#انس_با_قرآن
📋 #مقاله نقش #قرائت و #استماع #قرآن در سیر و سلوک
(در متون عرفانی زبان فارسی تا پایان قرن ششم هجری )
تقی اجیه ؛ احسان رئیسی
🔹 عرفا همواره به قرآن به عنوان سرچشمة اصیل و ناب عرفان اسلامی توجه داشتهاند و بنای تمام مراحل و منازل سلوک را بر آن استوار کردهاند. علی رغم وضوح این موضوع که بنیاد زندگی، تفکّر و سیر استکمالی عرفا بر قرآن استوار است؛ اما برای تبیین نحوۀ نگرش عرفا به قرآن لازم است که دیدگاهها و اقوال عرفا در باب قرآن بدقت بررسی و تحلیل شود. یکی از نکات مهم در متون عرفانی، توجه ویژۀ عرفا به تمثیل و استشهاد به آیات قرآن کریم برای اثر بخشی بیشتر کلام است. این موضوع سبب شده است که بعضی از این آیات به مشهورات خانقاهی تبدیل شود. علاوه بر آن از نظر عارفان، قرائت و سماع قرآن اهمیت بسزایی در سیر و سلوک عرفانی دارد. قرائت و سماع قرآن در مراحل مختلف سلوک و بویژه در طی مقامات و احوال عرفانی نقش پررنگی دارد. براین اساس سالک بوسیلة این دو میتواند از عقبههای طریقت عبور کرده و به مقصود دست پیدا کند. این پژوهش بر آن است که با بررسی و تحلیل متون مهم عرفانی، جایگاه قرائت و سماع قرآن را در سیر و سلوک تبیین کند. 👇
📋 yon.ir/fQYqe
👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
🔹 جایگاه #استماع #قرآن در سیر و سلوک (1 )
📋 گوش فرادادن به قرآن کریم هم مانند خواندنِ آن، همواره از سوی عرفا توصیه شده است. آنها بهترین مسموعات را برای گوش، دل و سرّ، کلام خدا دانستهاند و همچنین معتقدند که همة مخلوقات موظفند که به قرآن گوش فرا دهند (هجویری، 1375: 510). در عرفان، موضوع سماع قرآن به صورت مشروح برای سالکان تبیین شده است؛ از جمله در متونی چون حدیقه و کشف المحجوب، بابی مستقل را به این بحث اختصاص دادهاند (سنایی، 1383: 182؛ هجویری، 1375: 510).
یکی از مهمترین مسائلی که پیرامون استماع قرآن کریم در متون عرفانی آمدهاست، بحث اصول سماع قرآن است. عرفا براین عقیدهاند که استماع قرآن اصولی دارد که انسان با رعایت آنها به بالاترین مرتبه در سماع قرآن میرسد. نخستین گام این است که سالک چنان به کلام خدا گوش فرادهد که گویی آن را از زبان پیامبر (ص) میشنود. پس از آن با تمام وجود مستمع سخن خدای شود به نحوی که بداند آن از زبان جبرئیل بر او خوانده میشود. در آخرین مرتبه، سالک چنان مستغرق حضور میشود که قرآن را بدون واسطه از حق میشنود (سرّاج، 1382: 128). این موضوع در متون عرفانی مؤکّد شده است تا این که سهروردی اصطلاح «شهود و سماع متکلّم» را برای آن وضع میکند (سهروردی، 1364: 17). سماع متکلّم به این معنی است که مستمع در هر آیهای چنان مستغرق شود که گویندۀ سخن را حضرت حق بداند. این موضوع در روایتی از امام جعفرصادق (ع) تبیین شده است: «منقول است از جعفر صادق ــ رضى اللّه عنه ــ که نماز مىکرد. ناگاه بیفتاد و بیهوش شد، پرسیدند که سبب افتادن چه بود؟ گفت: این آیت مکرّر مىکردم، تا از متکلّم حقیقى بشنودم» (همان).
اصول استماع قرآن محدود به موارد مذکور نمیشود. حضور قلب، فراغت از اشتغالات دنیوی، تمرکز حواس، حسن ادب، طهارت باطن، صدق تحقیق و غیبت و فراغت از نفس نیز از جمله اصول استماع قرآنند که مرید راستین در هنگام شنیدن کلام حق، همة آنها را محقق میسازد. اگر سالک نتوانست این گونه کند، بهتر است که استماع قرآن را به زمانی دیگر مؤکول کند؛ چرا که سماع قرآن بدون ایجاد شرایط لازم، منجر به فهم قرآن و حضور در حضرت حق نمیشود (سرّاج، 1382: 128و 315).
