.......: ۴۰- رکوع پرتوی از اسرار نماز » رکوع رکوع آنست که پس از پایان سوره، به نیّت تعظیم خدا و فروتنی در برابر فرمان و عظمت پروردگار، تا حدّی خم شویم که دست‌ها به زانوها برسد، کمر، صاف باشد، گردن، کشیده باشد، گویا نمازگزار، حاضر است که در راه خدا، گردنش زده شود. (۳۵۳) در هر رکعت، یک رکوع لازم است، مگر نماز میّت که بی رکوع است، و نماز آیات، که هر رکعت، پنج رکوع دارد. رکوع، که از ارکان نماز است و کم یا زیاد شدن آن، چه به عمد یا سهو، نماز را باطل می‌کند، از بهترین نوع اظهار بندگی است. رکوع، ادب است و سجود، قُرب و کسانی به خدا نزدیک می‌شوند که در اظهار ادب، کوتاهی نکرده باشند. این، مضمون کلام امام صادق علیه السلام است که فرمود: «وَ فیِ الرّکوعِ اَدَبٌ وَ فیِ السّجودِ قُرْبٌ وَ مَنْ لا یَحْسُنُ الادبَ لا یَصْلَحُ للْقربِ» (۳۵۴) در روایات، نمونه‌هایی از رکوع و سجود پیشوایان نقل شده که انسان از رکوع خود، شرمنده می‌شود. رکوع اولیاء خدا امیرالمؤمنین علیه السلام آن قدر رکوع طولانی داشت که عرق از ساق پای او جاری و زیر قدم‌های مبارکش تر می‌شد. [۱] شخصی وارد منزل امام صادق علیه السلام شد، دید که امام در حال رکوع، به تسبیح خدا مشغول است و تا ۶۰ مرتبه، تسبیح را تکرار نمود. [۲] در حدیث دیگری آمده است که امام صادق علیه السلام ذکر خدا را در رکوع و سجود، بیش از ۳۰ بار تکرار می‌کرد. [۳] فیض کاشانی می‌افزاید: تکرار تسبیح بیش از ۳۰ بار، در نماز جماعت بود. از اینکه امام، باید مراعات حال ضعیف تران را بنماید، معلوم می‌شود که شرکت کنندگان در نماز، همه خواهان این طول دادن بودند. در رکوع می‌گوییم: سُبحان ربی العظیم و بحمده، و خدای بزرگ را تسبیح و ستایش می‌کنیم. وقتی آیه «فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّکَ الْعَظِیمِ» [۴] نازل شد، پیامبر فرمود: «اِجعَلوها فی رکُوعِکم» [۵] همراه با فرشتگان فرشتگان خدا، همواره در حال پرستش خدایند، برخی همواره در رکوع، و بعضی همیشه در سجود و تسبیح. این کلام علی علیه السلام در نهج البلاغه است: «مِنْهُم سُجود لا یَرکَعُونَ وَ رُکوعٌ لایَنْتَصِبُونَ وَ صافُّونَ لا یَتَزایَلُونَ و مُسَبِّحُونَ لایَسْئمُونَ» [۶] عدّه ای از آنان همواره در رکوع اند و سجود، وصف کشیدگان و تسبیح گویان بدون خستگی. نمازگزارانی که به رکوع می‌پردازند، همصف و هماهنگ با فرشتگان الهی اند، بلکه با همه ذرّات عالم وجود، که به تسبیح خدای سبحان مشغولند. [۷] ۴۱- سجود ---------- [۱]: ۳۵۵) بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۱۱۰. [۲]: ۳۵۶) وافی، ج ۲، ص ۱۰۷. [۳]: ۳۵۷) همان مدرک. [۴]: ۳۵۸) واقعه، آیه  ۷۴. [۵]: ۳۵۹) المیزان، ج ۱۹، ص ۱۶۰. [۶]: ۳۶۰) نهج البلاغه، خطبه ۱. [۷]: ۳۶۱) اسراء، آیه ۴۴. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

قرآن، اصحاب رسول خدا علیه السلام را چنین توصیف می‌کند که: بر کافران، سخت و شدیدند، ولی با خود، نرم و مهربان. آنان را اهل رکوع و سجود می‌بینی، در پی فضل و رضایت الهی هستند، اثر سجود، در سیمایشان آشکار است: «سِیَماهُمْ فِی وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ» (۳۸۳) آثار سجده سجده، انسان را به خدا نزدیک می‌کند، گناهان را می‌ریزد، کمر شیطان را می‌شکند و انسان را بهشتی می‌سازد. اینک چند حدیث در این باره: شخصی خدمت پیامبر صلی الله علیه وآله آمد و گفت: گناهانم بسیار و عملم اندک است. فرمود: سجده‌های خود را زیاد کن، زیرا آنگونه که باد، برگ درختان را می‌ریزد، سجده هم گناهان را می‌ریزد. (۳۸۴) گروهی خدمت پیامبر صلی الله علیه وآله رسیدند و تقاضای ضمانت بهشت رفتن خود را داشتند. حضرت فرمود: بشرطِ آنکه با سجده‌های طولانی، بر این کار مرا یاری کنید. (۳۸۵) امام صادق علیه السلام فرمود: سجده‌های خود را طولانی کنید، زیرا سخت ترین ناراحتی را بر شیطان، سجده انسان وارد می‌کند. چرا که او خود، مأمور به سجده بر آدم شد و نافرمانی کرد ولی انسان، اطاعت کرد و رستگار شد. (۳۸۶) پیامبر اسلام به یکی از یاران خود فرمود: «اِذا اَرَدْتَ اَنْ یَحشُرکَ اللّهُ مَعیَ فَاَطِلِ السُجودَ بَیْنَ یَدَیِ اللّه» [۱] اگر می‌خواهی در قیامت با من باشی، در پیشگاه خدا سجده‌های طولانی داشته باش. ---------- [۱]: ۳۸۷) بحارالانوار، ج ۸۲، ص ۱۶۴. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

سجده بر خاک کربلا گاهی برخی چیزهای طبیعی و مادّی، یادآور مفاهیم بلند معنوی و ارزشی است. خاک شهید نیز اینگونه است. مستحبّ است انسان بر خاک قبر سیدالشهداء سجده کند. چرا که سجده بر تربت پاک حسین علیه السلام، یادآور حماسه‌ها و معنویّت‌های کربلاست و انسان را با فرهنگ جهاد و شهادت، آشنا و مأنوس می‌کند و از تربت امام، می‌توان بوی ایثار و فداکاری را استشمام کرد و اینگونه از مکتب شهیدان، درسی هر روزه گرفت. امام صادق علیه السلام جز بر خاک قبر امام حسین علیه السلام سجده نمی کرد، [۲] و می‌فرمود: سجده بر خاک حسین علیه السلام نورانیّتی دارد که پرده‌های مانع را پاره می‌کند. [۳] ---------- [۲]: ۳۸۸) کان الصادق علیه السلام لایسجدُ الاّ علی تربةِ الحسین تذللا له» وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۶۰۸. [۳]: ۳۸۹) بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص ۱۳۵. روایات مربوط به تربت امام حسین علیه السلام، از ص ۱۰۶ تا ص ۱۴۰ است. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

مرتبه آمده است، آن هم در حالات مختلف و شرایط گوناگون، به نحوی که پیامبر، همواره توجّه به خدا داشته باشد. از این رو، در کنار دستور به تسبیح، جملاتی از این قبیل وجود دارد: ۱- «قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا» [۳] پیش از طلوع خورشید و پس از غروب آن. ۲- «وَمِنْ ءَانَآیِ الَّیْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ النَّهَارِ» [۴] در ساعات شب و روز، خدا را تسبیح کن. ۳- «وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ بِالْعَشِیِّ وَالْإِبْکَارِ» [۵] در شب و اوّل روز، خدا را تسبیح و ستایش کن. ۴- «وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ حِینَ تَقُومُ» [۶] هنگام برخاستن از خواب یا غیر آن، خدا را تسبیح کن. این، اهمیّت ذکر «سبحان الله» را می‌رساند و سازندگی آنرا در فکر و عمل انسان نمازگزار بیان می‌کند. امام سجاد علیه السلام فرمود: «اذا قالَ العبدُ: سُبحانَ اللّه، صلّی عَلیه کُلَ مَلَکٍ» [۷] ---------- [۲]: ۴۰۰) نحل، آیه ۵۷. [۳]: ۴۰۱) طه، آیه ۱۳۰. [۴]: ۴۰۲) طه، آیه ۱۳۰. [۵]: ۴۰۳) غافر، آیه ۵۵. [۶]: ۴۰۴) طور، آیه ۴۸. [۷]: ۴۰۵) توحید، صدوق، ص ۳۱۲. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

و در روایت است: امام باقر علیه السلام به شخصی که خود را به کعبه چسبانده و تنها بر پیامبر صلوات می‌فرستاد (و اهلبیت را نمی گفت) خطاب کرد و فرمود: این، ظلم به ماست. [۲] و در روایاتی، اینگونه صلوات، ابتر و ناتمام شمرده شده است. [۳] به هر حال، یاد کردن از «آل پیامبر» در صلوات، نشان قدرشناسی از دودمان پیامبر و عمل به توصیه خود آن حضرت است. [۴] و... خود صلوات بر محمد و آل او، (طبق احادیث) نوری می‌شود که صراط قیامت شما را روشن می‌کند و درودهای ما به پیامبر می‌رسد و آن حضرت، پاسخ می‌دهد. صلوات، کفّاره گناهان و سبب تزکیه ماست: «وَجَعَلَ صَلَواتنا علیکم تزکیَةً لَنا و کَفَارَةً لِذُنوبنا» [۵] ---------- [۱]: ۴۱۵) وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۱۲۲۱. [۲]: ۴۱۶) وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۱۲۱۸. [۳]: ۴۱۷) وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۱۲۲۲. [۴]: ۴۱۸) به کتاب کنزالعمال، ج ۱، ص ۴۸۸ و ۴۸۹ و به بحارالانوار، جلد ۹۱ مراجعه شود. [۵]: ۴۱۹) زیارت جامعه کبیره، نیز: کنزالعمال، ج ۱، ص ۴۹۲. در حدیث دیگری آمده که: دسته جمعی و با صدای بلند، صلوات بفرستید، تا نفاق از میان شما ریشه کن شود. [۶] رسول خدا صلی الله علیه وآله فرموده است: صلوات شما بر من، سبب استجابت دعا و رضایت پروردگار و پاکی و رشد اعمالتان می‌شود. [۷] در روایاتی، آمده که هر کس بر پیامبر صلوات بفرستد، خدا و فرشتگان هم بر او صلوات می‌فرستند و در روز قیامت، از نزدیکترین افراد به پیامبر است. [۸] ---------- [۶]: ۴۲۰) قصارالجمل. [۷]: ۴۲۱) بحارالانوار، ج ۹۱، ص ۶۴ و ۶۵. [۸]: ۴۲۲) بحارالانوار، ج ۹۱، ص ۶۴ و ۶۵. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

علامه مجلسی در توضیح این حدیث می‌نویسد: آن حضرت که چنین می‌کرد و چنین می‌گفت: برای یاد دادن به امّت بوده تا مردم، تماس با زنان جوان را کم کنند. وگرنه امام معصوم، هرگز دچار وسوسه نمی گردد. [۹] ---------- [۱]: ۴۳۲) بحارالانوار، ج ۷۳، ص ۱۲. [۲]: ۴۳۳) قصارالجمل، ج ۱، ص ۳۲۱. [۳]: ۴۳۴) نساء، آیه ۸۶. [۴]: ۴۳۵) بحارالانوار، ج ۷۳، ص ۱۰. [۵]: ۴۳۶) بحارالانوار، ج ۷۳، ص ۱۱. [۶]: ۴۳۷) نور، آیه ۶۱. [۷]: ۴۳۸) تفسیر نمونه، ج ۱۴، ص ۵۵۳. [۸]: ۴۳۹) میزان الحکمه، ج ۴، ص ۵۳۸. [۹]: ۴۴۰) بحارالانوار، ج ۴۰، ص ۳۳۵. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

در روایات متعددی، تأکید شده به همراه داشتن تسبیِح ۳۴ دانه ای از خاک مقدّس امام حسین علیه السلام و اینکه ذکر گفتن با آن، ثواب زیاد دارد و حتی گرداندن آن، بدون ذکر هم ارزشمند و خوب است. (۴۵۳) و در حدیثی است که: خود آن دانه‌ها ذکر می‌گویند. (۴۵۴) تربت حسین علیه السلام، یادآور حماسه‌های کربلا و احیاگر «فرهنگ شهادت» است و انس انسان را با رهبری الهی، جهاد، شهادت، ایثار، سیدالشهداء، مبارزه با ستم و انتقام از ظالمان را بیشتر می‌کند. تسبیحات حضرت زهرا علیها السلام به ترتیبی که گفته شد، حتی در کتب حدیثی اهل سنت نیز آمده، (۴۵۵) ولی هیچکدام نگفته اند که نام این تسبیحات، تسبیح حضرت زهرا علیها السلام است!!!... سجده شکر سپاس نعمت‌های حقتعالی، نشان معرفت و ادب و بندگی است. در آیات و روایات، به مسئله شکرگزاری از نعمت ها، بسیار سفارش شده و اینکه یاد نعمت ها، محبت انسان را به خدا زیاد می‌کند و نعمتهای الهی را مستدام و افزون می‌گرداند. (۴۵۶) گرچه شکر نعمت ها، از توان و طاقت بشر بیرون است، ولی انسان باید به هر قدر که می‌تواند، سپاسگزار احسان و نعمت و نیکی پروردگار باشد. یکی از شکلهای شکر، سجده بر خاک کردن و پیشانی بر خاک نهادن در برابر خداوند و شکر گفتن اوست. و «سجده شکر» یکی از تعقیبات نماز به حساب آمده است. [۱] مرحوم علامه مجلسی، تمام جلد ۸۳ بحارالانوار را (جز چند صفحه آخر) به روایات تعقیبات نماز اختصاص داده و ۶۳ حدیث، پیرامون سجده شکر، از ائمه اطهار علیهم السلام نقل کرده است. ---------- [۱]: ۴۵۷) بحارالانوار، ج ۸۳، ص ۱۹۴. (در این کتاب، حدود ۸۷ روایت و ۳۸ آیه درباره مسئله شکر نقل کرده است). سجده بعد از نماز، شکرانه توفیق انجام نماز است. [۲] در سجده شکر، سه مرتبه «شکراً لِلّهِ» کافی است، ولی در حدیث است: اگر انسان به طولِ یک نفس «یا ربّ، یا ربّ» بگوید، خداوند به او خطاب می‌فرماید: «لبّیک! ماحاجتک؟ » حاجت تو چیست تا انجام دهم؟ [۳] امام صادق علیه السلام فرمود: سجده شکر بعد از نماز، دلیل کامل شدن نماز و رضای خدا و اعجاب و خوش آمدن فرشتگان است. خداوند بارها از آنان می‌پرسد، پاداش این بنده شاکر چیست؟ می‌گویند: رحمت تو، بهشت تو، حلّ مشکل او، و هر خیری را که فرشتگان می‌گویند، جوابی نمی شنوند، به خدا عرضه می‌دارند: ما نمی دانیم پاداش این سجده چیست؟ خداوند می‌فرماید: همچنانکه او از من تشکر کرد، من هم از او تشکر می کنم، و با این جمله به فرشتگان می‌فهماند که رضا و سپاس الهی از او، بالاتر از بهشت و رحمت و حلّ مشکلات است. [۴] در حدیث است: خداوند به حضرت موسی فرمود: دلیل آنکه تو را به پیامبری مبعوث کردم، سجده‌هایی بود که بعد از نماز داشتی. [۵] ---------- [۲]: ۴۵۸) بحارالانوار، ج ۸۳، ص ۲۰۰. [۳]: ۴۵۹) وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۱۰۷۱. [۴]: ۴۶۰) وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۱۰۷۱، وافی، ج ۲، ص ۱۲۳. [۵]: ۴۶۱) بحارالانوار، ج ۸۳، ص ۲۰۰. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۴۸- نمازهای مستحب (نوافل) پرتوی از اسرار نماز » نمازهای مستحب (نوافل) به جز نمازهای واجب روزانه (۱۷ رکعت)، نمازهای دیگری هم وجود دارد که انجام آنها مستحب است و بسیار ثواب دارد و چون این نمازها، اضافه بر نماز واجب است، به آنها نافله و نوافل گفته می‌شود (نقل، به معنای زاید و افزون است). تعداد رکعت‌های نمازهای مستحب، دو برابر رکعات واجب، یعنی ۳۴ رکعت است، بدین شرح: ۱- نافله نماز صبح، دو رکعت، قبل از نماز صبح. ۵ - نافله نماز عشاء، دو رکعت نشسته، بعد از نماز عشاء. ۶- نافله شب، یازده رکعت، پیش از اذان صبح، که هشت رکعت آن «نافله شب» نام دارد، دو رکعتش به نام «شفع»، و یک رکعت دیگرش به نام «وتر» است. (۴۶۲) در حدیث است که: نمازهای نافله، به منزله هدیّه است و در هر صورت پذیرفته می‌شود. (۴۶۳) با همه تأکید و تشویقی که درباره انجام نمازهای مستحبی است، ادای آنها باید از روی علاقه و عشق باشد و انسان، بر خودش آنها را تحمیل نکند. سعی کند که ابتداء آمادگی روحی و علاقه و کشش قلبی بیابد، آنگاه به انجام آنها بپردازد. امام رضا علیه السلام فرموده است: دل ها، گاهی اقبال و آمادگی دارند، و گاهی نه. عبادت را وقتی که دل‌ها آماده است انجام دهید. (۴۶۴) به همین دلیل، در نمازهای مستحب، برخی ارفاق‌ها و تسهیلاتی وجود دارد که در نمازهای واجب نیست. این آسان گیری، برای جذب بیشتر افراد است. از جمله اینکه: ۱- نماز مستحب را، هم می‌توان ایستاده خواند، هم نشسته. ۲- در نمازمستحب، می‌توان فقط سوره حمد را خواند وبه رکوع رفت. ۳- در نماز مستحب، شکّ میان رکعت اوّل و دوّم، نماز را باطل نمی کند و نمازگزار می‌تواند تصمیم بر هر کدام بگذارد. ۴- انجام کم و زیادهای اشتباهی در نماز مستحب، سجده سهو ندارد. ۵ - برای نمازهای واجب، بهتر است انسان به مسجد برود ولی درباره نوافل، چنین دستوری نیست. این ساده گیری‌ها برای تشویق افراد به این عبادت‌های سازنده است. حتی اگر نماز مستحب را کسی در وقتش نتوانست بخواند، قضای آنرا می‌تواند انجام دهد، که در اینصورت، طبق حدیث، خداوند به فرشتگان مباهات کرده و می‌فرماید: به بنده‌ام بنگرید! چیزی را که بر او واجب نکرده ام، قضا می‌کند! (و در حدیث دیگری افزوده شده که: شما را شاهد می‌گیرم که او را آمرزیدم) (۴۶۵) در حدیثی آمده: نماز نافله، جبران کننده نواقصی است که در نمازهای واجب است. (۴۶۶) و... همچون صدقه ای است که انسان می‌پردازد. (۴۶۷) #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

