.......:
«اِهْدِنَا الصِّرَ طَ الْمُستَقِیمَ»
اولین درخواست ما از خداوند، پس از حمد و ثنا و اظهار بندگی و استمداد، درخواست هدایت به راه راست است. در مسائل فکری و عملی زندگی، عقاید و رفتار و موضعگیری ها، شناخت راه صحیح، بسیار مهم و در عین حال، دشوار است. از این رو، از خداوند میخواهیم که مارا به «صراط مستقیم» هدایت کند.
۶- راه دنیاطلبی، که انسان بخاطر مال و مقام، به فکر راضی کردن این و آن افتد.
۷- راههای بدون برهان و منطق و بر اساس موج و جوّ کاذب.
۸ - راهی که انسان، بی فکر و مشورت و تجربه برگزیده است.
۹- راهی که روندگان را به هلاکت کشانده است (راه مغضوبان وگمراهان)
۱۰- راه سلیقهها و آراء شخصی و عادتهای نابجا.
پس راه مستقیم کدام است؟
راه خدا: «إِنَّ رَبّی عَلَی صَرَ طٍ مُّسْتَقِیمٍ» (۳۱۶)
راه انبیاء: «إِنَّکَ عَلَی صِرَطٍ مُّسْتَقِیمٍ» (۳۱۷)
راه عبودیت و پرستش: «وَأَنِ اعْبُدُونِی هَذَا صِرَطٌ مُّسْتَقِیمٌ» (۳۱۸)
راه رهبران معصوم: امام صادق علیه السلام فرمودند: «واللّه نحنُ الصّراطُ المُستَقیم» (۳۱۹)
راه پیوند وتمسّک به خدا وقانون او: «وَمَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ» (۳۲۰)
چند تذکّر
۱- راه مستقیم، نسبت به اشخاص، زمانها و شرایط مختلف، گاهی متفاوت میشود. یکجا سکوت است، گاهی فریاد. گاهی بذل مال است، گاهی نثارجان، برای کسی تحصیل است، برای دیگری کار و... (البته نباید این سخن دستاویز فرار از مسئولیتهای دینی و اجتماعی برای رفاه طلبان شود)
۲- آنان که در صراط مستقیمند و از شرایط و امکانات ویژه ای برخوردارند، نباید دیگران را (که آنها هم در راه خدا، کار دیگری میکنند) مورد انتقاد و عیبجویی قرار دهند. چرا که راههای رسیدن به رضای خدا بسیار است و درجات اعمال افراد، متفاوت میباشد و چه بسا همه، زیر یک پرچم، با مرکبهای مختلف، صراط مستقیم را طی کنند.
۳- بودن در صراط مستقیم، اگر مهمّ است، مهم تر از آن، استمرار حرکت در راه راست است. زیرا انسانها در معرض لغزش و انحرافند و در حدیثی از علی علیه السلام در معنای این آیه، آمده که یعنی: آینده عمر ما را نیز، راه مستقیم قرار بده. (۳۲۱)
۴- انسان در عالیترین درجه تکامل (حتی عصمت هم) باید از خداوند، راه مستقیم را بطلبد، زیرا این راه، دارای درجاتی است و مثل نور و علم و حرکت، قابل تکامل و افزایش است. قرآن در مورد هدایت افزون تر برای هدایت یافتگان، میفرماید: «وَیَزِیدُ اللَّهُ الَّذِینَ اهْتَدَوْاْ هُدیً» (۳۲۲)
و در اوّل دعای مکارم الاخلاق هم، امام سجاد علیه السلام از خداوند میطلبد که ایمان ویقین وخواسته وهدف را به کاملترین و عالیترین نوع و درجه برساند.
۵ - تشخیص صراط مستقیم دشوار است و حرکت در آن، همچون عبور از راهی باریک و لغزنده و باریک تر از مو و برنده تر از شمشیر است. بیشتر مردم، یا در تشخیص آن دچار گمراهی میشوند، یا در پیمودن آن، به انحراف کشیده میشوند. یکی در عقاید، منحرف میشود، دیگری در عمل، بیراهه میرود. یکی «جبری» میشود، دیگری «تفویضی» میگردد، یکی از رهبران معصوم را تا حد خدایی بالا میبرد و غلّو میکند، [۱] یکی
آنان را در حدّ انسانهای عادی و حتی مجنون و ساحر میشمارد.
یکی زیارت امامان و شهیدان را شرک میداند. [۲]
----------
[۱]: ۳۲۳) مثل آنان که حضرت عیسی علیه السلام و حضرت علی علیه السلام را خدا میدانند.
[۲]: ۳۲۴) همچون وهابی ها.
#پرتویی از نماز
✍محسن قرائتی
https://eitaa.com/zandahlm1357