#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_44 #دعا_چهل_چهار_10 قسمت 3 #مال_حرام 2 ‏🔴 #زكات‏ كسى كه زكات مال نپرداخته بدون شك چون حق هشت طايفه در مال اوست: فقرا، مساكين، متصديان زكات، آنان كه بايد از آنان تأليف قلب شود، بندگان، قرض داران، راه خدا، بازماندگان از راه، «4» مالش مال مخلوط به حرام است و از اين قبيل است مالى كه خمسش پرداخت نشده يا از رشوه و غصب و ارث ديگران به ناحق در مال اوست، يا از دزدى و كسب حرام به دست آمده تصفيه چنين مالى به بيرون‏ كردن حرام از آن است. در باب زكات نزديك به سى و چهار آيه در قرآن مجيد آمده، تعداد آيات و تأكيدى كه در آنها بر مسئله زكات شده، و وعده خوفناكى كه نسبت به عذاب مانعان زكات داده شده، همه و همه دليل بر عظمت اين مسئله در اسلام است. در قرآن مجيد زكات در كنار نماز ذكر شده است و قرآن خواسته بگويد: اهمّيّت زكات كمتر از نماز نيست و نماز بى زكات قابل توجّه نمى‏باشد. امام صادق عليه السلام از پدرانش از رسول خدا صلى الله عليه و آله روايت مى‏كند: كسى كه زكات شتر و گاو و گوسفند به عهده اوست و نپردازد، در قيامت در سرزمينى صاف او را به پا مى‏دارند، در آن وقت هر حيوان صاحب شاخى به او شاخ مى‏زند، و هر گزنده‏اى او را مى‏گزد، و هر سم دارى او را لگدكوب مى‏كند تا حضرت حق از حساب خلق فارغ شود! و هر كه زكات خرما و جو و گندم و انگور بر عهده اوست و نپرداخته، زمينش را تا طبقه هفتم تا به پا شدن قيامت، قلاده گردن او مى‏كنند. و نيز حضرت صادق عليه السلام از پدرانش از رسول حق صلى الله عليه و آله روايت مى‏كند: اسْخَى النّاسِ مَنْ ادّى‏ زَكاةَ مالِهِ، وَ ابْخَلُ النّاسِ مَنْ بَخِلَ بِما افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ. سخى‏ترين مردم كسى است كه زكات مالش را بپردازد، و بخيل‏ترين آنان كسى است كه از اداى واجب الهى بخل ورزد. ائمه طاهرين عليهم السلام از رسول اللّه صلى الله عليه و آله روايت مى‏كنند: بيماران خود رابا صدقه معالجه كنيد، ابواب بلا را با دعا دفع نماييد، اموال خود را با زكات حفظ كنيد، پرنده‏اى صيد نمى‏شود مگر اين‏كه تسبيح حق را ضايع كرده باشد. امام صادق عليه السلام فرمود: السُّرّاقُ ثَلاثَةٌ: مانِعُ الزَّكاةِ، وَ مُسْتَحِلُّ مُهُورِ النِّساءِ، وَ كَذلِكَ مَنِ اسْتَدانَ وَ لَمْ يَنْوِ قَضاءَهُ. دزدان سه نفرند: آن كه زكات نمى‏پردازد، آن كه مهر زنان را به خود حلال مى‏داند، آن كه قرض مى‏گيرد و نيّت دارد باز پس ندهد. حضرت رضا عليه السلام در روايت مهمّى مى‏فرمايد: خداوند به سه چيز همراه سه چيز امر فرموده: نماز را با زكات امر كرده، پس هر كس نماز بجاى آورد و زكات نپردازد نمازش قبول نمى‏شود. شكر نسبت به خودش را با شكر از پدر و مادر امر نموده، پس هر كس از والدين شكر نكند خدا را شكر نكرده؛ تقوا را با صله رحم دستور داده، پس هر كس صله رحم نكند از خدا پروا نكرده است. 👈 ادامه دارد ... تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 11 ، ص: 278 👌 دعای #چهل_چهار ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_44 #دعا_چهل_چهار_10 قسمت 3 #مال_حرام 3 ‏🔴 داستانى عجيب از مال حرام‏ على بن ابى حمزه مى‏گويد: دوستى داشتم كه در دستگاه بنى اميه نويسنده بود، از من خواست از حضرت‏ صادق عليه السلام براى او وقت ملاقات بگيرم، حضرت اجازه داد. چون وارد شد سلام كرد و نشست و عرضه داشت: فدايت شوم، در ادارات بنى اميه نويسنده بودم و از اينرو مال فراوانى به دست آوردم. حضرت فرمود: اگر بنى اميه كسى را نمى‏يافتند تا در تمام امور به آنان كمك دهد، امر مال و غنيمت و مسئله جنگ و امور سياسى و اجتماعى، قدرت غارت كردن حق ما را نداشتند، اگر مردم آنان را رها مى‏كردند چيزى جز آنچه در دست داشتند، نمى‏يافتند. جوان عرض كرد: فدايت شوم راهى براى خروج از مال حرام جهت من هست؟ فرمود: اگر راهنمايى كنم مى‏پذيرى؟ عرضه داشت: آرى، فرمود: از آنچه از اين راه به دست آورده‏اى بيرون شو، اگر صاحبان مال را مى‏شناسى به آنان برگردان، اگر نمى‏شناسى از جانب آنان صدقه بده، در اين صورت من بهشت را براى تو ضامنم! جوان زمانى طولانى سكوت كرد و سر به زير انداخت، سپس گفت: فدايت شوم، انجام دادم. او با ما به كوفه برگشت، چيزى نبود جز اين‏كه از آن جدا شد حتى از لباس ضرورى بدنش، ما براى او لباس تهيه كرديم و مختصر نفقه‏اى به او مى‏رسانديم. چيزى نگذشت كه مريض شد، به عيادتش رفتيم، در يكى از عيادت‏ها او را به حال احتضار ديدم، چشم گشود و گفت: اى على بن ابى حمزه! به خدا قسم! امام صادق عليه السلام به عهدش وفا كرد! اين را گفت و چشم از جهان بست. چون به خدمت امام رسيدم به من نگريست و فرمود: عهدم را نسبت به دوستت وفا كردم، گفتم: فدايت شوم، راست مى‏گويى، او اين مسئله را به وقت مرگش به من خبر داد. «1» در هر صورت از مال حرام به هر صورت كه هست بپرهيزيم، زيرا مال حرام‏ باعث تاريكى باطن و غضب حضرت حق و دور افتادن از رحمت دوست و در بسيارى از مراحل، علت بطلان قطعى واجبات مانند نماز و طواف حج است. 👈 ادامه دارد ... تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏ 11 ، ص: 278 👌 دعای #چهل_چهار ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