نماز شب در میان نوافل، «نماز شب» جایگاه خاصّی دارد و تأکید فراوانی که در آیات قرآن و احادیث درباره آنست، به مراتب بیش از نمازهای دیگر مستحب است و به همین جهت، اولیاء خدا بر آن مداومت و مواظبت داشتند و به تهجّد و عبادت نیمه شب می‌پرداختند. تا آنجا که نماز شب را خداوند، بر بنده محبوبش حضرت محمد صلی الله علیه وآله واجب ساخته و چنین فرمان داده بود: «وَمِنَ الَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّکَ» (۴۶۸) بخشی از شب را بعنوان نافله به تهجّد بپرداز و سحرخیزی کن. قرآن، در توصیف کسانی که نیایشگران شب واهل نمازشب اند، می‌فرماید: «الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحَارِ» (۴۶۹) استغفارکنندگان در سحرها. «وَالَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَقِیماً» (۴۷۰) آنان که در حال سجود و قیام، برای خدا شب زنده داری می‌کنند. «کانوا قَلیلاً مِنَ اللّیلِ ما یَهْجَعُون» (۴۷۱) مردان خدا، مقدار کمی از شب را می‌خوابیدند. در آیه دیگر می‌خوانیم: مردان خدا برای انجام نیایش سحرگاهان و نماز شب، از بستر گرم فاصله می‌گیرند و به نماز شب مشغول می‌شوند، پاداش آنان، غیر از بهشت و حوریان و... چیزهایی است که خداوند برایشان ذخیره کرده که موجب روشنی دیدگانشان است: «فَلَاتَعْلَمُ نَفْسٌ مَّآ أُخْفِیَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْیُنٍ» (۴۷۲) از این رو، نماز شب، مورد عنایت تمام انبیاء بوده (۴۷۳) و رسول خدا چندین مرتبه حضرت علی را به نماز شب سفارش نموده و فرموده است: «علیک بِصلاة اللیل، علیک بصلاة اللیل، علیک بصلاة اللیل» (۴۷۴) بر تو باد، نماز شب. و در حدیث است: «شرفُ المؤمنِ صَلاتُهُ بالَّیل» (۴۷۵) شرف مؤمن به نماز شب اوست. و امام صادق علیه السلام فرمود: در خانه‌هایی که نماز شب خوانده می‌شود و قرآن تلاوت می‌گردد، آن خانه‌ها نزد آسمانیان، همچون ستاره‌ها درخشانند. (۴۷۶) گذشته از آن، سحرخیزی و استفاده از هوای مفید آن هنگام، برای بدن، نشاط آور است و در حدیث است که: «قیامُ اللیلِ مُصِحَةُ الْبَدَنِ» (۴۷۷) شب زنده داری، بدن را تندرست می‌کند. و در حدیث دیگری اضافه بر آثار معنوی آن، خاصیت درد زدایی برای آن بیان شده است: «... ومُطردةُ الدّاءِ عَنْ اَجْسادِکم» (۴۷۸) نماز شب، نشان عشق و محبت انسان به آفریدگار است و این علاقه، انسان را از خواب، جدا می‌کند و به راز و نیاز نیمه شب، با محبوب وامی دارد، و اگر آن عاشق نباشد، انسان با چه انگیزه ای، در تنهایی و تاریکی، از استراحت دست بشوید و در خلوتی عارفانه، به گفتگو با معشوق بپردازد؟ در یک حدیث قدسی از قول خداوند، می‌خوانیم: «کَذِبَ مَنْ رَعَمَ اَنَّهُ یُحِبُّنی فَاِذا جَنَّهُ اللَّیلُ نامَ عَنّی، اَلَیْسَ کُلُّ مُحِبٍّ یُحِبُّ خَلْوَةَ حَبیبهِ؟ » [۱] دروغ می‌گوید آنکه مدّعی محبّت من است، ولی وقتی شب او را فرا می‌رسد، می‌خوابد، آیا مگر نه اینکه هر عاشقی، خلوت با معشوق را دوست دارد؟... نماز شب، توفیقی می‌خواهد که آنرا هم باید از خدا طلبید. ---------- [۱]: ۴۷۹) نقل از: مصباح الشریعه. گاهی گناهان و دروغ ها، سبب محرومیّت انسان از نماز شب می‌گردد و شیرینی عبادت و نیایش، از انسان گرفته می‌شود. در حدیث است: «اِنّ الرَّجُلَ لَیَکْذِبُ الْکِذْبَة فَیُحْرَمُ بِها عَنْ صَلاةِ اللَّیْلِ» [۲] گاهی کسی دروغ می‌گوید، و به همین سبب از نماز شب محروم می‌شود. انسان، با تداوم نماز شب و تهجّد و عبادت‌های شبانه، می‌تواند به مقامی از کمال و صفای نفس و قرب به خدا برسد که چشم و گوش و دستِ خدایی پیدا کند (جز حق نبیند، جز حق نشنود و جز حق، عمل نکند) و به آنجا برسد که هر دعایی کند، مستجاب گردد. [۳] ---------- [۲]: ۴۸۰) نورالثقلین، ج ۳، ص ۲۰۴. [۳]: ۴۸۱) ثواب الاعمال، ص ۸۸. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۴۹- نماز جماعت و... پرتوی از اسرار نماز » نماز جماعت و... آئین اسلام، از بعد اجتماعی مهّمی برخوردار است و با عنایت به برکات آثار وحدت و تجمّع و یکپارچگی، در بسیاری از برنامه هایش بر این بعد، تکیه و تأکید کرده است. برگزاری نمازهای روزانه واجب نیز به صورتِ جماعت و گروهی، یکی از این برنامه هاست. در اینجا به اهمیت «نماز جماعت» و آثار گوناگون آن اشاره می‌کنیم: ۵۰- اهمیّت نماز جماعت پرتوی از اسرار نماز » اهمیّت نماز جماعت غیر از آثار فردی و اجتماعی نماز جماعت (که به آنها اشاره خواهد شد) پاداش‌های عظیمی برای آن بیان شده که در اینجا به بعضی از روایات، اشاره می‌شود. از رسول خدا صلی الله علیه وآله نقل شده که: «منْ سَمِعَ النّداءَ فَلَمْ یُجِبْهُ مَنْ غیرِ عِلّةٍ فَلا صَلاةَ له» (۴۸۲) نماز کسی که صدای اذان را بشنود و بی دلیل، در نماز جماعت مسلمانان شرکت نکند، ارزشی ندارد. در حدیث، تحقیر نماز جماعت، به منزله تحقیر خداوند بشمار آمده است: «مَنْ حَقَّرَهُ فَاِنّما یُحَقّرُاللّه» (۴۸۳) شرکت دائم در نماز جماعت، انسان را از منافق شدن بیمه می‌کند. (۴۸۴) و برای هر گامی که به سوی نماز جماعت و مسجد برداشته شود، ثواب و حسنه در نظر گرفته شده است. (۴۸۵) همین که کسی برای شرکت در نماز جماعت از منزل خارج می‌شود، یا در مسجد، در انتظار نماز جماعت به سر می‌برد پاداش کسی را دارد که در این مدّت، به نماز مشغول بوده است. (۴۸۶) تعداد حاضران در نماز جماعت، هر چه بیشتر باشد، پاداش آن بیشتر است. این کلام رسول خداصلی الله علیه وآله است که فرمود: «ما کَثُرَ فَهُوَ اَحَبُّ الی اللّه» (۴۸۷) حدیث جالبی در بیان فضلیت نماز جماعت است که قسمتی از آن در رساله‌های عملیه هم ذکرشده که ترجمه تمام حدیث چنین است: اگر اقتدا کننده ۱ نفر باشد، پاداش ۱۵۰ نماز داده می‌شود. اگر اقتدا کننده ۲ نفر باشد، پاداش ۶۰۰ نماز داده می‌شود. اگر اقتدا کننده ۳ نفر باشد، پاداش ۱۲۰۰ نماز داده می‌شود. اگر اقتدا کننده ۴ نفر باشد، پاداش ۲۴۰۰ نماز داده می‌شود. اگر اقتدا کننده ۵ نفر باشد، پاداش ۴۸۰۰ نماز داده می‌شود. اگر اقتدا کننده ۶ نفر باشد، پاداش ۹۶۰۰ نماز داده می‌شود. اگر اقتدا کننده ۷ نفر باشد، پاداش ۱۹۲۰۰ نماز داده می‌شود. اگر اقتدا کننده ۸ نفر باشد، پاداش ۳۶۴۰۰ نماز داده می‌شود. اگر اقتدا کنندگان و امام جماعت به ۱۰ نفر رسیدند، پاداش ۷۲۸۰۰ نماز را دارد. ولی، همین که عدد افراد از ده نفر گذشت، حساب آنرا جز خدا کسی نمی داند. (۴۸۸) در حدیث دیگر است: هر که نماز جماعت را دوست بدارد، خدا و فرشتگان او را دوست می‌دارند. (۴۸۹) در زمان پیامبر صلی الله علیه وآله هرگاه افراد نماز جماعت کم می‌شدند، آن حضرت به جستجو و تفقّد از افراد می‌پرداخت و می‌فرمود: شرکت در نماز صبح و عشاء بر منافقان از هر چیز سنگین تر است. [۱] قرآن نیز، از اوصاف منافقان، بی حالی و کسالت هنگام نماز را بیان کرده است. [۲] زیرا سحرخیزی و حضور در جماعت مسلمین، آن هم از راه‌های دور و در گرما و سرما، نشانه صداقت در ایمان و عشقِ نمازگزار است. حضور در نماز جماعت، خاصّ یک منطقه نیست. انسان در هر جا که باشد، خوب است به فکر نمازجماعت و حضور در آن و تشویق دیگران باشد. رسول خدا صلی الله علیه وآله درباره اهمیّت جماعت، فرمود: «صلاةُ الرَّجُلِ فی جماعةٍ خیرٌ مِنْ صَلاتِهِ فی بَیْتِهِ اَرْبَعینَ سَنَةٍ. قیلَ: یا رَسُولَ اللّهِ! صَلاةُ یَوْمٍ؟ فقال صلی الله علیه وآله: صَلاةٌ واحدَةٌ» [۳] یک نماز با جماعت، بهتر از چهل سال نماز فرادی در خانه است. پرسیدند: آیا یک روز نماز؟ فرمود: بلکه یک نماز. ---------- [۱]: ۴۹۰) کنزالعمال، ج ۸، ص ۲۵۶. [۲]: ۴۹۱) و اذا اقاموا الی الصلوة قاموا کُسالی» نساء، آیه ۱۴۲. [۳]: ۴۹۲) مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۴۸۸. و می‌فرمودند: صف‌های نماز جماعت، همانند صف‌های فرشتگان در آسمان چهارم است. [۴] اوّلین نماز جماعتی هم که بر پا شد، به امامت رسول خدا و شرکت حضرت علی علیه السلام و جعفر طیّار (برادر حضرت علی علیه السلام) بود. همین که ابوطالب، فرزندش علی علیه السلام را دید که به پیامبر اقتدا کرده، به فرزند دیگرش جعفر گفت: تو نیز به پیامبر اکرم اقتدا کن. و این جماعت دو سه نفری، پس از نزول آیه «فاصدَعْ بماتؤمَر» بود، که فرمان به علنی ساختن دعوت و تبلیغ می‌داد. [۵] ---------- [۴]: ۴۹۳) همان مدرک. [۵]: ۴۹۴) همان مدرک، ص ۶۸۹، وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۳۷۳. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۵۱- آثار نماز جماعت پرتوی از اسرار نماز » آثار نماز جماعت برپایی فریضه‌های دینی به صورت دسته جمعی، غیر از پاداش‌های فراوانی که یاد شد، در زندگی فردی و اجتماعی امت مسلمان نیز، آثار مثبت و فراوانی دارد که به برخی اشاره می‌شود: ۱- آثار معنوی بزرگترین اثر معنوی نماز جماعت، همان پاداش‌های الهی است که گفته شد. روایت است که شبی، علی علیه السلام تا سحر به عبادت مشغول بود. چون صبح شد، نماز صبح را به تنهائی خواند و استراحت کرد. رسول خدا صلی الله علیه وآله که آن حضرت را در جماعت صبح ندید، به خانه او رفت. حضرت فاطمه علیها السلام از شب زنده داری علی علیه السلام و عذر او از نیامدن به مسجد سخن گفت. پیامبر فرمود: پاداشی که بخاطر شرکت نکردن در نماز جماعت صبح، از دست علی علیه السلام رفت، بیش از پاداش عبادت تمام شب است. (۴۹۵) رسول خدا صلی الله علیه وآله فرموده است: «لانْ اُصَلّیَ الصُبَح فی جَماعةٍ اَحَبُّ اَلیَّ مِنْ اَنْ اُصَلّیَ لَیْلَتی حَتّی اُصْبحَ» (۴۹۶) اگر نماز صبح را به جماعت بخوانم، در نظرم محبوب تر از عبادت و شب زنده داری تا صبح است. بخاطر همین فضیلت و پاداش هاست که اگر تعداد نمازگزاران از ده نفر بیشتر شود، اگر تمام آسمان‌ها کاغذ، و دریاها مرکّب و درخت‌ها قلم شود و فرشتگان بنویسند، پاداش یک رکعت آنرا نمی توانند بنویسند. (۴۹۷) و نماز جماعت با تأخیر، بهتر از نماز فرادای در اوّل وقت است. (۴۹۸) ۲- آثار اجتماعی نماز جماعت، مقدمه وحدت صفوف و نزدیکی دلها و تقویت کننده روح اخوّت است. نوعی حضور و غیاب بی تشریفات، و بهترین راه شناسائی افراد است. نمازجماعت، بهترین، بیشترین، پاکترین وکم خرج ترین اجتماعات دنیاست ونوعی دید وبازدید مجّانی وآگاهی از مشکلات و نیازهای یکدیگر وزمینه ساز تعاون اجتماعی بین آحاد مسلمین است. ۳- آثار سیاسی نماز جماعت، نشان دهنده قدرت مسلمین و الفت دلها و انسجام صفوف است. تفرقه‌ها را می‌زداید، بیم در دل دشمنان می‌افکند، منافقان را مأیوس می‌سازد، خار چشم بدخواهان است. نماز جماعت، نمایش حضور در صحنه وپیوند «امام» و «امّت» می‌باشد. ۴- آثار اخلاقی، تربیتی در نماز جماعت، افراد در یک صف قرار می‌گیرند و امتیازات موهوم صنفی، نژادی، زبانی، مالی و... کنار می‌رود و صفا و صمیمیّت و نوعدوستی در دلها زنده می‌شود و مؤمنان، با دیدار یکدیگر در صف عبادت، احساس دل گرمی و قدرت و امید می‌کنند. نماز جماعت، عامل نظم و انضباط و وقت شناسی است. روحیه فردگرایی و انزوا و گوشه گیری را از بین می‌برد و نوعی مبارزه با غرور و خودخواهی را در بر دارد. نماز جماعت، «وحدت» در گفتار، جهت، هدف و امام را می‌آموزد و از آنجا که بایَد پرهیزکارترین و لایق ترین اشخاص، به امامت نماز بایستد، نوعی آموزش و الهام دهنده علم و تقوا و عدالت است. نماز جماعت، کینه‌ها و کدورت‌ها و سوءظنّ‌ها را از میان می‌برد و سطح دانش و عبودیّت و خضوع را در جامعه اهل نماز، افزایش می‌دهد. به خاطر این همه آثار است که به نماز جماعت، آن همه توصیه شده است. حتی نابینایی وقتی از حضور پیامبر، اجازه خواست که به مسجد نیاید، آن حضرت فرمود: از خانه تا مسجد، ریسمانی ببندد و به کمک آن، خود را به نماز جماعت برساند. [۱] و نیز نابینایانی که اجازه ترک شرکت در نماز خواستند، رسول خدا صلی الله علیه وآله اجازه نفرمود. [۲] از طرف دیگر، برخورد شدید نسبت به کسانی که به نماز جماعت اهمیّت نمی دهند، نشان دیگری بر اهمیّت و سازندگی آن است. در حدیث است که به چنان کسان، همسر ندهید [۳] و معرّف آنان نشوید. [۴] ---------- [۱]: ۴۹۹) وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۳۷۷. [۲]: ۵۰۰) کنزالعمال، ج ۸، ص ۲۵۵. [۳]: ۵۰۱) سفینةالبحار، ج ۱، جماعت. [۴]: ۵۰۲) همان مدرک. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۵۲- امام جماعت پرتوی از اسرار نماز » امام جماعت در نماز جماعت، آنکه جلو می‌ایستد و مردم به او اقتدا می‌کنند، «امام» نام دارد. بعضی نیز به او «پیشوا» می‌گویند. در نظام اجتماعی سیاسی اسلام، آنکه پیشوایی جمعی را به عهده دارد، باید از یک سری فضیلت‌ها و برتری‌ها برخوردار باشد، تا فضایل او، الهام بخش دیگران نیز باشد. در نماز جماعت نیز، پیش نماز، باید در علم و عمل و تقوا و عدالت، برتر از دیگران باشد. در حدیث می‌خوانیم: «فَقَدِّمُوا اَفْضَلَکُمْ» (۵۰۳) و«فَقَدِّموا خیارَکُم» (۵۰۴) یعنی به با فضیلت ترین و بهترین خودتان اقتدا کنید. احادیث، در این باره، بسیار است. به چند نمونه اشاره می‌کنیم: امام جماعت، باید کسی باشد که مردم به ایمان و تعهّد او اطمینان داشته باشند. (۵۰۵) امام صادق علیه السلام فرمود: امام جماعت، رهبری است که شمارا به سوی خدا می‌برد، پس بنگرید که به چه کس اقتدا می‌کنید. (۵۰۶) ابوذر فرمود: امام شما، در قیامت، شفیع شماست. پس شفیع خودتان را از افراد سفیه و فاسق قرار ندهید. (۵۰۷) اقتدا کردن افراد ناشناخته و آنان که در دین یا امامت، غلّو می‌کنند، نهی شده است. (۵۰۸) افرادی که در جامعه، بخاطر گناه علنی، شلاّق خورده اند، یا از طریق نامشروع، بدنیا آمده اند، حقّ امام جماعت شدن ندارند. (۵۰۹) امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه شریفه «خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَکُلَ مَسْجِدٍ» (۵۱۱) هنگام رفتن به مسجد، زینت خود را همراه داشته باشید. فرمود: زینت مسجد، پیشوای شایسته و امام جماعت مسجد است. (۵۱۲) البته پوشیدن لباس پاک و داشتن وقار و عطر زدن و... نیز در روایاتی به عنوان «زینت مسجد» آمده است. امام باقر علیه السلام فرمود: امام جماعت باید از افراد اندیشمند و صاحب فکر باشد. (۵۱۳) رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: کسی که پشت سر امام عالم نماز بخواند، گویا پشت سر من و حضرت ابراهیم، نماز خوانده است. (۵۱۴) امام جماعت، باید مراعات ضعیف ترین افراد را بکند و نماز را طول ندهد. (۵۱۵) از مجموع این احادیث، موقعیّت حساس امامت جماعت شناخته می‌شود. انتخاب امام جماعت از آنجا که در امام جماعت، برتری و فضیلت بر دیگران شرط است، اگر در موقعیّتی، چند نفر شایستگی آنرا داشتند که به آنان اقتدا شود، باز هم اوصاف و شرایطی به عنوان اولوّیت در روایات مطرح است که آموزنده است و گرایش به ارزشها و انتخاب بهتر را می‌آموزد. از جمله: ۱- کسی که قرائت نمازش بهتر باشد. «اقْرئهم» ۲- کسی که در هجرت، پیشقدم باشد. «اَقْدَمُهم هِجَرةً» ۳- کسی که دین شناس تر و در مراتب علمی برتر باشد. «اَعْلَمُهم بالسُنةِ واَفْقَهَهُمْ فی الدّین» ۴- کس که سنّ بیشتری داشته باشد. «فَاَکْبَرُهم سِنّاً» ۵ - کسی که انس او با قرآن بیشتر باشد. ۶- کسی که زیباتر و خوشروتر باشد. (۵۱۶) ۷- صاحب منزل، از مهمان در امام جماعت شدن مقدّم است. ۸ - امام جماعت دائمی، بر افراد تازه وارد به مسجد، مقدّم است. در میان امتیازات، به مسئله (عالِم بودن) بیش از هر چیزی تکیه شده است. این دانایی و اعلمیّت، در همه مواردی که نوعی رهبری و پیشوایی در کار است، شرط و امتیاز است. در حدیث است: «مَنْ صَلّی بقومٍ وَ فیهم مَنْ هُوَ اَعْلَمُ مِنْهُ لَمْ یَزَلْ اَمْرُهم اِلَی السِّفالِ الی یوم القیامةِ» (۵۱۷) کسی که امامت نماز و پیشوایی گروهی را به عهده بگیرد، در حالی که میان آنان، داناتر از او هم باشد، وضع آن جامعه تا قیامت، همواره رو به سقوط و پستی است. البته همچنان که در حدیثی گذشت، امام جماعت باید مورد پذیرش و قبول مردم باشد. این مقبولیّت، از راه علم و پاکی و عدالت و تواضع و اخلاق نیکو بدست می‌آید. نباید غفلت داشت که گاهی دشمنان و اهل نفاق، برای ضربه زدن به اسلام و روحانیت، امام جماعتی را با شایعه و تهمت و دروغ، بدنام می‌کنند تا او را به انزوا بکشند. هشیاری مردم، خنثی کننده این نقشه شیطانی است. پشت سر کسی نباید به جماعت ایستاد که با فسق و گناه و بدرفتاری، مقبولیت خود را از دست داده است، نه آنکه دست‌های مرموز دشمن، او را از نظرها انداخته باشد!... #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

