#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_5
#دعا_پنجم_14
🔴 #سلامت_دل در ياد خداوند 2
آسايش بدنى در پرتو سپاس نعمتها
#تشکر و شكر منعم، ريشه در فطرت و نهاد آدمى دارد. و پايه ديانت نيز بر اين حقيقت روشن و استوار است. كفران و روى گردانى از عبادات و بندگى حق تعالى به ويژه راحتطلبى، ريشه در ناسپاسى نعمت و انكار منعم حقيقى دارد. در واقعيّت نوعى پوشش بر حقيقت فطرى و حرمان از حق خداوند است.
خداوند در قرآن مجيد پس از شمردن نعمتهاى مادى براى مؤمنان به نعمتهاى معنوى اشاره مىفرمايد:
وَ قَالُواْ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌ* الَّذِى أَحَلَّنَا دَارَ الْمُقَامَةِ مِن فَضْلِهِلَا يَمَسُّنَا فِيهَا نَصَبٌ وَ لَايَمَسُّنَا فِيهَا لُغُوبٌ»
و مىگويند: همه ستايشها ويژه خداست كه اندوه را از ما برطرف كرد؛ بىترديد پروردگارمان بسيارآمرزنده و عطا كننده پاداش فراوان در برابر عمل اندك است.* همان كه از فضلش ما را در اين سراى جاودان جاى داد، كه در آن هيچ رنجى و هيچ سستى و افسردگى به ما نمىرسد.
نعمتهاى دنيوى و مواهب مادى آميخته با اضطراب و زوال است و ترس از نابودى مال و فرزند و مقام و شغل هميشه قلب انسان را تسخير مىكند مگر اين كه آسايش و لذت را در آخرت ببيند.
خداوند مىفرمايد: بهشتيان در بهشت مىگويند سپاس سزاوار خداوند است كه اندوه را از ما برطرف ساخت.
خداوند تعبير به حَزَن كرده است كه در اصل به معناى ناهموارى زمين است ولى از آنجا كه اندوه و نگرانى، روح انسان را ناهموار و خشن مىسازد، او را ناراحت مىكند.
اين حالت مخصوص دنياست كه آسايش مؤمن نسبى است. يعنى به اندازه عبادت و فعاليت و تشكر او نعمت به او مىرسد ولى راحتى و آرامش ندارد، زيرا آسايش حقيقى مؤمن در بهشت است پس بهشتيان وقتى از اندوه دنيا يا فشارهاى آخرت راحت مىشوند زبان به حمد و شكر الهى باز مىكنند كه از حالت ترس و وحشت و آزار و فشارهاى بيرونى و درونى رها شدهايم و به آرامگاه ابدى پيوستهايم به هر حال شكر چه به معناى گرامى داشتن زبانى يا قلبى باشد يا به معناى عرفى كه همه نعمتهاى الهى را در جاى خودش مصرف كند، ياد هدايا و لطفهاى پروردگار است كه بايد بدنهاى ما وظيفه حقشناسى را ادا كند.
ابوبصير به امام صادق عليه السلام عرض كرد: آيا شكر را حدّى هست كه چون بنده آن را به جاى آورد، شاكر محسوب شود؟ حضرت فرمود: آرى، عرض كردم: آن حد چيست؟ فرمود: خدا را بر هر نعمتى كه در زمينه خانواده و مال به او مىدهد شكر گويد و چنانچه در نعمتى كه به مال او مىدهد براى خدا حقى باشد آن را بپردازد. «1» به اين خاطر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و امير مؤمنان عليه السلام خشنودى خويش را چنين ابراز داشتهاند:
طُوبى لِمَنْ اسْلَمَ وَ كانَ عَيْشُهُ كَفافاً وَ قَولُهُ سَداداً.
خوشا به حال كسى كه اسلام اختيار كند و زندگيش به قدر كفايت باشد و در گفتارش استوار باشد.
امام على عليه السلام مىفرمايد:
وَ مَنِ اقْتَصَرَ عَلى بُلْغَةِ الْكَفافِ فَقَدِ انْتَظَمَ الرَّاحَةَ، وَ تَبَوَّا خَفْضَ الدَّعَةِ. «1»
آن كه به مقدار كفافش اكتفا كند به آسودگى پيوسته و در خوشى جاى گرفته است.