#دعا_چهل_چهار_10 اللهم وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِيَّةِ وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَى مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لَا نُوَالِيهِ وَ الْحِزْبُ الَّذِي لَا نُصَافِيهِ‏ #شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_44 https://eitaa.com/sahife2/40675 #چهل_چهار ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

سلسله مباحث #بهترین_زندگی_در_پرتوی_سخنان_امام_سجاد علیه السلام در #صحیفه_سجادیه ◀️ #ماه_رمضان 👈 بخشي از دعاي #چهل_چهار : ⏺ ماه #رمضان، ماه #روزه، ماه اسلام، ماه پاکيزگي، ماه آزمايش و تصفيه، ماه بپاخاستن براي #نماز است. ⏺ در #شب_قدر، فرشتگان و روح، به فرمان پروردگار متعال با قضاي تغييرناپذير، براي هر امري از رزق و اجل و امور ديگر فرود ميآيند. ⏺ در ماه مبارک رمضان، به وسيله #احسان و نيکي به خويشان خود نزديک شويد و با انعام و بخشش به #همسايه ها خود رسيدگي کنيد. اموالتان را پاکيزه و پيراسته کنيد. زکات اموالتان را بپردازيد و با کسي که با شما قهر کرده، آشتي کنيد. https://b2n.ir/sahife2_044 👈 بخشي از دعاي #چهل_پنج : ⏺ ماه مبارک رمضان، زداينده گناهان و پوشنده عيبهاست. https://b2n.ir/sahife2_045 🖋کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

دعاي #چهل_چهار pdf 🖋کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

دعاي #چهل_پنج pdf 🖋کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

✳️ طلاب باید در #نهج_البلاغه و صحیفه سجادیه عمیق شوند و در آن تعمق کنند و این کار از طریق مطالعه شرح‌ها و عمل به دستورات این کتب ارزشمند ممکن می‌شود. 🔈 مرحوم آیت الله #مصباح_یزدی 🔴 متن و صوت شرح دعای #چهل_چهار صحیفه سجادیه ( 27 جلسه) https://b2n.ir/sahife2_044_mesbah 🔴 متن و صوت شرح دعای #چهل_پنج صحیفه سجادیه - نجواهاي دلتنگي (25 جلسه ) https://b2n.ir/sahife2_45_mesbah ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

طرح #برداشت_من هفته 18 از عبارات نورانی #صحیفه_سجادیه 👌صفحه ی ویژه اعضا در روزهای #جمعه ✳️ عبارت #منتخب " اللَّهُمَّ وَ لَا تُحْدِثْ لِي عِزّاً ظَاهِراً إِلَّا أَحْدَثْتَ لِي ذِلَّةً بَاطِنَةً عِنْدَ نَفْسِي بِقَدَرِهَا . پروردگارا به هر #عزت كه در ظاهر به من عطا فرمودى همانقدر #ذلت و حقارت به باطن ذاتم كرامت فرما (كه خود بين و مغرور به عزت ظاهرى نگردم) 🔸 https://eitaa.com/sahife2/24338 دعای #بیستم #مکارم_اخلاق #دعا_بیستم_4 👈 نظرات، دل نوشته ها و حرفهای صمیمانه ی شما درخصوص عبارت فوق که از هم اکنون برای ما ارسال شود، در این قسمت بارگذاری میشود ◀️ انشاالله سعی کنید در این طرح به عشق امام سجاد علیه السلام و انس بیشتر با این کتاب نورانی ولو درحد یک خط!! مشارکت فرمایید 👌 ادمین 👇 @yas2463 ◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

با تشکر از همه دوستانی که در این بحث امروز ما مشارکت داشتند

#دعا_بیستم_4 وَ لَا تُحْدِثْ لِي عِزّاً ظَاهِراً إِلَّا أَحْدَثْتَ لِي ذِلَّةً بَاطِنَةً عِنْدَ نَفْسِي بِقَدَرِهَا . بار الها! براى من عز و احترام آشكارى را در جامعه پديد نياور جز آنكه به اندازه‏ى عز ظاهرى در ضميرم ذلت باطنى پديد آورى و مرا پيش نفس خودم به همان مقدار خوار نمايى.

ولاتحدث لی عزا ظاهراً الا احدثت..... خداوندا به هر مقدار. که عزت درظاهربه من عطا نمودی همانقدرذلت درنفسم قرار بده.... درکلمات قصار نهج البلاغه آمده است«فی صفة المومن یکره الرفعه »مومن ازرفعت اکراه دارد.گویی ازبلندی مقام میترسد.چرا؟ به دلیل خودپسندی که درنفس ایجاد میشود. امام علیه السلام از خداوند می خواهد اگرعزت وبزرگی عطا کردی به همان مقدار حقارت درباطن من ایجاد کن....تادچار عجب نشوم. #عجب،صفت ناپسندی است که منجر به تکبر ودر نهایت به کفر. زیرا انسان خودش رادرنعمت دخیل می بیند. حال آنکه نعمت ها ازرحمت خداوند برماست و باید در برابر اوتواضع وخضوع کرد.این راهی است که مجاهدت می طلبد،کار آسانی نیست ...اگر بخواهیم نفس اماره را ذلیل کنیم تمرین زیاد می خواهد. المستعاث بک یا صاحب الزمان #حافظ مکن شکایت گر وصل دوست خواهی. زین بیشتر بباید برهجرت احتمالی. #حافظ_غزل_464

امام سجاد (ع) در همین دعاى «مكارم‏الاخلاق» با جمله‏ى «و اعزنى» از پيشگاه باريتعالى براى خود درخواست عزت نموده بود اما به عنوان عز باطنی . و در اين جمله امروز كلمه‏ى «عزت» نيز آمده است ، اما به عنوان عز ظاهرى.

تفاوت های عزت ظاهری و باطنی

1. عز اولى كه امام سجاد (ع) با دعاى «و اعزنى» از خداوند درخواست نموده، عز باطنى و درونى است، عزى است كه با روح شخص عزيز آميخته مى‏شود و در اعماق وجودش جاى مى‏گيرد، ولى عز ظاهرى احترامى است كه مردم نسبت به شخص عزيز معمول مى‏دارند و او را مورد تكريم خود قرار مى‏دهند.

