✅خلاصه درس تفسیر سوره مبارکه حمد
📆جلسه: ۴
بخش 1️⃣: #رحمت خدا بر دو قسم است:
🔺۱. رحمان: رحمتی که مطلق بوده و همه چیز را در بر میگیرد(و رحمتی وسعت کل شیء-اعراف ۱۵۷). در برابر این رحمت غضب و چیز دیگری نیست. در این قسم عقرب و جهنم و کافر هم رحمت است اما برای مجموعه نظام آفرینش. مثلا جهنم باعث می شود گروهی از ترسش کار نیکو انجام دهند! عقرب برای مسموم رحمت نیست اما در کل رحمت است.
خداوند در آیات ۴۳ تا ۴۵ الرحمان میفرماید: (هذه جهنم التی یکذب بها المجرمون... فبأی آلاء ربکما تکذبان) یعنی جهنم را هم رحمت می داند که رحمت مطلق خواهد بود.
🔺۲. رحیم: رحمتی که خاص و محدود است و برای #متقین می باشد. در برابر آن، صفت غضب قرار دارد.
صفات مطلق خدا، #صفات_ذاتی و جدانشدنی اویند مانند رزاقیت که ممکن نیست لحظه ای روزی دهنده نباشد. در برابر این صفات وجودی، عدم قرار دارد که در ذات خدا نیست. مثلا نمی شود گفت خدا گاهی قادر است و گاهی نیست! اما صفات خاص، #صفات_فعلی اویند مثل رضا و غضب که مخالف اما قابل جمع در خدایند و گاهی در خدا هست و گاهی نیست چون به فعل بر میگردند نه به ذات.
بخش 2️⃣: مقام #احسان چیست؟
🔺مقام احسان یعنی انسان طوری عبادت کند که انگار خدا او را میبیند و اگر خدا را نمیبیند بداند که خدا او را می بیند. ازین مقام بالاتر تنها برای اولیای خدا است که دیگر خدا را در هر چیز میبینند نه اینگه گویا میبینند! مانند #حضرت_زینب و دیگر اولیای خدا.
📚کانال تفسیر تسنیم
📡 @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 126
🔖 آیات: ۴۸
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۴۸ بقره:
«واتقوا یوما لا تجزی نفس عن نفس شیئا ولا یقبل منها شفاعة ولا یوخذ منها عدل ولا هم ینصرون»
و از آن روز بترسید که کسی مجازات دیگری را نمیپذیرد و نه از او شفاعت پذیرفته میشود؛ و نه غرامت از او قبول خواهد شد؛ و نه یاری میشوند.
♦️♦️♦️
1⃣مساله #شفاعت الزاما یک مساله عقلی همچون معاد نیست که عقلا وجودش، ضروری باشد بلکه نقل است که آن را توضیح داده است. شفاعت به معنای «ابطال قانون» نیست که یک امر گناه از گناه بودن خارج شود یا به معنای «عدم اجرای مجازات» باشد که اگر مجازات بر کسی باشد آنرا بدون مجازات گذارد بلکه کاری میکند که شخص ناقص به کمال میرسد و از استحقاق مجازات و عذاب خارج میشود.
2⃣درباره نماز باران نیز این نماز باعث میشود که آسمان #استحقاق باران را پیدا میکند نه اینکه بدون حرکت ابر و وزش باد و... باران بیاید بلکه این وسایل را خدا فراهم میکند لذا خدا کارها را از راه «علل و اسباب» انجام میدهد نه اینکه بر خلاف همه #قوانین_طبیعی باران بیاید. همین امر در مورد مساله شفاعت نیز اجرا میشود و قانون لغو نمیشود.
