✍ امروز ۲۸ محرم سالروز رحلت منافق‌شناس بزرگ، حذیفة بن یمان است، از بزرگانِ اصحاب پیامبر (ص) و از خواصِ اصحاب امیرالمؤمنین (ع) و یکی از هفت نفری که بر پیکر مطهر صدیقهٔ طاهره (س) نماز خواندند. (٣۶ ق)
#تحلیل_تاریخی
#حذیفه_بن_یمان
#یاران_معصومین
◀️ حذیفة بن حسیل یمانی مکنّی به ابو عبدالله العَبْسی،
🔹 حذیفه دارای فضیلتهای زیادی است.
از جمله از اصحاب پیامبرخدا (صلی الله علیه و آله) و یاران امام علی (علیه السلام) است.
سیره نویسان او را به بزرگی یاد می کنند و با القابی چون:
"صاحب سرّ رسول الله"
"از بزرگان اصحاب رسول الله"
"اعلم الناس بالمنافقین" و ...
او را ستوده اند.
🔹 وی از جمله هفت نفری است که بر جنازه حضرت فاطمه (علیها السلام) نماز خواندند و همچنین به امر امیرالمؤمنین (علیه السلام)، شهربانو را برای امام حسین (علیه السلام) عقد کرد.
🔹 خاندان شهادت؛
پدر حذیفه، حسیل بن جابر، که در جنگ احد به شهادت رسید.
جریان شهادتش چنین بود:
در جریان جنگ احد حذیفه در رکاب رسول الله شمشیر می زد. در اثنای جنگ، حسیل بن جابر، پدر حذیفه برای یاری پیامبر (صلی الله علیه و آله) وارد میدان کارزار شد.
حسیل هنگامی قدم به میدان جنگ گذاشت که جبهه اسلام به علت خیانت عده ای از سربازان، از دو سو مورد هجوم بود، لذا تشخیص مسلمان از کافر مشکل می نمود.
عده‌ای از مسلمانان به خیال اینکه حسیل از مشرکین است، به او حمله کرده و او را محاصره کرده و کشتند،
ناگهان حذیفه پدر را شناخت و با صدای بلند فریاد زد: دست نگه دارید. او پدر من است، ولی کار از کار گذشته و پدرش زیر ضربات شمشیر، به شهادت رسیده بود
برادرش صفوان بن الیمان، نیز در این جنگ شهید شد.
🔹 مأموریت ویژه
در جریان جنگ خندق، که مسلمانان در محاصره دشمن قرار داشتند، حذیفه می گوید:
در شبی از شبها که بسیار سرد و طوفانی بود، پیامبر (صلی الله علیه و آله) پاسی از شب را نماز خواند و پس از نماز رو به اصحاب کرد و گفت:
"ألا رجل یأتینا بخبر القوم یجعله الله رفیقی فی الجنّة؟"
به علت سرما و طوفان شدید، هیچ کس امر رسول الله را اجابت نکرد، من برخاستم و گفتم: لبیک.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود:
"میان قوم (دشمن) برو و برایم خبر بیاور و تا هنگام بازگشت اقدامی انجام نده."
امر پیامبر را اجابت کرده، مخفیانه به میان لشکر دشمن رفتم.
در این هنگام شنیدم ابوسفیان برای قوم سخنرانی می کند و می گوید:
"مواظب باشید که جاسوسی از طرف محمد (صلی الله علیه و آله) در میان شما نباشد. برای اطمینان بیشتر، هر کس نام کناری خود را بپرسد."
من پیشدستی کرده و زودتر نام کناری خودم را پرسیدم تا مرا نشناسند.
در این هنگام ابوسفیان از شدت سرما و طوفان، دستور داد برگردند.
ابوسفیان در تیر رس من بود، تیر در کمان گذاشتم تا او را بزنم، یکباره به یاد سخن پیامبر افتادم و صرف نظر کردم. پس از انجام مأموریت، به مدینه برگشتم و نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) رفتم.
آن حضرت در حال نماز بود، تا مرا دید اشاره کرد به زیر عبایش بروم (تا گرم شوم)و سپس گزارش کار را به ایشان دادم.
◀️ ویژگی های حذیفه
🔹جوانمردی
حذیفه در جنگ احد، هنگامی که دید پدرش توسط مسلمانان به شهادت رسید، برای مسلمانان طلب مغفرت کرد. خبر شهادت حسیل به پیامبر (صلی الله علیه و آله) رسید، حضرت دستور داد دیه او را از بیت المال به پسرش حذیفه دادند.
حذیفه آن را گرفت و میان مسلمانان تقسیم کرد.
