eitaa logo
انس با صحیفه سجادیه
5.1هزار دنبال‌کننده
17.2هزار عکس
2.6هزار ویدیو
1.7هزار فایل
من به شما عزیزان توصیه میکنم با صحیفه سجادیه انس بگیرید! کتاب بسیار عظیمی است! پراز نغمه های معنوی است! مقام معظم رهبری Sahifeh Sajjadieh در اینستاگرام https://www.instagram.com/sahife2/ ادمین کانال @yas2463
مشاهده در ایتا
دانلود
‏ قسمت 4 🔴 آب و زمين‏ «مى‏دانيم قشر روئين زمين از دو طبقه كاملًا مختلف تشكيل يافته: طبقه نفوذ پذير، و طبقه نفوذ ناپذير. اگر تمام قشر زمين نفوذپذير بود، آب‏هاى باران فوراً در اعماق زمين فرو مى‏رفتند و بعد از يك باران ممتد همه جا خشك مى‏شد و قطره‏اى آب پيدا نبود. و اگر تمام قشر زمين طبقه نفوذ ناپذير همچون گل رُس بود تمام آب‏هاى باران در سطح زمين مى‏ماندند، آلوده و متعفن مى‏شدند و عرصه زمين را بر انسان تنگ مى‏كردند، و اين آبى كه مايه حيات است مايه مرگ انسان مى‏شد. ولى خداوند مهربان قشر بالا را نفوذپذير و قشر زيرين را نفوذ ناپذير قرار داده تا آبها در زمين فرو روند و در منطقه نفوذپذير مهار شوند و ذخيره گردند، و بعداً از طريق چشمه‏ها، چاه‏ها و قنات‏ها مورد استفاده واقع شوند بى آن كه بگندند و توليد مزاحمت كنند، يا آلودگى پيدا كنند. اين آب گوارائى را كه ما امروز از چاه عميق بيرون مى‏كشيم و با نوشيدن آن جان تازه پيدا مى‏كنيم، ممكن است از قطرات بارانى باشد كه هزاران سال قبل از ابرها نازل شده و در اعماق زمين براى امروز ذخيره گشته است، بى آن كه فاسد شود. به هر حال كسى كه انسان را براى زندگى آفريده و مهم‏ترين مايه حيات او را آب قرار داد، منابع بسيار مهمّى براى ذخيره اين مادّه حياتى قبل از او آفريده و آب‏ها را در آن ذخيره كرده است 👈ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏3، ص: 169 دعای ◀️ کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ قسمت 5 🔴 آب و احياى زمين‏ وَالَّذِي نَزَّلَ مِنَ السَّماءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَنشَرْنَا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذلِكَ تُخْرَجُونَ و آن كه از آسمان آبى به اندازه نازل كرد، پس به وسيله آن سرزمينى مرده را زنده كرديم، [و] همين‏گونه [درقيامت از گورها] بيرون آورده مى‏شويد. باران و برف اگر بيشتر از اندازه بود، همه سودهاى آنها تبديل به زيان مى‏گرديد، سيلاب‏ها راه مى‏افتاد، هر كوى و برزن را ويران مى‏كرد، درختان و گياهان را مى‏شست و مى‏برد، نه شهرى مى‏ماند، نه دهى و نه باغى و نه بوستانى. مرداب‏هاى بسيار در جميع مناطق پيدا مى‏شد و بهترين مؤسّسه توليد حشرات‏ مى‏گرديد. فرآورده‏هاى اين مؤسّسه، زنده‏اى در روى زمين باقى نمى‏گذاردند. گلِ و لاى، آن قدر زمين را مى‏پوشاند كه ديگر قابل كشت و زرع نبود. براى جانوران جائى يافت نمى‏شد، كم كم همگ نابود مى‏شدند. جانوران كه مى‏رفتند انسان‏ها در دنبالشان بودند. آيا تشخيص مقدار احتياج زمين به باران و دادن همان مقدار به زمينيان، نشانه او نمى‏باشد؟ آيا هزارها سال به اين روش ادامه دادن نشانه او، نشانه حكمت او، نشانه دانش او و نشانه قدرت او نمى‏باشد؟! اگر باران و برف كمتر بود، ذخاير آبى زمين بسيار كم مى‏شد. آب‏هاى روى زمين در اثر تبخير از آب‏هاى زير زمين كمتر مى‏گرديد، رودهاى عظيمى ديگر يافت نمى‏شد و به جوى‏ها تبديل مى‏گرديد، سال به سال خشكسالى بيشتر مى‏شد، آب‏هاى زيرزمينى يا تمام مى‏شد، يا آن‏قدر پائين مى‏رفت كه ديگر قابل بهره‏بردارى نبود. قحطى سراسر جهان را مى‏گرفت، ديگر گياهى نمى‏روييد، و آنچه روييده مى‏شد خشك مى‏شد، زندگى بر جانداران بسيار سخت مى‏گشت و مرگ به استقبال آنان مى‏شتابيد. ولى لطف و مهربانى او نگذارده است كه چنين شود، باران و برف را به اندازه احتياج زمينيان داده است. باران نه تنها بر زمين مى‏بارد، بلكه براى تخفيف حرارت خورشيد باران‏هاى متناوب بر آن مى‏بارد. به يك حديث بسيار مهم از حضرت باقر عليه السلام و صورتى از آخرين تحقيقات علمى بشر توجّه كنيد: جابر از حضرت باقر عليه السلام روايت مى‏كند: خورشيد بر آيد و با او چهار فرشته باشند: يكى فرياد مى‏كند: اى اهل خير! اعمال نيك خود را كامل و تمام نمائيد، و بر شماست بشارت به سعادت ابد. ديگرى گويد: اى اهل شر! از زشت كارى دست بداريد و حول آن كمتر بگرديد. سومى صدا كند: پروردگارا! به مردم نيكوكار كه انفاق مى‏كنند مزيد نعمت و به اهل بخل، تلف و نابودى بده. و فرشته چهارم خورشيد را آب‏پاشى مى‏كند و اگر چنان نبود زمين از شدّت حرارت سوخته و برافروخته مى‏شد. «1» با توجه به اين كه سطح خارجى خورشيد محكوم به چند هزار درجه حرارت و مركزش حدود هفتاد ميليون درجه است، مى‏توانيم به خوبى حدس بزنيم كه طبعاً سوخت اين بخارى محيّرالعقول نيز لازم است پر استقامت‏ترين سوخت‏هاى جهان باشد كه هر چه در آخرين درجه بسوزد بدان تبديل شود، و اين ماده قاعدةً ساده‏ترين اتم‏هاى جهان يعنى هيدروژن و در درجه دوم هليوم است، و اين سوخت مانند ساير سوخت‏ها هر اندازه مشتعل‏تر گردد ايجاد حرارت بيشترى مى‏كند و به همين نسبت عمرش نيز كمتر مى‏شود. براى جلوگيرى از اين دو حادثه بايستى آب به كمك آن آمده و از حرارت ونقصانش بكاهد. باران‏هاى متناوبى كه بر چهره خورشيد على الدوام در جريان است توسط تلسكوپ نيز ديده شده، چنانكه دونالد منزل منجّم شهير آمريكايى در كنفرانس منجّمان اظهار داشت: اختلاف اشكالى كه در تكّه هايى در چهره خورشيد نمودار است به علّت باريدن باران‏هاى شديدى است كه على الدوام بر آن مى‏بارد. سپس فيلمى را كه از خورشيد گرفته بود نشان داد و نمايندگان منجّمان در آن مشاهده كردند كه بارانى سخت از ارتفاع هشتاد هزار كيلومتر بر خورشيد مى‏بارد. 👈ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏3، ص: 169 دعای ◀️ کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ قسمت 6 🔴 تفسير نبات كل شى‏ء «وَهُوَ الَّذِي أَنزَلَ مِنَ السَّماءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ» و اوست كه از آسمان آبى فرستاد، و به وسيله آن گياهان گوناگون را [از زمين‏] رويانديم. «مفسران در تفسير «نبات كلّ شى‏ء» دو احتمال ذكر كرده‏اند: نخست اين كه منظور از آن انواع و اصناف گياهانى است كه همه با يك آب آبيارى و از يك زمين و يك نوع خاك پرورش مى‏يابند. و اين از عجايب آفرينش است كه چگونه اين همه انواع گياهان با آن خواصّ كاملًا متفاوت و گاهى متضاد و اشكال گوناگون و مختلف همه در يك زمين و با يك آب پرورش مى‏يابند؟! و ديگر اين كه منظور، گياهان مورد نياز هر چيزى است، يعنى هر يك از پرندگان و چهارپايان و حشرات و حيوانات دريا و صحرا بهره‏اى از اين گياهان دارند. و جالب اين كه خداوند از يك زمين و يك آب، غذاى مورد نياز همه را تأمين كرده است، و اين يك شاهكار عجيب و بزرگ است كه فى المثل از يك مادّه معين در آشپزخانه هزاران نوع غذا براى انواع سليقه‏ها و مزاج‏ها تهيه كنند. جالب‏تر اين كه: نه تنها گياهان صحرا و خشكى‏ها از بركت آب باران پرورش مى‏يابند، بلكه گياهان بسيار كوچكى كه در لابه‏لاى امواج آب درياها مى‏رويند و خوراك عمده ماهيان درياست از پرتو نور آفتاب و دانه‏هاى باران رشد مى‏كنند. فراموش نمى‏كنم يكى از ساكنان جزاير خليج فارس كه از كمبود صيد شكايت داشت در مورد بيان علّت آن مى‏گفت: كمبود صيد ماهى به خاطر خشكسالى بوده، و او معتقد بود اثر حياتبخش دانه‏هاى باران در دريا حتّى بيش از خشكى‏هاست. 👈ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏3، ص: 169 دعای ◀️ کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ قسمت 7 🔴 ابر در قرآن‏ وَيُنْشِئُ السَّحابَ الثِّقالَ و ابرهاى سنگين‏بار را پديد مى‏آورد. أَوْ كَظُلُمَاتٍ فِي بَحْرٍ لُجِّيٍّ يَغْشَاهُ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ مَوْجٌ مِن فَوْقِهِ سَحَابٌ ظُلُمَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ يا [اعمالشان‏] مانند تاريكى‏هايى است در دريايى بسيار عميق كه همواره موجى آن را مى‏پوشاند، و بالاى آن موجى ديگر است، و بر فراز آن ابرى است، تاريكى‏هايى است برخى بالاى برخى ديگر. بايد توجه داشت كه سحاب چنانكه در «لسان العرب» آمده به معناى ابرى است باران زا، و با توجه به اين كه ابرهاى باران زا غالباً ابرهاى متراكمند معمولًا تيره و تارتر مى‏باشند. وَهُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّى‏ إِذَا أَقَلَّتْ سَحَاباً ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَنْزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ و اوست كه بادها را پيشاپيشِ [بارانِ‏] رحمتش به عنوان مژده دهنده مى‏فرستد تا هنگامى كه ابرهاى سنگين بار را بردارند، آن را به سوى سرزمينى مرده مى‏رانيم، پس به وسيله آن باران نازل مى‏كنيم و به وسيله باران از هر نوع ميوه [از زمين‏] بيرون مى‏آوريم. 👈ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏3، ص: 169 دعای ◀️ کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ قسمت 8 🔴 در قرآن‏ أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحَاباً ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكَاماً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مِن جِبَالٍ فِيهَا مِن بَرْدٍ فَيُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ وَيَصْرِفُهُ عَن مَن يَشَاءُ يَكَادُ سَنَا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصَارِ آيا ندانسته‏اى كه خدا ابرى را [به آرامى‏] مى‏راند، آن گاه ميان [اجزاى‏] آن پيوند برقرار مى‏كند، سپس آن را انبوه و متراكم مى‏سازد، پس مى‏بينى كه باران از لابه‏لاى آن بيرون مى‏آيد، و از آسمان از كوه‏هايى كه در آن ابر يخ‏زده است، تگرگى فرو مى‏ريزد، پس آسيب آن را به هر كه بخواهد مى‏رساند، و از هر كه بخواهد برطرف مى‏كند، نزديك است درخشندگى برقش ديده‏ها را كور كند. «ابرهايى كه در حقيقت از ذرّات