❇️ #صبوحانه (ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی) 🔘 شماره 1 🌙سوره حمد: 🌅الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ (حمد/2) 🔸1. در نگرش خدا-محور به هستی، فضای مجازی به خاطر منافعی که دارد، یکی از نعمت هایی است که خداوند به انسان عطا کرده است. از این رو اخلاقا حمد وسپاس از او لازم است. این کار نه لزوما به صورت زبانی، که باید به صورت عملی باشد. استفاده اخلاقی و درست از این فضا، مصداق بارز حمد عملی است. 🌅 الرَّحْمنِ الرَّحيم‏ (حمد/3) 🔸1. انتساب دو صفت «بخشنده و مهربان بودن» به خداوند و تکرار آن در ابتدای سوره ها (به جز یک سوره) بیان گر اهمیت این دو صفت است. 🔸2. گذشتن از خطاهای دیگران در فجازی، به ویژه لغزش های سهوی و کوچک، پیامدهایی چون پیشگیری از جدال های بیهوده یا ایجاد کدورت وناراحتی اعضای گروه ها را به دنبال دارد. لغزش هایی چون ارسال شکلک های شیطنت آمیز، یا افزودن شخص به گروه های دیگر بدون کسب اجازه از او، کلمات توهین آمیز اتفاقی و ناشی از خطای تایپی نمونه هایی از لغزش های قابل گذشت است. 🔸3. مهربانی: شبکه های اجتماعی یک فضای تعاملی و زندگی گروهی افرادی است که از نظر سنی، جنسیتی، عقاید و باورها و روحیات با یکدیگر متفاوت و گاه متضاد هستند. یکی از شرایط همزیستی در این فضا، مهربانی و عطوفت نسبت به یکدیگر است. ⚜️ @taammolat74

❇️#صبوحانه (ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی) 🔘 شماره ۲ 🌙 سوره حمد 🌅 إيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعين‏ (حمد/5) 🔸1. یافتن عوامل موثر بر ترک رذائل اخلاقی در فجازی یکی، یا مهم ترین، دغدغه اخفاپژوهان (محققان حوزه اخفا) و دیگر سیاستگزاران این عرصه است. جدای از عوامل بیرونی (از قبیل نظارت و فیلترینگ و محدود کردن) عوامل درونی و معنوی نیز می تواند در این زمینه نقشی مهم تر از عوامل بیرونی داشته باشد (چرا که اختیاری و همیشگی و غیرقابل دور زدن است). 🔸2. کاربری که فقط خدا را عبادت می کند در واقع به او عشق می ورزد و او را همیشه ناظر اعمال خود می داند. از این رو فضای مجازی را هم محضر خداوند می داند و در آن مرتکب کاری نمی شود که محبوب و معبود را بیازارد؛ حتی اگر نظارت های بیرونی هم نباشد، 🔸3. فضای مجازی در کنار منافع و خیرات فراوان خود، به دلائلی چون امکان ناشناس ماندن، وجود انسان های بی اخلاق، کثرت محتواهای غیراخلاقی، و تنوع و جذابیت فراوان، لغزشگاه هولناکی برای ارتکاب رذائل اخلاقی نیز هست که نجات از آن بسیار دشوار است. از این رو، استعانت و یاری گرفتن از خداوند، اراده و انگیزه افراد را برای رهایی از آفات اخلاقی این فضا افزایش می دهد. در آیات 6 و 7 همین سوره (اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيم‏. صِراطَ الَّذينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّين‏) که از خداوند درخواست هدایت می شود، نیز موید آن است که برای درست زیستن باید از خداوند یاری طلبید. 🌅اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيم‏ (حمد/6) 🔸1. در تفکر اخلاقی اسلام گرچه هدف نهایی زندگی و راه رسیدن به سعادت، تقرب به خداوند است(نظریه قرب الاهی)، ولی برای این کار نقشه راهی طراحی شده که «صراط مستقیم» نامیده می شود. از این نکته می توان دریافت که رسیدن به مقصد جز با پیمودن مسیر درست ممکن نیست. 