در جاى ديگر مىفرمايد:
شگفتا از اين انسان با رسيدن به چيزى كه از دستش نمىرفت خوشحال مىشود و براى از دست دادن چيزى كه به آن نمىرسيد، اندوهگين مىشود؛ حال آن كه اگر مىانديشيد مىيافت كه كارش تدبير شده است و روزى او مقدر گشته و به آنچه ميسر اوست بسنده مىكرد و به آنچه برايش دشوار است نمىپرداخت. «2» در حديث معراج آمده است كه خداوند مىفرمايد:
هر كه براى خشنودى من عمل كند، سه خصلت با او همراه كنم: شكرى را به او بشناسانم كه با جهل آميخته نباشد، و ذكرى را كه با فراموشى نياميخته باشد، و محبتى را كه محبّت مخلوقات را بر محبت بر من ترجيح ندهد. «3» امام عارفان و اسوه سالكان راه حقيقت در وصف سالك راه خدا مىفرمايد:
قَدْ احْيى عَقْلَهُ وَ أَماتَ نَفْسَهُ حَتَّى دَقَّ جَليلُهُ وَ لَطُفَ غَليظُهُ وَ بَرَقَ لَهُ لامِعٌ كَثيرُ الْبَرْقِ فَابانَ لَهُ الطَّريقَ وَ سَلَكَ بِهِ السَّبيلَ وَ تَدافَعَتْهُ الأَبوابَ إلى بابِ السَّلامَةِ، وَ دارِالإِقامَةِ وَ ثَبَتَتْ رِجلاهُ بِطُمَأنِينَةِ بَدَنِهِ فى قَرارِ الأَمْنِ وَ الرَّاحَةِ، بِما اسْتَعْمَلَ قَلْبَهُ، وَ أَرْضى رَبَّهُ.
همانا عقل خو د را زنده كرد، و نفسش را ميراند، به طورى كه جسمش باريك، و دلش نرم شد، و نورى در نهايت فروزندگى برايش درخشيد، كه راه را براى او روشن كرد، و به آن نور راه را پيمود، ابواب سلوك او را به در سلامت و خانه اقامت راندند، و قدمهايش همراه آرامش تن در جايگاه امن و راحت استوار شد، چرا كه قلبش را به كار گرفت و پروردگارش را خشنود ساخت.
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج4، ص: 416
👌 دعای #پنجم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_5
#دعا_پنجم_14
🔴 #سلامت_دل در ياد خداوند 3
حركت زبان در بيان عطاياى الهى
يكى از ابزارهاى مأموريتى حضرت موسى عليه السلام؛ درخواست گره گشايى زبان در دعوت فرعون به پذيرش الوهيت است.
خداوند خواسته موسى عليه السلام را چنين بازگو مىفرمايد:
وَاحْلُلْ عُقْدَةً مّن لّسَانِى* يَفْقَهُواْ قَوْلِى
و گِرِهى را [كه مانع روان سخن گفتن من است] از زبانم بگشاى،* [تا] سخنم را بفهمند.
موسى عليه السلام به خاطر دعوت؛ گشادگى سينه، گره گشايى زبان و پشتيبانى هارون را وسيلهاى براى درك دعوت خود و رسيدن به هدفهاى مقدس قرار مىدهد و مىفرمايد:
كَىْ نُسَبّحَكَ كَثِيرًا* وَ نَذْكُرَكَ كَثِيرًا
تا تو را [در ميان مشركان از داشتن شريك] بسيار و فراوان تنزيه كنيم،* وبسيار به يادت باشيم.
يعنى هنگامى كه موسى عليه السلام مىگويد: سخنم را بفهمند مرادش اين است كه: از زبان من به وجود خدا ايمان آورند و به ياد پروردگار باشد و بسيار او را تسبيح و ستايش كنند؛ پس هدف نهايى موسى عليه السلام همان ستايش و بيان عطاياى خداوند است.
مرحوم علامه طباطبايى در اين زمينه مىفرمايد:
«ذكر و تسبيحى كه با وزارت هارون هم ارتباط داشته باشد؛ ذكر و تسبيح علنى و در بين مردم است نه در خلوت و نه در دل؛ زيرا ذكر و تسبيح در خلوت و قلب، هيچ ارتباطى با وزارت هارون ندارد، پس مراد اين است كه آن دو در بين مردم و مجامع عمومى و مجالس آنان، هر وقت كه شركت كنند، ذكر خداى را بگويند، يعنى مردم را به سوى ايمان دعوت نموده و نيز او را تسبيح گويند.
