💢ما مکلف به نتیجه هستیم یا انجام وظیفه؟! این تعارض چگونه حل می شود؟!
⁉️ #پرسش_مخاطب
❇️ سلام علیکم، محمد حسنین میر هستم از دانشجویان پاکستانی ساکن ایران
یک سوال از پستی که ارسال کردید دارم (https://eitaa.com/bineshemotahar_qom/158)
اینکه در بعضی از جاها مثل وصیتنامه های #شهدا و حتی کلام بزرگانی مثل #اقبال_لاهوری و امثالهم شنیده میشه که ما مکلف به انجام وظیفه هستیم، چه به نتیجه برسیم چه نرسیم. این دو ضد همند یا مکمل هم؟ حتی از امام خمینی هم در این زمینه مطالبی هست.
✅ #پاسخ_استاد: حجت‌الاسلام #ناصر_قیلاوی_زاده
علیکم سلام
تشکر می کنم از سوال خوب و بجایی که پرسیدید و احتمالا خیلی های دیگر نیز همچون شما این سوال را داشته باشند.
1️⃣ #مقدمه
اگر به متن شهید دقت شود ایشان تکالیف را دو دسته می کنند. شهید مطهری در اموری که مربوط به روابط اجتماعی و اصطلاحا باب #معاملات احکام اسلامی است می فرمایند که ما مسئول دستیابی به نتیجه هستیم اما نسبت به #عبادات می فرمایند که ما صرفا مامور به انجام تکلیف هستیم و در قبال نتیجه مسئولیتی نداریم.
هیچ کسی از علمای اعلام اخیر از قبیل حضرت امام خمینی(ره) #مقام_معظم_رهبری (دام ظله) و سائر علما در این قبیل مسائل با مرحوم شهید مطهری (ره) مخالف نیست اتفاقا #روح_حاکم بر فقه نیز موید همین مسئله است.
2️⃣ #کلام_امام_خمینی(ره)
کلماتی از حضرت امام وجود دارد که شائبه تناقض را ایجاد می کند. جایی که حضرت امام خمینی (ره) می فرمایند: «ما در جنگ برای یک لحظه هم نادم و پشیمان از عملکرد خود نیستیم. راستی مگر فراموش کرده‌ایم که ما برای ادای تکلیف جنگیده‌ایم و نتیجه فرع آن بوده است... ...همه ما مأمور به ادای تکلیف و وظیفه‌ایم نه مأمور به نتیجه...»
✳️اگر بخواهیم قضاوت درستی نسبت به کلمات حضرت امام داشته باشیم باید همه کلامات حضرت امام را دید.
ایشان در مقام پاسخ دادن به برخی شبه افکنان هستند که نامه علنی نوشتند که جنگ کردن بی فایده بود و بیهوده جوانان کشته شدند و ... اما ایشان در پاسخ شروع می کنند ثمرات جهاد و مبارزه را شمردن، شاید نزدیک به یک صفحه کامل از برکات #دفاع_مقدس می نویسند و در انتها این جمله را می نویسند که در هر حالی ما مکلف به انجام تکلیف خویش می باشیم و نتیجه گرفتن فرع آن می باشد. اینکه نتیجه گرفتن فرع آن است به معنای این نیست که باید #عملیات_انتحاری انجام بدهیم و یا عقل خویش را در این مسیر تعطیل کنیم بلکه در مقام بیان این مسئله است که در هر حالی باید به تکلیف خویش عمل بکنیم.
3️⃣ #نتیجه_گیری
✳️اما این عمل به تکلیف در امور غیر #عبادی با امور عبادی متفاوت است. تفاوت در اینجا آشکار می شود که در امری مثل نماز ولو اینکه هیچ ثمره و نفعی در آن نتوانیم درک کنیم بازهم ملزم به انجام آن می باشیم لکن در جایی مثل جهاد و جنگ مسئله متفاوت است.
✳️این مسئله در کلمات حضرت امام به وضوح روشن است، ایشان در ادامه همین جملات خود که فرموده بودند «ما برای ادای تکلیف جنگیده‌ایم و نتیجه فرع آن بوده است » می فرماید: «ملت ما تا آن روز که احساس کرد که توان و تکلیف جنگ دارد به وظیفه خود عمل نمود. و خوشا به حال آنان که تا لحظه آخر هم تردید ننمودند، آن ساعتی هم که مصلحت بقای انقلاب را در قبول قطعنامه دید و گردن نهاد، باز به وظیفه خود عمل کرده است»
✳️یعنی در امر جنگ و جهاد با ملاحظه #خصوصيات_زمانى_و_مكانى در برهه ای تکلیف را جنگ دید و در برهه ای تکلیف را قبول قطعنامه دید؛ بنابراین همیشه در انجام تکلیف، نتیجه را در نظر داشته است اما نتیجه را تابع انجام تکلیف می دیده است.
🔶این نگاه غلط به جمله حضرت امام از جایی شروع می شود که برخی #انقلابی ها و #مسلمان های مومن و خالص، بخاطر اشتباهات محاسباتی خویش از دستیابی به مطلوب و نتیجه باز می مانند و این اشتباه یا ناکامی خود را با مستمسک قرار دادن این جمله توجیه می کردند. برای روشن تر شدن مسئله عرض می کنم که مثلا فرض کنید در یک #عملیات_فرهنگی بجای استفاده بیشتر و بهتر از مواهب و امکانات بشری، با خودسری و اشتباه به نتیجه مطلوب نمی رسیم و در این حال برای تسکین درد خود می گوییم که «ما مکلف به انجام تکلیف بودیم نه حصول نتیجه»
✳️شهید مطهری می فرمایند که این نگاه غلط است، بلکه در این قبیل امور باید به نتیجه برسیم و نتیجه را باید در نظر داشته باشیم و از مسیری برویم که ما را به نتیجه برساند و یا نزدیک کند. با این نگاه علاوه بر اینکه هیچ تعارضی بین این دو کلام دیده نمی شود که اتفاقا این دو بیان مکمل همدیگر هستند.
#پرسش_شما
#پرسش_مجازی
#پاکستان
#اقبال_لاهوری
#بینش_مطهری
@bineshemotahar_qom
بینش مطهر استان قم