2. راغب در مفردات قرآن، عز باطنى را چنين معنى كرده است: «العزه حاله مانعه للانسان ان يغلب» عزت عبارت از حالت معنوى و روحى انسان است كه نمى‏گذارد آدمى در مقابل مال و مقام، شهوت و غضب، جاه و محبوبيت، و ديگر تمايلات نفسانى و شئون مادى مغلوب و مقهور گردد. به عبارت ديگر: شخصى كه عزت روحى دارد آنقدر نيرومند و قوى است كه در مقابل هوى و خواهشهاى نفسانى، شخصيت بزرگ خود را از دست نمى‏دهد و به پستى و زبونى نمى‏گرايد. اما عز ظاهرى عبارت از اين است كه مردم نسبت به شخصى ابراز علاقه كنند، او را بزرگ بشمرند، و مورد تكريمش قرار دهند، و اين با ضعف درونى و پستى روح منافات ندارد.

3. عز باطنى كه افراد باايمان مكلف‏اند از پى آن بروند و خويشتن را عزيزالنفس بارآورند آنقدر ارزشمند و مهم است كه قرآن شريف آن را در رديف عز خدا و عز پيغمبر ذكر نموده و فرموده است: لله العزه و لرسوله و للمومنين. خداوند عزيز است و پيغمبر اكرم نيز عزيز است و مومنين و متدينين هم بايد عزيز باشند. قرآن كريم خداوند را عزيز خوانده و فرموده است: و هو العزيز الحكيم. پروردگار، عزيز و حكيم است. راغب مى‏گويد: «و العزيز الذى يقهر و لا يقهر» عزيز كسى است كه مقهور و مغلوب مى‏كند اما خودش مقهور و مغلوب نمى‏گردد. او آفريدگار تمام جهان هستى و مالك واقعى همه‏ى عوالم وجود است، موجودات، آفريده‏ى او هستند و به جبر تكوينى مغلوب و مقهور او. افراد باايمان كه خود را بنده و مخلوق او مى‏شناسند فقط او را مى‏پرستند و خود را ذليل و مقهور او مى‏دانند و بس، و مقابل غير خدا تن به ذلت و پستى نمى‏دهند و هرگز مقهور و مغلوب نمى‏شوند. اما در عز ظاهرى لازم نيست كه شخص داراى عزت داراى رفعت روح و كرامت نفس باشد، ممكن است كسى از جهتى مورد عزت مردم واقع شود و عملا او را تكريم و احترام نمايند اما از نظر روحى زبون و فرومايه باشد و براى نيل به تمايلات نفسانى خويش و ارضاى غرايز به ذلت تن دهد و پستى را بپذيرد و ارزش انسانى خود را از دست بدهد.

4. افراد باايمان و عزيزالنفس همواره از خدا درخواست دارند كه در زمينه‏ى عزت نفس دچار كجروى نشوند و به ذلت و زبونى گرايش نيابند زيرا عزت نفس مايه‏ى تحكيم انسانيت و تقويت مكارم اخلاق است، و برعكس، ذلت و زبونى، شخصيت انسان را تضعيف مى‏كند و آدمى را به پستى و فرومايگى سوق مى‏دهد. اما در زمينه‏ى عزت ظاهرى، مطلب به عكس است. امام سجاد (ع) در پيشگاه الهى عرض مى‏كند: و لا تحدث لى عزا ظاهرا الا احدثت لى ذله باطنه عند نفسى بقدرها. بار الها! براى من عزت و احترام آشكارى را در جامعه پديد نياور جز آنكه در ضميرم به اندازه‏ى عز ظاهرى ذلت باطنى پديد آورى و مرا پيش خودم به همان مقدار خوار نمايى.

5. در عزت باطنى، شخص عزيزالنفس، خويشتن را عزيز مى‏دارد و بزرگوارى خود را حفظ مى‏كند، اما عزيز ظاهرى اختيار احترام و تكريمش در دست مردم است، ممكن است روزى فرا رسد كه روش مخالفت در پيش گيرند و عزيز امروز را مورد تحقير و اهانت قرار دهند.