📌 ادامه دارد ....
👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
🔹 جایگاه #استماع #قرآن در سیر و سلوک (2 )
📋 در متون عرفانی استماع قرآن را از منظر تأثیر در احساسات شنونده، دو قسم دانستهاند:
1- سماع قرآن توسط مبتدیان؛ 2- سماع قرآن توسط منتهیان.
در نوع اول توان تحمل شنونده کمتر از استماع قرآن است و موجب میشود که وی دچار بیخودی شود؛ اما در نوع دوم که ظرف وجودی سالک موسع شده است، شنیدن قرآن وی را از حالت عادی خارج نمیکند.
علاوه بر آنچه آمد، فراغت از دنیا نیز از دیگر نتایج استماع قرآن است. این فراغت گاهی به حدی میرسد که مستمِع دچار فنای نفس میشود و میمیرد. در واقع تأثیرگذاری قرآن بر دل و جان انسان و بخصوص سالکان طریقت تا اندازهای است که همه چیز را از آنها میگیرد و آنها را به طور کامل در سکرِ سماع فرو میبرد. سرّاج شنوندگان قرآن را به دو دسته تقسیم میکند:
1- کسانی که فقط به قرآن گوش میدهند و با دل بهرهای از آن نمیبرند. 2- کسانی که به راستی قرآن را شنیده، با دل به آن گرویده و از بن جان سخن خدا را شنیدهاند.
زراره عوفی ــ از صحابه ــ از دستة دوم به شمار میرود، چون با شنیدن آیهای از قرآن نعرهای میزند و میمیرد (سرّاج، 1382: 315).
دراین باب حکایات بسیاری نقل شده است که گاهی به داستان پردازی نیز نزدیک میشود 13 چنین ماجرایی دربارۀ فرزند #فضيل_عياض مطرح شده است: «فضیل عیاض را پسرى بود على نام، از پدر مه بود در زهد و عبادت و ترس. روزى در مسجد حرام نزدیک زمزم خوانندهاى بر خواند: و یوم القیمة ترى المجرمین 14... وى بشنید، زعقهاى بزد و جان بداد» (جامی، 1375: 34). خود عرفا هم در تألیفات خود بیان کردهاند که تعداد این حکایات چندان زیاد است که نمیتوان تمام آنها را جمع آوری و ذکر کرد (همان، 316؛ هجویری، 1375: 516).
سهروردی در توضیح آیة شریفة 83 سورۀ مائده، 15 بیان میکند که سماع راستین کلام حق تنها با رفع نفسانیت و بشریت صورت میپذیرد (سهروردی، 1364: 90). در واقع سماع حق موجب میشود که سالک با رفع انانیت و صفات مذموم بشری به فنا دست پیدا کند.
سماع قرآن موجب پدیدآمدن آثاری در شنونده میشود. این آثار بر زندگی روزمرۀ وی و همچنین در حیات عرفانیاش تأثیر میگذارد. 👇
📋 yon.ir/fQYqe
👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
🔹 روز 25 ذیحجه روز نزول آیه «هل اتی» #روز_خانواده و نیز تکریم #بازنشستگان گرامی باد
🔹 روز ۲۵ ذیحجه به عنوان روز #خانواده و تکریم بازنشستگان در تقویم رسمی کشور درج شده است . علت انتخاب این روز شأن نزول آیه «هل اتی» در سوره الانسان که راجع به خانواده و استحکام پایههای آن است، عنوان شده است. سوره هل اتی در روز ۲۵ ذیحجه در شان اهل بیت پیامبر (ص) نازل شد که پس از سه روز روزه و انفاق افطار خود، از طرف خداوند اطعام شدند.
خانواده به عنوان کوچکترین نهاد اجتماعی، آسیب پذیرترین گروه در برابر آسیبهای اجتماعی است به طوری که اکثر مشکلات و آسیبها ابتدا در خانوادهها بروز پیدا میکند و در صورت عدم پیشگیری و برخورد ناصحیح با آنها، به درون جامعه نیز رسوخ میکند.