3⃣اگر قابل به نصابی رسید از #فیض بهره مند میشود حال شفاعت همانند #توبه انسان را تطهیر کرده و به این نصاب میرساند نه اینکه قوانین یا اجرای آنها ملغی شود. پس اشکالات عقلی شفاعت بدینگونه برطرف میشود و «امکان شفاعت» اثبات میشود. #تخصیص یعنی با اینکه شخص آلوده است وارد بهشت شود اما #تخصص یعنی انسان پاک شود و وارد بهشت گردد و شفاعت، تخصص است.
4⃣شخص همه کارها را در دنیا انجام میدهد و تنها ظهورش را در قیامت میبیند لذا کارهای دنیای انسانها مثل بخشش ها، بزرگ کردن فرزند صالح و غیره میتواند امکان #شفاعت در قیامت را برایشان فراهم گرداند. پس اینطور نیست که شخص گنهکار باشد و بیجهت مورد شفاعت قرار گیرد. اگر «امکان عقلی» اثبات شد چگونگیش را نقل نشان میدهد.
⁉️شبهه۱: رفع عقاب یا عدل است یاظلم. اگر #عدل باشد پس عقاب ظلم است اما خدا که ظلم نمیکند. اگر رفع عقاب #ظلم است چرا انبیا با شفاعت دنبال این کار هستند؟
پاسخ: عقاب و رفع آن اصلا نقیض هم نیستند. اصل عقاب، عدل است و رفع عقاب، فضل و #احسان است. و البته احسان از عدل بالاتر است.
⁉️شبهه۲: شفاعت با #سنت_الهی در تعارض است. سنت الهی، قانون گذاری و مجازات کردن ناقض قانون است. آیه قرآن گوید برای سنت الهی، تبدیل و تحویلی نیست و تغییر نمیکند.
پاسخ: سنت الهی را «عقل» شناسایی نمیکند لذا چگونه میتوان گفت شفاعت جزو سنت وی نیست؟ آیا تنها قهر خدا سنت است؟! هر چه سنت باشد را خدا بیان میکند و این سنن تغییر نمیکنند. حتی گذشت از کسی که توبه نکرده نیز طبق قرآن سنت و جزو غفاریت وی محسوب شده است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1542
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
📇 خلاصه متنی تفسیر سوره مبارکه #بقره
📆 جلسه: 166
🔖 آیات: ۸۳
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
1⃣ در ادامه نعمتهای الهی بر بنی اسراییل قرآن میفرماید ما از آنها چند عهد گرفتیم. اول پرستش خدای یکتا، دوم نیکی به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و مسکینها، سوم خوش سخن گفتن با مردم و چهارم برپاداشتن نماز و پرداخت زکات. سپس در انتها گوید جز اندکی از شما، بقیهتان این عهدها را زیرپا گذاشتید.
2⃣فراز اول: ابطال هر نوع #شرک. اگر جمله خبری بصورت انشایی بیاید دلالتش قویتر و محکمتر است. گوید به آنها گفتیم نپرستید جز خدا را. چون هیچکس نیست مگر اینکه دارد کسی یا چیزی را میپرستد چون برای رفع نیازهایش به چیزی تمسک کرده و چنگ میزند.
3⃣اگر شخص فهمید که خدا، مالک همه چیز است و به او تمسک کرد #موحد است و اگر به دیگری چنگ زد #مشرک است اما باز هم در حال پرستش است.
4⃣فراز دوم: #احسان به والدین و نزدیکان و یتیمان و مساکین. امر «احسنوا» قبل از نزدیکان و یتیمان و ... در تقدیر و پنهان است یعنی به همه اینها احسان کنید. میفرماید احترام به مردم، وظیفه همه انسانها است. احترام به والدین بالاتر از اینهاست و مهم نیست که پدر و مادر، مسلمان باشند یا کافر(سوره لقمان)
5⃣در سوره لقمان، #احترام_به_والدین در کنار شکر خدا آورده شده است«ان اشکر لی و لوالدیّ»
هر وقت خدا بخواهد به موضوعی اهمیت دهد نام خود را قبل از آن ذکر میکند چنانکه در مورد رسیدگی به ارحام هم ابتدا نام خود را می آورد «و اتقوا الله تسائلون به و الارحام».