🔸2. فضای مجازی هم، مثل فضای حقیقی، مجالی برای کنشگری اخلاقی افراد است. از این رو لازم است اولا هدف غایی (و البته اهداف میانی و ابتدایی) فعالیت اخلاقی در این فضا ترسیم شود، ثانیا بایدها و نبایدها و راه رسیدن به این اهداف مشخص گردد. این کار علاوه بر چارچوب نظری، باید همراه با ارائه راهکارهای عملی و مشخص هم باشد (توجه داشته باشیم که اخلاق فناوری اطلاعات زیر مجموعه اخلاق کاربردی است). طراحی «کدهای اخلاقی» متناسب با هریک از عرصه های فعالیت در فجازی می تواند در این زمینه موثر باشد. مثلا مشخص شود برای لایک کردن یا فوروارد کردن، یا تدوین پروفایل چه نکاتی باید مراعات شود تا شخص رفتارش از نظر اخلاقی درست و موجب تقرب الی الله شود. ⚜ @taammolat74

❇️#صبوحانه (ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی) 🔘 شماره ۳ 🌙 سوره بقره 🌅ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فيهِ هُدىً لِلْمُتَّقين‏. الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُون‏. (بقره/2-3) 🔸1. از این آیات و دو آیه بعدی فهمیده می شود که برای هدایت دیگران، متقن بودن محتوای پیام (در اینجا، قرآن) و معتبر بودن حامل پیام (در اینجا، پیامبر) کافی نیست؛ بلکه در مخاطب هم باید شرایطی (چون ایمان به غیب و اهتمام به عبادات) وجود داشته باشد تا آمادگی جذب پیام را داشته باشد. 🔸2. بنابراین، کسانی که در صدد اصلاح رفتارهای کاربران فضای مجازی هستند (از شهروندان عادی جامعه، مانند پدر و مادر، گرفته تا مسوولان نهادهای حاکمیتی متصدی سیاستگذاری برای فضای مجازی، مانند مرکز ملی و شورای عالی فضای مجازی، یا حتی نهادهای غیرحاکمیتی متصدی تبلیغ و تربیت، از قبیل حوزه های علمیه) علاوه بر این که بسته های هدایتی شان برای کاربران این فضا باید معقول، منطقی، واقع بینانه و جذاب باشد، بایستی #زمینه پذیرش آن توسط کاربران را نیز فراهم کنند. به عنوان مثال، کاربری که، به هر دلیل، اعتقاد دینی نداشته باشد یا به مبلغان دین یا حتی مدیران جامعه اعتماد نداشته باشد، راهکارهای ارائه شده از سوی آنان درباره #فجازی را نیز نمی پذیرد؛ سهل است که حتی ممکن است از روی عمد، خلاف آن عمل کند. 🔸3. نقش «اقناع پذیری کاربران» و «اعتماد/بی اعتمادی» آنان به مدیران جامعه در اخلاقی شدن فضای مجازی موضوعی است که باید به طورجدی بررسی و از سوی مسوولان جامعه مورد تامل قرار گیرد. تجربه سال های اخیر موید این موضوع است. مثلا به رغم فیلتر کردن برخی پیام رسان های خارجی، و تبلیغات برای حضور در پیام رسان های داخلی، کاربران ازآن استقبال نکردند که یکی از دلائل آن، عدم #اقناع و #اعتماد کافی نسبت به این موضوع بود. ⚜️ @taammolat74

❇️#صبوحانه (ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی) 🔘 شماره ۴ 🌙 سوره بقره 🌅 إنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ. خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ. (بقره/6-7) 🔸 1. «کفر» از نظر لغوی به معنای «پنهان کردن و پوشاندن» است. انسان های کافر به گونه ای دیده خود را نسبت به حقایق بسته اند که هیچگونه تذکری برای آنها فایده ندارد (نرود میخ آهنین در سنگ). به خاطر این رفتارشان است که خداوند توفیق فهم حقیقت را از آنها گرفته است. طبیعتا چنین انسان هایی نه تنها خود زیان می بینند که به دیگران نیز ضرر می زنند. 