6. انگيزه‏ى افرادى كه از پى عز باطنى و كرامت نفس مى‏روند احياى انسانيت است ، اينان مى‏خواهند در دنيا بزرگوار زندگى كنند، انسان آزاد باشند، و به بردگى هوى و شهوات خود تن در ندهند، زبان به چاپلوسى و #تملق اين و آن نگشايند، و خود را ذليل و خوار نسازند. اما كسانى كه افراد را به ظاهر مورد عز و تكريم قرار مى‏دهند ممكن است به انگيزه‏ى طمع يا ترس چنين كنند، يا عامل ديگرى از علل مادى، آنان را به اين كار واداشته باشد.

امام سجاد (ع) پس از درخواست عز باطنى و كرامت نفس، به پيشگاه خداوند عرض مى‏كند: و لا تبتلينى بالكبر. بار الها! به من عزت نفس و كرامت روح عطا فرما، اما به بيمارى كبر مبتلايم منما. دعاى صيانت از كبر و بيمارى خودبزرگ‏بينى، پس از عزت نفس از اين جهت است كه آدمى وقتى داراى كرامت نفس شد و به ارزش انسانى خويش واقف گرديد شئون مادى و علائق دنيوى در نظرش كم ارج مى‏آيد، به آنها بى‏اعتنا مى‏شود و خود را بزرگتر از آن مى‏داند كه طوق اسارت دنيا را به گردن افكند و براى دست يافتن به تمنيات حيوانى و ارضاى غرايز، مرتكب گناه گردد و ارزش انسانى خود را تنزل دهد. عزت نفس و بزرگوارى معنوى، آدمى را به گونه‏اى مى‏سازد كه پيرامون معصيت نمى‏گردد، به شهوات حيوانى و تمايلات نفسانى بى‏اعتنا مى‏شود و دنيا را با ديده‏ى پستى و تحقير مى‏نگرد. اگر چنين انسانى در راه عزت نفس زياده‏روى كند و به افراط گرايش يابد ممكن است رفته رفته مردم را نيز كوچك شمارد، نسبت به افراد جامعه بى‏اعتنا شود، و آنان را در موقع مراجعه و برخورد با ديده‏ى تكبر و تحقير بنگرد. از اين رو امام سجاد (ع) پس از درخواست عزت نفس متوجه خطر بزرگ تكبر مى‏شود و از پيشگاه باريتعالى درخواست مى‏كند كه خدايا! در زمينه‏ى عزت نفس مرا به كبر و خودبزرگ‏بينى مبتلا منما. اما خطر عز ظاهرى و تكريم آشكار مردم اغفال شدن و گول خوردن است، يعنى انسانى كه مورد تكريم مردم قرار مى‏گيرد ممكن است دچار اشتباه شود، عز و احترام آنان را امرى پايدار و دائمى تلقى نمايد و گمان كند كه وضع هميشه به همين منوال خواهد بود و بر اساس آن تصور ناصحيح دچار بلندپروازى شود، حد و ارزش خود را فراموش نمايد و بر اثر اين غفلت در معاشرت با مردم رفتار نادرستى در پيش گيرد. امام سجاد (ع) براى مصون ماندن از اين خطر درخواست مى‏كند: بار الها! براى من هرگز عز آشكارى را پديد نياور جز آنكه به اندازه‏ى همان عز و احترام ظاهرى، مرا در نفس خودم ذليل و خوار نمايى تا موازنه و تعادل درون و برونم را حفظ كنم، حد واقعى خود را از ياد نبرم و روز احترام مردم، از مرز وظيفه‏شناسى و اخلاق تجاوز ننمايم. اگر در ايام عز آشكار، ذلت درونى تحقق نيابد و آن موازنه و تعادل سودمند برقرار نگردد روزى كه مردم از اطراف عزيز ظاهرى پراكنده مى‏شوند او در نفس خود گرفتار پستى و خوارى مى‏گردد، خويشتن را حقير و كوچك مى‏يابد، در اين موقع خطر فساد اخلاق و اعمال، او را تهديد مى‏كند، ممكن است به كارهاى ناروا دست بزند و مردم از شر او در مضيقه و عذاب قرار گيرند.