🔹افسر سلحشور
حذیفه به غیر از جنگ بدر، در تمام جنگ های پیامبر (صلی الله علیه و آله) حضور داشت. پس از فوت پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز جزو سپاه اسلام بود.
وی در سال "۲۳ ه. ق" در فتح آذربایجان، دینور، ماسبذان و همدان شرکت داشت.
همچنین در فتح ری در کنار ابو موسی اشعری بود.
نیز در فتح نهاوند پس از شهادت "نعمان بن مقرن" پرچم دار سپاه اسلام شد و با تدبیر او نهاوند فتح گردید.
🔹محافظ پیامبر
حذیفه همراه سعد بن عباده، از پیامبر محافظت می کرد تا اینکه این آیه قرآن نازل شد؛" وَ اللَّهُ یعْصِمُک مِنَ النَّاسِ.. " پیامبر آنها را مرخص کرد و فرمود:» خدا مرا از خطر مردم حفظ می کند. «
🔹منافق شناس
حذیفه بن یمان، صاحب سرّ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بود و نام منافقین را می‌دانست.
امیرالمومنین (علیه السلام) در مورد حذیفه می‌فرماید:
"علم المنافقین، و سال عن المعضلات، فان تسالوه تجدوه بها عالما"
"او منافقان را می شناسد. در مورد مشکلات از وی سوال نمایید زیرا اگر از وی بپرسید، وی را عالم بر آنها خواهید یافت" (سیر اعلام النبلاء ج۲ ص۳۶۳)
🔗ادامه دارد ...
قسمت بعد؛ https://eitaa.com/salonemotalee/2881
🔸🌺🔸--------------
🖋"سالن مطالعه" با کلی رمان، داستان، مقاله و ... مفید و خواندنی
@salonemotalee
🍃🌸 🇮🇷 🌸🍃
#شخصیت‌های_ضدیهود
#یاران_معصومین
#سلمان_فارسی
از بردگی یهود تا سلمان محمدی
🔶🔸مقدمه - منابع
🔹سلمان فارسی صحابى بزرگ و نامدار پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله ، نخستین مسلمان ایرانى و از اصحاب خاص امام على علیه‌السلام است.
🔹بخش عمده‌ی دانسته‌هاى ما درباره‌ی سلمان، روایتى است که ابن‌اسحاق (متوفى ۱۵۱) نقل کرده
و ابن‌سعد (ج۴، ص۷۵ـ۸۰)، طَبَرانى (ج۶، ص۲۲۲ـ۲۲۶)، ابوالشیخ (ج۱، ص۲۰۹ـ۲۱۷)، خطیب بغدادى (ج۱، ص۵۱۰ـ۵۱۶) و ابن‌عساکر (ج۲۱، ص۳۸۴ـ۳۸۸) ضمن نقل اسناد تحریرهاى مختلف روایت ابن‌اسحاق، متن آن تحریرها را در کتاب‌هاى خود آورده‌اند
و گاه همانند خطیب بغدادى (ج۱، ص۵۱۰) فقط اسناد مختلف را ذکر و یکى از تحریرها را که جز در جزئیات اختلاف اساسى با یکدیگر ندارند، نقل کرده‌اند
🔹در اصلِ عبدالملک بن حکیم خَثعَمى (ص۹۸ـ۹۹) نیز روایتى مشابه با تحریر ابن‌اسحاق درج شده است.
ابن‌بابویه هم در کمال‌الدین و تمام‌النعمة (ج۱، ص۱۶۱ـ۱۶۵) متن کتاب «حدیثُ بَدْءِ اسلامِ سلمان» از علی بن مهزیار اهوازى (← طوسى، ۱۴۲۰، ص۲۶۶) را نقل کرده است.
ابونُعَیم اصفهانى روایتى همانند نقل‌هاى پیشین را با تفاوت‌هایى در اسناد و برخى جزئیات نقل کرده است (← ۱۳۸۷، ج۱، ص۱۹۰ـ۱۹۵).
🔹برخى گزارش‌هاى دیگر منابع (← طبرانى، ج۶، ص۲۲۸ـ۲۳۳، ۲۴۱ـ۲۴۵؛ ابن‌عساکر، ج۲۱، ص۳۸۳ـ۳۸۴، ۳۹۰ـ۳۹۴، ۳۹۶ـ۴۰۲) هرچند در جزئیات با گزارش ابن‌اسحاق یا گزارش‌هاى همانند او تفاوت دارند (← ابن‌عساکر، ج۲۱، ص۳۸۰ـ۳۸۳)، از حیث مضمون کلى داستان زندگى سلمان، چیزى جز تکرار همین گزارش‌هاى اصلى نیستند (نیز← صنعانى، ج۸، ص۴۱۸ـ۴۲۰؛ ذهبى، ج۱، ص۵۰۶ـ۵۱۱، ۵۱۳ـ۵۲۲) و چنان‌که ذهبى (ج۱، ص۵۲۱، ۵۳۴، ۵۳۷) اشاره کرده، صحت برخى از آنها محلّ تردید است.