آب تشكيل شده است به هنگامى كه حامل نيروى برق مى‏شود، آن چنان آتشى از درونش مى‏جهد كه برقش چشم‏ها را خيره و رعدش گوش‏ها را از صداى خود پر مى‏كند و گاه همه جا را مى‏لرزاند. اين نيروى عظيم در لابه‏لاى اين بخار لطيف راستى شگفت‏انگيز است. توده‏هاى ابر در وسط آسمان به راستى شبيه كوهها هستند. گر چه از طرف پائين به آنها مى‏نگريم صافند، اما كسانى كه با هواپيما بر فراز ابرها حركت كرده‏اند غالباً با چشم خود اين منظره را ديده‏اند كه ابرها از آن سو به كوهها و درّه‏ها و پستى‏ها و بلندى‏هايى مى‏مانند كه در روى زمين است و به تعبير ديگر سطح بالاى ابرها هرگز صاف نيست و همانند سطح زمين داراى ناهموارى‏هاى فراوان است، از اين نظر اطلاق نام جبال بر آنها مناسب است. بر اين سخن مى‏توان اين نكته دقيق را افزود كه به عقيده دانشمندان تكوّن تگرگ در آسمان به اين طريق است كه دانه‏هاى باران از ابر جدا مى‏شود و در قسمت فوقانى هوا به جبهه سردى برخورد مى‏كند و يخ مى‏زند، سپس طوفان‏هاى كوبنده‏اى كه در آن منطقه حكمفرماست گاهى اين دانه‏ها را مجدّداً به بالا پرتاب مى‏كند و بار ديگر اين دانه‏ها به داخل ابرها فرو مى‏رود و لايه ديگرى از آب به روى آن مى‏نشيند كه به هنگام جدا شدن از ابر مجدّداً يخ مى‏بندد، و گاهى اين موضوع چندين بار تكرار مى‏شود و هر زمان لايه تازه‏اى روى آن مى‏نشيند تا تگرگ به اندازه‏اى درشت شود كه ديگر طوفان نتواند آن را به بالا پرتاب كند، اينجاست كه راه زمين را به پيش مى‏گيرد و فرود مى‏آيد، و يا اين كه طوفان فرو مى‏نشيند و بدون مانع به طرف زمين حركت مى‏كند. با توجه به اين مطلب، نكته علمى‏اى كه در كلمه «جبال» در اين‏جا نهفته است روشن‏تر مى‏شود؛ زيرا به وجود آمدن تگرگ‏هاى درشت و سنگين در صورتى امكان‏پذير است كه توده‏هاى ابر متراكم گردند، تا هنگامى كه طوفان دانه يخ زده تگرگ را به ميان آن پرتاب مى‏كند مقدار بيشترى آب به خود جذب نمايد، و اين تنها در آن‏جا است كه توده‏هاى ابر بسان كوههاى مرتفع در جهت بالا قرار گيرد و منبع قابل ملاحظه‏اى براى تكوّن تگرگ شود. در اين جا تحليل ديگرى از بعضى از نويسندگان مى‏خوانيم كه خلاصه آن چنين است: در آيات مورد بحث، ابرهاى بلند صريحاً به كوههايى از يخ اشاره مى‏كند و يا به تعبير ديگر كوههايى كه در آن نوعى از يخ وجود دارد و اين بسيار جالب است؛ زيرا بعد از اختراع هواپيما و امكان پروازهاى بلند كه ديد دانش بشر را وسعت بخشيد، دانشمندان به ابرهايى متشكّل و مستور از سوزن‏هاى يخ رسيدند كه درست عنوان كوههايى از يخ بر آنها صادق است. و باز هم عجيب است كه يكى از دانشمندان‏ شوروى در تشريح ابرهاى رگبارى طوفانى چندين بار از آنها به عنوان كوههاى ابر، يا كوههايى از برف ياد كرده است. و به اين ترتيب روشن مى‏شود كه به راستى در آسمان كوههايى از يخ وجود دارد.» «1» 👈ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏3، ص: 169 دعای ◀️ کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ قسمت 9 🔴 رعد و برق در قرآن‏ هُوَ الَّذِي يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَطَمَعاً وَيُنشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ* وَيُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلَائِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ وَيُرْسِلُ الصَّوَاعِقَ فَيُصِيبُ بِهَا مَن يَشَاءُ وَهُمْ يُجَادِلُونَ فِي اللَّهِ وَهُوَ شَدِيدُ الْمِحَالِ اوست كه برق [جهنده را از ميان قطعه‏هاى ابر] كه مايه ترس و اميد است، به شما نشان مى‏دهد، و ابرهاى سنگين‏بار را پديد مى‏آورد.* و رعد، همراه با ستايش خدا تسبيح مى‏گويد و فرشتگان نيز از بيمش [تسبيح مى‏گويند]، و صاعقه‏ها را مى‏فرستد و به وسيله آن به هر كس بخواهد آسيب مى‏رساند، در حالى كه اينان [با مشاهده اين همه آثار قدرت كه صادر شده از خداى يكتاست، باز هم‏] درباره خدا مجادله و ستيز مى‏كنند در صورتى كه خدا [داراىِ قدرتى بى‏نهايت و] سخت كيفر است. از يك سو شعاع درخشانش چشم‏ها را خيره مى‏كند و صداى رعب‏انگيز رعد كه از آن بر مى‏خيزد گاهى شما را به وحشت مى‏اندازد، و ترس و اضطراب از خطرات آتش سوزى ناشى از آن مخصوصاً براى آنها كه در بيابان‏ها زندگى مى‏كنند و يا از آن عبور دارند آنان را آزار مى‏دهد. اما از آنجا كه غالباً همراه با رگبارهايى به وجود مى‏آيد و تشنه كامان بيابان را آب زلالى مى‏بخشد و درختان و زراعت را سيراب مى‏كند، آنها را به اميد و طمع مى‏كشاند، و در ميان اين بيم و اميد لحظات حسّاسى را مى‏گذرانند. مى‏دانيم از نظر علمى پيدايش برق به خاطر آن است كه دو قطعه ابر با الكتريسته‏هاى مختلف (مثبت و منفى) به هم نزديك مى‏شوند و درست همانند سر دو سيم برق كه به هنگام نزديكى، جرقّه مى‏زند آنها نيز جرقّه عظيمى ايجاد كرده و به اصطلاح تخليه الكتريكى مى‏شوند. اگر جرقّه‏هاى كوچكى كه از سر دو سيم در برابر چشم ما آشكار مى‏شود صداى خفيفى دارند، در