نقش خانواده به عنوان اثرگذارترین نهاد تربیتی در پرورش و تربیت سرمایههای انسانی که از بزرگترین پشتوانههای توسعه و تعالی هر کشوری به شمار میآید، از چنان اهمیتی برخوردار میباشد که سلامت و صلابت هر جامعهای مرهون وجود خانوادههای سالم، عفیف و با تقوا است.
بازنشستگان عزیز! امروز ما بر این باوریم که آرامش و امنیت اجتماعی و اقتصادی کشور را مدیون تلاشهای بیدریغ شما خردورزانی که طی سالهای فعالیت خود از هیچ کوششی مضایقه نداشته و با پشتکار و سختکوشی وصفناپذیردرعرصه آبادانی و سازندگی این مرز و بوم، چرخهای عظیم توسعه و پیشرفت را به حرکت درآورده اید هستیم.
🎥 مستند " بوستان خانواده " با موضوع ازدیاد نسل، نقاط مثبت فرزندآوری و نقاط منفی کاهش جمعیت 👇
🎥 yon.ir/dUuFX
👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
مقام مُقَرَّبين.mp3
817.2K
💠 مقام مُقَرَّبین
🔹 در سوره مبارکه «انسان» که بر اهل بیت (علیهم السلام) تطبیق شده است، مستحضرید که اگر کمالی برای اَبرار باشد آن کمال حتماً برای مُقَرَّبین هست؛ ولی عکس آن نیست، چون ممکن است که کمالاتی برای مُقَرَّبین باشد و برای اَبرار نباشد. در سوره «انسان» که بخش وسیعی از آن بر اهل بیت (علیهم السلام) تطبیق شده است ـ البته به این معنا نیست که جمیع کمالات آنها در همین حدّ منحصر است ـ این کمالات را دارند؛ آیه پنج سوره «انسان» این است که ﴿إِنَّ الأبْرَارَ یشْرَبُونَ مِن كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُوراً﴾، هر چه که برای اَبرار هست برای مُقَرَّبین هم هست «وَ لا عکسَ». در همان سوره، زمینه اینکه این اهل بیت (علیهم السلام) از مقام اَبرار بالاترند و به مقام مُقَرَّبین می رسند هم وجود دارد؛ آیه هشت همان سوره این است: ﴿وَ یطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَی حُبِّهِ﴾، عدّه ای این ضمیر ﴿حُبِّهِ﴾ را به طعام برمی گردانند، این در حدّ اَبرار است؛ یعنی اینها در عین حال که خودشان گرسنه اند و به طعام علاقه مندند، این طعام را به دیگران عطا می کنند؛ اما عدّه ای این ضمیر ﴿حُبِّهِ﴾ را به «الله» برمی گردانند، این دیگر مقام مُقَرَّبین است، نه مقام اَبرار ﴿وَ یطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَی حُبِّهِ﴾. اینکه فرمودند ما «خَوْفاً مِنَ النَّارِ» یا «شَوْقاً إِلَی الْجَنَّة» عبادت نمی کنیم، بلکه ﴿حُبًّا﴾ عبادت می کنیم، یعنی سیره ما در اطعام یتیم و مسکین و اسیر هم ﴿حُبًّا لِلَّهِ﴾ است، نه «خَوْفاً مِنَ النَّارِ» یا «شَوْقاً إِلَی الْجَنَّة».
🔹 آیت الله #جوادی_آملی
👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#صحیفه_سجادیه_بصورت_بند_به_بند
#دعا_دوازدهم_13
دعای سیدالساجدین (ع ) در اعتراف به گناه و درخواست توبه:
🔹عالِمٍ بِأَنَّ الْعَفْوَ عَنِ الذَّنْبِ الْعَظِيمِ لا يَتَعَاظَمُكَ، وَ أَنَّ التَّجَاوُزَ عَنِ الْإِثْمِ الْجَلِيلِ لا يَسْتَصْعِبُكَ، وَ أَنَّ احْتِمَالَ الْجِنَايَاتِ الْفَاحِشَةِ لا يَتَكَأَّدُكَ، وَ أَنَّ أَحَبَّ عِبَادِكَ إِلَيْكَ مَنْ تَرَكَ الاسْتِكْبَارَ عَلَيْكَ، وَ جَانَبَ الْإِصْرَارَ، وَ لَزِمَ الاسْتِغْفَارَ🔹
🔸ميدانم كه درگذشت از گناه بزرگ پيش تو بزرگ نيست، و بخشيدن گناه عظيم را دشوار نمى شمرى، و بردباری در جرم هاى سنگين بر تو گران نيست و محبوب ترين بندگان پيش تو كسى است كه سركشى نكند و بر گناه اصرار نورزد و پيوسته آمرزش خواهد🔸
knowing that pardoning great sins is nothing great for Thee.