عدالت در امام جماعت از شرایط امام جماعت، عادل بودن است. عدالت را در کتب فقهی تعریف کرده اند. فقهای گرانقدر، از جمله حضرت امام خمینی (قدس سرّه) می‌فرمایند: عدالت، یک حالت درونی است که انسان را از ارتکاب گناهان کبیره، و تکرار و اصرار نسبت به گناهان صغیره باز دارد. (۵۱۸) پاکی، تقوا، دوری از گناه، از نشانه‌های عدالت است. بنا به اهمیّت این صفت، در نظام اسلامی یکی از امتیازات به حساب آمده و در فقه اسلامی و قانون اساسی، داشتن آن برای مسئولان بلند پایه و مشاغل حسّاس، شرط است و کارهای مهّم کشور و امور مردم، باید بدست افراد عادل انجام گیرد. به برخی از این موارد که عدالت شرط است، توجه کنید: در مسائل عبادی، امام جماعت باید عادل باشد. در مسائل سیاسی عبادی، مثل نماز جمعه، خطیب و امام جمعه باید عادل باشد. در مسائل سیاسی و حقوقی، (همچون نمایندگی مجلس و تصویب قوانین) نظر فقهای عادلی بنام «شورای نگهبان» معتبر است. در مسائل حقوقی، گرفتن و دادن هر حق به صاحبش، باید با گواهی افراد عادل باشد. در مسائل تربیتی، اجرای حدود اسلامی و تأدیب ظالم و خلافکار، وقتی است که افراد عادل، به خلاف و گناه او شهادت دهند. در مسائل اقتصادی، بیت المال باید دست افراد عادل باشد. در مسائل اجتماعی وفرهنگی، پخش ونشر خبرها، باید دست افراد عادل باشد و به خبر افراد فاسق، اعتماد نمی توان کرد، مگر پس از تحقیق و تفحّص. در مسائل نظامی، فرمانده کلّ قوا، با رهبری است، که عدالت شرط آن است. پس عدالت از ارکان مهم در نظام حکومتی اسلام و واگذاری مسئولیت‌های اجتماعی و تنظیم امور زندگی است. راه شناخت عدالت #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

بعضی، از روی غرور، حاضر نیستند در نماز جماعت یک امام جوان یا فقیر زاده، امّا پاک و متعهد و لایق، شرکت کنند. برخی، تن پرور و تنبل اند و در عبادات، بی حوصله و کسل اند و نماز جماعت را، بجای آنکه کار بدانند، بارمی دانند و به سختی حاضرند دست از کارهای دیگر بکشند و به جمع مسلمانان در نماز بپیوندند. بعضی نیز، از طول کشیدن نماز جماعت، از مسجد می‌گریزند. بعضی نیز، از متولّی یا دست اندرکاران مسجد، خوششان نمی آید، از این رو به نماز جماعت نمی آیند. اینها گوشه ای از علل سردی برخی نسبت به حضور در نماز جماعت بود. همانطور که دیدید، بیشتر اینها، بهانه‌هایی غیر قابل اعتناست. اگر آگاهی و رشد دینی مردم به حدّی برسد که عوامل یاد شده را کنار بگذارند، و با خلوص و همدلی، در صفوفی منظم کنار هم بنشینند، به پاداش‌های عظیم جماعت، توجّه داشته باشند، بد خلقی پیشنماز را، مغایر با عدالت او ندانند. گناه بستگان او را به حساب او نگذارند. و... به برکات و آثار مثبت فراوان این «گردهمایی دینی» بیندیشند، خواهیم دید که مساجد، رونق بیشتری خواهد یافت و خلوتی نمازهای جماعت، از میان خواهد رفت. البته، صلاحیت‌های علمی واخلاقی پیشنماز، ومحیط گرم و آموزنده بودن مساجد، وبرخورد شایسته واحترام آمیز با شرکت کنندگان در نماز، به خصوص با جوانان و نوجوانان، می‌تواند سهم عمده ای در جذب آنان به مسجد، این کانون وحدت ومعنویت داشته باشد. سهم مسئولان فرهنگی، تبلیغی و تربیتی کشور نیز در این زمینه، مهّم است. اگر مربیان محترم و معلّمان و پدران و مادران، خود در جماعت‌ها شرکت کنند و در برابر شاگردان و فرزندان به نماز بایستند، یا به مساجد بروند، الهام بخش دیگران نیز خواهند بود. اگر مدارس، در کنار مساجد ساخته شود، برای حضور دانش آموزان در نمازهای جماعت، تسهیلی به حساب می‌آید. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

