✳ رئیس مرکز نخبگان و استعدادهای برتر #حوزه_علمیه خراسان در گفتگوی اختصاصی با شبکه اجتهاد2 🔹 او که سالها سردبیری فصلنامه پژوهش‌های اجتماعی اسلامی و هم چنین نگارش بیش از ۳۰۰ مقاله علمی را در کارنامه دارد، معتقد است حوزه در مورد فقه حکومتی، بسیار کم‌کاری کرده است و همه باید نسبت به این کم‌کاری پاسخگو باشند. به باور این پژوهشگر قدیمی حوزه علمیه خراسان و مؤلف چندین کتاب در عرصه فقه حکومتی، تولیدات علمی حوزه در عرصه فقه حکومتی، هیچ گاه به حدی نرسیده است که قوانین حکومتی و ساختار نهادهای نظام را تغییر دهد. مشروح گفتگو با معاون فرهنگی سابق حوزه علمیه خراسان که یکی از پیشگامان تولید محتوا در عرصه فقه حکومتی در کشور به شمار می‌رود، از نگاه شما می‌گذرد: 📝 اجتهاد: تولیدات علمی حوزه‌های علمیه در عرصه فقه حکومتی در چهل سال اخیر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ ⏪ نوایی: بحث‌های فقه نظام و فقه حکومت و فقه سیستم و فقه‌های مضاف، خیلی دیر شروع‌شده است. نهایتاً ده سال است که این کار شروع‌شده است. در این مدت هم درست جلو نیامده است. سعی کسانی که این فقه را شروع کردند مشکور است لکن نقد من بر حوزه‌های علمیه این است که اولاً دیر شروع کردند و ثانیاً به کشف نظامات گوناگون نائل نشدند و ثالثاً در حیطه عملی کاستی فراوانی داریم. اگر ما فقه نظامات و فقه اقتصادی را ایجاد کرده بودیم، بانک‌های ما این‌گونه نبودند. اقتصاد ربوی نباید وجود داشته باشد. معلوم می‌شود که ما در حوزه نظریه‌پردازی و تأسیس نظامات، دیر و کند جلو آمدیم. از وقتی‌که شروع‌شده، خوب جلوآمده است و لکن کم است و دیر آهنگ است و بازده آن سریع نیست. بازده با یک کندی مواجه شده است؛ لذا اشکالی که بر این چهل سال می‌توانیم وارد کنیم این است که تولیدات علمی حوزه در عرصه‌های فقه نظام که در سال‌های اخیر شروع‌شده است اولاً دیر شروع‌شده و ثانیاً فراگیر نیست و ثالثاً به تدوین نظام کلی منتهی نشده است و در مقام فعلیت، خروجی اندکی دارد و حال‌آنکه فقه نظامات باید تغییرات فراوانی در سیاست و اقتصاد و تربیت و عائله و خانواده و تمدن و … ایجاد می‌کرد. لذا مقام معظم رهبری تأکیددارند که حوزه‌ها با بجنبند و الا یا منزوی می‌شوند و یا از بین می‌روند. 🔹 البته بنده سال ۷۱ فقه حکومتی را شروع کردم و در این مورد پنج مقاله نوشتم. همین مسیر را تا الآن ادامه داده‌ام که تاکنون هفتاد تا هشتاد مقاله علمی و چندین جلد کتاب شده است. خلاصه این شروع، شروع مبارک اما دیرهنگام و کند و غیرعملیاتی است و منجر به تغییر ساختارها نشده است. 📝 اجتهاد: آیا نمونه‌های عینی از به‌کارگیری فقه حکومتی در تدوین قوانین و عملکرد اجرایی مسئولان وجود دارد؟ ⏪ نوایی: قانون اساسی ما یک میثاق ملی و اسلامی است که با توجه به نگرش فقه حکومتی ایجادشده است؛ اما کسانی که در تدوین قانون اساسی مشارکت داشتند، به مبانی پشتیبان آن نپرداختند و صرفا اصول آن را به نگارش درآوردند. لذا همین قانون اساسی که میثاق ملی و اسلامی است و نتیجه گروهی کار خبرگان قانون اساسی است و خیلی متعالی است، باید سندهای پشتیبان آن و مبانی پشتیبان آن توسط حوزه‌های علمیه تدوین شود. مثلاً در بحث ولایت‌فقیه، حوزه‌ها باید حداقل صدها مسئله را به صورت استدلالی و برهانی در این باب توضیح دهند. نظام امامت و امت را در فقه اسلامی توضیح بدهند. اصل چهار و پنج و یک‌صد و نه و ده و یازده قانون اساسی را باید توضیح بدهند. باید مسائل پشتیبان این قوانین به لحاظ علمی، توسط حوزه‌های علمیه تدوین می‌شد که تبیین نشده است. 🔹 شهید بهشتی و خود امام هم بر این مسئله به‌طور کامل نظارت داشتند. امام به‌قدری بر تدوین قانون اساسی نظارت داشت که گویا در مجلس خبرگان، حاضر بود. ما باید اسناد پشتیبان قانون اساسی را تابه‌حال تدوین می‌کردیم و قانون اساسی را درست تفسیر می‌کردیم و راهکار ارائه می‌دادیم. یک قانون اساسی داریم که راهبردهای آن درست به لحاظ مبانی فقهی و سیاسی، توسط حوزه‌های علمیه روشنگری نشده است. الآن از آقایان بپرسید کجای قانون اساسی را بنیاد سازی کرده‌اید؟ یکی از کارهایی که باید انجام می‌شد، بنیاد سازی خود قانون اساسی به لحاظ اسناد فقهی پشتیبان است. نگارش اسناد فقهی پشتیبان، کار حوزه‌های علمیه است ولی متأسفانه کاری در این جهت انجام‌نشده است. 🌿🌿🌿 @salmanraoofi ادامه در👇👇👇

✳ رئیس مرکز نخبگان و استعدادهای برتر #حوزه_علمیه خراسان در گفتگوی اختصاصی با شبکه اجتهاد3 📝 اجتهاد: آیا می‌توان بحث ولایت‌فقیه را به‌عنوان یکی از مسائل فقه حکومتی مطرح‌شده و به کار گرفته‌شده بدانیم؟ ⏪ نوایی: مسئله ولایت‌فقیه در حوزه‌های علمیه باید تقویت شده و به صورت استدلالی و برهانی درآید. مثلاً اینکه آیا ولایت‌فقیه، انتصابی است یا انتخابی؟ انتصابی بودن ولایت چگونه است؟ دلیل آن چیست؟ اصلاً ولایت فقهی چه نظام تشکیلاتی دارد؟ الآن نظام ولایت‌فقیه ما یک ساختار تشکیلاتی منظمی ندارد. این مسائل در کجا باید تنظیم شود؟ معلوم است که باید در حوزه منقح شود. 📝 اجتهاد: عملکرد مراکز متولی فقه حکومتی در سال‌های پس از انقلاب را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ ⏪ نوایی: من عملکرد مراکز متولی فقه نظام را مبارک می‌دانم و سعی‌شان مشکور است و کار خوب هم انجام داده‌اند ولی کامل و کافی نیست و در عرصه عمل وارد نشده است، بلکه صرفاً ذر حوزه نظر و به صورت تئوریک است. بلکه حتی در حوزه تئوریک هم هنوز فربه نیست. حال‌آنکه فقه اسلامی ظرفیت و جوهره متعالی دارد و بالذات پاسخگو هست اما در مقام عمل به چیز چشمگیری منتهی و منجر نشده است که خروجی آن در مجلس و وزارت اقتصاد و وزارت بازرگانی و سایر وزارتخانه‌ها مطرح شود. در این رابطه، همه حوزه‌های علمیه باید جواب بدهند. 🌿🌿🌿 @salmanraoofi

#دیدگاه_و_نظر 📌 چند سالی است در قم شخصی با نام محمدتقی اکبرنژاد ظهور کرده و ادعا دارد بخش اعظمی از اصول فقه موجود زائد است. کتابی نیز بدین مضمون و با عنوان زوائد علم اصول منتشر نموده و در همین راستا جلسات عمومی متعددی نیز ترتیب داده و به تبیین نظریات خود پرداخته است. هر از چندگاهی نیز فریاد «هل من مبارز» سر می‌دهد و مدافعان علم اصول را به بحث و گفتوگوی علمی دعوت می‌کند؛ ولی دریغ از یک پاسخ مثبت. اما چرا؟ این سکوت برای چیست؟ 🔹 چندی پیش که باز ایشان به مناسبتی آیت‌الله علیدوست را به مناظره دعوت نمود، برخی از شاگردان آقای علیدوست اما این مسأله را برنتافته و واکنشهایی غریب از خود نشان دادند. 🔹 ایشان هم‌سانی نسبی بین دو طرف مناظره را شرط لازم آن دانستند و با بیان بزرگی استاد خود، طرف مقابل را دانش‌پژوهی انگاشتند که شأن او، صرفاً پرسش است نه دعوت به مناظره. بر همین اساس، به آقای اکبرنژاد توصیه کردند تا برای حل مشکلات علمی خود مدتی در درس آقای علیدوست شرکت کند یا اینکه با شاگردان ایشان به دور از هیجانات رسانه‌ای، به گفتگوی علمی بنشیند. در پایان نیز گفتند اگر به دنبال هدف دیگری هستید، آن هدف دیگر را آشکارتر مطرح کنید. 🍁🍁🍁 ✳ این شیوه برخورد اما نه از امامان معصوم (ع) نقل شده است و نه از اصحاب ایشان. چه بسیار بودند علمای اهل سنت یا بزرگان مسیحیت و دین یهود و حتی ملحدانی که با اغراض مختلف به بحث و مناظره با اهل بیت و شاگردان مکتب ایشان می‌نشستند و مغلوب و مقهور منطق استوار و بیان شیوای ایشان می‌شدند. گاهی در میان آن‌ها کسانی بودند که بی قصد و غرض به دنبال کشف حقیقت بودند،گاهی نیز برخی با اغراض شیطانی و برای مغلوب ساختن جبهه حق وارد مناظره می‌شدند. حتی گاهی دستگاه طاغوت برای تخریب شخصیت ائمه، جلسات بحث و مناظره ترتیب می‌داد. اما هدف آن‌ها هر چه بود، بزرگان دین هیچگاه میدان مبارزه را به بهانه‌های واهی خالی نگذاشتند. 