عوض صداى جرقّه آسمانى برق به خاطر گسترش ابر و بالا بودن ميزان الكتريسته به قدرى شديد است كه رعد را به وجود مى‏آورد، و هر گاه قطعه ابرى كه داراى الكتريسته مثبت است به زمين كه هميشه الكتريسته منفى دارد نزديك شود، جرقّه‏اى در ميان زمين و ابر ايجاد مى‏شود كه آن را «صاعقه» مى‏گويند. و خطرناك بودنش به همين دليل است كه يك سر آن زمين و نقطه‏هاى مرتفعى است كه به اصطلاح نوك اين سيم را تشكيل مى‏دهد، حتّى يك انسان در يك بيابان ممكن است عملًا تبديل به نوك اين سيم منفى شود و درست جرقّه وحشتناكى بر سر او فرود آيد و در يك لحظه كوتاه تبديل به خاكستر شود. و نيز به همين دليل است كه به هنگام رعد و برق در بيابان‏ها بايد فوراً به كنار درخت يا ديوار يا كوه يا هر نقطه مرتفعى پناه برد و يا در گودالى دراز كشيد. 👈ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏3، ص: 169 دعای ◀️ کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ قسمت 10 🔴 فوايد رعد و برق‏ به هر حال برق كه از نظر بعضى شايد شوخى طبيعت محسوب مى‏شود با اكتشافات علمى روز ثابت شده كه فوايد و بركات فراوانى دارد كه ذيلًا به سه قسمت آن اشاره مى‏شود: 1- آبيارى: برق‏ها معمولًا حرارت فوق العاده زياد، گاه در حدود پانزده هزار درجه سانتى گراد توليد مى‏كنند، و اين حرارت كافى است كه مقدار زيادى از هواى اطراف را بسوزاند و در نتيجه، فشار هوا كم شود، و مى‏دانيم در فشار كم، ابرها مى‏بارند، و به همين دليل غالباً متعاقب جهش برق رگبارهايى شروع مى‏شود و دانه‏هاى درشت باران فرو مى‏ريزند. از اين‏رو برق در واقع يكى از وظايفش آبيارى است. 2- سمپاشى: به هنگامى كه برق آن حرارتش آشكار مى‏شود قطرات باران با مقدارى اكسيژن اضافى تركيب مى‏شوند و آب سنگين يعنى آب اكسيژنه ايجاد مى‏كنند. و مى‏دانيم آب اكسيژنه يكى از آثارش كشتن ميكرب‏هاست، و به همين جهت در مصارف طبّى براى شستشوى زخم‏ها به كار مى‏رود. اين قطرات آب اكسيژنه هنگامى كه بر زمين‏ها مى‏بارد، تخم آفات و بيمارى‏هاى گياهى را از ميان مى‏برد و سمپاشى خوبى از آنها مى‏كند، و به همين جهت گفته‏اند: هر سال كه رعد و برق كم باشد آفات گياهى بيشتر است. 3- تغذيه و كود رسانى: قطرات باران كه بر اثر برق و حرارت شديد و تركيب، يك حالت اسيد كربنى پيدا مى‏كند، به هنگام پاشيده شدن بر زمين‏ها و تركيب با آنها يك نوع كود مؤثّر گياهى مى‏سازد و گياهان از اين طريق تغذيه مى‏شوند. بعضى از دانشمندان گفته‏اند: مقدار كودى كه در طىّ سال از مجموع برق‏هاى آسمان در كره زمين به وجود مى‏آيد دهها ميليون تن است كه رقم فوق العاده بالايى مى‏باشد. بنابراين مى‏بينيم همين پديده ظاهراً پيش پا افتاده و بى‏خاصيّت طبيعت چقدر پربار و پربركت است، هم آبيارى مى‏كند، هم سمپاشى مى‏نمايد و هم تغذيه. و اين نمونه كوچكى از اسرار شگرف و پردامنه عالم هستى است كه رهنمون روشنى بر مسأله خداشناسى است. ممكن است جمله‏ وَيُنْشِئُ السَّحابَ الثِّقالَ و ابرهاى سنگين‏بار را پديد مى‏آورد. كه در آخر آيه فوق آمده، ارتباط با همين خاصيّت برق داشته باشد كه ابرها را سنگين بار از دانه‏هاى پرپشت باران مى‏سازد. آيه بعد به صداى رعد مى‏پردازد كه از برق هرگز جدا نيست و مى‏فرمايد: «رعد، تسبيح و حمد خدا مى‏گويد». آرى، اين صداى پرطنين جهان طبيعت كه ضرب المثل، در عظمت صوت است از آنجا كه توأم با پديده برق مى‏باشد و هر دو در خدمت يك هدف هستند و خدمات پرارزش و حساب شده‏اى دارند، عملًا تسبيح خدا مى‏گويد. و به تعبير ديگر رعد زبان گوياى برق است، كه حكايت از نظام آفرينش و عظمت خالق مى‏كند. ذرّات اين عالم هستى كه همه اسرارآميزند و نظام بسيار دقيق و حساب شده‏اى دارند، همگى از پاكى حق و منزّه بودن او از هر گونه عيب و نقص سخن مى‏گويند و همگى از قدرت و علم و حكمت او خبر مى‏دهند. اين احتمال را نيز جمعى از فلاسفه داده‏اند كه تمام ذرّات اين جهان براى خود نوعى از عقل و شعور دارند و از روى همين عقل و شعور، تسبيح و تقديس خدا مى‏كنند، نه تنها با زبان حال و حكايت كردن وجودشان از وجود خدا، بلكه با زبان قال نيز او را مى‏ستايند. همگى فرشتگان نيز از ترس و خشيت خدا به تسبيح او مشغولند. در دنباله آيه مى‏فرمايد: «خداوند صاعقه‏ها را مى‏فرستد و به هر كس كه بخواهد به وسيله آن آسيب مى‏رساند». ولى با مشاهده آيات عظمت پروردگار در عالم آفرينش، در پهنه زمين و آسمان، در گياهان و درختان و رعد و برق و مانند آنها و با كوچكى و حقارت قدرت انسان در برابر حوادث، حتى در برابر يك جرقه آسمانى باز هم گروهى از بى‏خبران درباره خدا به مجادله و ستيز برمى‏خيزند، در حالى كه خداوند قدرتى بى‏انتها و مجازاتى دردناك و كيفرى سخت دارد، وَهُوَ شَدِيدُ الِمحَالِ» «1». «2» 👈ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏3، ص: 169 دعای ◀️ کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ قسمت 11 🔴 باد قرآن مجيد در زمينه باد در آيات زیر، مسائل