🔶🔸نام و نسب
🔹نام اصلى سلمان را:
مابه (← طبرى، ج۳، ص۱۷۱؛ ابونعیم اصفهانى، ۱۹۳۱ـ۱۹۳۴، ج۱، ص۴۸)،
ماهویه (ابونعیم اصفهانى، همان‌جا)،
روزبه (ابن‌بابویه، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۱۶۲ـ ۱۶۳، ۱۶۵)
و فیروزان (بلعمى، ج۱، ص۳۱۳) نوشته‌اند
🔹و از پدر وى با نام:
بوذخشان (← طبرى، همان‌جا؛ ابن‌عساکر، ج۲۱، ص۳۷۸، با تصحیف به یوذخشان)،
بدخشان (ابونعیم اصفهانى، ۱۹۳۱ـ ۱۹۳۴، همان‌جا)،
خشبوذان (ابن‌بابویه، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۱۶۵) یاد کرده‌اند که؛
🔹دست‌کم برخى از این نام‌ها، به‌ویژه نام پدر او، شکل معرّب یا تصحیف‌شده‌اى از یک اسم فارسی‌اند.
🔹در برخى منابع نیز سلسله‌نسبى براى سلمان ذکر شده‌است که او را با برخى از شخصیت‌هاى ایران باستان پیوند می‌دهد (ابونعیم اصفهانى، ۱۹۳۱ـ۱۹۳۴، همان‌جا؛ حمدالله مستوفى، ص۲۲۹).
🔹پس از اسلام آوردن، پیامبر اکرم او را سلمان نامید (ابن‌بابویه، ۱۳۶۳ش، همان‌جا) و کنیه ابوعبدالله بر او نهاده شد (ابن‌سعد، ج۴، ص۷۵، ج۶، ص۱۶، ج۷، ص۳۱۸).
🔹ابونعیم اصفهانى (۱۳۸۷، ج۱، ص۱۸۵) از سلمان با نام و نسب سلمان بن اسلام یاد کرده است (نیز صنعانى، ج۱۱، ص۴۳۸، که سلمان خود را «سلمان بن اسلام» معرفى می‌کند).
🔹کشّى (ص۱۴) نیز بنابر روایتى از سلمان نقل کرده که او در پاسخ به پرسش از اصل و نسبش، خود را سلمان بن عبدالله معرفى کرده است (نیز؛ همان، ص۱۲، ۱۸؛ طوسى، ۱۴۱۴، ص۱۳۳، که از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است که سلمان را با نسبت محمدى یاد کنید نه با نسبت فارسى).
🔗 ادامه دارد ...
قسمت بعد؛ https://eitaa.com/salonemotalee/14294
🔸🌺🔸--------------
📚"سالن مطالعه" با کلی رمان، داستان، مقاله و ... مفید و خواندنی
@salonemotalee
🍃🌸 🇮🇷 🌸🍃
#یاران_معصومین
#محمد_بن_ابی‌بکر
محمد بن ابی بکر (۱۰-۳۸ق) ملقب به عابد قریش،
فرزند خلیفه اول و اسماء بنت عمیس بود.
بعد از درگذشت ابوبکر و ازدواج مادرش با امام علی علیه‌السلام، در خانه ایشان پرورش یافت.
بین او و امام محبت دوجانبه وجود داشت و امام او را فرزند خویش می‌خواند.
جایگاه او در نزد امام علی علیه‌السلام را هم‌سنگ جایگاه ابوذر در نزد پیامبر صلیاللهعلیهوآله دانسته‌اند.
او از مخالفان برجسته عملکرد خلیفه سوم به شمار می‌آمد.
در دوره امام علی علیه‌السلام جزء شرطةالخمیس بود و در جنگ‌های جمل و صفین فرماندهی بخشی از سپاه امام را به عهده داشت.
منابع حدیثی و تاریخی شخصیت او را ستوده‌اند.
او در جریان حمله سپاه شام به مصر به شهادت رسید.
🔶🔸زندگی‌نامه
محمد بن ابی‌بکر در ذی قعده سال حجة الوداع در ذی‌الحلیفه (در فاصله هشت کیلومتری جنوب غربی مسجدالنبی در مسیر مکه) به هنگام سفر پیامبر صلیاللهعلیهوآله به حج، به‌دنیا آمده است.[۲] کنیه او ابوالقاسم بود.
