#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
💢 رحمت الهی
🔹 دین را چه چیزی اداره می کند؟ درست است که گاهی مسئله ﴿خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ٭ ثُمَّ الْجَحِیمَ صَلُّوهُ﴾[1] [می باشد]، امّا این در حدّ ضرورت و نهایت است. قبلاً هم ملاحظه فرمودید که دین جهنّم دارد، عذاب دارد، بگیر و ببند دارد، امّا این بگیر و ببند نه در خطّ مقدّم است، نه هم سطح رحمت رحیمیه است. اینکه گفته شد رحمت خدا بیشتر از غضب خداست، این سخن درست است؛ امّا روایات یک مطلب دقیق تری می گویند؛
لطف خدا بیشتر از جرم ماست ٭٭٭ نکته سربسته چه دانی خموش[2]
نه تنها لطف خدا #بیشتر از غضب خداست، بلکه لطف خدا #پیشتر از غضب اوست، این مهم است! یعنی چه که پیشتر است؟ یعنی مهندسی کار خدا را #رحمت او اداره می کند. نقشه جهان به دست کیست؟ به دست غضب خداست یا به دست رحمت خداست؟ آیا غضب خدا در ردیف رحمت خداست که خدا هم رحمت دارد و هم غضب که گاهی غضب نقشه می کشد و گاهی رحمت؟ یا رحمت مقابل ندارد؟ آن رحمت رحمانیه که «وَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِی وَسِعَتْ كُلَّ شَیءٍ»[3] و در قرآن هم آمده است که ﴿وَ رَحْمَتِی وَسِعَتْ كُلَّ شَیءٍ﴾[4] این مقابل ندارد، این «الرَّحْمٰن» مقابل ندارد؛ نقشه کارهای جهان به دست «الرَّحْمٰن» است و عالَم را «الرَّحْمٰن» دارد اداره می کند.
🔹 این بیان نورانی امام سجاد (سلام الله علیه) در صحیفه که فرمود: «وَ أَنْتَ الَّذِی تَسْعَی رَحْمَتُهُ أَمَامَ غَضَبِه»[5] همین را دارد تفسیر می کند؛ یعنی مهندسی عالَم به دست رحمت است و نقشه راه را رحمت ترسیم می کند؛ این رحمت ترسیم می کند که کجا جای عفو باشد و کجا جای انتقام باشد؛ آن جا که جای انتقام است برابر رحمت است، رحمت الهی اقتضا می کند که یک بگیر و ببندی هم باشد تا #حق مظلوم از ظالم گرفته شود. این چنین نیست که خدا رحمت و غضبی دارد، این چنین نیست که ما هم ﴿أَشِدَّاءُ عَلَی الْكُفَّارِ﴾ هم ﴿رُحَمَاءُ بَینَهُمْ﴾[6] [باشیم]، خیر! ما ﴿أَشِدَّاءُ عَلَی الْكُفَّارِ﴾ یک، ﴿رُحَمَاءُ بَینَهُمْ﴾ دو، آن عقل که رحمت رحمانیه الهی را نشان می دهد، آن رهبری می کند و نقشه راه تنظیم می کند که کجا ﴿أَشِدَّاءُ﴾ و کجا ﴿رُحَمَاءُ﴾؛ این چنین نیست که اینها در مقابل هم باشند یا «عِدل» و همتای هم باشند. این دو، دو کفه ترازویی هستند که به رهبری یک شاهین عمل می کنند و آن شاهین، شاهین رحمت است، آن دیگر مقابل ندارد؛ این از لطایف بیانات نورانی امام سجاد (سلام الله علیه) در صحیفه است که فرمود: «وَ أَنْتَ الَّذِی تَسْعَی رَحْمَتُهُ أَمَامَ غَضَبِه»، این مهندس نقشه می کشد که کجا غضب باشد و کجا رحمت؛ مثل مهندسی که دارد نقشه ساختمان طرّاحی می کند، کجا اتاق مطالعه باشد؟ کجا جای پذیرایی باشد؟ کجا جای استراحت باشد و کجای جای دستشویی؟ این نقشه راه را علم تنظیم می کند، این طور نیست که دستشویی در کنار اتاق مطالعه «عِدل» هم باشند، نقشه مهندس به دست کیست؟ نقشه این ساختمان را چه کسی دارد تنظیم می کند؟ علم دارد تنظیم می کند، این طور نیست که دستشویی در قبال اتاق مطالعه باشد، آن علم است که می گوید کجا دستشویی باشد و کجا جای استراحت باشد. #رحمت خدا دارد عالَم را تنظیم می کند، رحمت خدا #پیش از غضب اوست، نه بیش از غضب او! نه اینکه خدا رحمت و غضبی دارد و رحمتش بیشتر از غضب اوست، این هست! رحمت او بیشتر از غضب اوست، اما آنچه مهم تر از همه است این است که هر دو مأموم می باشند؛ رحمت رحیمیه مأموم است؛ غضب و انتقام الهی که فرمود: ﴿إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمِینَ مُنتَقِمُونَ﴾[7] مأموم است؛ این دو مأموم، دو صف از نماز جماعت هستند که به امامت #رحمت_مطلقه کار می کنند، «وَ أَنْتَ الَّذِی تَسْعَی رَحْمَتُهُ أَمَامَ غَضَبِه» چقدر این سخن شیرین است؟! این است که ما این کلام را می بوسیم! فرمود قبل از اینکه او بگوید بگیر و ببند، «رحمت» امام است، آن امام دستور می دهد که کجا ﴿خُذُوهُ فَغُلُّوهُ﴾ و کجا بگویید ﴿ادْخُلُوهَا بِسَلاَمٍ آمِنِینَ﴾.[8] نقشه راه را رحمتی که ﴿وَسِعَتْ كُلَّ شَیءٍ﴾ به عهده می گیرد، بنابراین چیزی به عنوان غضب در عالَم نیست، #رحمت است که دارد جهان را اداره می کند.
[1]. سوره حاقة، آیات30 و 31.
[2]. دیوان حافظ، غزل284.
[3]. الكافی(ط ـ الإسلامیة)، ج4، ص72.
[4]. سوره اعراف، آیه156.
[5]. الصحیفة السجادیة، دعای16.
[6]. سوره فتح، آیه29.
[7]. سوره سجده، آیه22.
[8]. سوره حجر، آیه46.
📜 به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببریم و از قرآن کمک بگیریم
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom