💢 یادداشت های روزانه
(آکراسیای سازمانی)
🍃در پروتاگوراس افلاطون می خوانیم: «هیچ کس، که بداند یا باور داشته باشد مسیر عملی دیگری وجود دارد که بهتر از مسیری که در حال پیروی از آن است، هرگز در مسیر فعلی خود ادامه نخواهد داد». برخلاف این نظر ما می بینیم اشخاص از روی اختیار در تقابل یا قضاوت بهتر عمل می کنند. از این پدیده به ضعف اراده و آکراسیا یاد می کنند. البته برخی میان آکراسیا و ضعف اراده تمایزاتی قائل هستند.
🌱در دانشنامه استنفورد در مدخل ضعف اراده آمده است: جوزف f را به جای e انجام داد، حتی اگر او متقاعد شده بود که e از همه لحاظ کار بهتری برای انجام است. در اینجا، در مقابل، ما با یک مورد واقعاً گیجکننده روبرو هستیم، موردی که نمیتوانیم به همان روش آن را درک کنیم. چرا جوزف باید f را انجام دهد در حالی که او e را به عنوان مسیر عمل برتر از همه لحاظ ارزیابی کرد؟ انتخاب جوزف آنقدر غیرقابل توضیح به نظر میرسد که ممکن است حتی در مورد اینکه آیا این مورد به درستی توصیف شده است، سؤال کنیم.
🌿شاید اگر به تجربه های زیسته خود مراجعه کنیم طوماری از این دست عمل آکراتیک در کارمان پیدا کنیم و پاسخی برای آن پیدا نکنیم و توضیحی برای آن نداشته باشیم. به نظر نگارنده یکی از معانی محاسبه نفس، رصد اعمال آکراتیک است و جست و جو برای تشخیص علل رخداد آنها و در پایان درمان آنها، و مراقبه برای بی اثر کردن حضور دوبارة این دست اعمال.
🌴نگارنده اما عمل آکراتیک را صرفاً شخصی نمی داند. در یک وبینار برای دانشگاه الزهرا (س) به تفصیل از آکراسیای آموزشی بحث کردم و نشان دادم چگونه می توان ردپای عمل آکراتیک را در آموزش دانشگاهی رصد کرد. در این جا می خواهم به صورت کوتاه از آکراسیای سازمانی گفت و گو کنم و از آکراسیای نهادهای بین المللی و نهادهای ملی و سازمان های دولتی و خصوصی به اشاره سخن بگویم.
🪴غزه یکی از مظلومان بزرگ آکراسیای سازمانی در سطح بین المللی است. نزد هر انسان سلیمی و به ظاهر در ذهن جهانی و نهادهای بین المللی، صلح بر جنگ ترجیح دارد اما در کمال ناباوری، در عملی آکراتیک، باور ترجیح صلح بر جنگ کنار گذاشته می شود و در زمان طولانی بطور روزانه و ساعتی دنیا و نهادهای بین المللی، به نظاره نسل کشی و آوارگی یک ملت می نشیند اما سکوت و بی تفاوتی و در زمانی، حمایت از جنگ، فجایع دلخراشی را خلق می کند.
☘️در سازمانها نیز عمل آکراتیک قابل تصور است؛ جایی که می دانیم یک مصوبه یا یک دیدگاه یا یک تصمیم و انتخاب، درست نیست اما همچنان بر تحقق آن پافشاری می کنیم؛ در جایی که می دانیم مسیر «الف» بر مسیر «ب» ترجیح دارد اما در عملی آکراتیک، «ب» را بر «الف» ترجیح می دهیم و اساساً بازخوردها و پیامدهای مخرب این عمل آکراتیک هم برای ما مهم نیست.
عبدالله صلواتی
(استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) ۱۴۰۳/۱۱/۱
#یادداشت
#آکراسیا
#آکراسیایـسازمانی
#عبدالله_صلواتی
https://eitaa.com/salavati_hekmatha
💢 یادداشت های روزانه
(آکراسیای سازمانی- درمان)
🍃«می دانم» گاهی به مرحله یقین نرسیده و به همین دلیل مبنای عمل واقع نمی شود. «می دانم های سازمان» گاهی مقرون به تردید است به همین دلیل بر پایه آن عمل نمی شود و شک و شبهه راه را برای عمل مقابل یا مخالف این باور فراهم می کند.
☘زمانی هم غفلت و عدم التفات به «می دانم های سازمان» اجازه ظهور عینی و عملی نمی دهد و راه را برای تحقق «می دانم های دیگر سازمان» که مخالف دسته اول است فراهم می کند.
🌿«می دانم های اثربخش سازمان» وقتی عمل نشود با جهل تفاوتی ندارد یا تو گویی این دست می دانم ها با عمل نیرو می گیرد و با عمل هویت می یابد و اگر بدان عمل نشود به جهل تبدیل میشود یا مرز مشخصی با جهل ندارد. چنان که امام علی (ع) فرمودند: لا تجْعَلُوا عِلْمَکمْ جَهْلًا، وَ یقِینَکمْ شَکاً؛ إِذَا عَلِمْتُمْ فَاعْمَلُوا، وَ إِذَا تَیقَّنْتُمْ فَأَقْدِمُوا» (حکمت/274).
🌱در مواضعی، طوفان منافع دم دستی، زلزله بی عزمی، سیل همرنگی با جماعت، بیماری مهلک ترس، هیولای پیروی از قدرت های ویرانگر (در عرصه بین الملل)، و پرتگاه غفلت، توان مدیریت درست و اثربخش باورها را از ما سلب می کند.
🌳بنابراین، داشتن باور درست لزوما ما را به عمل رهنمون نمی کند و در بخش داوری اخلاقی یا التزام اخلاقی کافی نیست، در درمان این آکراسیا یا ضعف اراده بلحاظ فردی باید به تزکیه همت داشت و برحسب سازمانی، باید در تحقق سازمان با فضیلت کوشید.
☘سازمان با فضیلت در محورهای نیروهای انسانی، قوانین، رویه ها، ساختارها، سیاست گذاری ها، برنامه ریزی ها، و مدیریت ها، خصیصه های «شایسته سالاری»، «پیش بینی پذیری» و «هم سرنوشتی» و «نقدپذیری و گفت و گو» را در دستور کار دارد.
🌾به عنوان مثال، ویژگی شایسته سالاری (در عرصه بین المللی و ملی و سازمانی)، اجازه ورود ترس و بی عزمی را در سازمان کم می کند و همین مهم سبب کاهش عمل آکراتیک می شود.
🌴هم سرنوشتی به روسای جمهور کشورهای مختلف می گوید کشورها هم سرنوشت هستند و عمل آکراتیک یک کشور می تواند جهان را به هم بریزد.
🪴هم سرنوشتی به مجموعه سازمانی می گوید موفقیت یک عضو مجموعه موفقیت کل سازمان است و عدم موفقیت یک عضو، عدم موفقیت سازمان است و همه در این توفیق و عدم توفیق هم سرنوشت هستند و همین اصل، باور را برای عمل بارور می کند و از قدرت عمل آکراتیک می کاهد. همینطور دیگر خصیصه ها سبب حذف یا کمرنگ شدن عمل آکراتیک می شوند.
عبدالله صلواتی
(استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران) ۱۴۰۳/۱۱/۴
#یادداشت
#آکراسیا
#آکراسیایـسازمانی
#درمانـآکراسیا
#عبدالله_صلواتی
https://eitaa.com/salavati_hekmatha