امام هادى (ع) فرموده است: كسى كه در باطن، گرفتار خوارى و حقارت نفس است از شر او ايمن نيستى و خويشتن را از كارهاى نارواى وى مصون و محفوظ مدان. كسانى كه در پرتو مجاهده و كوشش به عز باطنى و شرافت روحى نايل شده‏اند، خويشتن را انسان واقعى ساخته‏اند، و از كرامت نفس و معالى اخلاق برخوردار گرديده‏اند، خدمت به مردم را وظيفه‏ى خود مى‏دانند و بدون منت، كارهاى بزرگى را انجام مى‏دهند و اعمال پرارج خويشتن را به حساب عز انسانى و شرافت نفس مى‏گذارند .

اين درسى است كه مولى الموحدين، على ابن ابيطالب، آن انسان بزرگ، به پيروان خود آموخته است. ان مكرمه صنعتها الى احد من الناس انما اكرمت بها نفسك و زينت بها عرضك، فلا تطلب من غيرك شكر ما صنعت الى نفسك. كار نيكى را كه نسبت به يكى از افراد مردم انجام مى‏دهى بى‏گمان، خود را اكرام نموده‏اى و با آن كار پسنديده شرافت نفس خويش را زينت بخشيده‏اى، پس شكر عمل نيكت را كه درباره‏ى خودت انجام داده‏اى از غير خودت طلب منما. تعالى روح و كرامت خلق افراد شريف‏النفس آنچنان در ضميرشان اثر نيكو مى‏گذارد و روحيه‏ى آنان را تغيير مى‏دهد كه طرز تفكرشان با انديشه‏ى افراد عادى تفاوت بسيار دارد. اينان خدمتگزارى به مردم را از ديدگاه مخصوص به خود مى‏نگرند و بر وفق نگرشى كه دارند عمل مى‏كنند. على (ع) فرموده: شخص كريم، كرايم اعمال خود را همانند دينى مى‏داند كه بر ذمه‏ى اوست و بايد آن را ادا نمايد. عز و محبوبيت ظاهرى كه بر اثر علل و رويدادهايى نصيب انسان مى‏شود از نعمتهاى خداوند است، كسى كه از آن نعمت برخوردار مى‏گردد هر چند مدتش كوتاه باشد بايد از آن نعمت قدرشناسى كند و به وظيفه‏ى دينى و عقلى خود عمل نمايد، توجه كند كه اين نعمت همانند ديگر نعمتهاى دنيا موقت و زودگذر است، از ابتدا بايد به فكر زوال آن نعمت باشد، از خداوند بخواهد كه معادل عز ظاهرى، او را پيش نفس خودش كوچك و ذليل نمايد تا به موازات عز ظاهرى ذلت باطنى را در خود احساس كند و اين دو به موازات يكديگر در وجودش استقرار يابند، چنين عزى كه در كنارش احساس ذلت است مايه‏ى غرور نمى‏شود و همواره به خاطر دارد كه ممكن است با يك تحول كوچك وضع دگرگون گردد و عز ظاهرى به ذلت باطنى مبدل شود.

اى دل از پست و بلند روزگار انديشه كن در برومندى ز قحط برگ و بار انديشه كن از نسيمى دفتر ايام بر هم مى‏خورد از ورق گردانى ليل و نهار انديشه كن

على (ع) فرموده است: عقل واقع‏نگر كه راههاى هدايت و ضلالت را در مسيرت روشن مى‏كند و حق را به تو ارائه مى‏نمايد ترا كفايت مى‏كند. عقل به عزيز ظاهرى مى‏گويد در ايام عزت، هر قدر مى‏توانى نسبت به مردم متواضع باش و با فروتنى بذر دوستى و محبت در دل آنان بيفشان، عقل مى‏گويد از فرصت محبوبيت استفاده كن، به مردم احسان نما، حوايجشان را برآور، مشكلاتشان را حل كن، و موجبات آسايش فكر و رفاه آنان را فراهم بنما. عقل مدبر و مال‏انديش مى‏گويد اگر خدمتى براى مردم انجام دادى به رخشان مكش، منت بر سرشان مگذار، آبروى آنان را مبر، و با اين كار ناروا عمل خود را باطل منما، و خلاصه، عزيز ظاهرى بايد با دلالت و راهنمايى عقل روشن‏بين قدم بردارد تا در آينده دچار ندامت نشود.

با تشکر از همه دوستان مشارکت کننده در بحث ما (برداشت من)( نویسنده - خواننده و نشر دهنده این کلام نورانی ) اجرتان با صاحب این کتاب با عظمت امام سجاد علیه السلام ...