نماز مسافر نماز، از واجبات بسیار مهمّی است آه در هیچ حال از انسان ساقط نیست، حتی در مسافرت، بیماری، میدان جنگ، در حال غرق شدن و... البته بنا به شرایط خاصّ، صورت‌های مختلفی به خود می گیرد، ولی همواره بر انسان واجب است. یک مسلمان هنگام سفر و در طول راه هم باید بر نمازهای خویش مواظبت آند. در قطار، اتوبوس، در سرما و گرما، در تنگی وقت و عجله، نباید نماز را سبک شمرد و ادای آن را به فراموشی سپرد. وقتی اتوبوس یا قطار، برای نماز یا صرف غذا نگه می‌دارد، باید شتافت و نماز را هم خواند. و اگر توقفی نکرد، از راننده خواست تا نگهدارد. شرایط نماز قصر مسافر، در مدّت مسافرت و در راه، با هشت شرط، نمازهای چهار رآعتی خود را باید شکسته و قصر (دو رآعت) بجا آورد: (هر یک از این شرایط، دارای مسائل و جزئیات بسیاری است آه توضیح آنها را از رساله مطالعه آنید) شرط اوّل: آنکه سفر او آمتر از هشت فرسخ شرعی نباشد. شرط دوّم: آنکه از اوّل سفر، قصد هشت فرسخ را داشته باشد. شرط سوّم: آنکه در بین راه، از قصد خود برنگردد. شرط چهارّم: آنکه نخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ، از وطن خود بگذرد، یا ده روز یا بیشتر در جایی بماند. شرط پنجم: آنکه برای آار حرام سفر نکند و سفرش، سفر معصیت نباشد. شرط ششم: آنکه از صحرانشینان بیابان گرد نباشد. شرط هفتم: آنکه شغل او مسافرت نباشد. شرط هشتم: آنکه به حدّ ترخصّ (حد ترخص یعنی جایی آه با رسیدن به آنجا، انسان دیگر دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آنرا نشنود (توضیح المسائل حضرت امام) ) برسد اقامت ده روز در مسافرت، اگر انسان قصد ماندن ده روز تمام یا بیشتر در یکجا داشته باشد، باید نمازهایش را تمام بخواند. اگر نیّت واقعی او، ماندن کمتر از ده روز است، نمی تواند در ظاهر قصد ده روز کند و تمام بخواند. اگر قبل از تمام شدن ده روز، به دلایلی تصمیم انسان عوض شد و تصمیم به بازگشت گرفت، روزهای باقیمانده را هم باید تمام بخواند. اگر کسی مسافرت کند و به وطن خود برود، هر چند کمتر از ده روز بماند، نمازهایش تمام است. مگر آنکه از وطن خود اعراض کرده و بنایش بر بازنگشتن باشد، که حکم مسافر دارد. زادگاه انسان، وطن اصلی اوست، مگر آنکه از آنجا اعراض کند. محلّ دیگری را هم که انسان برای اقامت دائمی انتخاب می‌کند، وطن غیر اصلی او به حساب می‌آید. کسی که در دو جا زندگی می‌کند، هر دو جا وطن او محسوب می‌شود. تا انسان، قصد ماندن همیشگی در جایی غیر از وطن اصلی نداشته باشد، وطن او حساب نمی شود، مگر آنکه بدون قصدِ ماندن، آنقدر بماند که مردم بگویند آنجا وطن اوست. کسی که مسافرت، شغل اوست (مثل رانندگان، خلبانان و... ) یا شغلش به گونه ای در ارتباط با سفر است که همواره در تردّد و رفت و آمد است، نمازهایش را باید تمام بخواند. [۱] مسافر، در چهار جا می‌تواند نمازش را هم شکسته وهم تمام بخواند: ۱- مسجدالحرام، ۲- مسجدالنبی، ۳- مسجد کوفه، ۴- حرم سیدالشهداء و مسجد متّصل به حرم آن حضرت. [۲] ---------- [۱]: ۵۲۹) توضیح بیشتر در رساله‌های عملیه است. [۲]: ۵۳۰) رساله حضرت امام، مسئله ۱۳۵۶. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۵۳- نماز قضا پرتوی از اسرار نماز » نماز قضا نماز، از حقوق خدا بر عهده انسان است و انجام درست و به موقع آن، بر انسان مکلّف واجب است. کسی که نماز واجب خود را به هر دلیل در وقت آن نخوانده است، مانند: فراموشی، بیهوشی، مستی، یا عدم امکان و از روی اجبار، یا از روی سهل انگاری و معصیت، و یا آنکه خوانده ولی باطل بوده و بعداً فهمیده است، باید آن نمازها را که نخوانده یا باطل بجا آورده، قضا کند. البته نمازهای روزانه ای را که زنان در حال حیض یا نفاس نمی خوانند، قضا ندارد. کسی که نماز قضا دارد، باید در خواندن آن کوتاهی نکند، ولی واجب نیست فوری آنرا بجا آورد. انسان تا زنده است، اگر چه از خواندن نمازهای خود عاجز باشد، دیگری نمی تواند نمازهای او را قضا نماید. در این موارد، برای فیض بیشتر بردن از معنویات این اماکن، مسافر مجاز است نمازش را تمام بخواند. نماز قضا را می‌توان با جماعت خواند. و لازم نیست نماز هر دو یکی باشد. مثلاً می‌توان قضای نماز صبح را، در جماعت نماز مغرب و عشاء خواند، یا بر عکس. نمازی که از انسان فوت شده، از نظر تعداد رکعات، به همان صورت باید قضا شود. مثلاً انسان می‌تواند در مسافرت، قضای نماز چهار رکعتی را به صورت تمام بخواند. و اگر مثلاً در مسافرت، نماز ظهر از انسان قضا شده، در وطن باید آن را به صورت دو رکعتی قضا کند. (برای آشنایی با مسائل ریزتر نماز مسافر و نماز قضا، به توضیح المسائل رجوع کنید). ۵۴- نمازهای دیگر پرتوی از اسرار نماز » نمازهای دیگر تاکنون، غیر از نمازهای مستحبی و نوافل روزانه، که همراه با تعقیبات ذکر شد، نماز مسافر و نماز قضا نیز بحث شده، که این دو نیز، همان نمازهای روزانه در شرایطی خاص (در سفر، یا در خارج وقت) بود. امّا، چند نماز دیگر نیز هست که برخی واجب و بعضی مستحب مؤکّد است، برای تکمیل بحث‌های نماز، به آنها هم به صورتِ گذرا پرداخته می‌شود. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۵۵- نماز جمعه پرتوی از اسرار نماز » نماز جمعه در مراسم هفتگی اجتماعی مسلمین، «نماز جمعه» جایگاه والایی دارد و نه تنها یک عبادت، بلکه مظهر وحدت مسلمین و شکوه و عظمت اسلام است و آگاهی پیروان قرآن را بالا می‌برد و «نماز عبادی، سیاسی» محسوب می‌گردد. قرآن کریم، درباره نماز جمعه، می‌فرماید: «یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِذَا نُودِیَ لِلصَّلَوةِ مِن یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْاْ إِلَی ذِکْرِ اللَّهِ وَذَرُواْ الْبَیْعَ» (۵۳۱) ای ایمان آوردگان! وقتی به نماز روز جمعه ندا داده می‌شود، به سوی یاد خدا بشتابید و داد و ستد را راها کنید. کیفیّت نماز جمعه نماز جمعه در عصر غیبت، واجب تخییری است و انسان می‌تواند نماز جمعه بخواند یا نماز ظهر. نماز جمعه دو رکعت است و حتماً باید بصورت جماعت خوانده شود. پیش از نماز، دو خطبه واجب است که خطیب، در آنها علاوه بر دعوت به تقوا، مسائل اجتماعی - سیاسی مسلمانان را هم باید مطرح کند. وقت آن، از آغاز ظهر تا حدود یک ساعت پس از اذان است و از آن دیرتر روا نمی باشد. حداقل افرادی که با حضور آنان نماز جمعه تشکیل می‌شود، پنج نفر است. فاصله دو نماز جمعه، نباید کمتر از یک فرسخ باشد. گوش دادن به خطبه‌های نماز جمعه واجب است. شرکت نکردن بدون عذر، در نماز جمعه، نشانه نفاق است. بهتر است که امام جمعه، در رکعت اوّل، پس از حمد، سوره جمعه را بخواند و در رکعت دوم، سوره منافقین را. رسول خدا صلی الله علیه وآله فرموده است: خداوند با سوره جمعه، مؤمنان را گرامی داشته است، از این رو، پیامبر صلی الله علیه وآله به عنوان بشارت آنان، جمعه را سنّت کرده و بعنوان توبیخ منافقان، سوره منافقین را لازم ساخته است. (۵۳۲) چرا که همه، از هر جا، در یک مجمع و مصلاّ گرد می‌آیند و با رنگ‌ها و نژادهای مختلف کنار هم می‌نشینند. آنچه در نماز جماعت بود، به مراتب بیشتر و قوی تر در نماز جمعه، این تجمّع هفتگی مسلمانان وجود دارد. ۲- تشکّل نیروهای اسلام این عبادت، به نوعی مسلمانان را بر محور عبادت و نماز، تکشّل و یکپارچگی می‌بخشد و مایه ارعاب دشمنان اسلام و خنثی شدن توطئه‌های تفرقه افکنانه و شایعه‌های آنان است. ۳- رشد فکری - سیاسی مسلمان به مقتضای مطالب آگاهی بخشی که در خطبه‌های جمعه بیان می‌شود، مردم از مسائل سیاسی کشور خود و جهان با خبر می‌شوند و با آشنایی به وظایف اجتماعی خویش، در صحنه اجتماع حضور بیشتر می‌یابند. ۴- تقویت روحیه جمعی این نیز از آثار نماز جمعه است که قطره‌های پراکنده افراد انسانی را در یک اقیانوس، گرد می‌آورد و همه با ارتباط متقابل و شناسایی هم، روحیه اجتماعی پیدا می‌کنند و انزوا و فردگرایی از بین می‌رود. ۵ - مرکزیّت بسیج مردم سنگر نماز جمعه، بهترین جای دعوت مردم به بسیج شدن برای جهاد و دفاع و حلّ مشکلات اجتماعی و یاری رسانی به دیگران است. این قدرت عظیم مردمی که در نماز جمعه متجلّی می‌شود، همواره مورد توجّه بوده و در صدر اسلام نیز، رسول خدا صلی الله علیه وآله و امیرالمؤمنین علیه السلام از مساجد و پس از خطبه ها، افراد را بسیج کرده و به جبهه‌های جهاد، می‌فرستادند. و بسیاری آثار دیگر... [۱] ---------- [۱]: ۵۳۶) درباره نماز جمعه، جزوه «نماز شکوهمند جمعه... » از انتشارات در راه حق، برای مطالعه مفید است. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۵۶- سیره اولیاء دین پرتوی از اسرار نماز » سیره اولیاء دین روش رسول خدا صلی الله علیه وآله و پیشوایان معصوم درباره نماز جمعه، بیانگر اهمیّت آن و ضرورت اهتمام به این فریضه است. در روایت است که علی علیه السلام فرمود: روز پنجشنبه، دوا (های ضعیف کننده) نخورید، پرسیدند: چرا؟ فرمود: برای آنکه شمارا از حضور در نماز جمعه باز ندارد. (۵۳۷) امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «وَ کانَ اَصحابُ النّبیِ یَتَجَهّزُونَ لِلْجُمْعةِ یومَ الخَمیسِ، لِضیقِ الْوَقتِ» (۵۳۸) یاران پیامبر، آن روز پنجشنبه برای جمعه آماده می‌شدند، چرا که جمعه (بخاطر کارهایی که دارد) وقت تنگ است. امیرالمؤمنین علیه السلام زندانیان و متّهمان پرونده‌های بدهکاری، تهمت و... را برای نماز جمعه بیرون می‌آورد، تا در نماز جمعه حضور داشته باشند، و اولیاء آنان ضمانت می‌کردند که برگردند. فاسقان زندانی را هم برای شرکت در نماز جمعه، بیرون می‌فرستاد، با کنترل و مراقبت. [۱] علی علیه السلام به عنوان بزرگداشت نماز جمعه و تعظیم این شعائر، پابرهنه برای نماز جمعه حاضر می‌شد و کفشها را در دست چپ می‌گرفت و می‌فرمود: این نماز، جایگاه خاصّ الهی است، و این کار را از روی تواضع در برابر خداوند انجام می‌داد. [۲] با این حساب، اهمیّت این فریضه آشکار می‌شود و مسلمانان متعهّد نباید از حضور در این صحنه سیاسی عبادی غفلت ورزند. امام امّت فرموده است: نمازجمعه، که نمایشی از قدرت سیاسی واجتماعی اسلام است، باید هر چه با شکوهتر و پر محتواتر اقامه شود... ملّت عظیم و عزیز، با شرکت خود، باید این سنگر اسلامی را هر چه عظیمتر و بلند پایه تر، حفظ نماید، تا به برکت آن، توطئه‌های خائنان و دسیسه‌های مفسدان خنثی شود. [۳] ---------- [۱]: ۵۳۹) مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۲۷. [۲]: ۵۴۰) بحارالانوار، ج ۸۶، ص ۲۵۵. [۳]: ۵۴۱) صحیفه نور، سخنان مورخه ۲۱/۶/۵۸. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۵۷- نماز عید پرتوی از اسرار نماز » نماز عید مناسبت‌های مختلف اسلامی، زمینه توجّه به خدای متعال و زنده کننده یاد او در زندگی و فکر مسلمانان است و برای بسیاری از این مناسبت ها، اعمال و دعاهای بخصوصی، از جمله «نماز»، بیان شده است. منظور از نماز عید، نماز دو رکعتی است که در «عید فطر» و «عید قربان» خوانده می‌شود. بر خلاف سایر جشن‌ها و نیز اعیاد دیگران، که آمیخته به غفلت ها، هوسرانی‌ها و شهوات است، عید اسلامی، همراه با نماز، دعا، انفاق و صدقات، غسل و طهارت و... است. اینک به توضیح مختصری پیرامون نماز این دو عید می‌پردازیم: نماز عید فطر در نخستین روز ماه شوّال، که «عید فطر» است، پس از یک ماه عبادت و روزه، به شکرانه این توفیق نماز باید خواند. این نماز، در زمان حضورامام علیه السلام واجب است وباید به جماعت خوانده شود ولی در زمان ما مستحبّ است. وقت آن، از اوّل آفتاب روز عید، تا ظهر است ولی بهتر است که در آغاز روز، پس از بلند شدن آفتاب بخوانند. در رکعت اوّل بعد از خواندن حمد و سوره، باید پنج تکبیر گفت و پس از هر تکبیر، قنوت گرفت. در قنوت، هر دعایی می‌توان خواند، ولی بهتر، دعای «اللهم اهل الکبریاء والعظمة... » است. در رکعت دوّم چهار تکبیر است، که پس از هر تکبیر، قنوت لازم است. نماز عید فطر، با معنویت خاصّی که دارد، دل‌ها را متوجّه خدا می‌کند، حالت توبه و استغفار در دل‌ها ایجاد می‌سازد و مستحب است که انسان، پیش از نماز عید، غسل کند، دعاهای خاصّی را بخواند، و در فضای باز و در زیر آسمان به نماز بایستد. امام رضا علیه السلام می‌فرماید: «انّما جُعِلَ یَوْمُ الفِطْر العیدُ، لِیکُونَ لِلمُسلِمینَ مُجْتمعاً یَجْتَمِعُونَ فیه و یَبْرُزُونَ لِلّهِ عزّوجلّ فَیُمجّدونَهُ عَلی ما مَنَّ عَلیهم، فَیَکُونُ یَومَ عیدٍ و یَومَ اجتماعٍ وَ یَوْمَ زکاةٍ وَ یَوْمَ رَغْبةٍ و یَوْمَ تَضَرُّعٍ» (۵۴۲) خداوند، روز فطر را بدین سبب «عید» قرار داد، تا مسلمانان، مجمعی داشته باشند که در آنروز، جمع شوند و در برابر خداوند، بخاطر منّت‌ها و نعمت هایش، به تمجید و تعظیم بپردازند، پس آنروز، روز عید و تجمّع و زکات و رغبت و نیایش است. در این حدیث شریف، فلسفه این نماز و عید را در محورهای زیر، بیان کرده است: ۱- اجتماع و گردهمایی ۲- زکات و رسیدگی به فقرا ۳- رغبت و گرایش به خدا ۴- تضرّع و نالیدن به درگاه پروردگار و اینها، هم ناظر به بعد معنوی و عرفانی این نماز و مراسم عبادی است، هم توجّه به آثار اجتماعی و فوائدی دارد که به مردم می‌رسد و مردم با پرداختِ «زکات فطره» بینوایان مستمند را به نوایی می‌رسانند و به یک لحاظ، از نظر تأمین معاش محرومان، عید فطر، «عید فقرا» محسوب می‌شود. اضافه بر آثار اجتماعی و سیاسی که این اجتماع عظیم سالانه دارد و نشان شوکت و قدرت امّت اسلامی است. (۵۴۳) جایزه الهی عمده ترین چیزی که در این نماز، از خدا خواسته می‌شود، آمرزش و مغفرت الهی و مبارک ساختن این عید، با قبولی طاعات است و این، بهترین جایزه ای است که خداوند به نمازگزاران روزه دار، عطا می‌کند. امام باقر علیه السلام می‌فرماید: رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: هرگاه روز اوّل ماه شوال (عید فطر) فرا می‌رسد، یک منادی از سوی خداوند ندا می‌دهد: «ایُّها المُؤمنونَ! اُغْدُوا اِلی جَوائِزِکم»! بشتابید به سوی جایزه هایتان. آنگاه، امام باقر علیه السلام رو به جابر کرده، فرمود: ای جابر! جوایز خدا، مثل جایزه‌های این پادشاهان نیست!... امروز، روز جایزه هاست! (۵۴۴) عید فطر، صحنه ای از قیامت از آثار تربیتی و سازنده نماز عید فطر، آنست که در آن اجتماع دعایی و حضور نیازمندانه، در مصلای بی سقف، انسان به یاد خدا و قیامت و نیازمندی خویش به رحمت الهی می‌افتد و صحنه قیامت در نظرها مجسّم می‌شود. یادآوری قیامت در آنروز، سفارش امیرالمؤمنین علیه السلام است. در روایت است که علی علیه السلام در یک روز فطری در خطبه ای که خواند، خطاب به مردم فرمود: ای مردم! این روز شما، روزی است که نیکان، پاداش می‌گیرند. در این روز، بدکاران، زیان می‌کنند. این روز، شبیه ترین روز به قیامت شماست. با بیرون آمدنتان از خانه‌ها به مصلا، بیرون آمدنتان از قبرها را به یاد آورید. با توقف خود در مصلا و انتظار نماز، توقّف در حضور خدا را در قیامت به خاطر آورید. و با بازگشت خود به خانه ها، بازگشتتان را به خانه‌های خود در بهشت یا جهنم به یاد آورید. (۵۴۵) امام مجتبی علیه السلام روز عید فطر، به عدهّ ای برخورد که به خنده و بازی مشغول بودند، به همراهان خویش فرمود: خداوند، رمضان را، میدانی برای مسابقه و دستیابی به رحمت و رضوان خویش قرار داده بود، که عدّه ای پیش تاخته و بردند، عدّه ای هم عقب مانده و باختند. شگفت از آنکه در این روز پاداش، به خنده و بازی مشغول است... (۵۴۶) #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

