انتخابات؛ تحول و ثبات یازدهم اسفند شاهد دو انتخابات مجالس خبرگان و شورای اسلامی خواهیم بود. طی یکماه اخیر در بیش از ۱۵ نشست علمی یا ترویجی با موضوع انتخابات حضور داشته ام که با افراد و گروه های مختلف با گرایش های گوناگون سیاسی بوده که بخش عمده ای از آنان را جوانانی تشکیل می دهند که نگاه آرمانگرایانه ای به نظام سیاسی داشته، شرایط موجود را برنمی تابند. عصاره چالش های بنیادین بیشترشان این پرسش است که با وجود ناکامی های فراوان حکمرانی در کشور، اساسا چرا باید در انتخابات شرکت کرد؟ در این باب، چند نکته قابل ذکر است : ✓قدرت در هرجای عالم، تمایل به انحصار دارد. عدم مشارکت، تقویت این تمایل است. ✓در ناکارآمدی نظام انتخاباتی کشور تردیدی نیست. نظام انتخاباتی کنونی، موجد یک مجلس عوام بزرگ است که برای توسعه کشور سازوکار روشنی ندارد. فرایند گزینش و تایید و اعلام صلاحیت در آن هم به سبب جدایی دو ساحت حقوقی و سیاسی از یکسو و نبود سازوکارهای سیاسی و مدنی مناسب چون حزب، مشکلات را دوچندان کرده است. ✓فرایند حکمرانی در کشور بدون تردید دچار چالش های جدی و نیازمند تغییر و تحول جدی است. سازوکارهای این تحول، مسیری جز یکی از روش های قابل احصا چون اصلاحات آرام، شورش، کودتا و انقلاب نیست. امن ترین راه تحول در حکمرانی، مسیر اصلاحات آرام است که از دریچه تقویت مشارکت در انتخابات قابل دسترسی است. هر مسیر دیگری پرهزینه و کم فایده است. این فرضیه که تحریم، اعلام نارضایتی از کل ساختار است ممکن است درست باشد اما مشروط به اینکه برای تحول و تغییر در حکمرانی، جامعه گزینه های دیگری جز اصلاحات آرام، در دسترس، مطلوب، مفید و اثربخش مدنظر داشته باشد. ✓هر انتخاباتی مبتنی بر اصولی بنیادین است: یکی از آنها اصل گزینش عقلانی است. گزینش، همواره بین بد و خوب یا خوب و خوب تر نیست، بلکه گاهی بین دو بد یا بین بد و بدتر است. فرض عدم تفاوت میان گزینه ها به تقویت بدتر منجر شود. ✓اصل دیگر در انتخابات، اصل حاکمیت ریاضیات و محوریت اعداد است: هر برگزیده چه با ۱۰ چه با ۹۰ درصد مشارکت یک اندازه اختیار دارد. اگر مجلسی با مشارکت بالا تشکیل نشود، با مشارکت پایین تشکیل خواهد شد و طبعا برای همه افراد، اعم از رای دهندگان و تحریم کنندگان، قانون خواهد نوشت. تحریم، گذشتن از حق خود -حتی کمترین حق- برای تغییر شرایط حتی به اندازه یک درصد است. ✓به دلیل حاکمیت اصل اعداد، هر رأیی که به یک سبد واریز نشود به سود سبد مقابل است. ✓در نظام انتخاباتی ایران عملا دو سبد اصلاح طلب - اصولگرا وجود دارد. مردم، خودشان هر گزینه سومی را به یکی از این دو سبد ملحق می کنند. گزینه سبد سوم محکوم به شکست دادن خود و گروه نزدیکتر به خود است. ✓نظام محاسباتی انتخابات در تهران و کلان شهرها با نظام محاسباتی در شهرهای دیگر کاملا متفاوت است. حدود ۲۰۰ نفر از ۲۹۰ نماینده با نظام محاسباتی شهرستانی ها برگزیده می شوند. تحلیل فضای انتخابات با نگاه تهران محور و فهرست سالارانه نتیجه نادرست می سازد. ✓متوسط مشارکت در انتخابات های مجلس ۵۵ درصد است، بالاترین مشارکت حدود ۷۱ درصد (مجلس پنجم) و‌کمترین مشارکت، ۴۲ درصد (سال ۹۸) است. یک انتخابات خوب (به معنای مطلوب ممکن)، نزدیک شدن به ۵۵ درصد متوسط و بالاتر ایستادن از ۴۲ درصد سال ۹۸ است. توقع مشارکت ۷۰ درصدی، رویای سیاسی و وقوع عددی پایین تر از ۴۲ درصد سال ۹۸، یک بحران حکمرانی است. ✓مشارکت به دو نوع سلبی و ایجابی قابل تصور است. مردم، مشارکت را رها نکرده اند بلکه در بستر یک دوقطبی هویتی و سیاسی، بخشی از جامعه مشارکت ایجابی و شرکت در انتخابات و بخشی دیگر رویکرد سلبی منفعل یعنی رای ندادن را برگزیده اند. ✓تداوم روند مشارکت سلبی، تا زمانی محدود قابل تصور است، ادامه آن ممکن است به شکل مشارکت سلبی فعال یعنی رویکرد اعتراضی با صدای بلند در کف خیابان یا سایر گزینه های تحول، تغییر جهت دهد. ✓فهم نیازهای حکمرانی، از بدیهیات یک #حکمرانی_شایسته است. درک این نکته که از یکسو مجلس با تمام ویژگی های خوب و بدش مهمترین نماد مردمسالاری در کشور است و از سوی دیگر فقط بخشی از فرایند قانونگذاری در کشور است که اتفاقا بیش از سایر قوا قابلیت نظارت و تضمین انطباق عملکردش با اصول قانون اساسی وجود دارد می تواند رویکردهای کوتاه مدت نگر را به نگرشی بلندمدت تغییر داده #سرمایه_اجتماعی نظام و #مشارکت را ارتقا دهد. √انتخابات، امن ترین مسیر تغییر باثبات در فرایند حکمرانی است.انتخابات های آینده بیانگر این نکته خواهد بود که مردم از یکسو و حاکمیت از سوی دیگر کدام الگوی مشارکت را برخواهند گزید.‌ #حکمرانی_شایسته #سرمایه_اجتماعی #انتخابات_مجلس #مشارکت #عقلانیت به کانال گاه نوشت های خط سبز بپیوندید. https://eitaa.com/sabzkhat