بسيار مهمى را عنوان مى‏كند و به خصوص از باد به عنوان بشارت دهنده رحمت الهى ياد مى‏كند. قرآن مجيد، باد را مَركب ابر، عامل بارور كننده گياهان، و گاهى جريمه جرم مجرمان و عذاب الهى مى‏داند، و از آن به عنوان حركت دهنده كشتى‏ها در سطح‏ درياها ياد مى‏كند، و از انسان مى‏خواهد كه در برابر اين عظمت عظيم الهى به اداى شكر حضرت ربّ العزّه برخيزد، كه منافع باد خيلى بيش از اين است. (سوره اعراف 57) - «وَهُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّى‏ إِذَا أَقَلَّتْ سَحَاباً ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَنْزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن كُلِّ الَّثمَرَاتِ كَذلِكَ نُخْرِجُ الْمَوْتَى‏ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ»؛ و اوست كه بادها را پيشاپيشِ [بارانِ‏] رحمتش به عنوان مژده دهنده مى‏فرستد تا هنگامى كه ابرهاى سنگين بار را بردارند، آن را به سوى سرزمينى مرده مى‏رانيم، پس به وسيله آن باران نازل مى‏كنيم و به وسيله باران از هر نوع ميوه [از زمين‏] بيرون مى‏آوريم [و] مردگان را نيز [در روز قيامت‏] اين گونه [از لابلاى گورها] بيرون مى‏آوريم، [باد، ابر، باران، زمين، روييدن گياهان و انواع ميوه‏ها را مثل زديم‏] تا متذكّر و يادآور [اراده و قدرت بى‏نهايت خدا] شويد. (حجر 22) - «وَأَرْسَلْنَا الرِّيَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنزَلْنَا مِنَ السَّماءِ مَاءً فَأَسْقَيْنَاكُمُوهُ وَمَا أَنتُمْ لَهُ بِخَازِنِينَ»؛ و بادها را باردار كننده فرستاديم، و از آسمان آبى نازل كرديم و شما را با آن سيراب ساختيم و شما ذخيره كننده آن نيستيد. (حجر 22) - «وَاضْرِبْ لَهُم مَثَلَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيماً تَذْرُوهُ الرِّيَاحُ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ مُقْتَدِراً»؛ و زندگى دنيا را براى آنان وصف كن كه [در سرعت زوال و ناپايدارى‏] مانند آبى است كه آن را از آسمان نازل كنيم، پس گياه زمين به وسيله آن [به طور انبوه و در هم پيچيده‏] برويد، [و طراوت و سرسبزى شگفت‏انگيزى پديد آورد] آن گاه [در مدتى كوتاه‏] خشك و ريز ريز شود كه بادها آن را به هر سو پراكنده كنند؛ و خدا بر هر كارى تواناست. (فرقان 48) - «وَهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّماءِ مَاءً طَهُوراً»؛ و اوست كه بادها را پيشاپيش [باران‏] رحمتش به عنوان مژده دهنده باران فرستاد، و از آسمان آبى پاك و پاك كننده نازل كرديم. (نمل 63) - «أَمَّن يَهْدِيكُمْ فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَن يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرَاً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ أَإِلهٌ مَّعَ اللَّهِ تَعَالَى اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ»؛ [آيا آن شريكان انتخابى شما بهترند] يا آن كه شما را در تاريكى‏هاى خشكى و دريا [به وسيله ستارگان و ديگر نشانه‏ها] راهنمايى مى‏كند؟! و كيست كه پيشاپيش [باران‏] رحمتش بادها را مژده‏رسان مى‏فرستد؟ آيا با خدا معبودى ديگر هست [كه شريك در قدرت و ربوبيت او باشد؟!] خدا برتر است از آنچه براى او شريك قرار مى‏دهند. (روم 46 تا 48) - «وَمِنْ آيَاتِهِ أَن يُرْسِلَ الرِّيَاحَ مُبَشِّرَاتٍ وَلِيُذِيقَكُم مِن رَّحْمَتِهِ وَلِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ* وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ رُسُلًا إِلَى‏ قَوْمِهِمْ فَجَاءُوهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَانتَقَمْنَا مِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا وَكَانَ حَقّاً عَلَيْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ* اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَاباً فَيَبْسُطُهُ فِي السَّماءِ كَيْفَ يَشَاءُ وَيَجْعَلُهُ كِسَفاً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ فَإِذَا أَصَابَ بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ»؛ و از نشانه‏هاى [قدرت و ربوبيت‏] او اين است كه بادها را مژده دهنده مى‏فرستد، و تا بخشى از [باران‏] رحمتش را به شما بچشاند، و تا كشتى‏ها [به وسيله بادها] به فرمان او حركت كنند، و نيز براى اين كه از رزق و روزى او بجوييد، و باشد كه شما سپاس گزارى كنيد.* و به راستى پيش از تو پيامبرانى را به سوى قومشان فرستاديم كه براى آنان دلايل روشن آوردند، سپس ما از آنان كه مرتكب گناه شدند، انتقام گرفتيم [و مؤمنان را يارى داديم‏]؛ و يارى مؤمنان حقّى بر عهده ماست.* خداست كه بادها را مى‏فرستد تا ابرى را برمى‏انگيزد، پس آن را در آسمان آن گونه كه بخواهد مى‏گستراند و به صورت بخش بخش و پاره‏هاى مختلف در مى‏آورد، پس باران را مى‏بينى كه از لابه‏لاى آن بيرون مى‏آيد و چون آن را به هركس از بندگانش كه بخواهد مى‏رساند، آن گاه شادمان و خوشحال مى‏شوند.
‏ قسمت 12 🔴 تفسيرى بر آيه شريفه‏ وَمِنْ آيَاتِهِ أَن يُرْسِلَ الرِّيَاحَ مُبَشِّرَاتٍ وَلِيُذِيقَكُم مِن رَّحْمَتِهِ وَلِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ و از نشانه‏هاى [قدرت و ربوبيت‏] او اين است كه بادها را مژده دهنده مى‏فرستد، و تا بخشى از [باران‏] رحمتش را به شما بچشاند، و تا كشتى‏ها [به وسيله بادها] به فرمان او حركت كنند، و نيز براى اين كه از رزق و روزى او بجوييد، و باشد كه شما سپاس گزارى كنيد. بادها در پيشاپيش باران حركت مى‏كنند، قطعات پراكنده ابر را با خود برداشته به هم مى‏پيوندند و به سوى سرزمين‏هاى خشك و تشنه مى‏برند، صفحه آسمان را مى‏پوشانند و با دگرگون ساختن درجه حرارت جوّ، ابرها را آماده ريزش باران مى‏كنند. البته جمله مُبَشِّراتٍ محدود به همين حقيقت نيست، چرا كه بادها بشارت‏هاى فراوان ديگرى نيز با خود دارند. بادها گرما و سرماى هوا را تعديل مى‏كنند. بادها عفونت‏ها را در فضاى بزرگ مستهلك كرده و هوا را تصفيه مى‏كنند. بادها از فشار حرارت خورشيد روى برگ‏ها و گياهان مى‏كاهند و جلو آفتاب سوختگى را مى‏گيرند. بادها اكسيژن توليد شده به وسيله برگ‏هاى درختان را براى انسان‏ها به ارمغان‏ مى‏آورند و گازكربن توليد شده به وسيله بازدم انسان را براى گياهان هديه مى‏برند. بادها بسيارى از گياهان را تلقيح مى‏كنند و نطفه‏هاى نر و ماده را در جهان نباتات به هم پيوند مى‏دهند. بادها وسيله‏اى براى حركت آسياب‏ها و عاملى براى تصفيه خرمن‏ها هستند. بادها بذرها را از نقاطى كه در آن بذر فراوان موجود است حركت مى‏دهند و همچون باغبانى دلسوز در سرتاسر بيابان مى‏گسترانند. و بادها كشتى‏هاى بادبانى را با مسافران و بار زياد به نقاط مختلف مى‏برند و حتّى امروز كه وسايل ماشينى جانشين نيروى باد شده باز هم وزش بادهاى مخالف يا موافق در پيشرفت يا كندى كار كشتى‏ها بسيار مؤثّر است. آرى، آنها بشارت دهندگانى هستند در جهات مختلف، لذا در دنباله آيه مى‏خوانيم: «خدا مى‏خواهد بدين سبب شما را از رحمت خود بچشاند، و كشتى‏ها به فرمانش حركت كنند، و شما از فضل و رحمت او بهره گيريد، شايد شكرگزارى كنيد». آرى، بادها هم وسيله توليد نعمت‏هاى فراوان در زمينه كشاورزى و دامدارى هستند، و هم وسيله حمل و نقل و سرانجام سبب رونق امر تجارت كه با جمله لِيُذيقَكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ به اولى اشاره شد، و با جمله لِتَجْرِىَ الْفُلْكُ بِأمْرِهِ به دوّم، با جمله لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ به سوّمى. جالب اين كه همه اين بركات، مولود حركت است حركتى در ذرّات هوا در محيط مجاور زمين. اما هيچ نعمتى تا از انسان سلب نشود قدر آن معلوم نخواهد شد. اين بادها و نسيم‏ها تا متوقّف نشوند انسان نمى‏داند چه بلائى به سر او مى‏آيد. توقّف هوا زندگى را در بهترين باغ‏ها همچون زندگى در سياه چال‏هاى زندان مى‏كند، و اگر نسيمى در سلول‏هاى زندان‏هاى انفرادى بوزد آن را همچون فضاى باز مى‏كند. و اصولًا يكى از عوامل شكنجه در زندان‏ها همان توقّف هواى آنهاست. حتّى در سطح اقيانوس‏ها اگر بادها متوقّف شود و امواج خاموش گردد. زندگى جانداران درياها بر اثر كمبود اكسيژن هوا به مخاطره خواهد افتاد و دريا تبديل به مرداب و باتلاق متعفّن وحشتناكى خواهد شد. فخررازى مى‏گويد: جمله‏ وَلِيُذيقَكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ . و تا بخشى از [باران‏] رحمتش را به شما بچشاند. با توجه به اين كه چشانيدن در مورد شئ قليل گفته مى‏شود، اشاره به اين است كه: تمام دنيا و نعمت دنيا رحمت اندكى بيش نيست و رحمت واسعه الهى مخصوص جهان ديگر است.» «1» مى‏گويند: «در كشور سوئد جايى است كه خاك يافت نمى‏شود، و يك پارچه سنگستان است. پس كشت و كار مردم آن سامان چگونه است؟ در سال‏هاى پيشين كه ارتباط تجارتى برقرار نبود، مردم آنجا از لحاظ نان و خوراك چه مى‏كردند؟ ولى حضرت او، آرى هم او، اين مشكل را با بهترين طرز حل كرده است. فصل كشت كه نزديك مى‏شود باد مى‏آيد و به همراه خود خاك را به طور سوغات به رسم ارمغان مى‏آورد، و فرشى از خاك به روى سنگ‏هاى كشور سوئد مى‏گستراند، و اين فرش را به ضخامتى قرار مى‏دهد كه بتوان بر آن كشاورزى كرد. در اين هنگام مردم آنجا تخم افشانى كرده، كشت مى‏كنند، و نيازى به شخم زدن هم ندارند. سپس هنگام درو محصول خود را برمى‏دارند. كار زراعتى آنها كه پايان يافت، جناب آقاى باد دوباره تشريف مى‏آورند و آورده خود را مى‏برند و سنگستان سوئد به حال نخست باز مى‏گردد. سال ديگر و سال ديگر نيز همين كار تكرار مى‏شود. از گذشته‏هاى بسيار دور، وضع زراعت در آنجا چنين بوده و تا آينده‏ها نيز چنين خواهد بود. نه تاريخِ آغاز آن را كسى به طور تحقيق مى‏داند و نه ساعت پايان آن را.