در نتيجه اين امر يعنى رسالت و دعوت در پيروزيش سخت محتاج به تنزيه تو از شرك و ذكر ربوبيت و الوهيت تو دارد، تا در اثر كثرت اين دو ياد تو در دلهاشان رخنه كرده، رفته رفته به خود آيند و ايمان آورند. و اين ذكر و تسبيح بسيار؛ كارى نيست كه از من به تنهايى برآيد، پس هارون را وزيرم كن تا به اتفاق او بسيار تسبيح و ذكر تو گوييم، بلكه به اين وسيله امر دعوت، موفقيتى به دست آورد و سودى بخشد.» در اين جا انطلاق از طلق لسان به معناى جارى و روان بودن زبان و شيوايى و شيرين سخنى است. و منت به معناى نعمت سنگين و بزرگ است.
خلاصه اين كه مراد حضرت سجاد عليه السلام در اين فراز اين است كه زبان و شيرين سخنى ما در وصف حال نعمتهاى بزرگ و زيباى تو جارى باشد. و اين راستترين سخن است كه معصوم به ما آموخته است، از اين رو حضرت على عليه السلام مىفرمايد:
اصْدَقُ المَقالِ ما نَطَقَ بِهِ لِسانُ الحالِ.
راستترين گفته، آن گفتهاى است كه زبان حال بگويد.
و حضرت زين العابدين عليه السلام حق زبان را چنين تشريح مىفرمايد:
حَقُّ اللِّسانِ إِكْرامُهُ عَنِ الْخَنَا وَ تَعْويدُهُ الْخَيْرَ، وَ تَرْكُ الْفُضُولِ الّتى لافائِدَةَ لَها، وَ الْبِرُّ بِالنَّاسِ وَ حُسْنُ الْقَولِ فِيهِمْ.
حق زبان، منزّه داشتن آن از زشتگويى است و عادت دادنش به خوبى و فرو گذاشتن زياده گويىهاى بيهوده و نيكى به مردم و خوب گفتن درباره آنان است.
اين خير و برّ زبانى همان توصيف منتهاى الهى است كه بايد بر منوال درستى و راستى هدايت شود تا از لغزشها مصون بماند و جايگاه واقعىاش را پيدا كند.
اين است كه امير بيان؛ مولاى متقيان از اين بابت از خداوند پوزش مىطلبد:
اللَّهُمَّ اغْفِرْلى ما تَقَرَّبْتُ بِهِ الَيْكَ بِلِسانى ثُمَّ خالَفَهُ قَلْبى اللَّهُمَّ اغْفِرْلى رَمَزَاتِ الْالْحاظِ وَ سَقَطاتِ الْالْفاظِ، وَ شَهَواتِ الْجَنانِ وَ هَفَواتِ اللِّسانِ.
الهى آنچه را كه به زبانم به تو تقرب جستم ولى دلم برخلاف آن بود بر من ببخش. الهى اشارات چشم، و سخنان بيهوده، و مشتهيات دل و لغزشهاى زبانم را بر من ببخش.
👈 ادامه دارد ...
تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج4، ص: 416
👌 دعای #پنجم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
دعای #پنجم صحیفه‌ی سجادیه را مکرر در مکرر بخوانید.
این دعای پنجم صحیفه‌ی سجادیه مال ماست.