6⃣احترام به پدر و مادر به این علت است که او را بدنیا آورده و منشأ فیضند. البته مرز احترام به والدین محدود به #اطاعت_از_خداوند است و اگر فرزند را از اطاعت الهی منع کردند دیگر اطاعت از والدین جایی ندارد. «لا طاعة لمخلوق فی معصیة الخالق» پس اگر والدین اصرار به شرک فرزند داشند میفرماید حرفشان را در مسائل اعتقادی گوش نده.
7⃣این از #حقوق_بینالمللی_اسلام است که اساس #خانواده را با احترام به پدر و مادر باید محکم نگه داشت. قرآن میفرماید ای انسان به پدر و مادر تا میتوانی خدمت کن مگر در مسائل اعتقادی که خلاف دستور خدا را از تو بخواهند.
8⃣از آیه ۲۲ سوره اسرا به بعد مسائلی اعتقادی گوید و در انتها گوید اینها حکمت است که من به شما گویم. در این آیات که از توحید شروع شده و به توحید هم ختم میشود، در همان ابتدا گوید احترام به پدر و مادر آنگاه دشوار است که آنها «زمینگیر» شده اند. گوید یادت باشد که آنگاه که تو زمینگیر و صغیر بودی آنها از تو نگهداری کردند، پس تو هم زمان پیریشان که زمینگیر شدند نگهداریشان کن و «اف نگو» و نرنجان و #گفتار_کریمانه با آنها داشته باش
9⃣ بالاتر از اینها، گوید بالهای رحمت و مهربانیت را برایشان باز کن. خدا به پیامبر گفت «بالهای ترحم» خودت را باز کن تا ملت زیر بالهای تو پر در بیاورند امت در مورد پدر و مادر گوید #بالهای_ذلت را برایشان باز کنید(و اخفض جناح الذلّ) یعنی خود را در برابرشان کوچک کن. یعنی ای پیامبر ترحم کن و به فرزند گوید به والدینت ذلیلانه برخورد کن و برایشان از خدا مغفرت بخواه.
0⃣1⃣گوید تو اصلا نمیتوانی به والدین #احسان کنی چون احسان یعنی «نیکی بدون سابقه» در حالیکه خدمت تو به والدینت، برای #عدل است در برابر احسان آنها! حالا زمانی شما میتوانید به والدین احسان کنید که اولا معادل احسان آنها به آنها خدمت کنی و بعدش چیزی اضافه تر هم انجام دهی! آیا کسی میتواند این کار را بکند؟ (و قل رب الرحمهما کما ربیانی صغیراً)
1⃣1⃣انبیا میگفتند بیایید بالا(تعالوا) نه اینکه بیایید به سمت من! زمانی که دو نفر در یک سطح باشند میگویند بیا به سمت من(الیّ) اما پیامبران بالا هستند پس گویند بیایید بالا چون ما بالاتریم و نمیتوانیم پایین بیاییم به سمت شما.
2⃣1⃣«الحجة قبل الخلق» هیچ جایی #سنت_حسنه پیدا نمیشود مگر از انبیا باقی مانده است. پس اگر اسلام سنتهای زمان خود را پذیرفته بدین معنا نیست که «سنتهای جاهلی را که خوب بود پذیرفته! بلکه سنتهایی که از انبیا در میان امتها به جا مانده و در طول دوره ها با تکرار مردم تبدیل به سنت شده را پذیرفته است مانند احترام به همسایه و وفای به عهد و ...
3⃣1⃣ #عاق_والدین ، واقعی است نه یک چیز محتمل یا ظاهری. رسول الله و امیرالمومنین هم پدران امتند و بالاتر از والدین نسبی چون آنها حقیقتا برای امت پدری کردند.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/1976
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190