🍃🌸 🇮🇷 🌸🍃 #یاران_معصومین #محمد_بن_ابی‌بکر محمد بن ابی‌ بکر (۱۰-۳۸ق) ملقب به عابد قریش، فرزند خلیفه اول و اسماء بنت عمیس بود. بعد از درگذشت ابوبکر و ازدواج مادرش با امام علی علیه‌السلام، در خانه ایشان پرورش یافت. بین او و امام محبت دوجانبه وجود داشت و امام او را فرزند خویش می‌خواند. جایگاه او در نزد امام علی علیه‌السلام را هم‌سنگ جایگاه ابوذر در نزد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله دانسته‌اند. او از مخالفان برجسته عملکرد خلیفه سوم به شمار می‌آمد. در دوره امام علی علیه‌السلام جزء شرطةالخمیس بود و در جنگ‌های جمل و صفین فرماندهی بخشی از سپاه امام را به عهده داشت. منابع حدیثی و تاریخی شخصیت او را ستوده‌اند. او در جریان حمله سپاه شام به مصر به شهادت رسید. 🔶🔸زندگی‌نامه محمد بن ابی‌بکر در ذی قعده سال حجة الوداع در ذی‌الحلیفه (در فاصله هشت کیلومتری جنوب غربی مسجدالنبی در مسیر مکه) به هنگام سفر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به حج، به‌دنیا آمده است.[۲] کنیه او ابوالقاسم بود. بر این اساس او هم‌نام و هم‌کنیه پیامبر(ص) است. پدرش ابوبکر، هنگامی که محمد دو سال و چند ماه بیشتر نداشت، درگذشت. مادرش اسماء بنت‌عمیس از زنان بزرگ صدر اسلام است. وی ابتدا همسر جعفر بن ابی طالب بود، ولی پس از شهادت جعفر، با ابوبکر ازدواج کرد و ثمره این ازدواج محمد بود.[۳] پس از فوت ابوبکر، اسماء به ازدواج حضرت علی علیه‌السلام درآمد و بدین ترتیب محمد بن ابی‌بکر به خانه امام علی علیه‌السلام راه یافت.[۴] محمد تحت تربیت و پرورش ایشان قرار گرفت و از نزدیک با شیوه زندگی و سیره آن حضرت آشنا شد و این امر باعث شد که علاقه وافری به ایشان پیدا کند. امام علی علیه‌السلام نیز متقابلاً محمد را دوست داشت و او را «فرزند خود از صُلب ابوبکر» می‌خواند.[۵] در نهج البلاغه نیز به نقل از آن حضرت آمده است: او (محمد) دوست من بود و چون فرزندم او را پرورش داده بودم.[۶] 🔶🔸شخصیت و اعتقادات شخصیت محمد بن ابوبکر از سوی اکثر منابع به نیکی یاد شده و صفاتی مانند صداقت، دیانت و نجابت را به وی نسبت داده‌اند.[۷] نقل شده است که وی به مردم سفارش می‌کرد که چنانچه عملی خلافِ حق از وی سر زد، به وی تذکر دهند.[۸] در روایات شیعی نیز از وی به نیکی یاد شده است. در حدیثی از امام صادق علیه‌السلام، محمد بن ابی بکر نجیب‌ترینِ نجیبان، از خانواده‌ای بد معرفی شده است.[۹] همچنین امام علی درباره او فرمود: «خدا محمد را بیامرزد که هر چه توانست کوشید و تکلیف خویش را انجام داد.»[۱۰] مقام و منزلت محمد بن ابی بکر نزد امام علی علیه‌السلام را با مقام و منزلت ابوذر غفاری نزد رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله قابل مقایسه دانسته‌اند. او از حواریون امام علیه‌السلام به‌شمار می‌آمد.[۱۱] محمد بن ابوبکر در خصوص خلفای سه گانه معتقد بود که آنان حق امام علی علیه‌السلام را در احراز خلافت زیر پا گذاشته‌اند و درباره عثمان معتقد بود او از احکام خدا و سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله عدول کرده است.[۱۲] او علی علیه‌السلام را نخستین شخصی می‌دانست که به پیامبر ایمان آورد و در مراحل مختلف به یاری پیامبر شتافت و از جان خویش مایه گذاشت. در همان حال، معاویه و بنی‌سفیان را مردمی غاصب می‌دانست که با دروغ و ریا و زر و زور به جنگ اسلام شتافته‌اند. وی جنگ در مقابل معاویه را جنگ در راه خدا می‌دانست.[۱۳] 🔶🔸فعالیت‌های سیاسی 🔹دوره خلافت عثمان آغاز حضور محمد بن ابی‌بکر در صحنه فعالیت‌های سیاسی و نظامی در عَهد خلافت عثمان بود. هرچند برخی از نویسندگان غربی او را در زمره توطئه‌گران در قتل خلیفه دوم ذکر کرده‌اند؛[۱۴] ولی به دلایلی این نظر درست به نظر نمی‌رسد. از جمله اینکه وی در آن زمان تنها ۱۳ سال داشته و در منابع نخستین تاریخ صدر اسلام نیز اشاره‌ای به این مطلب نشده است. محمد بن ابی‌بکر پس از طی دوره نوجوانی و رسیدن به سن بلوغ، به عنوان رزمنده در جنگ‌های دوره عثمان علیه غیرمسلمانان شرکت کرد. مخالفت‌های وی با عثمان نیز در یکی از همین جنگ‌ها که به جنگ «صواری»[۱۵] معروف است شروع شد. در این جنگ، عثمان فرماندهی نیروی دریایی مسلمانان را به عبدالله بن سعد بن ابی‌سرح داد، در حالی که پیامبر در زمانی ریختن خون این فرد را مباح شمرده و او را از سرزمین حجاز تبعید و قرآن[۱۶] نیز به کفر وی تصریح کرده بود. محمد بر این اقدام عثمان و کنار گذاشته شدن صحابه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله خرده می‌گرفت.[۱۷] افزون بر آن، محمد در اواخر حکومت عثمان نیز به دلایل گوناگون با او مخالف بود. 🔗 ادامه دارد ... قسمت بعد؛ https://eitaa.com/salonemotalee/14599 🔸🌺🔸-------------- 📚"سالن مطالعه" با کلی رمان، داستان، مقاله و ... مفید و خواندنی @salonemotalee