✍️ سلسله آموزش‌های نویسندگی ✅ مراحل نگارش(۱) منظور،گام‌ها و اقدام‌هایی است که رعایت آن‌ها، به نوشته، اعتبار و غنا و سلامت می‌بخشد و آن را از انسجام، برخوردار می‌سازد و کار نویسنده را آسان‌تر می‌سازد. برای نوشتن مقاله یا تحلیل یا کتابی در مسألۀ خاص یا تهیۀ گزارش جامع پیرامون یک موضوع و حادثه و... باید این نکات را رعایت کرد: 1️⃣ فکر روی موضوع اندیشیدن روی موضوع و یافتن طرحی جامع دربارۀ آن و احاطۀ ذهن به جوانب مختلف آن، اولین کار در نویسندگی است. بی اندیشه دست به قلم نباید برد. می‌توان گفت نویسندگی بر پایۀ اندیشمندی استوار است. اندیشیدن یعنی: ـ تمرکز فکر روی یک موضوع و جلوگیری از تشتّت فکر و ذهن ـ تمدید و استمرار آن فکر روی موضوع، مثلاً یک ساعت فکر مداوم ـ شناخت رابطۀ اشیاء (ایجاد رابطه) ـ استنتاج (انتقال از جزئیات به کلیات) این گونه اندیشه دربارۀ موضوعات، ذهن ما را خلّاق و مولّد می‌سازد. همچنان که گفته شد مثل تمرکز نور خورشید به وسیلۀ یک ذره بین روی یک نقطه، که ایجاد احتراق می‌کند و بدون تمرکز و استمرار، اثر نمی‌بخشد. «فکر» سرمایه‌ای است که باید آن را به کار زد و «ذهن» گنجینه‌ای است که باید سراغش رفت. نگارشی که فقط بر پایه نقلیات استوار باشد و از اندیشه و فکر تهی، نوعی دستفروشی است نه «تولید». اندیشیدن یک هنر است و نوشته را از پشتوانه برخوردار می‌سازد. نویسندگی تنها احساس و توصیف و لفّاظی و عبارت پردازی نیست. 2️⃣ تعیین محورها هر موضوع را به تناسب محتوا و ابعادش ابتدا باید محوربندی کرد، بخش‌های اصلی و فرعی آن را مشخص ساخت و ‌آن را از کلی بودن در آورد و عناوین ریزتر را بر مبنای محورها و جهت‌های مختلف موضوع، استخراج کرد تا امر نگارش پیرامون آن‌ها ساده‌تر باشد. هر چه محورها ریزتر و جزئی تر باشد نوشتن آسان‌تر می‌شود و تهیۀ مواد خام عملی‌تر می‌گردد. 3️⃣ تهیۀ مواد خام نویسنده، برای محورهای تعیین شده در هر موضوع، نیاز به معلومات دارد. آگاهی‌های لازم، مواد خام هر نوشته را فراهم می‌کند. این معلومات لازم از دو طریق به دست می‌آید: الف: حافظه (یادآوری و فکر) ب: مطالعه (جمع‌آوری و تحقیق) حافظۀ انسان بسیاری مطالب را در خود دارد که باید به آن مراجعه کرد و با تأمل روی محورها، از ذخیرۀ ذهنی و آرشیو حافظه مدد گرفت. تجربه نشان می‌دهد که هر کس سراغ این منبع برود، دست خالی بر نمی‌گردد. «تداعی معانی» در این رهگذر به انسان کمک شایانی می‌کند. معانی و مفاهیم، یکدیگر را فرا می‌خوانند و ذهن و حافظه است که آن‌ها را در یک ردیف قرار می‌دهد. مطالعه نیز برای کسب معلومات ضروری است؛ چه از طریق پرسیدن از افراد مطلع و صاحب‌نظر، و چه از راه جمع‌آوری اطلاعات از مردم، به صورت گزارش و نظرخواهی عمومی و چه با خواندن کتب و منابع. جواد محدثی برگرفته از کتاب «با اهل قلم» #نویسندگی #پژوهشکده_باقرالعلوم 📲 پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) @rboresearch