❇️ (ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی) 🔘 شماره ۷ 🌙 سوره بقره 🌅و إِذا لَقُوا الَّذينَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلى‏ شَياطينِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ. اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ يَمُدُّهُمْ في‏ طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ. أُولئِكَ الَّذينَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدى‏ فَما رَبِحَتْ تِجارَتُهُمْ وَ ما كانُوا مُهْتَدين‏. (بقره/14-16) 🔸۱. آیه اشاره دارد به انسان های دورویی که در مواجهه با اهل ایمان خود را مومن جا می زنند ولی وقتی با انسان های شیطان صفتی مثل خودشان رو به رو می شوند به آنها ابراز ارادت کرده و می گویند ما با شما هستیم و رفتارمان با اهل ایمان برای آنها است. 🔸 ۲. «تمسخر» دین و دین داران در یکی از معضلات اخلاقی است که بایستی توسط اخفاپژوهان (= متخصصان اخلاق فناوری اطلاعات) مورد توجه قرار گیرد. یکی از مباحثی که در ذیل تمسخر باید مورد بررسی قرارگیرد این است که در این فضا چه چیزها یا افرادی مسخره می شوند. بررسی های میدانی نشان داده که باورهای دینی یا شیوه زندگی دینداران یکی از سوژه های تمسخر هستند. هرچند البته رفتار نامعقول یا سخنان سست , غیرمنطقی برخی افراد متدین را در زمینه چینی و بهانه سازی برای این کار نباید نادیده گرفت. 🔸 ۳. تا آنجا که نگارنده بررسی کرده است تمسخر دینداران در فضای مجازی بر چند قسم است: گاهی اصلِ دین مورد طعن و تمسخر قرار می گیرد، گاهی سخنانی که از سوی افراد دین دار بیان شده است (به ویژه اگر گوینده و مبلغ دین باشد)، گاهی یا رفتارهای دینداران در زندگی روزمره (از قبیل شیوه لباس پوشیدن، مثلا محجبه بودن) مورد تمسخر قرار گرفته، و گاهی هم شیوه دینداری و انجام دینی آنها (مانند دعا کردن، عزاداری، یا اقامه نماز جماعت). 🔸 ۴. تذکر این مطلب لازم است که اگر انسان متدینی در فضای حقیقی یا مجازی گفتار یا رفتار ناصوابی داشت، نقد آن از باب و نهی از منکر، امری است لازم و وظیفه ای است اخلاقی. اما نقد غیر از تمسخر است. نقد مبتنی است بر منطق و استدلال و با قصد اصلاح و نیت خیرخواهانه و از سرِ دلسوزی انجام می شود، در حالی که تمسخر رفتاری است غیرمنطقی، که با هدف تخریب و تحقیر و آزار دیگران انجام می گیرد. جدای از این موارد، ازدیاد محتواهای متنی و صوتی وتصویریِ تمسخرآمیز درباره دین ودینداران، زمینه را برای مسدود و سایت و شبکه های اجتماعی فراهم می کند و طبیعتا همه کسانی که از این شبکه ها استفاده می کنند (حتی خود تمسخرکنندگان) متضرر می شوند. به خاطر پیامدهای ناگوار نفاق و تمسخر است که خداوند در این آیات تاکید می کند که این گونه افرادِ زیان کار راه هدایت را بر خود بسته اند و از این تجارت شان سودی نمی برند. ⚜️ @taammolat74