☀️8) الف. ابوصباح کنانی روایت کرده که امام صادق ع درباره این سخن خداوند عز و جل که میفرماید: «و هرکس تنگدست است مطابق عرف [= به طور متعارف] بخورد» فرمودند:
این در مورد مردی است که خویش را از معیشت بازداشته است؛ که اشکالی ندارد که مطابق عرف [= به طور متعارف] بخورد در صورتی که اموال آنان کار خود آنان را راه میاندازد؛ ما اگر مال اندک باشد، پس چیزی از آن نخورد.
گفتم: این سخن خداوند عز و جل که «و اگر با آنان درآمیزید پس [سزاوار است چون] برادران شمایند.» (بقره/220) چطور؟
فرمود: از اموال آنان به اندازهای که برای آنان کفایت کند درمیآوری و از اموال خودت هم به اندازهای که تو را کفایت کند درمیآوری و سپس آن را خرج میکنی. [ظاهرا یعنی در آمیختن اموال نباید به نحوی باشد که حساب و کتابش از دست بیرون رود و از سهم آنان برای خودت بیشتر برداری.]
گفتم: اگر این یتیمان کوچک و بزرگ باشند به طوری که لباس برخی گرانقیمتتر از برخی دیگر باشد ویا برخی از آنان پرخورتر از بقیه باشند چطور؟
فرمود: اما در مورد لباس، برعهده هرکس قیمت لباسش است [یعنی هریک را جداگانه از اموال خودش حساب کن] اما در مورد خوردن، همه را یکجا قرار بده زیرا گاهی میشود که کسی که کوچک است به اندازه کسی که بزرگ است میخورد.
📚الكافي، ج5، ص130؛ تهذيب الأحكام، ج6، ص341
☀️ب. از امام صادق ع درباره این سخن خداوند عز و جل که میفرماید: «و هرکس تنگدست است مطابق عرف [= به طور متعارف] بخورد» روایت شده است:
کسی که متکفل کار یتیمان است و خودش نیازمند است به نحوی که چیزی که خود وی را برپا دارد، ندارد، و اموال آنان را [از بدهکاران] مطالبه میکند و عهدهدار املاک آنان میباشد، چنین کسی به اندازه [از اموال آنان] بخورد و زیادهروی نکند؛ و اگر [نگهداری] املاک آنان وی را از اینکه به کارهای خودش بپردازد بازنمیدارد، پس چیزی از اموال آنان کم نکند [= مصرف نکند]
📚الكافي، ج5، ص129؛ تهذيب الأحكام، ج6، ص340؛ تفسير العياشي، ج1، ص222
☀️ج. از امام صادق ع درباره این سخن خداوند عز و جل که میفرماید: «پس مطابق عرف [= به طور متعارف] بخورد» روایت شده است:
این در مورد کسی است که خود را وقف بر اموال یتیمان کرده، هم برای آنان در آن چیزی را برعهده گرفته [با آن کار میکند تا درآمدی از آن به دست آید] و هم خودش بر آن تکیه نموده؛ و بدین ترتیب خود را از طلب معیشت بازداشته است؛ پس اشکالی ندارد که «مطابق عرف [= به طور متعارف] بخورد» در صورتی که اموال آنان کفایت آنان را میدهد؛ اما اگر آن مال اندک است، پس چیزی از آن نخورد.
📚تفسير العياشي، ج1، ص221
✅تبصره:
مساله دیگری شاید به ذهن کسی خطور کند که به این مساله مرتبط است و آن اینکه اینکه والد حق دارد از مال ولد بخورد.
📚تهذيب الأحكام، ج6، ص343-345
اما با توجه به اینکه «یتیم» کسی است که پدر ندارد، علیالقاعده جواز مذکور ربطی به استفادههای شخصی که متکفل مال یتیم است، ندارد.
@yekaye
👇متن احادیث فوق👇