🔸 2. یکی از معضلات اخلاقی فضای مجازی کسانی هستند که گمان می کنند این فضا ارث پدری و ملک خصوصی آنان است و در آن هرکاری خواستند می تواننند انجام دهند؛ بدون این که به تبعات کارهای خود برای دیگران بیاندیشند. این خودبینی، حقیقت ستیزی و مسوولیت گریزی درمورد برخی چهره هایی که فاقد فضیلت خاصی هستند ولی به مدد همین فضای مجازی مشهور شده اند بیشتر نمود دارد. تذکرات و هشدارهای دیگران به رفتارهای غیراخلاقی این افراد نه تنها هیچ تاثیری بر آنان ندارد، بلکه به هراندازه فالوئر و ممبرهای شان افزایش می یابد در انجام رفتارهای غیراخلاقی جرات و وقاحت بیشتری پیدا می کنند. 🔸 3. تجربه نشان داده یکی از مهم ترین عوامل تجری و تداوم اخلاق گریزی چهره های مشهور در فجازی، استقبال دیگران از آنها است. به همین دلیل، کسانی که صفحات این افراد را پیگیری می کنند یا مطالب مربوط به آنها را برای دیگران منتشر می کنند، یا بیننده پخش زنده (لایو) کارهای آنها هستند و در ذیل مطالب شان لایک و کامنت می گذارند نیز در پیامد بی اخلاقی های آنان شریک، و به خاطر تمایل (هرچند ناخواسته شان) به گسترش زشتی ها، در دنیا از نظر اخلاقی قابل سرزنش و در آخرت مستحق عذاب هستند: «إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ» (نور/19). 🔸 4. مسوولیت گریزی برخی کاربران و بی توجهی آنها به تذکرات دیگران، بی معنای بی تفاوتی و عدم امر به معروف و نهی از منکر در قبال رفتارهای آنها نیست. خوشبختانه امورزه علاوه بر امکان نظارت بر این افراد توسط پلیس فتا،‌ و در مورادی دستگیری و اِعمال مجازات قانونی نسبت به آنها، راهکارهایی در خود فجازی برای ممانعت از کارهای غیراخلاقی این افراد وجود دارد؛ که از آن جمله است گزارش دادن (Report) به مسوولان شبکه های اجتماعی. در موارد گوناگون دیده شده که آنها به این گزارش ها توجه کرده اند و نه تنها صفحات این افراد را بسته اند که امکان راه اندازی صفحه یا کانال جدید را هم به آنها نداده اند. ⚜️ @taammolat74

❇️#صبوحانه (ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی) 🔘 شماره ۵ 🌙 سوره بقره 🌅 وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنين‏. يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ الَّذينَ آمَنُوا وَ ما يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَشْعُرُون‏. (بقره/8-9) 🔸1. آیه 8 تا 20 درباره کسانی است که ظاهر و باطن شان با هم فرق می کند. برخی مفسرین تصریح کرده اند که این آیات درباره انسان های #منافق و دورو است (قمی، 1404ق: 1/34). اینها گمان می کنند خدا و مردم را فریب داده اند، در حالیکه خود را فریب داده اند ولی نمی فهمند. 🔸2. زیست اخلاقی در #فضای_مجازی هم نیازمند #صداقت و پرهیز از نفاق و فریب دیگران است؛ ولی به خاطر شرایط خاصی این فضا، از جمله امکان مخفی کردن هویت واقعی، همواره امکان فریب و خدعه وجود دارد و شخص می تواند در مورد باورها ونیات واقعی خود، یا حتی درباره سن و سال، جنسیت، سطح سواد، شغل، و هرچیز دیگر مربوط به خود به راحتی دروغ بگوید. از این جهت، فضا آنچنان غبارآلود است که حتی به تصویر و فیلم هایی که شخص از خود نشان می دهد نمی شود اعتماد کرد؛ چراکه با آمدن نرم افزارها و فناوری های جدید، مانند فناوری «جعل عمیق» (DeepFake)، به راحتی می توان تصاویر جعلی درست کرد و خود را به جای دیگران جا زد. احتمال و محتمل دروغ گویی، فریب، و نفاق در این فضا به اندازه ای زیاد است که #بهتر است در مواجهه با ادعاهای هر فرد، در صورتی که شناختی از او نداریم، اصل را بر #عدم_صداقت بگذاریم. چه ضررهای مالی و آبرویی و حتی جانی که به خاطر عدم توجه به این موضوع، به افراد، به ویژه نوجوانان و جوانان وارد شده است. 