بی بی سی فارسی و منوتو
شکست یا تغییر راهبرد؟
چندی پیش شبکه قدیمی بی بی سی، بخش های فارسی و عربی خود را که بیش از ۸۳ سال سابقه فعالیت داشت تعطیل کرد.
در روزهای اخیر هم شبکه جوان اما پرمخاطب و اثرگذار منوتو با ۱۴ سال سابقه تعطیلی خود از چندماه آینده را اعلام کرد.
هر دو شبکه، دلیل تعطیلی خود را کاستی های مادی معرفی کردند که صرفنظر از صحت ادعا، قابل تامل است. این امر بویژه در خصوص منوتو که طی این سالها با وجود پرسش های مکرر مخاطبان و منتقدان، هرگز منابع مالی خود را معرفی نکرد قابل تامل تر به نظر می رسد.
برخی افراد، با ابراز خوشحالی، این اعلام تعطیلی را نشانه شکست دشمن در جنگ رسانه ای دانستند اما در مقابل، این رخداد را نفس تازه کردن رسانه ای دشمن تلقی و از ضرورت تامل در آن سخن گفتند.
در این زمینه و چرایی تعطیلی این شبکه ها چند نکته قابل ذکر است :
۱- پول و مطلوبیت دو روی یک سکه اند که از هم جدایی ناپذیرند. بویژه اگر بابت پول، پاسخگویی هم لازم باشد ضروری است نسبت به آثار و نتایج این هزینه کرد، دقت لازم صورت پذیرد.
۲- موج گرایش به پیام رسان ها و سکوهای رسانه ای مجازی بر هیچ کس پوشیده نیست. رشد مخاطبان رسانه های مجازی به گونه ایست که با افزایش تصاعدی مستمر روبروست و هر روز بر علاقه مندان این بستر افزوده می شود.
۳- به دلیل امکانات تعاملی بسترهای ارتباطات محازی، تماشای تلویزیون های غیرتعاملی در بسیاری از کشورها به سراسیبی افول رسیده و از مخاطبان ثابت شبکه های تلویزیونی کاسته می شود.
۴- به دلیل سهولت دسترسی به امکانات ارتباطی شبکه محور، رشد رسانه ها و خبرگزاری یک نفره یا محدود هر روز رو به گسترش است. هر فرد می تواند به تنهایی یک پایگاه خبری و تحلیلی باشد که مخاطبانی فراتر از یک شبکه خبری سنتی دارد.
۵- آمارهای رسمی و غیررسمی در ایران دلالت بر رشد مستمر گرایش به شبکه های خبری مجازی و کاهش مخاطبان تلویزیون ملی دارد.
۶- ناتوانی نظام راهبری رسانه در ایران در هر دو جنبه مواجهه سلبی و ایجابی با فضای مجازی و رشد کاربران شبکه های غیربومی بر هیچ کس پوشیده نیست.
۷- روند نزولی سرمایه اجتماعی رسانه در ایران و ناتوانی آشکار رسانه ملی در جذب مخاطب و حتی تلاش سازمان یافته برای کاهش مخاطب در آن هم قابل انکار نیست.
بنا بر این موارد اگر بناست رسانه هایی با پول بیت المال، مخاطبان ملی را پوشش داده و در فضای رسانه ای رقیب محور مجازی پیش از رقبایی که زودتر واقعیت های موجود را درک و تغییر رویکرد داده اند، زمینه جذب کاربران بیشتری را فراهم کنند لازم است یکبار بدون ملاحظه سابقه تاریخی و جایگاه حقوقی و ادعاهای تبلیغی در اصل کارکرد وجودی خود دقت و تأمل کنند و به جای جشن گرفتن و احساس پیروزی از خروج رقبای داخلی و خارجی از میدانی که در آینده ای نزدیک نه مبارز دارد نه تماشاچی به دنبال تقویت راهکارهای افزایش سرمایه اجتماعی و توسعه مخاطبان و ورود چندین برابری به عرصه فجازی باشد؛ مسیری که رقبا زودتر درک کرده اند و شجاعت بیشتری برای کنار نهادن کلیشه های رسانه ای نشان داده اند.
امروز بازاندیشی در هویت، ساختار و کارکرد رسانه های نسل جدید مبتنی بر بسترهای مشترک تلویزیونی-اینترنتی و در قالب های کاملا تعاملی شبکه محور یک ضرورت قطعی است، حتی اگر منوط به ادغام واحدهای رسانه ملی و وزارت ارتباطات بوده یا بر توسعه بخش خصوصی در هر دو عرصه تلویزیون و فضای مجازی استوار باشد.
#حکمرانی_شایسته
#سرمایه_اجتماعی
#رسانه_ملی
#فضای_مجازی
#منوتو
#BBC
به کانال گاه نوشت های خط سبز بپیوندید.
https://eitaa.com/sabzkhat