ای مردم! خورشید و ماه، دو نشانه از نشانه‌های الهی اند، به فرمان او جریان دارند و مطیع اویند، و بخاطر مرگ یا زندگی کسی، گرفته نمی شوند. پس اگر هر دو یا یکی از آن دو گرفت، نماز بگذارید. پس از این سخن، از منبر فرود آمد و با مردم «نماز کسوف»، خواند. (۵۵۰) دو درس از این برخورد پیامبر می‌آموزیم: یکی، آن که آن حضرت، ابتدا به روشنگری افکار، پیرامون پدیده طبیعی پرداخت، سپس به نماز ایستاد، و این می‌فهماند که فهم و اندیشه، مقدم بر عبادت و نماز است. دیگر، اینکه چون مرد الهی و رسول به حق بود، حق را گفت و مردم را به خدا توجّه داد. بر خلاف آنانکه حیله گر و عوام فریب اند، که از چنین حادثه ای، شاید به نفع خود و کسب وجهه، سوء استفاده کنند. و حتّی حوادث طبیعی را در مسیر خواسته‌های نفسانی، تجزیه و تحلیل و تأویل نمایند. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

امام صادق علیه السلام از پدرش نقل می‌کند که فرمود: زلزله‌ها و گرفتگی ماه و خورشید و بادهای سخت و وحشت زا، از نشانه‌های قیامت است. هر گاه یکی از اینها را دیدید، به یاد بر پائی قیامت بیفتید، به مسجدها پناه برید و نماز بخوانید. (۵۵۱) این روایت نیز، توجّه دادن اذهان مردم، از طبیعت، به خدای طبیعت است و در نهایت با نماز، این «خداگرایی» تکمیل می‌شود. چگونگی نماز آیات در مورد نماز آیات، فقط به چند مسئله اشاره می‌شود. توضیح بیشتر آنرا در رساله‌های عملیه بخوانید. ۱- نماز آیات، دو رکعت است و هر رکعت، پنج رکوع دارد. در هر رکعت، می‌توان پس از حمد و سوره، به رکوع رفت و برخاست، دوباره حمد و سوره و رکوع، تا پنج مرتبه. و می‌توان در هر رکعت، یک حمد خواند و آیات سوره توحید را به پنج قسمت کرد و قبل از هر رکوع، یک بخش از سوره را خواند و به رکوع رفت، و سپس آیه ای دیگر و رکوع دوّم و همچنین تا پنج رکوع تمام شود. ۲- در نماز آیات هم، آنچه در نمازهای روزانه لازم است، واجب می‌باشد، مانند طهارت، قبله و... ۳- خواندن نماز آیات، واجب فوری است و نباید به تأخیر انداخت. در ماه و خورشید گرفتگی، از وقتی که ماه و خورشید، شروع به گرفتن می‌کند، می‌توان نماز آیات را خواند. اگر کسی نماز آیات نخوانده، گناه کرده است و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند، «ادا» می‌باشد. ۴- اگر عوامل وجوب نماز آیات، در شهری اتفاق بیفتد (مثلاً زلزله و... ) برای مردم همانجا واجب است نه شهرهای دیگر. ۵ - فرقی نمی کند که تمام ماه یا خورشیدبگیرد، یا قسمتی از آن (خسوف وکسوف کلّی یاجزئی) در هر دوحال، نماز آیات واجب است. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