بر این اساس او هم‌نام و هم‌کنیه پیامبر(ص) است.
پدرش ابوبکر، هنگامی که محمد دو سال و چند ماه بیشتر نداشت، درگذشت.
مادرش اسماء بنت‌عمیس از زنان بزرگ صدر اسلام است. وی ابتدا همسر جعفر بن ابی طالب بود، ولی پس از شهادت جعفر، با ابوبکر ازدواج کرد و ثمره این ازدواج محمد بود.[۳]
پس از فوت ابوبکر، اسماء به ازدواج حضرت علی علیه‌السلام درآمد و بدین ترتیب محمد بن ابی‌بکر به خانه امام علی علیه‌السلام راه یافت.[۴]
محمد تحت تربیت و پرورش ایشان قرار گرفت و از نزدیک با شیوه زندگی و سیره آن حضرت آشنا شد و این امر باعث شد که علاقه وافری به ایشان پیدا کند.
امام علی علیه‌السلام نیز متقابلاً محمد را دوست داشت و او را «فرزند خود از صُلب ابوبکر» می‌خواند.[۵]
در نهج البلاغه نیز به نقل از آن حضرت آمده است:
او (محمد) دوست من بود و چون فرزندم او را پرورش داده بودم.[۶]
🔶🔸شخصیت و اعتقادات
شخصیت محمد بن ابوبکر از سوی اکثر منابع به نیکی یاد شده و صفاتی مانند صداقت، دیانت و نجابت را به وی نسبت داده‌اند.[۷]
نقل شده است که وی به مردم سفارش می‌کرد که چنانچه عملی خلافِ حق از وی سر زد، به وی تذکر دهند.[۸]
در روایات شیعی نیز از وی به نیکی یاد شده است.
در حدیثی از امام صادق علیه‌السلام، محمد بن ابی بکر نجیب‌ترینِ نجیبان، از خانواده‌ای بد معرفی شده است.[۹]
همچنین امام علی درباره او فرمود:
«خدا محمد را بیامرزد که هر چه توانست کوشید و تکلیف خویش را انجام داد.»[۱۰]
مقام و منزلت محمد بن ابی بکر نزد امام علی علیه‌السلام را با مقام و منزلت ابوذر غفاری نزد رسول خدا صلیاللهعلیهوآله قابل مقایسه دانسته‌اند.
او از حواریون امام علیه‌السلام به‌شمار می‌آمد.[۱۱]
محمد بن ابوبکر در خصوص خلفای سه گانه معتقد بود که آنان حق امام علی علیه‌السلام را در احراز خلافت زیر پا گذاشته‌اند
و درباره عثمان معتقد بود او از احکام خدا و سنت پیامبر صلیاللهعلیهوآله عدول کرده است.[۱۲]
او علی علیه‌السلام را نخستین شخصی می‌دانست که به پیامبر ایمان آورد و در مراحل مختلف به یاری پیامبر شتافت و از جان خویش مایه گذاشت.
در همان حال، معاویه و بنی‌سفیان را مردمی غاصب می‌دانست که با دروغ و ریا و زر و زور به جنگ اسلام شتافته‌اند.
وی جنگ در مقابل معاویه را جنگ در راه خدا می‌دانست.[۱۳]
🔶🔸فعالیت‌های سیاسی
🔹دوره خلافت عثمان
آغاز حضور محمد بن ابی‌بکر در صحنه فعالیت‌های سیاسی و نظامی در عَهد خلافت عثمان بود.
هرچند برخی از نویسندگان غربی او را در زمره توطئه‌گران در قتل خلیفه دوم ذکر کرده‌اند؛[۱۴] ولی به دلایلی این نظر درست به نظر نمی‌رسد.
از جمله اینکه وی در آن زمان تنها ۱۳ سال داشته و در منابع نخستین تاریخ صدر اسلام نیز اشاره‌ای به این مطلب نشده است.
محمد بن ابی‌بکر پس از طی دوره نوجوانی و رسیدن به سن بلوغ، به عنوان رزمنده در جنگ‌های دوره عثمان علیه غیرمسلمانان شرکت کرد.
مخالفت‌های وی با عثمان نیز در یکی از همین جنگ‌ها که به جنگ «صواری»[۱۵] معروف است شروع شد.
در این جنگ، عثمان فرماندهی نیروی دریایی مسلمانان را به عبدالله بن سعد بن ابی‌سرح داد، در حالی که پیامبر در زمانی ریختن خون این فرد را مباح شمرده و او را از سرزمین حجاز تبعید و قرآن[۱۶] نیز به کفر وی تصریح کرده بود.