#مقام_معظم_رهبری
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
هدایت شده از انس با صحیفه سجادیه
#صحیفه_سجادیه_صفحه_ای
#صفحه_322
دعای #چهل_هشت
🌹 دعای سیدالساجدین (علیه السلام )
"در روز عید #قربان و روز #جمعه"
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#صحیفه_سجادیه_صفحه_ای
#صفحه_323
دعای #چهل_هشت
🌹 دعای سیدالساجدین (علیه السلام )
"در روز عید #قربان و روز #جمعه"
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#صحیفه_سجادیه_بصورت_بند_به_بند
#دعا_چهل_هشت_15
دعای سیدالساجدین(ع) در روز عید قربان و روز جمعه:
🔹إلَهِى إِنْ رَفَعْتَنِى فَمَنْ ذَا الَّذِى يَضَعُنِى، وَ إِنْ وَضَعْتَنِى فَمَنْ ذَا الَّذِى يَرْفَعُنِى، وَ إِنْ أَكْرَمْتَنِى فَمَنْ ذَا الَّذِى يُهِينُنِى، وَ إِنْ أَهَنْتَنِى فَمَنْ ذَا الَّذِى يُكْرِمُنِى، وَ إِنْ عَذَّبْتَنِى فَمَنْ ذَا الَّذِى يَرْحَمُنِى، وَ إِنْ أَهْلَكْتَنِى فَمَنْ ذَا الَّذِى يَعْرِضُ لَكَ فِى عَبْدِكَ، أَوْ يَسْأَلُكَ عَنْ أَمْرِهِ، وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّهُ لَيْسَ فِى حُكْمِكَ ظُلْمٌ، وَ لا فِى نَقِمَتِكَ عَجَلَةٌ، وَ إِنَّمَا يَعْجَلُ مَنْ يَخَافُ الْفَوْتَ، وَ إِنَّمَا يَحْتَاجُ إِلَى الظُّلْمِ الضَّعِيفُ، وَ قَدْ تَعَالَيْتَ - يَا إِلَهِى - عَنْ ذَلِكَ عُلُوّا كَبِيرا🔹
🔸خدايا اگر مرتبه مرا بلند گردانى كه مى تواند (مرا) زير دست كند؟ و اگر مرا زير دست كنى كه مى تواند مرا سربلند گرداند؟ و اگر مرا گرامى دارى كيست مرا خوار كند؟ و اگر مرا خوار كنى كيست كه مرا گرامى دارد، اگر مرا تو عذاب كنى كيست كه بر من ببخشايد و اگر خواهى مرا نابود سازى كه مى تواند تو را از تاءديب بنده خود باز دارد يا علت عمل تو را بپرسد، و من دانسته ام كه در فرمان تو ستم نيست، و در كيفر گناه شتاب نمى فرمايى. كسى شتاب كند كه بترسد قدرت از چنگ او بيرون رود، و كسى ظلم كند كه ناتوان باشد تو از اين صفات نكوهيده بالاترى اى خداى من🔸
#چهل_هشت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح مختصر
#دعا_چهل_هشت_15
(بار خداوندا اگر تو (درجه و مقام) مرا بالا برى چه كسى مىتواند مرا پست گرداند؟) (الهى ان رفعتنى فمن ذا الذى يضعنى).
(اگر تو (مقام) مرا پائين آورى چه كسى مىتواند مرا بالا ببرد؟) (و ان وضعتنى فمن ذا الذى يرفعنى).
(اگر تو مرا اكرام كنى چه كسى مىتواند به من اهانت كند؟) (و ان اكرمتنى فمن الذى يهيننى).
(اگر تو به من اهانت كنى چه كسى مىتواند مرا اكرام نمايد؟) (و ان اهنتنى فمن ذا الذى يكرمنى).
(اگر مرا عذاب نمايى چه كسى مىتواند به من رحمت آورد؟) (و ان عذبتنى فمن ذا الذى يرحمنى).
(و اگر مرا هلاك فرمائى چه كسى مىتواند نسبت به تو در مورد بندهات اعتراض كند يا دربارهى او از تو سئوال و پرسش نمايد؟) (و ان اهلكتنى فمن ذا الذى يعرض لك فى عبدك، او يسالك عن امره).
(اما من به خوبى دانستهام كه در حكم تو هيچ ستمى نيست) (و قد علمت انه ليس فى حكمك ظلم).
(در كيفر و عقوبت تو هيچ عجلهاى به كار نمىرود) (و لا فى نقمتك عجله).
(و اين بدان خاطر است كسى شتاب مىكند كه از فوت شدن فرصت بيم داشته باشد) (و انما يعجل من يخاف الفوت).
(و كسى دست ستم دراز مىكند كه ضعيف و ناتوان باشد) (و انما يحتاج الى الظلم الضعيف).
(در حاليكه- اى خداى من- تو از اين (نقائص) بسيار پيراسته، والاتر و برترى) (و قد تعاليت يا الهى عن ذلك علوا كبيرا).