overlooking enormous misdeeds is not difficult for Thee,
putting up with indecent crimes does not trouble Thee,
and the most beloved of Thy servants to Thee is he who refrains from arrogance before Thee,
pulls aside from persistence, and holds fast to praying forgiveness!
#دوازدهم #گناه #توبه
👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#صحیفه_سجادیه_بصورت_بند_به_بند
#دعا_دوازدهم_14
دعای سیدالساجدین (ع ) در اعتراف به گناه و درخواست توبه:
🔹و أَنَا أَبْرَأُ إِلَيْكَ مِنْ أَنْ أَسْتَكْبِرَ، وَ أَعُوذُ بِكَ مِنْ أَنْ أُصِرَّ، وَ أَسْتَغْفِرُكَ لِمَا قَصَّرْتُ فِيهِ، وَ أَسْتَعِينُ بِكَ عَلَى مَا عَجَزْتُ عَنْهُ🔹
🔸و من بيزارم از سركشى بر تو، پناه ميبرم از اصرار بر (گناه) و از تو آمرزش مى خواهم براى هر تقصيرى كه كردم و از تو يارى مى طلبم براى هر چه از آن فرو مانده ام🔸
I am clear before Thee of arrogance,
I seek refuge in Thee from persistence,
I pray forgiveness from Thee for shortcomings,
I seek help from Thee in incapacity!
#دوازدهم #گناه #توبه
👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
dua26.mp3
1.46M
⬅️ #ختم_صوتی_صحیفه_سجادیه 26
هر روز یک دعای کامل بصورت صوتی
#عربی
دعای #بیست_ششم
دعای سیدالساجدین (ع ) برای همسایگان و دوستانشان
👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
adua26.mp3
1.23M
⬅️ #ختم_صوتی_صحیفه_سجادیه 26
هر روز یک دعای کامل بصورت صوتی
#فارسی
دعای #بیست_ششم
دعای سیدالساجدین (ع ) برای همسایگان و دوستانشان
👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
26.mp3
732.2K
⬅️ #ختم_صوتی_صحیفه_سجادیه 26
هر روز یک دعای کامل بصورت صوتی
#انگلیسی
دعای #بیست_ششم
دعای سیدالساجدین (ع ) برای همسایگان و دوستانشان
👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
شرح (وَ أَنَّ احْتِمَالَ الْجِنَايَاتِ الْفَاحِشَةِ لَا يَتَكَأَّدُكَ) @SAHIFE2.pdf
320.9K
#شرح #دعا_دوازدهم_13 #دعا_دوازدهم_14
🔹اللهم وَ أَنَّ احْتِمَالَ الْجِنَايَاتِ الْفَاحِشَةِ لا يَتَكَأَّدُكَ، وَ أَنَّ أَحَبَّ عِبَادِكَ إِلَيْكَ مَنْ تَرَكَ الاسْتِكْبَارَ عَلَيْكَ، وَ جَانَبَ الْإِصْرَارَ، وَ لَزِمَ الاسْتِغْفَارَ🔹
🔸 خدايا! تحمل جنايات زشت و ناپسند كه از مردم بدكار صادر مىشود، تو را به مشقت و زحمت نمىاندازد.
و آگاهم به اين كه محبوبترين بندگانت نزد تو كسى است كه از سركشى و تكبر نسبت به تو دست بردارد، و از پافشارى بر گناه اجتناب كند و استغفار را بر خود واجب بداند.
من از اين كه در برابر تو سركشى كنم بيزارم، و از اين كه بر گناه #پافشارى ورزم، به تو پناه مىآورم، و نسبت به آنچه كوتاهى كردم، از تو آمرزش مىخواهم، و بر آنچه از انجامش عاجزم، از تو يارى مىطلبم.🔸
🔹 #اصرار بر گناه و اجتناب از آن
#دوازدهم
👁کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2