🔸3. نکته جالب این که آیه می گوید افراد دورو و فریبکار در واقع خود را فریب می دهند، اما شعور درک این مطلب را ندارند. این مسئله درباره فجازی هم صدق می کند. وقتی که به خاطر رفتار غیراخلاقی برخی افراد، این فضا ناامن و غیرقابل اعتماد شد و رذائل اخلاقی گسترش یافت، طبیعتا خود این افراد و اطرافیان شان هم در معرض فریب دیگران قرار می گیرند. وقتی آتشِ بی اخلاقی به جان جامعه مجازی یا حقیقی افتاد، خشک و تر با هم می سوزند. بنابراین، یکی از #وظایف اخلاق اندیشان فضای مجازی این است که این موضوع را برای کاربران تبیین کنند که نقض اخلاق در این فضا ممکن است در کوتاه مدت برای آنان سودی داشته باشد ولی در درازمدت با سوراخ شدن کشتی، همه سرنشینان، حتی کسانی که آن را سوراخ کرده اند، #غرق می شوند. 🔸4. برای پرهیز از افتادن کاربران فجازی در دام افراد شیاد و فریبکار، لازم است ارتقای «#سواد_رسانه ای» کاربران و آموزش شیوه مواجهه با دیگران و معیارهای راستی آزمایی آنان، به طور جدی در دستور کار همه مرتبطان با فضای مجازی قرار گیرد. ⚜️ @taammolat74

❇️#صبوحانه (ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی) 🔘 شماره ۶ 🌙 سوره بقره 🌅 في‏ قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ بِما كانُوا يَكْذِبُون‏. وَ إِذا قيلَ لَهُمْ لا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قالُوا إِنَّما نَحْنُ مُصْلِحُونَ. أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَ لكِنْ لا يَشْعُرُون‏.(بقره/10-12) 🔸۱. این آیات و آیه های قبل و بعد آنها ویژگی های انسان های مریضی را توصیف می کند که کارهای ناشایست انجام می دهند ولی گمان می‌کنند کارشان درست است. اینها نه تنها نقد دیگران را نمی پذیرند بلکه خود را حق به جانب دانسته و به خاطر فقدان شعور و آگاهی کافی، بر این باورند که گفتار و رفتارشان به نفع دیگران است. به قول مولوی: «خواجه پندارد که طاعت می‌کند / بی خبر کز معصیت جان می کَنَد» 🔸۲. از این دست انسان های مریض در #فضای_مجازی بسیارند. مقصود، کسانی هستند که یا به خاطر امکان مخفی کردن هویت واقعی خود ر این فضا احساس قدرت و آزادی بی حد و حصر می کنند و هر نوشته و عکس و فیلم نامناسبی را در آن منتشر می کنند و وقتی به آنها اعتراض می شود مدعی اند که این کار لازمه #آزادی_بیان است و اگر کسی به این گونه محتواها علاقه ندارد می تواند به آنها مراجعه نکند. یا کسانی که #شایعات و اخبار تایید نشده درباره دیگران را در شبکه های اجتماعی منتشر می کنند و بعد که به آنها اعتراض می شود می گویند هدف این است که اگر کسی از صحت و سقم این اخبار مطلع است نظرش را بگوید. 