محمد بر این اقدام عثمان و کنار گذاشته شدن صحابه پیامبر صلیاللهعلیهوآله خرده می‌گرفت.[۱۷]
افزون بر آن، محمد در اواخر حکومت عثمان نیز به دلایل گوناگون با او مخالف بود.
🔗 ادامه دارد ...
قسمت بعد؛ https://eitaa.com/salonemotalee/14599
🔸🌺🔸--------------
📚"سالن مطالعه" با کلی رمان، داستان، مقاله و ... مفید و خواندنی
@salonemotalee
🍃🌸 🇮🇷 🌸🍃
#یاران_معصومین
#محمد_بن_ابی‌بکر
قسمت قبل؛ https://eitaa.com/salonemotalee/14542
◀️ قسمت دوم
🔶🔸فعالیت‌های سیاسی
🔹دوره خلافت عثمان
محمد در اواخر حکومت عثمان به دلایل گوناگون با او مخالف بود.
از جمله: رعایت نکردن عدالت در میان صحابه؛ زیرا عثمان بسیاری از اقوام خویش چون مروان بن حکم را بر مسند امور مهم قرار داده و صحابه بزرگ پیامبر را به کار نگرفته بود.
همچنین کنار نهادن سنت پیامبر و دو خلیفه پیشین و بی‌تفاوتی نسبت به حکام و امرایی که در نقاط مختلف قلمرو اسلامی به دلخواه خود عمل می‌کردند.
محمد در ملاقات خود با عثمان از این افراد به شدت انتقاد کرد.[۱۸]
🔹ماجرای محاصره و قتل عثمان
محمد بن ابی بکر در مدت چهل روز محاصره خانه عثمان که از ۷ ذی‌القعده تا ۱۸ ذی‌الحجه سال ۳۵ هجری به طول انجامید[۱۹] از نزدیک امور را زیر نظر داشت و بر عقیده خود مبنی بر مخالفت با عثمان اصرار می‌ورزید.
در خصوص قتل عثمان و نقش محمد بن ابی بکر، نظریات مختلفی از سوی مورخان ذکر شده است:
برخی معتقدند او با چند نفر دیگر بر عثمان وارد شد و نخستین ضربه را وی بر عثمان وارد آورد و اشخاص دیگر ضربات نهایی را زده و عثمان را کشتند.[۲۰]
نظریه دیگر معتقد است که محمد همراه سیزده نفر دیگر بر عثمان وارد شد و پس از اعتراض بر حکمرانانی که او بر مناطق مختلف گماشته بود، به یکی از آن سیزده نفر اشاره کرد که به عثمان حمله کند.[۲۱]
نظریه سومی نیز معتقد است اگر چه محمد بن ابی‌بکر در تحریک مردم علیه عثمان نقش داشت و در جریان محاصره او نیز به صورت فعال حاضر بود، ولی وی قاتل عثمان نیست، بلکه پس از بیرون رفتن محمد از نزد عثمان، قاتلان بر عثمان وارد شده، وی را به قتل رساندند.[۲۲]
قراین و دلایلی نیز وجود دارد که نظریه سوم را تایید می‌کند.[۲۳]
🔹دوره خلافت امام علی علیه‌السلام
محمد در دوره خلافت امام علی علیه‌السلام در شمار شرطةالخمیس بود.[۲۴]
🔹در جنگ جمل
در ماجرای جنگ جمل، محمد بن ابی‌بکر معتقد بود که ناکثین، خونخواهی عثمان را بهانه‌ای برای پیشبرد اهداف خویش قرار داده‌اند و در خصوص آنها می‌گفت:
«به خدا سوگند کسی جز آنان قاتل عثمان نیست».[۲۵]
در آستانه جنگ که نیروهای دو طرف آماده نبرد می‌شدند، امام علی، محمد بن ابی‌بکر را به فرماندهی نیروی پیاده نظام انتخاب کرد.