⏺ (اسناد الظلم الى الحكم و العجله الى النقمه من باب المجاز العقلى)
(اللهم ان رفعتنى فمن ذا الذى يضعنى، و ان وضعتنى فمن ذا الذى يرفعنى و ان اكرمتنى فمن ذا الذى يهيننى، و ان اهنتنى فمن ذا الذى يكرمنى، و ان عذبتنى فمن ذا الذى يرحمنى، و ان اهلكتنى فمن ذا الذى يعرض لك فى عبدك او يسالك عن امره، و قد علمت انه ليس فى حكمك ظلم، و لا فى نقمتك عجله، و انما يعجل من يخاف الفوت، و انما يحتاج الى الظلم الضعيف، و قد تعاليت يا الهى عن ذلك علوا كبيرا).
رفعت الشىء: اعليته عن مقره و اصله فى الاجسام ثم استعير فى المنزله و الرتبه فقيل: رفعه: اذا شرف منزلته و اعلى رتبته و منه: و رفعنا لك ذكرك و يقابله الوضع بمعنى الحط و هو انزال الشى من علو. و اكرمته اكراما: عظمته و اهنته اهانه: اذللته و منه: و من يهن الله فما له من مكرم و العذاب: الايجاع الشديد و هو اسم من عذبه تعذيبا. و الرحمه: رقه تقتضى الاحسان الى المرحوم و اذا وصف بها البارى تعالى فليس يراد بها الا مجرد الاحسان دون الرقه. و عرض له فى الامر عرضا من باب قعد: تعرض له فمنعه باعتراضه ان يبلغ مراده لانه يقال: سرت فعرض لى فى الطريق عارض من جبل و نحوه اى مانع يمنع من المضى و اعتراض له: بمعناه. و المراد بالسئوال فى قوله عليهالسلام: او يسئلك عن امره: السئوال على طريق المناقشه و الاعتراض و منه قوله تعالى: لا يسئل عما يفعل اى ليس لاحد ان يناقشه و يسئله عما يفعل. و من، فى جميع الفقرات للاستفهام الانكارى.
قوله عليهالسلام: و قد علمت انه ليس فى حكمك ظلم و لا فى نقمتك عجله، الواو ابتدائيه و الجمله مستانفه استينافا نحويا و الضمير فى انه للشان. و النقمه ككلمه: الانتقام و اسناد الظلم الى الحكم و العجله الى النقمه من باب المجاز العقلى لمشابهتهما الفاعل فى الملابسه. و انما، لقصر الصفه على الموصوف اى لا يعجل الا من يخاف الفوت و لا يحتاج الى الظلم الا الضعيف.
اما الاول فظاهر، و اما الثانى فلان الظلم قبيح عقلا و شرعا فلا يرتكبه الاضعيف العقل جاهل بقبحه، و الله سبحانه لا يخاف فوتا لانه بالمرصاد و لا يحتاج الى الظلم لانه عالم بقبح القبايح مع غناه عنها فيستحيل عليه ان يفعل القبيح و يرتكب الظلم.
✍️ #شرح_سید_علیخان
ادامه دارد ...
#چهل_هشت
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
🙏 اى خداى من، اگر تو مرا بلند گردانى، چه كسى تواند فرود آورد.
و اگر تو مرا خوار و پست گردانى، چه كسى تواند بالايم برد.
و اگر تو مرا بزرگ بدارى، كيست كه تواند مرا ذليل گرداند
و اگر تو مرا كوچك كنى، كيست كه بتواند بزرگم بدارد.
و اگر تو مرا عذاب فرمايى، چه كس بر من رحم آورد
و اگر هلاكم سازى چه كسى تواند در كار تو نسبت به بنده ات اعتراض و يا دربارهى او سوال كند.
و من مىدانم كه در حكم تو هرگز ستمى روا نمىشود
و در انتقام تو هرگز شتابى نيست
و شتاب فقط در كار كسى است كه مىترسد فرصت از دستش برود
و تنها فرد ضعيف است كه نيازمند كار ظالمانه است
و اى معبود من،
تو بسيار بلندمرتبه تر از آنى كه به اين امور آلوده باشى.
#چهل_هشت #دعا_چهل_هشت_15
◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2