🔸۳. نکته مهمی که در آیات فوق استفاده می شود این است که احساس «خود-حق پنداری»، غرور، و عدم احتمال خلاف درباره خود، و عدم نقدپذیری که ناشی از سفاهت و بی شعوری است، راه را برای اصلاح فرد می بندد. در فضای مجازی چنین فرد اصلاح ناپذیری به هراندازه مخاطبان بیشتری داشته باشد، پیامدهای رفتارهای غیراخلاقی اش نیز گسترده تر است. یک #سلبریتی که چندین میلیون فالوئر دارد و چند ده هزار نفر ویدیوهای او را مشاهده می کنند، اما به رغم هشدار افراد متخصص و کارشناس، نه تنها رفتارهای غیراخلاقی خود را اصلاح نمی کند بلکه با شدت بیشتری ادامه می دهد، پدری که به رغم هشدارهای متخصصان، هر روز تصویر فرزند خود را در شبکه های اجتماعی منتشر می کند و مانع از رشد طبیعی فرزند خود می شود و وقتی مورد اعتراض قرار می گیرد می گوید که می خواهد فرزندش را به دیگران معرفی و استعدادهایش را شکوفا کند، دختری که در اعتراض به عریان نمایی اندام خود در شبکه ها، مدعی می شود که هدفش بالا بردن آگاهی جنسی مخاطبان است، از مصادیق افراد مریض در فضای مجازی محسوب می شوند. این افراد افزون بر این که مانع اخلاقی شدن فضای مجازی می شوند، زمینه را برای #فیلتر کردن سایت ها و شبکه ها فراهم می کنند و به این ترتیب موجب ضرر و زیان کسانی می شوند که از این شبکه ها به طور صحیح استفاده می کنند. ⚜️ @taammolat74

❇️#صبوحانه (ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی) 🔘 شماره ۷ 🌙 سوره بقره 🌅و إِذا لَقُوا الَّذينَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلى‏ شَياطينِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ. اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ يَمُدُّهُمْ في‏ طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ. أُولئِكَ الَّذينَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدى‏ فَما رَبِحَتْ تِجارَتُهُمْ وَ ما كانُوا مُهْتَدين‏. (بقره/14-16) 🔸۱. آیه اشاره دارد به انسان های دورویی که در مواجهه با اهل ایمان خود را مومن جا می زنند ولی وقتی با انسان های شیطان صفتی مثل خودشان رو به رو می شوند به آنها ابراز ارادت کرده و می گویند ما با شما هستیم و رفتارمان با اهل ایمان برای #تمسخر آنها است. 🔸 ۲. «تمسخر» دین و دین داران در #فضای_مجازی یکی از معضلات اخلاقی است که بایستی توسط اخفاپژوهان (= متخصصان اخلاق فناوری اطلاعات) مورد توجه قرار گیرد. یکی از مباحثی که در ذیل تمسخر باید مورد بررسی قرارگیرد این است که در این فضا چه چیزها یا افرادی مسخره می شوند. بررسی های میدانی نشان داده که باورهای دینی یا شیوه زندگی دینداران یکی از سوژه های تمسخر هستند. هرچند البته رفتار نامعقول یا سخنان سست , غیرمنطقی برخی افراد متدین را در زمینه چینی و بهانه سازی برای این کار نباید نادیده گرفت. 🔸 ۳. تا آنجا که نگارنده بررسی کرده است تمسخر دینداران در فضای مجازی بر چند قسم است: گاهی اصلِ دین مورد طعن و تمسخر قرار می گیرد، گاهی سخنانی که از سوی افراد دین دار بیان شده است (به ویژه اگر گوینده #روحانی و مبلغ دین باشد)، گاهی #سبک_زندگی یا رفتارهای دینداران در زندگی روزمره (از قبیل شیوه لباس پوشیدن، مثلا محجبه بودن) مورد تمسخر قرار گرفته، و گاهی هم شیوه دینداری و انجام #مناسک دینی آنها (مانند دعا کردن، عزاداری، یا اقامه نماز جماعت). 