🌱در تفسیر سوره بقره 🌱
تفاوت میان مزدورِ بهشت و عارف:
«لَیسَ البِرّ اَنْ تُوَلّوا وجُوهَکم قِبَلَ المَشرِقِ وَالمَغرب». از روی ظاهر، در این آیت آنچه شرط شریعت است بشناختی، اکنون از روی باطن به زبان اشارت آنچه نشان حقیقت است بشناس، که حقیقت مر شریعت را چون جان است مر تن را، تن بیجان چون بود؟ شریعت بی حقیقت همچنان بوَد.
شریعت بیت الخَدَم، است همه خلق در او جمع، و عمارت آن به خدمت و عبادت. و حقیقت بیت الحَرَم است عارفان در او جمع، و عمارت آن به حرمت و مشاهدت؛ و از خدمت و عبادت تا به حرمت و مشاهدت چندان است که آشنایی تا دوستداری. آشنایی صفت مزدور است، و دوستداری صفت عارف.
مزدور همه ابوابِ برّ که که در آیت برشمردیم بیارد، آنگه گوید: آه اگر باد بر آن جَهد تا از آن چیزی بکاهد، که آنگه از مزد بازمانم، و عارف آن همه به شرط خویش به تمامی بگزارد آنگه گوید: آه! اگر از آن ذرهای بماند! که آنگه از دولت بازمانم.
به هرچ از راه باز افتی چه کفر آن حرف و چه ایمان
به هرچ از دوست وامانی چه زشت آن نقش و چه زیبا
مزدور گوید: نماز من، روزه من و زکات من و صبر من در بلاها، و وفای من در عهدها. و عارف گوید به زبان تَذلُّل:
من که باشم که به تن رخت وفای تو کشم؟
دیده حمّال کنم بار جفای تو کَشم
بوی جان آیدم از لب که حدیث تو کنم
شاخ عز رویدم از دل که بلای تو کَشم
پیر طریقت گفت: من چه دانستم که مزدور، اوست که بهشت باقی او را حظّ است، و عارف، اوست که در آرزوی یک لحظ است. من چه دانستم که مزدور در آرزوی حور و قصور است، و عارف در بحر عیان غرقهٔ نور است.
🖊توضیحات:
۱_ لَیسَ البِرّ اَنْ تُوَلّوا وجُوهَکم قِبَلَ المَشرِقِ وَالمَغرب: نیکی و پارسایی نه همه آن است که رویهای خویش فرا دارید در نماز سوی مشرق که برآمدنگاه آفتاب است و مغرب که فروشدنگاه است.( بقره،۲/آیه ۱۷۷).
۲_ ابواب برّ: اقسام و گونههای نیکی و اعمال خیر
۳_ به شرط خویش: به طور کامل و مطابق شرایط لازم
۴_ شاخ عز رویدم...: [ای محبوب و ای معبود] اگر من بلای تو را بکشم از تخم آن بلا، از دل من شاخه عز و ارجمندی سبز میشود.
۵_ پیر طریقت گفت من چه دانستم...: یعنی آن که خدا را میپرستد تا به عوض آن بهشت نصیبش گردد؛ او بنده عارف و عاشق خدا نیست بلکه مزدور بهشت است.
۶_لحظ: نگاه، لحظه
#ادبیات_عرفانی
#کشفالاسراروعدةالابرار
#ابوالفضل_میبدی
#خواجه_عبدالله_انصاری
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast