📚خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد 📆 جلسه : ۳ 📌کار برای غیر خدا، #هالک و نابودشدنی است. 🔺کار بدون نام خدا، لوجه الله نیست و هالک است. همه چیز هالک است و این بدان معنیست که همین حالا هالک است نه در آینده. در مورد انسان هم خیلی کارهایش که لوجه الله نبوده به مقصد نرسیده اما الان نمی بیند و در آخرت میبیند که در همان زمان انجام کار نرسیده بوده است و تازه کشف شده است.(اعمالهم کسراب بقیعه...لم یجده شیئا) پس نفع موقتی هم ندارد که بعدا بخواهند از او بگیرند و تنها خیال می کند داشته لذت میبرده است مانند سراب است که در واقعیت چیزی نداشته و خواص آنرا میدیدند. 📌هر چیزی نشانه خداست وگرنه از عدم و #لا_شیء است. هدف سوره حمد عبادت است و خدا به ما نشان داده باید با نام خدا شروع شود تا به هدف برسد و غیر از او همه هالک و سرابند. (کل شی هالک الا وجهه) هر چیزی که شی باشد وجه الله و نشانه وجود خدا هست و اگر وجه و آیت خدا از آن برداشته شود چیزی نمی ماند و لا شیء می شود. اگر کسی به چیزی نگاه کرد و به وجود خدا پی نبرد حقیقتا کور است نه اینکه این #کور_باد یک لعن و نفرین باشد. عقاب و مجازات اخروی هم بخاطر این است که آب را ول کرده و به سمت سراب و لاشیء رفته و عمرش را تلف کرده است. 📌#رحمت دو گونه است: رحمت مطلق(رحمان) و رحمت خاص (رحیم) 🔺الله به دو معنی گفته شده است: اله(عبادت) و اله وله(تحیر) پس الاه یا یعنی معبود، و یا اینکه به معنی تحیر و واله بودن افراد در برابر خداست. 🔸#رحمن صیغه مبالغه است. خدا دو رحمت دارد: مطلقه که مقابل ندارد (و رحمتی وسعت کل شیء) و خاصه که مقابلش غضب است. رحمن همان رحمت مطلقه است. پس خدا جهنم را هم جزو رحمت مطلقه خود دانسته است چون وجود جهنم هم نیاز است و اگر جهنم نبود خیلی ها از ترسش به بهشت میروند. آب و آتش و نور خورشید و غیره، رحمت مطلق هستند که به همه میرسد. اما #رحیم صفت مشبهه است و رحمت خاصه است. رحمت خاص خدا مخصوص متقیان است (خدا توفیقش را به همه نمیدهد) _____________________________________ 📚کانال تفسیر تسنیم 📡 @tafsire_tasnim1

✅خلاصه درس تفسیر سوره مبارکه حمد 📆جلسه: ۴ بخش 1️⃣: #رحمت خدا بر دو قسم است: 🔺۱. رحمان: رحمتی که مطلق بوده و همه چیز را در بر میگیرد(و رحمتی وسعت کل شیء-اعراف ۱۵۷). در برابر این رحمت غضب و چیز دیگری نیست. در این قسم عقرب و جهنم و کافر هم رحمت است اما برای مجموعه نظام آفرینش. مثلا جهنم باعث می شود گروهی از ترسش کار نیکو انجام دهند! عقرب برای مسموم رحمت نیست اما در کل رحمت است. خداوند در آیات ۴۳ تا ۴۵ الرحمان میفرماید: (هذه جهنم التی یکذب بها المجرمون... فبأی آلاء ربکما تکذبان) یعنی جهنم را هم رحمت می داند که رحمت مطلق خواهد بود. 🔺۲. رحیم: رحمتی که خاص و محدود است و برای #متقین می باشد. در برابر آن، صفت غضب قرار دارد. صفات مطلق خدا، #صفات_ذاتی و جدانشدنی اویند مانند رزاقیت که ممکن نیست لحظه ای روزی دهنده نباشد. در برابر این صفات وجودی، عدم قرار دارد که در ذات خدا نیست. مثلا نمی شود گفت خدا گاهی قادر است و گاهی نیست! اما صفات خاص، #صفات_فعلی اویند مثل رضا و غضب که مخالف اما قابل جمع در خدایند و گاهی در خدا هست و گاهی نیست چون به فعل بر میگردند نه به ذات. بخش 2️⃣: مقام #احسان چیست؟ 🔺مقام احسان یعنی انسان طوری عبادت کند که انگار خدا او را میبیند و اگر خدا را نمیبیند بداند که خدا او را می بیند. ازین مقام بالاتر تنها برای اولیای خدا است که دیگر خدا را در هر چیز میبینند نه اینگه گویا میبینند! مانند #حضرت_زینب و دیگر اولیای خدا. 📚کانال تفسیر تسنیم 📡 @tafsire_tasnim1

✅خلاصه درس تفسیر سوره مبارکه حمد 📆جلسه : ۱۱ ▫مفسر: علامه جوادی آملی بخش 1️⃣: اگر خیر و شر جهان از خداست آیا خدا ظالم نیست؟ در مورد مساله جبر و اختیار، خدا راه ها را مشخص کرده که هر کدام به کدام مقصد می رسد و کدام نمیرسد و عقل و شرع برای او معین کرده است . حال اگر کار خیر کرد چون امر وجودی است پس به ذات وجود که علت همه موجودات است باز می گردد اما معصیت چون فقدان و شر و نقص است به مبادی عالیه بر نمی گردد. یعنی در صورتی میگوییم خدا آن کار را انجام داد که واقعا یک فعل باشد نه اینکه کاری که انجام نشده(فقدان و نقص) را به خدا نسبت دهیم. #شر اینگونه است... بخش 2️⃣: آیا بیمار را دارو 🏥 درمان می کند یا #خدا؟! گاهی انسان خود را گول می زند و در پناه «من لم یشکر الخالق من لم یشکر المخلوق» زیر چتر دیگری🙏 پناهنده می شود اما فردا می فهمد که کار به دست دیگری بوده است. باید توجه داشت که ذیل همین آیه سوره یوسف خداوند می فرماید: «و ما یؤمن اکثرهم بالله و هم مشرکون» یعنی که اکثر مومنین شکر خدا نکرده و مشرک می شوند. منظور این آیه، شرک خفی است که دیگران را موثر در کارها می دانند. 🔺ما در این دنیا وسایل و ابزار حاکمیت🏛 خدا بر جهان را که علل وسطی هستند می بینیم نه علت غایی و اولیه را پس خیال می کنیم خودمان کاری کرده ایم💪. عباراتی همچون «اول خدا و دوم فلانی» عباراتی شرک آلود است.( انسان موحد همه چیز را از خدا می داند. ) 📣اینکه خدا تاثیر اشیا بر هم را در آنها قرار داده و بوسیله قوانینی آنها را مؤثر قرار داده است در مقام فعلیت اوست یعنی با این وسایل کار را انجام می دهد اما ذات خدا دیگر اینطور نیست که برای ایجاد اثر، نیاز به این وسایل🖌 داشته باشد پس اگر دارو اثر می کند در اثر کردنش مستقل نیست بلکه این اثر را خدا در آن دارو قرار داده و اگر خدا نخواست هیچ گاه اثر نمی کند یا آب رفع عطش می کند. مقام فعل خدا غیر از مقام ذاتش است. 🔻موحد کامل، سلطه مطلق خدا را هم اکنون مشاهده می کند(عین الیقین) و نیازی نیست که بمیرد و بعدا مشاهده کند. این اثر توحید افعالی در انسان است. بخش 3️⃣: مالک یوم الدین: به دو صورت خوانده میشود. مالک و مَلِک. اما بیشتر آنرا مَلِک خوانده اند. #مالک: دارنده اصل یک شیء اقسام مالکیت : 1. مالکیت اعتباری: مثلا اعتبار و قرارداد📝 میکنیم که امروز علی مالک فلان لباس🙎♂ باشد و فردا به دیگری بفروشد و دیگری مالکش باشد. این مالکیت اعتباری است که برای تنظیم کارهای انسانی اعتبار می شود. 2. مالکیت حقیقی محدود: مثل مالکیت انسان بر گوش👂 و چشم👁 خود. این مالکیت را انسان ها اعتبار نکرده اند بلکه او ذاتاً مالک آنهاست اما چون ذات انسان محدود است پس مالکیتش هم بر اعضایش محدود است. 3. مالکیت حقیقی نامحدود: مانند مالکیت پروردگار بر همه موجودات همانند علت که مالک معلول است که اگر خدا نباشد هیچ موجودی نخواهد بود. #مَلِک: از مٌلک گرفته شده (همانطور که مالک از مِلک گرفته شده است): آنکه دارای نفوذ است مَلِک و آنکه دارای اصل شیء است مالک است. مثلا ممکن است اصل مال برای انسان نباشد اما وی بر آن #سلطه و نفوذ داشته باشد و بتواند در آن تصرف کند. دلیل ترجیح مَلِک بر مالک: گویند مالک به زمان اضافه نمی شود پس نمی توان گفت مالک روز جزا. دلیل ترجیح مالک بر مَلِک: مالک اعم از ملک است و در مورد خدا که علت همه چیز است مالکیت بر زمان⏰ هم صدق می کند. چون خدا مالک بر نفوذ بر هر چیز نیز هست. (قل اللهم مالک الملک) (تبارک الذی بیده الملک) در آیه 4 سوره حمد، بحث در فرمانروایی است نه بر صاحب بودن. 🔷🔶🔻 معنای آیه این نیست که خدا فرمانروای روز جزاست و فرمانروای دنیا🏕 نیست بلکه در مقام اثبات فرمانروایی خداست و می گوید در روز قیامت همه می فهمند و حتی می بینند که در دنیا هم خداوند مَلِک و صاحب نفوذ بوده اما آنها در دنیا به زید و عمرو متوسل🙌 می شدند تا کارهاشان را حل کند! بخش 4️⃣: دلایل اختصاص #حمد به خداوند: 1. او جامع همه کمالات است و ناقص به سمت کمال میل کرده و کامل را حمد می کند و چون همه ناقصند پس حمد (تنها) برای خداست. 2. خداوند، مدبر جهان است. هر مدبر و پرورش دهنده ای محمود🙏 است پس خدا محمود همه موجودات است. 3. ربوبیت خداوند، ربوبیت محموده است زیرا بر اساس #رحمت خاصه و عامه است. (الرحمن الرحیم) پس ستمی در کار نبوده و ربوبیت وی، روا و رحمت است. 📚کانال «تفسیر تسنیم» 📡 @tafsire_tasnim1

✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد 📆 جلسه: ۳۴ ♦️مفسر: علامه جوادی آملی ♦️موضوع: هدایت-آیات آخر سوره حمد 🔅 باید دانست که طبق آیه ۹۳ سوره انبیا، همه انسانها در حال حرکت به سوی خدا هستند (کلٌّ الینا راجعون)، گروهی به سوی #رحمت خدا و گروهی به سمت #غضب خدا... لذا باید در هر لحظه خود را با دیگران مقایسه کرد که در کدام یک از این دو گروه است. اگر کسی در صراط مستقیم است یک معیت (همراهی) دارد و یک مغایرت: #معیت با انبیا و صدیقین و شهدا و انبیا و #مغایرت با مغضوب علیهم و ضالین. 🔆 ، این معیت در بهشت است یا شامل حرکت در طریق نیز هست؟ این همراهی در حال طی طریق نیز هست تا رسیدن به بهشت و پس از آن. همراه، یعنی یک رفیق خوب؛ و رفیق خوب، در راه است. سالکانِ راه با اینها و به دنبال اینها هستند اما اگر با تقوای الهی به جایگان #ولی_اللهی رسیدند دیگر تنها «با» و «به دنبال» آن ۴ گروه نیستند بلکه حالا از ۴ گروه صدیقین و شهدا و ... بوده و خود اسوه سالکان راهند. ♻️انسان توصیه شده که در #مکارم اخلاق و #فضایل، از بقیه سبقت بگیرد. این راه اگرچه در ابتدا طی کردنش سخت است اما در ادامه راحت میشود. گفته اند علم را با تواضع با هم تحصیل کن و در تواضع مرتبا نمره ات را بالاتر ببر تا از دیگران جلو بیفتی. بدین صورت، خودت #امام_امت میشوی آنگاه باید دست دیگران را نیز بگیری تا از دیگران سبقت گرفته و خود، امام، الگو و پیشوای جامعه شوند. این راه، راه امامت و از اهل بیت شدن است؛ اگرچه نمیتوان پیامبر و امام معصوم شد اما میتوان ولی خدا شد. در باز است اما #همت_عالی میخواهد. (#دکترین_رقابت_در_فضایل #نفی_رقابت_اقتصادی_فزاینده) 💠 ۳ نوع روایت داریم که گفته اند: ۱. مُنعَم الیه همان ائمه و پیامبرند. ۲. مغضوب علیهم، یهودیانند. ۳. ضالین و گمراهان، ترسایان و مسیحیان هستند. 🔺 این سه گروه از روایات تنها از باب تعیین مصادیقند، نه اینکه این مصادیق حصری بوده و افراد دیگر نتوانند مصداق صفات منعم الیه، مغضوب علیهم و ضالین شوند. 🔰 حال، انسان چگونه می تواند این معیت و همراهی را به مِن (از آنها شدن) تبدیل کند و از صدیقین و شهدا و ... شود؟ علم مهمتر است یا عمل؟ 