف از حیات چیست؟ چرا در جهان شر وجود دارد و و و قرآن هم دأب پاسخ به این سوالات را نداشته. مثلاً وقتی گفته ما جهان را خلق کردیم تا بیازماییم کدامتان نیکوکارترین است، اساسا غایت و غرض خلقت را نگفته چون چنین سوالی مطرح نبوده که بخواهد پاسخ دهد. بلکه مقصود توجه دادن به خالق بوده است که آنان برایش شریک قرار می دادند. بدین نحو که این جهان را «ما» خلق کرده ایم که از رهگذر آفرینش آن نیکوکاری شما را می آزماییم. پس، غرض تعیین هدف خلقت نبوده بلکه غرض، تاکید‌بر وحدانیت خالق بوده است. سیاق آیات هم گویای موارد این گونه است. ضمن اینکه قرآن بالاخره در ظرفی نازل شده و این ظرف یعنی پیامبر که خود یک انسان بوده و یک انسان هرچه باشد انسان است و محدودیت های بشری بر او حاکم است. یعنی قرآن در حدی سخن گفته که عقل بشری از عهده فهم آن برآید نه بیشتر. همانگونه که امام علی گفتند انبیا برای بیرون آوردن همین عقلهای دفن شده مبعوث شدند. درباره آخرت هم چون عقل انسان به آن نمی رسد (حتی پیامبر) تاویل یعنی حقیقت خارجی آن را فقط خدا می داند. (و ما یعلم تاویله الا الله) هدف خلقت را هم عقل بشر در همین حد میفهمد که بر اساس وجدان، نیک کردار باشد. اما بدیهی است که این هدف غایی خلقت نیست ولی چیزی است که وجدان و عقل انسان در شرایط زیست دنیوی در نهایت درک میکند. یعنی عقل انسان وظیفه را می فهمد و غایت را نه، چون دسترسی ندارد. قرآن هم وظیفه محور تعیین هدف کرده است. قرآن فراتر از عقل نگفته است. عقل هم همین حد را فهم می کند. منتها متکلمان مسلمان دوست داشته اند که برای پرسشهای مستحدث هم از قرآن پاسخ جفت و جور کنند تا به زعم خودشان جاودانگی قرآن را نشان دهند. اما حقیقت آن است که قرآن درباره اصل اصل هدف خلقت هیچ چیزی بیان نکرده است. برای مثال گمان برخی این است که هدف غایی از خلقت انسان عبادت است. این گمان بر اساس تفسیر نادرست از آیه و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون شکل گرفته است. تفسیر نادرست آیه را چنین معنا می کند: «و من جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه مرا «عبادت» کنند.» در این تفسیر، تاکید آیه بر عبادت کردن است. آیا واقعا چنین معنایی از آیه بر می آید؟ اگر آیه را تقطیع کنیم و به قبل و بعد و قرینه مقامی نزول آن توجه نکنیم چنان معنایی از آیه بر خواهد آمد. اما آیات قرآن اولا با توجه به سیاق و سپس با توجه به قرینه های دیگر تفسیر می شوند و این جمله هم مانند دیگر آیات قرآن مستقل از سیاق و بافت یکپارچه موضوعی نازل نشده است. حال این آیه را بر اساس قرینه های یاد شده معنا می کنیم. 🔹الف. سیاق: این آیه در سوره ذاریات قرار داره... از آیه 47 ببعد سوره نفی شرک است و اینکه این خداست که زمین و آسمان را خلق کرده و شما را روزی می دهد نه بتها و دیگر شریکانی که قرار داده اید... بنا بر این این خداست که سزاوار عبادت است نه بتها و شریکان... پس سخن از هدف خلقت نیست، بلکه معبود واقعی و شایسته را معرفی کرده است. یعنی تاکید روی عبادت نیست بلکه هدف اصلاح عقیده درباره معبود است... پس معنای آیه این است: و من شما انس و جن را خلق نکردم مگر «مرا» عبادت کنید نه بتها را. بنا بر این، اساسا این آیه لزوم عبادت را مفروض و قطعی دانسته و سپس معبود نادرست را نفی و معبود واقعی را معرفی کرده است. 🔹ب. سوره ذاریات در مکه نازل شده و سوره های مکی در قبال اتفاقات و مسایل مکه رهنمود صادر می کردند. اهل مکه منکر عبادت نبودند، بلکه عبودان متعددی در کنار خدای یکتا می پرستیدند و سوره ذاریات و همه سوره های قرآن از لزوم عبادت سخن نگفته اند بلکه مدام یکتایی و وحدانیت خدا را در عبادت گوشزد کرده اند. 🔹ج. در آیات متعدد مکی، سخن از وحدانیت خدا در عبادت است که هم مضمون آیه سوره ذاریات هستند. مانند: ایاك نعبد... تنها تو را می پرستیم ان اعبدوا الله... که الله را بپرستید أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ ۚ إِنَّنِي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ که جز الله را عبادت نکنید... امر الا تعبدوا الا ایاه... امر کرد که جز او را عبادت نکنید... و دهها آیه دیگر که نفی شرک می کنند و در سیاق آنها هم منت گذاردن بخاطر نعمتها و خلقت و... است. آقای دكتر سيد جعفر صادقی https://v.ht/zariyat کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