🔸 ۴. تذکر این مطلب لازم است که اگر انسان متدینی در فضای حقیقی یا مجازی گفتار یا رفتار ناصوابی داشت، نقد آن از باب #امر_به_معروف و نهی از منکر، امری است لازم و وظیفه ای است اخلاقی. اما نقد غیر از تمسخر است. نقد مبتنی است بر منطق و استدلال و با قصد اصلاح و نیت خیرخواهانه و از سرِ دلسوزی انجام می شود، در حالی که تمسخر رفتاری است غیرمنطقی، که با هدف تخریب و تحقیر و آزار دیگران انجام می گیرد. جدای از این موارد، ازدیاد محتواهای متنی و صوتی وتصویریِ تمسخرآمیز درباره دین ودینداران، زمینه را برای مسدود و #فیلترکردن سایت و شبکه های اجتماعی فراهم می کند و طبیعتا همه کسانی که از این شبکه ها استفاده می کنند (حتی خود تمسخرکنندگان) متضرر می شوند. به خاطر پیامدهای ناگوار نفاق و تمسخر است که خداوند در این آیات تاکید می کند که این گونه افرادِ زیان کار راه هدایت را بر خود بسته اند و از این تجارت شان سودی نمی برند. ⚜️ @taammolat74

❇️#صبوحانه (ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی) 🔘 شماره ۸ 🌙 سوره تکاثر 🌅 ألْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ. حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ. (تکاثر/1-2) 🔸 ۱. این آیات به نقد کسانی پرداخته که امور ظاهری و به قول معروف «چشم پرکن»، از قبیل #کثرت_عددی، را معیار ارزشداوری قرار داده اند؛ تا جایی که برای برتر دانستن خود یا قبیله شان به شمارش قبرها روی آورده اند. این در حالی است که از نظر قرآن، #فضیلت_های_اخلاقی از قبیل تقوا است که معیار خوب یا بد بودن افراد محسوب می شود: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ» (حجرات/13). از این آیات می توان برای شناخت یکی از آسیب های اخلاقی فضای مجازی استفاده کرد، که عبارت است از «#کمیت_گرایی به مثابه معیار ارزشگذاری اخلاقی». 🔸 ۲. فضای مجازی به عنوان یک فضای دیجیتال، نه تنها بنیادش بر #عدد_و_رقم است، که اعداد و ارقام نیز در بخش های مختلف آن نمود فراوان دارد. تعداد اعضای گروه ها و کانال ها، دانلودهای یک فایل، کسانی که یک مطلب را مشاهده کرده اند، #فالوئرها و #ممبرها(اعضا)ی یک صفحه در شبکه های اجتماعی، بییندگان یک برنامه زنده (لایو)، ارسال یک مطلب برای دیگران و بازنشر آن (forward, retueet)، و تعداد کامنت های ذیل یک مطلب، نمونه هایی از کاربرد اعداد و آمار در فضای مجازی است. این آمارها از نظر اخلاقی هم کارکرد مثبت دارد هم منفی. اگر برای «تحلیل و آسیب شناسی وضع موجود»‌ برای «برنامه ریزی برای رسیدن به وضع مطلوب» باشد از نظر اخلاقی کاری لازم و پسندیده است (به عنوان مثال، با #تحلیل و ریشه یابی علل افزایش اعضای کانال های حاوی مطالب مستهجن، یا ازدیاد طرفداران یک #سلبریتی بی اخلاق، برای اصلاح این وضعیت چاره اندیشی می شود) ولی اگر کثرت عددی مبنای تفاخر و تحقیر دیگران، یا معیارِ «صالح بودن»‌ یک فرد یا درست بودن سخنان او یا الگو بودنش برای دیگران قرار گیرد، طبیعتا کاری غیراخلاقی محسوب می شود. 🔸 ۳. یکی از شگردهای غیراخلاقی برخی سلبریتی ها و افراد مشهور در شبکه های اجتماعی، تمسک به #تعداد_طرفداران خود برای اثبات #درستی_گفتار و رفتار خویش است؛ آن هم گفتار و رفتارهایی که غیراخلاقی بودنش واضح و روشن است؛ مانند فحاشی و زشت گویی، یا تشویق طرفداران خود، که اغلب جوان و نوجوان هستند، به روابط غیراخلاقی. وقاحت رفتارهای این چهره ها گاه به اندازه ای است که حتی شبکه های اجتماعی از قبیل اینستاگرام که نوعا در مواجهه با آنچه در جامعه ای مثل ایران غیراخلاقی محسوب می شود، رفتار مداراجویانه ای دارند، اقدام به مسدود کردن صفحات این افراد می کنند. ⚜️ @taammolat74