✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد 📆 جلسه: ۳۴ ♦️مفسر: علامه جوادی آملی ♦️موضوع: هدایت-آیات آخر سوره حمد 🔅 باید دانست که طبق آیه ۹۳ سوره انبیا، همه انسانها در حال حرکت به سوی خدا هستند (کلٌّ الینا راجعون)، گروهی به سوی خدا و گروهی به سمت خدا... لذا باید در هر لحظه خود را با دیگران مقایسه کرد که در کدام یک از این دو گروه است. اگر کسی در صراط مستقیم است یک معیت (همراهی) دارد و یک مغایرت: با انبیا و صدیقین و شهدا و انبیا و با مغضوب علیهم و ضالین. 🔆 ، این معیت در بهشت است یا شامل حرکت در طریق نیز هست؟ این همراهی در حال طی طریق نیز هست تا رسیدن به بهشت و پس از آن. همراه، یعنی یک رفیق خوب؛ و رفیق خوب، در راه است. سالکانِ راه با اینها و به دنبال اینها هستند اما اگر با تقوای الهی به جایگان رسیدند دیگر تنها «با» و «به دنبال» آن ۴ گروه نیستند بلکه حالا از ۴ گروه صدیقین و شهدا و ... بوده و خود اسوه سالکان راهند. ♻️انسان توصیه شده که در اخلاق و ، از بقیه سبقت بگیرد. این راه اگرچه در ابتدا طی کردنش سخت است اما در ادامه راحت میشود. گفته اند علم را با تواضع با هم تحصیل کن و در تواضع مرتبا نمره ات را بالاتر ببر تا از دیگران جلو بیفتی. بدین صورت، خودت میشوی آنگاه باید دست دیگران را نیز بگیری تا از دیگران سبقت گرفته و خود، امام، الگو و پیشوای جامعه شوند. این راه، راه امامت و از اهل بیت شدن است؛ اگرچه نمیتوان پیامبر و امام معصوم شد اما میتوان ولی خدا شد. در باز است اما میخواهد. ( ) 💠 ۳ نوع روایت داریم که گفته اند: ۱. مُنعَم الیه همان ائمه و پیامبرند. ۲. مغضوب علیهم، یهودیانند. ۳. ضالین و گمراهان، ترسایان و مسیحیان هستند. 🔺 این سه گروه از روایات تنها از باب تعیین مصادیقند، نه اینکه این مصادیق حصری بوده و افراد دیگر نتوانند مصداق صفات منعم الیه، مغضوب علیهم و ضالین شوند. 🔰 حال، انسان چگونه می تواند این معیت و همراهی را به مِن (از آنها شدن) تبدیل کند و از صدیقین و شهدا و ... شود؟ علم مهمتر است یا عمل؟ 🔹 هر دو نیاز است اما مهمتر است. عمل به مثابه است و علم به مثابه در بدن. آنچه که به عبادات بها و ارزش میدهد میزان معرفت و علم به خداوند است. آنکه خدا را در حد والا شناخت او را عاشقانه میپرستد اما دیگری که تنها با قهر خدا آشنا بود از روی خوف از خدا، عبادت میکند. لذا خداوند در آیه ۱۰ سوره مجادله فرمود ما به مؤمن «درجه» و به مؤمن عالم «درجات» می دهیم زیرا عالم با غیر عالم برابر نیست. 🔺هر درجه ای از علم باعث ارتقای عمل و عبادت است و هر درجه از ارتقای عبادت و عمل، موجب ارتقای علم و معرفت میشود پس رابطه ای دو سویه دارند. 🎁کانال تفسیر تسنیم علامه جوادی 🎁 @tafsire_tasnim1