🔹 هر دو نیاز است اما #علم مهمتر است. عمل به مثابه #بدن است و علم به مثابه #روح در بدن. آنچه که به عبادات بها و ارزش میدهد میزان معرفت و علم به خداوند است. آنکه خدا را در حد والا شناخت او را عاشقانه میپرستد اما دیگری که تنها با قهر خدا آشنا بود از روی خوف از خدا، عبادت میکند. لذا خداوند در آیه ۱۰ سوره مجادله فرمود ما به مؤمن «درجه» و به مؤمن عالم «درجات» می دهیم زیرا عالم با غیر عالم برابر نیست. 🔺هر درجه ای از علم باعث ارتقای عمل و عبادت است و هر درجه از ارتقای عبادت و عمل، موجب ارتقای علم و معرفت میشود پس رابطه ای دو سویه دارند. #رابطه_علم_و_عمل 🎁کانال تفسیر تسنیم علامه جوادی 🎁 @tafsire_tasnim1

✅ خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد 📆 جلسه: ۳۵ ♦️ مفسر: علامه جوادی آملی موضوع: هدایت-آیات آخر سوره حمد 📚 #محور صراط مستقیم و میزان اعمال، انبیا، اولیا و ائمه معصومین هستند. در سوره نساء، این محور و میزان را میگوید: «من یطع الله و الرسول فاولئک مع الرین انعم الله علیهم من النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین» در مقابل، سوره احزاب، نتیجه عصیان در اطاعت از آن ۴ گروه را، #گمراهی_آشکار میداند: «و من یعصی الله و رسوله فقد ضلّ ضلالاً مبیناً» 💠 صراط مستقیم بین مبدا و مقصد است. این مبدا و مقصد چیست و کجاست؟ این صراط از «خدا» است تا «خدا». از #رب_العالمین که خالق جهان است شروع شده و نهایتا به #مالک_یوم_الدین که پایان جهان است میرسد. البته انتهای راه، یا #رحمت الهیست و یا #غضب الهی. پس راهها گوناگون است اما تنها یک صراط مستقیم وجود دارد. 💠 قرآن میگوید حضرت موسی کلام خدا را در دنیا میشنید و انسانها در آخرت میشنوند. در این دنیا خداوند با #الفاظ_قرآن با انسان سخن میگوید و در آخرت با #صدا. انسان در قیامت، مظهر اراده فعلی خداوند میشود لذا هر چه بخواهد به محض اراده، انجام میشود. ❗️سالکان و راهیان این صراط مستقیم، کمند لذا حضرت امیرالمومنین میفرماید «لا تستیحشوا من طریق الحق لقلَّة اهله» (از تعداد کمِ راهیانِ راه حق نترسید). خدا در قرآن قول داده که جهنم از انسانهای بدکار پر شود اما در مورد بهش نگفته که بهشت را پر میکنم چون تعداد بهشتیان بسیار کمتر از جهنمیان است اگرچه کثیری از جهنمیان نیز پس از گذراندن مراحل جزا به بهشت وارد میشوند‌. 💢 شروع طی این طریق بخاطر کم بودن #سالکان راه، ترس دارد و سخت است اما پس از مدتی این ترس از بین میرود. دلیلش آن است که در ابتدای طی راه غالباً مردم میگویند «چرا وقتی اکثر مردم در برابر کفر و طغیان در جهان نمی ایستند من چرا باید خود را بخطر بیندازم و ایستادگی کنم؟» 🍃 همسفران این راه، انبیای پیشین هم هستند. اگرچه راه اسلام بالاتر از راه انبیای پیشین است اما مسلمانان از آن انبیا بالاتر نیستند زیرا این راه همان راه انبیای پیشین است اما شفافتر و فراختر و #بازتر.انبیای پیشین، صراط مستقیم را تا انتها رفته اند اما با این وجود بین پیامبران نیز درجاتیست همانطور که کتابهایشان در یک درجه نیستند. پس اگرچه راه ما بالاتر است اما این بالایی، همانند بالای زمین نیست بلکه کاملتر از قبل است اما راه عوض نشده است. لذا خداوند گوید «فبهداهم المقتده» (به هدایت پیامبران گذشته،اقتدا کن) نه به خود پیامبر؛ لذا خطوط اصلی راههای ادیان قبلی یکیست ولی راه اسلام کاملتر است. 🍀 کانال «تفسیر تسنیم» 🍀 @tafsire_tasnim1