شب که شد، به میان رود نیل رفت و دست به سوی آسمان بلند کرد و گفت: خدایا! می‌دانی که می‌دانم، که جز تو، کسی توان آب آوردن ندارد، پس به ما آب بده. صبح که شد، رود نیل فوران زد و سرشار از آب شد. (۵۵۹) ایمنی دیدند و نا ایمن شدند دوستی کردم، مرا دشمن شدند... ما که دشمن را چنین می‌پروریم دوستان را از نظر چون می‌بریم؟ (۵۶۰) آری... خدای مهربان، دعای بندگان و تضرّع آنان را بی بهره و بدون پاسخ نمی گذارد، فقط باید اقبال و روی آوردنی از صمیم دل و خالصانه از سوی بندگان باشد، تا لطف الهی شامل گردد. به قول سعدی: ای کریمی که از خزانه غیب گبر و ترسا وظیفه خور داری دوستان را کجا کنی محروم تو که با دشمنان نظر داری (۵۶۱) #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

در حدیث آمده: حضرت سلیمان، با اصحاب خود برای نماز باران بیرون می‌رفت. در راه، به مورچه ای برخورد که یکی از پاهایش را به آسمان بلند کرده و می‌گوید: خدایا! ما مخلوقات ضعیف تو هستیم و از روزی تو بی نیاز نیستیم، پس به سبب گناهان بنی آدم، ما را به هلاکت مرسان. حضرت سلیمان علیه السلام به اصحاب فرمود: برگردید! همانا بخاطر دعای غیر خودتان سیراب شدید...! (۵۵۸) پس خیلی هم نباید مغرور بود، خداوند گاهی به خواسته مورچه ای، رحمت خود را بر بندگان نازل می‌کند. حتّی گاهی دعای کافری چون فرعون را می‌پذیرد و باران و فراوانی آب را عطا می‌کند. در حدیث است از قول امام صادق علیه السلام که یاران فرعون از کاهش آب نیل پیش او سخن گفتند و اظهار کردن که این باعث هلاکت ما خواهد شد. فرعون از آنان خواست که آنروز برگردند. شب که شد، به میان رود نیل رفت و دست به سوی آسمان بلند کرد و گفت: خدایا! می‌دانی که می‌دانم، که جز تو، کسی توان آب آوردن ندارد، پس به ما آب بده. صبح که شد، رود نیل فوران زد و سرشار از آب شد. (۵۵۹) ایمنی دیدند و نا ایمن شدند دوستی کردم، مرا دشمن شدند... ما که دشمن را چنین می‌پروریم دوستان را از نظر چون می‌بریم؟ (۵۶۰) آری... خدای مهربان، دعای بندگان و تضرّع آنان را بی بهره و بدون پاسخ نمی گذارد، فقط باید اقبال و روی آوردنی از صمیم دل و خالصانه از سوی بندگان باشد، تا لطف الهی شامل گردد. به قول سعدی: ای کریمی که از خزانه غیب گبر و ترسا وظیفه خور داری دوستان را کجا کنی محروم تو که با دشمنان نظر داری (۵۶۱) کیفیّت نماز باران مثل نماز عید، دو رکعت است و رکعت اوّل، پنج قنوت و رکعت دوّم چهار قنوت دارد و بهتر است که با جماعت خوانده شود. ایمنی دیدند و نا ایمن شدند دوستی کردم، مرا دشمن شدند... ما که دشمن را چنین می‌پروریم دوستان را از نظر چون می‌بریم؟ (۵۶۰) آری... خدای مهربان، دعای بندگان و تضرّع آنان را بی بهره و بدون پاسخ نمی گذارد، فقط باید اقبال و روی آوردنی از صمیم دل و خالصانه از سوی بندگان باشد، تا لطف الهی شامل گردد. به قول سعدی: ای کریمی که از خزانه غیب گبر و ترسا وظیفه خور داری دوستان را کجا کنی محروم تو که با دشمنان نظر داری (۵۶۱) کیفیّت نماز باران مثل نماز عید، دو رکعت است و رکعت اوّل، پنج قنوت و رکعت دوّم چهار قنوت دارد و بهتر است که با جماعت خوانده شود. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

در قنوت ها، هر دعایی می‌توان خواند، ولی بهتر است دعایی خوانده شود که در آن، از خداوند، طلب باران شده باشد و قبل از هر دعا، صلوات بر پیامبر و آلش فرستاده شود. مستحب است که حمد و سوره اش بلند خوانده شود. از آنجا که این نماز، برای جلب رحمت پروردگار است، در مستحبّات آن اموری ذکر شده که همه، حالتِ رقّت و زاری و نیاز بندگان را می‌رساند و جلب رحمت می‌کند، از جمله: مردم سه روز، روزه بگیرند و روز سوّم به صحرا روند و نماز بخوانند. زیر آسمان جمع شوند. پا برهنه باشند، مردم، منبر را با خود به صحرا ببرند، مؤذن‌ها هم همراه باشند. پیران و کودکان و چهار پایان را هم با خود ببرند، بچه‌ها را از مادران جدا کنند تا صدای گریه و ضجّه زیاد شود. مانع بیرون رفتن کفّار همراه خود شوند، امام جماعت و مردم، در کمال خشوع و وقار و درخواست، به بیابان بیرون روند، جای پاکی را برای نماز، انتخاب کنند... (۵۶۲) و نیز، وقتی نماز به پایان رسید، پیش نماز به منبر رود، و عبای خود را واژگونه یا پشت و رو بر دوش افکند، با صدای بلند، صد بار تکبیر بگوید، رو به مردم سمت راست کرده، صد بار بلند، سبحان الله بگوید، سپس به مردم طرف چپ روی کرده و صد بار با صدای بلند، لا اله الاّ الله بگوید، مانعی ندارد که مردم هم با صدای بلند، این شعارها را بدنبال پیشنماز، تکرار کنند، چرا که رحمت و مغفرت را بهتر جلب می‌کند. آنگاه، امام جماعت و مردم، دست به دعا بردارند، و بسیار التماس و دعا کنند و بنالند و بخواهند، و امام جماعت، خطبه بخواند و از خداوند، طلب باران کند. و بهتر است از خطبه‌هایی که از معصومین علیه السلام نقل شده استفاده شود. مانند آنچه از حضرت امیرعلیه السلام (۵۶۳) و امام سجّاد علیه السلام (۵۶۴) نقل شده است. سابقه نماز باران آنگونه که از روایات تاریخی برمی آید، نماز باران در زمان انبیاء گذشته هم بوده است (نمونه بیرون رفتن حضرت سلیمان را خواندید). دعاها و حدیث‌هایی هم که درباره شیوه رسولخدا صلی الله علیه وآله در خواندن نماز باران نقل شده، با خطبه‌های مربوط به این نماز که از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده، و نیز دعای امام سجّاد علیه السلام گویای این است که به این سنت، عمل می‌شده است. (۵۶۵) در تاریخ، برخی از علمای بزرگ هم به برگزاری این نماز اقدام کرده و از خدا، باران گرفته اند. البته این نماز، از آن جهت حساسیّت دارد که اگر خداوند، دعاها را مستجاب نکند و باران نفرستد، مایه شرمندگی نمازگزاران می‌شود که خدا به آنان توجّه ننمود. از این جهت، اقدام به این نماز، جرأت و ایثاری در حدّ مایه گذاشتن از آبرو می‌طلبد. یکی از معروف ترین نمازهای باران تاریخ معاصر ما، نماز آیت الله العظمی سیّد محمد تقی خوانساری (رحمةالله علیه) است. نوشته اند که در سال ۱۳۶۳ قمری همان سالی که متفقین، ایران را اشغال کرده بودند، در قم باران نبارید و باغها و مزارع خشکید و خطر قحطی و خشکسالی مردم قم را تهدید می‌کرد. آن مرجع بزرگوار، دو روز متوالی برای نماز باران به بیابانهای اطراف قم رفت، این حرکت، گرچه مورد استهزاء غیر معتقدان به امور معنوی و غیبی بود، ولی در روز دوّم، چنان باران آمد که سیلها روان شد و جویبارها به راه افتاد و این از آثار انفاس قدسی آن مرد الهی بود. [۱] ---------- [۱]: ۵۶۶) آثار الحجة و گنجینه دانشمندان، ج ۱، ص ۳۲۴. قبر آن مرحوم، در حرم حضرت معصومه علیها السلام است. #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357

۵۸- نمازهای دیگر پرتوی از اسرار نماز » نمازهای دیگر برای ایجاد رابطه میان بنده و خدا، نمازهای بسیاری مورد سفارش است. از قبیل: - نماز غفیله. - نماز حاجت. - نماز شب اول قبر (لیلةالدفن) - نماز اوّل ماه. - و... بسیاری نمازهای دیگر که در کتب دعا مطرح است و علاقمندان به آنجا مراجعه کنند. در همینجا، این نوشته را به پایان می‌بریم، به این امید که ره توشه آخرت و کاری مفید برای خود و دیگران گردد. پایان❌ #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357