او در طول جنگ رشادت‌های فراوانی از خود نشان داد و ثور بن عدی یکی از فرماندهان سپاه جمل را از پا درآورد.[۲۶]
محمد پس از پایان جنگ، با شکست‌خوردگان جمل رفتار مناسبی در پیش گرفت، چنان که عبدالله بن زبیر را که از سران جمل بود و از میدان نبرد جان سالم به در برده بود، نزد امام علی شفاعت کرد و وی را نزد عایشه برد.[۲۷]
آن‌گاه به دستور امام، خواهرش عایشه را با احترام فراوان همراه چهل زن دیگر از زنان بصره به مکه و از آنجا به مدینه برد.[۲۸]
🔹در جنگ صفین
هرچند محمد قبل از شروع جنگ صفین، از سوی امام علی علیه‌السلام به فرمانداری مصر منصوب شده بود، ولی شواهد دال بر این است که محمد بن ابی‌بکر در این جنگ در سپاه امام، علیه معاویه جنگید.[۲۹]
در روایتی از امام صادق علیه‌السلام نیز آمده است که در جنگ صفین، پنج نفر از قریش همراه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام بودند که محمد بن ابی‌بکر یکی از آنها بود.[۳۰]
محمد در جریان جنگ همراه حسنین علیهماالسلام در رکاب امام علی قرار داشت و آن‌حضرت وی را فرمانده پیاده نظام، و به نقلی، فرمانده میسره (جناح چپ ) سپاه خویش قرار داده بود.[۳۱]
یکی از شعرهایی که سپاه امام علی علیه شامیان می‌سرودند این بود که:
«هان پاک، پسر پاک، محمد بن ابی‌بکر همراه ماست.»[۳۲]
به نقل برخی منابع، در جریان جنگ هنگامی که معاویه، عبیدالله بن عمر را با سپاهی منظم به جنگ امام علی فرستاد، امام، محمد را با سپاهی از سواران به سوی او فرستاد که میان آنان جنگی در گرفت و تعداد زیادی از دو طرف کشته شدند.[۳۳]
🔗 ادامه دارد ...
قسمت بعد؛ https://eitaa.com/salonemotalee/14647
🔸🌺🔸--------------
📚"سالن مطالعه" با کلی رمان، داستان، مقاله و ... مفید و خواندنی
📖 @salonemotalee
🍃🌸 🇮🇷 🌸🍃
پرونده #یاران_معصومین
👈 #سلمان_فارسی؛ از بردگی یهود تا سلمان محمدی
https://eitaa.com/salonemotalee/14262
👈 #حذیفه_بن_یمان؛ صحابی منافق‌شناس و از خواص یاران پیامبر و امام علی علیهماالسلام
https://eitaa.com/salonemotalee/2854
👈 #محمد_بن_ابی‌بکر؛ عابد قریش و از حواریون امام علی علیه‌السلام
https://eitaa.com/salonemotalee/14542
🔸🌺🔸--------------
@salonemotalee
🍃🌸 🇮🇷 🌸🍃
پرونده #یاران_معصومین
👈 #سلمان_فارسی؛ از بردگی یهود تا سلمان محمدی
https://eitaa.com/salonemotalee/14262
👈 #حذیفه_بن_یمان؛ صحابی منافق‌شناس و از خواص یاران پیامبر و امام علی علیهماالسلام
https://eitaa.com/salonemotalee/2854
👈 #محمد_بن_ابی‌بکر؛ عابد قریش و از حواریون امام علی علیه‌السلام
https://eitaa.com/salonemotalee/14542
🔸🌺🔸--------------
@salonemotalee
🍃🌸 🇮🇷 🌸🍃
#یاران_معصومین
#محمد_بن_ابی‌بکر
قسمت قبل؛ https://eitaa.com/salonemotalee/14599
◀️ قسمت سوم
🔶🔸فعالیت‌های سیاسی
🔹فرمانداری مصر
امام علی علیه‌السلام در اول رمضان سال ۳۶ هجری قمری محمد بن ابی بکر را به فرمانداری مصر منصوب کرد.[۳۴]
بیشتر منابع بر این عقیده‌اند که محمد، قبل از مالک اشتر برای فرمانداری مصر فرستاده شد.[۳۵]
با توجه به دلایل و شواهد موجود، حکومت مصر در ابتدای خلافت امام علی(ع)، به قیس بن سعد بن عباده و پس از وی به محمد بن ابی بکر رسید و هنگامی که اداره اوضاع مصر بر محمد مشکل شد، امام تصمیم گرفت مالک اشتر را بر مصر بگمارد.[۳۶]
🔹چالش در ساماندهی اوضاع مصر
نخستین مسئله‌ای که محمد بن ابی بکر در مصر با آن روبه‌رو گردید، مشکل عزلت‌نشینان بود.
آنان کسانی بودند که پس از قتل عثمان به خونخواهی وی و به منظور همدردی در غم کشته شدن او در «خربتا» یکی از مناطق مصر عزلت پیشه کردند و از بیعت با امام علی علیه‌السلام سر باز زدند.
محمد یک‌ماه پس از ورودش به مصر، به دستور امام علی، نامه‌ای به عزلت‌نشینان نوشت و از آنان خواست به فرمانش درآمده با او بیعت کنند و یا از مصر خارج شوند.
آنان این پیشنهاد را نپذیرفتند و پاسخ دادند:
«در جنگ با ما عجله نکن»[۳۷]
محمد مدتی با آنان مدارا کرد تا جنگ صفین به پایان رسید.
آنها نیز ابتدا از رویارویی با محمد بیم داشتند، ولی با پایان یافتن جنگ صفین و مسئله حکمیت و متشنج شدن اوضاع خلافت اسلامی جرأت مخالفت یافته، عَلَم طغیان برافراشتند.
جنگ‌هایی بین آنها و سپاه محمد درگرفت که به شکست سپاه محمد انجامید و ظاهرا محمد، با درک این موضوع که قادر به از بین بردن فتنه آنان نیست با آنها قرارداد صلحی بست و آنان پذیرفتند که به فسطاط، مقر حکومت محمد وارد نشوند.
آنها سپس به سرزمین‌های تحت حاکمیت معاویة بن ابی سفیان کوچ کرده، سرانجام به او پیوستند.[۳۸]
با پیچیده‌تر شدن وضعیت مصر و ناتوانی محمد در سرکوب عزلت‌نشینان و نیز خرده‌گیری برخی از مصریان که او را کم سن و سال می‌دانستند،[۳۹] امام علی تصمیم گرفت فردی قدرتمندتر و با تجربه‌تر را روانه این منطقه نماید.
به‌همین‌خاطر، مالک اشتر را راهی مصر کرد.
اگر چه مالک پس از حرکت به سوی مصر در منطقه‌ای به نام «قلزم» توسط عوامل معاویه به شهادت رسید، اما محمد از اینکه امام شخص دیگری را به جای وی به حکومت مصر گماشته بود دلگیر شد.
امام برای دلجویی از محمد در نامه‌ای به وی چنین نوشت:
«خبر یافتم که از فرستادن اشتر برای تصدی کاری که در عهده داری دلتنگ شده‌ای.
آنچه کردم نه برای آن است که تو را کندکار شمردم، یا انتظار کوشش بیشتری بردم، و اگر آنچه را در فرمان توست از دستت گرفتم، بر جایی حکومتت دادم که سر و سامان دادن آن بر تو آسان‌تر است و حکمرانی‌ات بر آن تو را خوش‌تر.»[۴۰]
🔹حمله سپاه شام به مصر
معاویه پس از فارغ شدن از جنگ صفین، در صدد حمله به مصر برآمد.
او نامه‌ای به سران عزلت‌نشینان نوشت و آنان را به پیوستن به خود فراخواند.[۴۱]
هنگامی که سپاه معاویه به فرماندهی عمرو بن عاص بر مصر حمله برد، نیرویی بالغ بر ده هزار نفر[۴۲] از عزلت‌نشینان عثمانی به آنها پیوست.
سرانجام در جنگ نابرابری که میان سپاه شش هزار نفری معاویه و به پشتیبانی عزلت‌نشینان عثمانی صورت گرفت، سپاه دو هزار نفری محمد بن ابی‌بکر به فرماندهی کنانة بن بشر، در منطقه «المسناة» شکست خورد و فرمانده سپاهِ محمد نیز به شهادت رسید.
🔶🔸شهادت
در خصوص چگونگی شهادت محمد بن ابی‌بکر چند دیدگاه وجود دارد.
بیشتر منابع بر این عقیده‌اند که پس از شکست سپاه محمد در مقابل شامیان، اطرافیانش او را تنها گذاشته، متواری شدند و محمد به تنهایی به خرابه‌ای پناه برد و در آنجا توسط معاویة بن حدیج (از سران عزلت‌نشینان) به شهادت رسید و در دل الاغ مرده‌ای قرار داده و سوزانده شد.[۴۳]
برخی گفته‌اند:
او پس از متواری شدن اطرافیانش، در خانه جبلة بن مسروق یا زنی از بنی غافق پنهان شد و پس از آن در جنگ با معاویة بن حدیج و در میدان جنگ به شهادت رسید.[۴۴]
نیز نقل شده که عمرو عاص وی را اسیر کرد و سپس به شهادت رساند.[۴۵]
تاریخ شهادت محمد بن ابی بکر را ماه صفر سال ۳۸ هجری دانسته‌اند.[۴۶]
🔗 ادامه دارد ...
