💢ضرورت شناخت شرایط اجتماعی صدور روایت در تشخیص تقیه ✔️استاد سید احمد مددی: 🔹بسیاری از موارد حمل بر تقیه، غیر علمی است مثلا می‌گفتند که این روایت امام رضا (ع) تقیه است چون مطابق با فتوای شافعی است یا مطابق رأی ابوحنیفه است در حالیکه این دو شخصیتی نبودند در آن زمان. ابوحنیفه توسط شاگردش ابویوسف شناخته شد. ابوحنیفه که بالخصوص بد نام بود. نزد عده ای متهم به بی دینی بود. در تاریخ بغداد آمده دو مرتبه او را توبه دادند. مولف تاریخ بغداد حنبلی است با حنفی‌ها خیلی بد هستند. تاریخ بغداد خیلی به ابوحنیفه هجوم آورده و می‌گوید : مَا وُلِدَ فِي‌ الإسْلَامِ أشْأمُ مِنْ أبِي‌حَنِيفَةَ. 🔸مجموعه روایاتی که ما در مذمت ابوحنیفه داریم عُشر روایات عامه نمی‌شود. بخاری و.. از او روایت نقل نمی‌کنند. ابوحنیفه الان به خاطر عثمانی‌ها معروف شده است؛ چون عثمانی‌ها ترک بودند و می‌خواستند حکومت کنند و ابوحنیفه قائل نبود که حاکم باید قریشی باشد.و محمد بن محمد غزالی شافی که در کتاب المنحول فی الاصول آورده است: (فاما ابوحنیفة فقد غلب الشریعة ظهراً لبطن و شوش مسلکها و غیر نظامها و اردف جمیع قواعد الشرع باصل هدم به شرع محمد مصطفی ص و من فعل شیئاً من هذا مستحلاً کفر و من فعله غیر مستحلا فسق. ). 🔹همچنین ابن حبان از سفیان ثوری(۱۶۱هـ) یکی از قله‌های حدیثی معاصر ابوحنیفه، نقل می‌کند که: «استتیب أبو حنیفة من الکفر مرتین: ابوحنیفه را دو بار از کفر توبه دادند»(المجروحین، ۳/۶۴) حنفی‌ها می‌گویند این استتابه برای خوارج بوده است ولی من یادم نمیاد در زمان ابوحنیفه ، خوارج حاکم شده بودند. نام کامل او «نعمان بن ثابت بن زوطی» اصلاً معلوم نیست که زوطی متعلق به کجاست ؟ برخی گفته اند کابل برخی خراسان و... لذا اصل و نسب درستی هم ندارد. 🔸یا اینکه گفته می‌شود امام صادق (ع) از شافعی تقیه کند! خود شافعی در معرض قتل بود و متهم به تشیع بود. سال تولدش همان سال شهادت امام صادق (ع) است. در میان فتواهای او بسیار اختلاف است، آراء او در مصر و عراق تغییر پیدا کرد. بنابراین آنها به این حد نبودند که امام بخواهد از آنها تقیه کنند. در این میان مالک اهل مدینه است و قابل اعتنا است. مالک صاحب رأی اهل مدینه است. در موطاء حدود 300 مورد رأیش، همان رأی مالک است. مالک به عکس از امام صادق (ع) نقل حدیث می‌کند و با دیده احترام به او نگاه می‌کند. 🔹نکته دیگر که حائز اهمیت است اینکه در روایت عمر حنظله می‌گوید مطابق آنچه که حکام عامه می‌گویند، تقیه واقع می‌شود: ... قَالَ يُنْظَرُ إِلَى مَا هُمْ إِلَيْهِ أَمْيَلُ حُكَّامُهُمْ وَ قُضَاتُهُمْ فَيُتْرَكُ‏ وَ يُؤْخَذُ بِالْآخَر...(الكافي (ط - الإسلامية) ؛ ج‏1 ؛ ص68) 🔸بنابراین در عصر اخباریها حمل بر تقیه زیاد شد و مثل مرحوم صاحب حدائق گفت صرف اختلاف تقیه است نه اینکه لزوماً مطابق با عامه باشد. بنابراین بحث تقیه فروعاتی پیدا می‌کند./ درس خارج فقه، 93/10/19 #استاد_مددی •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri