🔘
سایههای آهنی: زوال آفرینش در عصر اتوماسیون
🔻قسمت دوم
▫️در ادامه بایید بگوییم:آقای "کوماراسوآمی" فیلسوف، محقّق و نویسنده هندیالاصل در کتاب "فلسفهٔ هنر شرقی و مسیحی" ابتدا این سوال را مطرح میکند که مردمِ قدیم اوقات فراغتشان را چگونه سپری میکردند؛ بدون اینترنت، هواپیما و دیگر اسباب مسافرت، موبایل، تلویزیون، سینما و...؟ سپس توضیح میدهد که مفهوم "اوقات فراغت" مولود دنیای مدرن است؛ برای کسی که بین کار و زندگی فاصله میگذارد و دوست دارد آن مدت محدودی که در شنبه و یکشنبه دراختیارش است، هرطور که هست زندگی کند و این برایش مهم میشود. اسم این بخش، زندگی و اوقات فراغت است و بقیهاش شرّ است، چون کار خستهاش میکند؛ به این دلیل که در کار آفرینندگی ندارد.
▫️ماشین دارد به جای انسان کار میکند. مانند ظهور صنایع مختلف که عملاً آفرینندگی را در مشاغل بسیاری از بین بردهاند و موجی از افسردگی را بجای گذاشتهاند. مثال امروزیترِ آن هوش مصنوعی است که در ظهور و بروزهای اولیه خود، هنرهای نویسندگی، عکاسی، تصویربرداری، تصویرسازی، نقاشی، فیلمسازی و ایدهپردازی و... را تحتالشعاع قرار داده و آرام به سمت انزوا میبَرد.
▫️شهید آوینی در کتاب توسعه و مبانی تمدن غرب در اینباره میگوید: «انسان آفرینندگیاش را از دست داده است. ماشین جای انسان را گرفته است. ماشین موجودیت خودش را دارد: بیگانگی ایجاد میکند، مشکل روانی می سازد. دنیای مدرن باید طوری این مشکلات را سامان دهد؛ چون آدمها نشاط ندارند و باید کارشان، شرّ مطلق را از سر بگذرانند. با این اعصاب خرد، کارآمد نخواهند بود و در نتیجه چرخ اقتصاد سرمایهداری نخواهد چرخید. دنیای مدرن برای ایجاد شعف در آنها دیسکوها، شرابخانهها، تلویزیونها، برنامههای تفریحی و ستاره بارانهای نورانی تدارک دیده است. "دیزنی لَند" را به همین منظور، بعد از جنگ جهانی دوم در آمریکا ساختند. چیزی باید مردم را سَرِ حال آورد. مردمی که خسته از ده - دوازده ساعت کار به خانه میرسند باید با جوکهای تلویزیونی و شرابخانهها و دیسکوها انبساط خاطر بیابند.»
▫️ترافیک سنگینِ جادههای شمال در آخر هفتهها و تعطیلات مناسبتی چند روزه، گویای این است که برخی از افراد جامعه ما نیز به آفت عدم آفرینندگی و رسوخ مدرنیسم ابتلایِ زیادی پیدا کردهاند. در حالی که آفرینندگی به قدری اهمیت دارد که "شهید مطهری" در سخنرانی اسفندماه سال ۵۲ در دانشگاه ملی آن را یکی از معیارهای شخصیت انسانی نام میبرد. همچنین در کتاب فطرت ذیل فصل گرایشهای مقدس میگوید: «يکی ديگر از گرايشها،....خلّاقيت و ابداع است. اين گرايش در انسان هست که میخواهد خلق کند و بيافريند، چيزی را که نبوده است به وجود بياورد. درست است که بشر برای رفع حوائج زندگیاش هم به کار صنعت و خلّاقيت و ابداع پرداخته است، ولي همين طور که علم، هم وسيلهای بوده برای زندگی و هم خودش براي انسان هدف بوده است [خلّاقيت نيز چنين بوده است.]...و اين تمايل در هر انسانی هست که میخواهد آفريننده باشد.»
✍️میلاد حسنزاده
📮انجمن سواد رسانه طلاب؛
📲
ایتا |
آپارات |
اینستاگرام