‏ 1 ✳️ انسانِ توحيدى، از آن جا كه حق را متجلّى در همه ظهوراتش مى‏بيند از هيچ چيزى به غير از حق ترس و حساب نمى‏برد. به ويژه در گرفتارى‏ها وغم‏ها تنها پناه و دستگيره را ذات حق تعالى مى‏داند. رسول اللّه صلى الله عليه و آله در وصايان خويش به حضرت على عليه السلام فرمود: يا عَلِىُّ أَمانٌ لِأُمَّتِى مِنَ الْهَمِّ؛ لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ الَّا بِاللَّهِ لامَلْجَأَ وَ لامَنْجى‏ مِنَ اللَّهِ إِلَّا إِلَيْهِ. اى على عليه السلام ذكر «لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ الَّا بِاللَّهِ» یعنی : هيچ گردش و نيرويى نيست مگر به سبب خداوند؛ و پناه و گريزى از خدا به جز به سوى او نيست علی جان ! این ذکر امت مرا از غم و اندوه در أمان مى‏دارد. خداوند متعال در دنيا به لطف و رحمت خودش مؤمن و كافر را در پناه خود از نعمت‏ها بهره‏مند مى‏سازد و حتى خطرات و آسيب‏هاى بسيارى را از آنان دور مى‏سازد. امّا در آخرت ديگر جاى لطف و گذشت نيست، بلكه محل پاداش و كيفر است كه بايد هر انسانى به حق خود برسد. از بدبختى‏هاى بسيارى از آدميان در قيامت؛ نداشتن سرپناه و ياورى براى نجات است. آنان كه رشته‏هاى ارتباط خود را با پروردگار و بندگان خالص و انبيا و اوليا بريده‏اند در آن جا يار و ياورى ندارند. ابزارهاى مادى از كار مى‏افتد و دوستى‏ها و رابطه‏ها برچيده مى‏شود و هر كس را خداوند گمراه سازد، راه نجات و پناهى براى او نيست. پروردگار در سوره شورى به اين نكته‏هاى اساسى توجه داده و مى‏فرمايد: اسْتَجِيبُواْ لِرَبّكُم مّن قَبْلِ أَن يَأْتِىَ يَوْمٌ لَّامَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ مَا لَكُم مّن مَّلْجَإٍ يَوْمَئِذٍ وَ مَا لَكُم مّن نَّكِيرٍ» «شوری 47» پيش از آن كه روزى فرا رسد كه از سوى خدا هيچ بازگشتى براى آن نيست، پروردگارتان را اجابت كنيد، آن روز براى شما هيچ پناهگاهى و هيچ راه انكارى [نسبت به اعمالى كه مرتكب شده‏ايد] وجود ندارد. اگر كافران خيال كنند در آن روز پناهگاهى غير سايه لطف او و حامى‏اى غير رحمت او باشد سخت در اشتباهند، حتى سايبان هم كه جلوگير عذاب الهى باشد، وجود ندارد. آنگاه كه حق تعالى مى‏فرمايد: يَوْمٌ لَّامَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ» «شوری 42» روزى فرا رسد كه از سوى خدا هيچ بازگشتى براى آن نيست. مراد روز قيامت است نه روز مرگ؛ كه هيچ كسى در برابر اراده و فرمان او براى بازگشت نمى‏تواند تصميم بگيرد و حتى براى دفاع از گناهان هم راههايى كه تصوّر مى‏كند، بسته مى‏شود. از بازگشت يقينى و جان پناه و ابزار دفاعى و دوستى هم به طور كلى محروم است. و با حضور شهود و كاتبان اعمال، جاى انكار و عذر هم باقى نمى‏ماند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 81 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2