قسمت بعد؛ https://eitaa.com/salonemotalee/14685
🔸🌺🔸--------------
📚"سالن مطالعه" با کلی رمان، داستان، مقاله و ... مفید و خواندنی
📖 @salonemotalee
🍃🌸 🇮🇷 🌸🍃
پرونده #یاران_معصومین
👈 #سلمان_فارسی؛ از بردگی یهود تا سلمان محمدی
https://eitaa.com/salonemotalee/14262
👈 #حذیفه_بن_یمان؛ صحابی منافق‌شناس و از خواص یاران پیامبر و امام علی علیهماالسلام
https://eitaa.com/salonemotalee/2854
👈 #محمد_بن_ابی‌بکر؛ عابد قریش و از حواریون امام علی علیه‌السلام
https://eitaa.com/salonemotalee/14542
🔸🌺🔸--------------
@salonemotalee
🍃🌸 🇮🇷 🌸🍃
#یاران_معصومین
#محمد_بن_ابی‌بکر
قسمت قبل؛ https://eitaa.com/salonemotalee/14647
◀️ قسمت چهارم
🔶🔸شهادت و محل دفن
تاریخ شهادت محمد بن ابی بکر را ماه صفر سال ۳۸ هجری دانسته‌اند.[۴۶]
وقتی خبر شهادت او به امیرمومنان علیهم‌السلام رسید، گریان شد و فرمود:
«کان لله عبداً صالحاً و لنا ولداً صالحاً» (محمد بنده‌ای صالح برای خدا و فرزندی صالح برای ما بود.)[۴۷]
نقل شده پس از شهادت محمد، خواهرش عایشه هیچ‌گاه کباب نخورد و پیوسته معاویه، عمرو بن عاص و معاویه بن حدیج را نفرین می‌کرد.
اسماء بنت عمیس نیز از غم شهادت پسرش، از دنیا رفت.[۴۸]
🔹درباره محل دفن محمد بن ابی‌بکر نقل شده که وی در محلی که به شهادت رسید، در مسجدی به نام «زمام» در خارج شهر فسطاط به خاک سپرده شد.
برخی معتقدند تنها سر او در آن مکان به خاک سپرده شده[۴۹]،
ولی برخی دیگر بر این عقیده‌اند که گروهی از مسلمانان پیکر وی را به همراه سرش در مسجد «زمام» به خاک سپرده‌اند.[۵۰]
🔶🔸همسر و فرزندان
بنابر نظر مشهور، همسر محمد، دختر یزدگرد، آخرین پادشاه ساسانی بود.
بر این اساس گفته شده دو دختر یزدگرد اسیر مسلمانان شدند که یکی به همسری امام حسین علیه‌السلام درآمد و دیگری همسر محمد بن ابی‌بکر شد.[۵۱]
از بازماندگان محمد بن ابی‌بکر می‌توان از قاسم بن محمد بن ابی‌بکر (درگذشت ۹۲ یا ۱۰۸ق)، فقیه و عالم بزرگ مدینه[۵۲] یاد کرد که پس از شهادت محمد، سرپرستی او بر عهده عمه‌اش، عایشه گذاشته شد.[۵۳]
او از اصحاب و خواص امام سجاد و امام باقر علیهماالسلام بود.
قاسم دختری به نام ام فروه داشت که با امام محمد باقر علیه‌السلام ازدواج کرد و امام جعفر صادق علیه‌السلام از وی متولد شد.[۵۴]
🔶🔸مکاتبات او و امام علی علیه‌السلام
در دوره حکومت محمد بر مصر چندین مکاتبه میان او و امام علی علیه‌السلام انجام شد.
دو فقره از نامه‌های آن حضرت به محمد، در نهج‌البلاغه آمده[۵۵]
و بقیه در کتب تاریخی و فقهی ذکر شده است
این نامه‌ها در موضوعات گوناگونی همچون توصیه‌های اخلاقی و اجتماعی، مسائل فقهی و حقوقی و نیز مسائل سیاسی است.
بافت اجتماعی مصر به‌گونه‌ای بود که فرقه‌های مختلف مذهبی با مسلمانان درآمیخته بودند.
در برخی موارد در روابط اجتماعی آنان با یکدیگر مشکلاتی بروز می‌کرد و محمد مجبور بود برای حل آنها به امام متوسل گردد.
همچنین سوالات فقهی و شرعی محمد در مصر باعث شد که وی طی نامه دیگری از امام در خصوص مسائل کلی قضاوت، حلال و حرام، سنت‌ها و... راهنمایی بخواهد.[۵۶]
امام علی از این درخواست محمد به شگفت آمد و خوشحال شد و نامه مفصلی در جواب وی نوشت.[۵۷]
پس از هجوم عمرو عاص به مصر، این نامه و نامه‌های دیگر محمد به شام نزد معاویه فرستاده شد.
معاویه آنها را حفظ کرد.
این نامه‌ها در خزینه‌های بنی امیه ماند تا اینکه عمر بن عبدالعزیز در دوران حکومت خود، آنها را آشکار ساخت.[۵۸]
والحمد لله
🔸🌺🔸--------------
📚"سالن مطالعه" با کلی رمان، داستان، مقاله و ... مفید و خواندنی
📖 @salonemotalee