‏ قسمت 13 🔴 فوايد نعمت «آيا مى‏دانيد كه باد در زندگى جانداران و گياهان چقدر ارزش دارد؟ آيا مى‏دانيد چه نظم فوق العاده‏اى در وزش باد در جهان مى‏باشد؟ باران را باد درست مى‏كند، اگر بادى نبود بارانى نبود. دانشمندان طبيعى مى‏گويند: ابر، موجودى است الكتريكى؛ موجودات الكتريكى اگر از يك نوع باشند يكديگر را دفع مى‏كنند و اگر از دو نوع باشند همديگر را جذب مى‏كنند. از خاصيّت‏هاى باد آن است كه در ميان دو نوع موجود الكتريكى جمع مى‏كند. در نتيجه تجاذب حاصل مى‏شود و اتّحاد الكتريكى تحقّق پيدا مى‏كند و باران نتيجه آن اتّحاد مى‏باشد. پس تنها عامل مؤثّر در ازدواج دو موجود الكتريكى كه فرزندى از آن به نام باران پديد مى‏آيد، باد است. اگر بادهاى موسمى كه از سوى اقيانوس مى‏آيد و در مناطق گرمسير مى‏وزد، نمى‏بود زندگى از شدّت گرما در آن مناطق بسيار دشوار مى‏شد. باد شدّت گرما را مى‏شكند و آن مناطق را براى زندگى آسان و آماده مى‏سازد. يكى از اين مناطق، هندوستان است كه بر حسب منطقه گرمسير است، ولى باد آنجا را قابل زيست ساخته است. بادهاى دريايى و زمينى كه شبانه روز در كرانه‏هاى مناطق حارّه مى‏وزد زندگى را در بندرهاى آنجا ممكن گردانيده است. بادهاى گرمى از مناطق حارّه به سوى سردسيرها روانه مى‏شوند و از سردى آنجا مى‏كاهند، مانند گلف استريم براى انگلستان و گلف ورد براى ژاپن. شدّت گرماى زير خط استوا بر اهل دانش روشن است و نيز آنها مى‏دانند كه گرماى استوايى به حسب طبع بالا مى‏رود، در برابر از قطب شمال و جنوب هواهاى سردى به طور مايل به سوى مناطق استوايى روان است، لذا است كه قابل زيست مى‏باشد. باد، وضع باران مناطق را تغيير مى‏دهد. در اندونزى و مانند آن فصل باران، را تابستان قرار داده است. در لبنان فصل باران زمستان مى‏باشد. در بعضى مناطق كه شايد دارجيلينگ هند از آنها باشد فصل باران تمام سال است. مقدار باران در دارجيلينگ به يازده متر در سال مى‏رسد. اختلاف فصول باران در زمين، موجب اختلاف انواع نباتات مى‏شود، تا بشر بتواند از هر گونه نباتى بهره بردارد و استفاده كند. حيف كه فرزند آدم از آفريننده آگاهى ندارد. آيا باد اين خدمت‏هاى بزرگ را كه به طور مداوم انجام مى‏دهد خودش مى‏خواهد يا مأمور ديگرى است؟ خود باد شعور تشخيص خدمت‏گزارى را ندارد. پس از جانب ديگرى مأموريت دارد. وَهُوَ الَّذى يُرْسِلُ الرِّياحَ بُشْراً بَينَ يَدَىْ رَحْمَتِهِ و اوست كه بادها را پيشاپيشِ [بارانِ‏] رحمتش به عنوان مژده دهنده مى‏فرستد. وَأرْسَلْنَا الرِّياحَ لَواقِحَ و بادها را باردار كننده فرستاديم. وَمَن يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرَاً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ أَإِلهٌ مَّعَ اللَّهِ تَعَالَى اللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ و كيست كه پيشاپيش [باران‏] رحمتش بادها را مژده‏رسان مى‏فرستد؟ آيا با خدا معبودى ديگر هست [كه شريك در قدرت و ربوبيت او باشد؟!] خدا برتر است از آنچه براى او شريك قرار مى‏دهند. اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَاباً فَيَبْسُطُهُ فِي السَّماءِ كَيْفَ يَشَاءُ خداست كه بادها را مى‏فرستد تا ابرى را برمى‏انگيزد، پس آن را در آسمان آن گونه كه بخواهد مى‏گستراند و به صورت بخش بخش و پاره‏هاى مختلف در مى‏آورد. درباره باران و ابر و تگرگ و رعد و برق و صاعقه و باد، روايات بسيار مفصّلى در بخش السّماء والعالم «بحار الأنوار» در جلد پنجاه و پنجم و پنجاه و ششم وارد شده، كه قسمتى از آن روايات، اشاره به همان مطالب علمى و طبيعى دارد كه در صفحات گذشته خوانديد. و قسمتى هم اشاره به امور معنوى. من بازگو كردن آن روايات را ضرورى نمى‏بينم، مشتاقان مى‏توانند به آن دو جلد مراجعه كنند. 👈ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏3، ص: 169 دعای ◀️ کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ قسمت 14 🔴 كوهها در قرآن‏ در قرآن مجيد نزديك به چهل آيه درباره كوهها و اثرات آنها در حيات موجودات زمين نازل شده است. وَبَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِن سُهُولِهَا قُصُوراً وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتاً فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ و در زمين، جاى [مناسبى‏] به شما بخشيد كه از مكان‏هاى هموارش براى خود قصرها بنا مى‏كنيد، و از كوه‏ها خانه‏هايى مى‏تراشيد، پس نعمت هاى خدا را ياد كنيد و در زمين تبهكارانه فتنه و آشوب برپا نكنيد. وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ الْجِبالِ أكْناناً از كوه‏ها پناه‏گاه‏هايى برايتان به وجود آورد. أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ مَن فِي السَّماوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ وَكَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ وَكَثيرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذَابُ وَمَن يُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُكْرِمٍ إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ آيا ندانسته‏اى كه هر كه در آسمان‏ها و هر كه در زمين است و خورشيد و ماه و ستارگان و كوه‏ها و درختان و جنبندگان و بسيارى از مردم براى او سجده مى‏كنند؟ و بر بسيارى [كه از سجده امتناع دارند] عذاب، لازم و مقرّر شده است. و كسى را كه خدا خوار كند، گرامى دارنده‏اى براى او نيست؛ به يقين خدا هر چه را بخواهد انجام مى‏دهد. وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي اتْقَنَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ و كوه‏ها را مى‏بينى [و] آنها را [در جاى خود] بى‏حركت مى‏پندارى، در حالى كه آنها مانند ابر گذر مى‏كنند. آفرينش خداست كه [آفرينش‏] هر چيزى را محكم و استوار كرده است؛ يقيناً او به آنچه انجام مى‏دهيد، آگاه است. وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِيضٌ وَحُمْرٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِيبُ سُودٌ و در برخى از كوه‏ها راههايى است به رنگ‏هاى مختلف: سپيد و سرخ و سياه پر رنگ. «اين احتمال نيز در آيه داده شده كه خود كوهها همانند خطوط و جاده‏هايى است كه بر سطح زمين كشيده شده است كه مخصوص از فاصله‏هاى دور كاملًا محسوس است، خطوطى كه بعضى سفيد و بعضى سرخ و بعضى سياه پررنگ است، خطوطى كه دست تقدير حق بر چهره زمين ترسيم كرده است. وَالْجِبَالَ أَوْتَاداً و كوه‏ها را ميخ‏هايى [براى استوارى آن؟]. اوْتاد جمع وَتَد به معناى ميخ‏هاى بزرگ است. گفته مى‏شود كه مركز زمين، آتش مشتعل است كه گاهى از دهانه كوههاى آتشفشان مقدار كمى از موادّ گداخته درونى به سطح زمين پرتاب شده و شهرى عظيم مانند «پمپئى» را نابود مى‏سازد. روى اين كره آتش پوسته نازكى است كه جانداران بر آن زندگى مى‏كنند. در فاصله‏هاى كم يا زياد، كوهها قرار دارند كه هر قطعه‏اى از قشر زمين به آنها اتّصال مى‏يابد. اگر كوهها تكيه‏گاهى براى اين قطعات مختلف نباشند، يكسره سطح زمين در نتيجه فشار موادّ منفجره از داخل در حركت و اضطراب مى‏افتد و گرفتار زلزله‏هاى ويران‏كننده و پى در پى مى‏شود. پس خيمه سطح زمين را ميخ‏هاى محكم كوهها آرام نگه مى‏دارند. و نيز كسانى كه اندك اطلاعى از علم هواشناسى دارند مى‏دانند كه سَوْرت و شدّت بادها هنگامى كه به سطح زمين مى‏رسد به وسيله كوهها شكسته مى‏شود، وگرنه همواره بادهاى شديد، طوفان‏هاى عجيب ايجاد مى‏كرد و آرامش سكنه زمين را بر هم مى‏زد و درخت‏هاى بسيار بزرگ را از ريشه مى‏كند و جانوران را پرتاب و زندگى را بر همه زندگان، دشوار بلكه محال مى‏ساخت. وَإلَى الْجِبالِ كَيْفَ نُصِبَتْ و به كوه‏ها كه چگونه در جاى خود نصب شده؟ (پمپئى: شهرى كوچك در كامپانى قديم، در دامنه «وزوو» نزديك ناپل و آن داراى 30000 سكنه بود، به هنگام آتشفشانى وزوو در زير خاكستر مدفون گرديد كه بعدها آن را از زير خاكستر خارج كردند. فرهنگ فارسى معين.) 👈ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏3، ص: 169 دعای ◀️ کانال انس با 🆔 @sahife2
‏ قسمت 15 🔴 فوايد كوهها در بقاى زمين‏ «چند عامل اساسى براى متلاشى شدن كره زمين موجود است: آب درياها در تابستان بخار مى‏شود، به بالا مى‏رود، در زمستان به صورت برف و باران باز مى‏گردد و در مخزن‏هاى طبيعى جمع مى‏شود، در دل تپّه‏ها اندوخته مى‏گردد، برف‏ها در قلّه كوهستان‏ها انباشته مى‏شود، در تابستان و بهار آب شده جريان پيدا مى‏كند، قسمتى از آن به زمين فرو مى‏رود، پاره‏اى از مخازن زيرزمينى براى گنجايش آب‏هاى اندوخته تنگ مى‏باشد، آب زمين را مى‏شكافد، به شكل چشمه بيرون مى‏آيد، بخشى از آب‏هاى زيرزمينى در اثر حرارت داغ مى‏شود، بخار مى‏شود و خطر انفجار پيش مى‏آيد. زمين ساعتى 180 هزار كيلومتر فضا را به دور خورشيد مى‏پيمايد و ساعتى 1680 كيلومتر مانند فرفره به گرد خود مى‏چرخد، و به طور كلّى كره زمين مانند مهره‏اى است كه چهارده حركت گوناگون دارد كه مؤثّرترين عامل اضطراب و تلاشى وى مى‏باشد. گاز و مه‏هايى كه در درون زمين متراكم شده به شدّت به آن فشار مى‏آورند، ولى‏ كره زمين هزاران سال است كه با همه اين عوامل تخريب مبارزه كرده و همچنان سر پا ايستاده است، چرا؟ سازنده زمين هنگامى كه زمين را مى‏ساخت همه آن را يكجور قرار نداد. قسمتى از آن را خاره و سخت قرار داد و آنها را مانند شبكه در عمق زمين به هم متصل كرد و ما آنها را كوه مى‏ناميم. ريشه كوهها در اعماق زمين فرو رفته و مانند اسكلت انسان، استخوان‏بندى زمين را تشكيل مى‏دهند و از هم پاشيدن كره زمين جلوگيرى مى‏كنند. پس كوهها بزرگترين خدمت را به موجودات زنده روى زمين انجام مى‏دهند؛ چه، اگر اين كوهها نمى‏بودند زنده‏اى در زمين نمى‏ماند. آيا جلوگيرى از نابودى موجودات زنده از هزاران ناحيه، نشانه قدرت بى‏پايان و دانش بى‏پايان و حكمت بى‏پايان او نمى‏باشد؟ كوهستان‏ها در تعديل حركات زمين نيز تأثير دارند و آنها مانند لنگرى هستند براى كشتى زمين در اقيانوس بى‏كران فضا. كوهستان‏ها ديوارى هستند كه از بادهاى سرد اقيانوس منجمد شمالى جلوگيرى مى‏كنند و يا از شدّت آنها مى‏كاهند، چنانكه در كويرها در اثر نبودن كوه، به نمونه‏اى از طوفان‏هاى موحش و ويران كننده بر مى‏خوريم. كوهها در برابر گذشتن ابرها سدّى هستند تا آب‏هاى آنها را در مخازن خود بريزند و نگهدارى كنند و رودها را تشكيل دهند. اگر كوهى نبود آب ابرها به هدر مى‏رفت. آنوقت تكليف زنده‏ها چه مى‏شد؟ كوهها از درجات حرارت مى‏كاهند و صولت گرما را مى‏شكنند و نقاط ييلاقى و خوش آب و هوا ايجاد مى‏كنند. كوهها در كشور گرم حبشه و سرزمين هند، مناطق سردسيرى ايجاد كرده‏اند. كوهها در شكم خود معادنى قيمتى مى‏پرورانند و براى ازدياد ثروت بشر و آسايش وى عامل اساسى هستند. آيا باز هم مى‏توان گفت كه اين جهان خداوندى دانا، توانا و حكيم ندارد؟! ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏3، ص: 169 دعای ◀️ کانال انس با 🆔 @sahife2