🔹 تاکنون نشنیده‌ایم که مدافعان راستین راه حق، همسانی با طرف مقابل را شرط مناظره کرده باشند و از ورود به این عرصه اجتناب نموده و آنرا دون شأن خود بدانند. که اگر قرار به چنین شروطی باشد، ائمه ما که قطب عالم امکانند، نسبت به دیگران، اولی به این شروط هستند، درحالی که این‌چنین نکردند. آری، گاهی امام صادق علیه السلام از اینکه شخصا به بحث بنشینند اجتناب ‌نموده و مخالفان را به اصحاب خود ارجاع می‌دادند، اما نه به بهانه شأن و منزلت والای خود بلکه برای محک زدن توان شاگردان. 🔹 باری، انتظار از آقای علیدوست و امثال ایشان که مدافعین اصول فقه موجود یا روش علمی شیخ انصاری هستند، این است که پا به عرصه بحث و مناظره بگذارند و به خاطر خدا از شأن و جایگاه خود بگذرند و خدمتی عظیم به طالبان حق و حقیقت بنمایند؛ یا اگر به هر دلیلی از این کار معذورند(گرچه هیچ عذری پذیرفته نیست) لااقل شاگردان مطرح و بارز خود را به این عرصه وارد کنند. چرا که نظریات و انتقادات آقای اکبرنژاد نسبت به اصول، واقعا بدنه طلاب را دچار حیرت و بی اعتمادی به این علم نموده و آن‌ها را در مطالعه کتب درسی بیش از پیش دلسرد نموده است. 🔹 بزرگان حوزه اگر خود را شاگردان مکتب امام صادق علیه السلام می‌دانند، در این شرایط قطعا موظف به اقدام عملی هستند؛ اما نه اقدامی از جنس حذف یا تکفیر که نشانه ضعف و عجز است، بلکه اقدام متناسب علمی در فضایی آرام و در مقابل چشم طلاب؛ تا همه با چشم خود ببینند و با گوش خود بشنوند و عیار هر ادعایی بر همگان روشن شود و موجبات رفع تحیر ایشان فراهم گردد. نویسنده: #علی_شیاسی، پژوهشگر #حوزه_علمیه قم @salmanraoofi

🔆احیای سنت #اجازه_اجتهاد در حوزه علمیه #مقام_معظم_رهبری #حوزه_علمیه #تحول_در_حوزه 💠بنده جزو کسانی هستم که از اوائل بر روی #مدرک مستقل حوزه‌ای تکیه کردم، الان هم اصرار دارم. #مدرک؛ خود حوزه با اعتبار خودش نه به اعتبار وزارت علوم؛ چون اعتبار حوزه عمیق‌تر، ثابت‌تر و مهمتر از اعتبار هر وزارتی است. با اعتبار خودش، حوزه #مدرک بدهد. حالا اسم #مدرک را هر چه میخواهند بگذارند. 💠بعضی از دوستان اعتراض کردند که چرا می گریزید از اسم دکترا و کارشناسی ارشد و اسمش را گذاشته‌اید سطح سه و سطح چهار؛ اینها را من بحثی ندارم. اینها را بنشینند بحث کنند، هر جور تصمیم گرفتند، همان درست است؛ لیکن اصلِ #مدرک را بنده قبول دارم، اما #مدرک زدگی آفت مدرک است. طلبه برای #مدرک درس بخواند، این عیب بزرگی است. 📚 بیانات 86.09.08 💠من این‌جا می‌خواهم مطلبی دیگر را هم پیشنهاد کنم: سنت #اجازه_اجتهاد را که سالهاست در حوزه‌های ما منسوخ شده است، آقایان دوباره زنده کنند. #اجازه‌ی_اجتهاد در گذشته، چیز خوبی بود. طلاب بعد از آن‌که مقداری درس می‌خواندند، برای این‌که به مراکز و شهرها بروند و مشغول خدمت علمی شوند، احتیاج به گواهینامه‌ای داشتند که معلوم شود این آقا اهل علم و فضل است. لذا پیش علمای بزرگ می‌رفتند و یک مسأله‌ی فقهی را مطرح و بحث می‌کردند. وقتی آن عالم تشخیص می‌داد که ایشان مجتهد است، #اجازه_اجتهاد می‌نوشتند و به او می‌دادند. 💠بین علمای دوره‌ی قبل که ما دیده بودیم، اجازه‌های اجتهاد زیادی بود. بزرگان و پیرمردان و پدران ما، از علمای قبل از خودشان #اجازه‌ی_اجتهاد داشتند. ولی الان، سالهاست که این کار منسوخ است. چرا منسوخ شد؟ شاید عللی هم داشت؛ که یکی از مهمترین آنها این بود که بعضی از بزرگان مراجع، عادت نداشتند #اجازه_اجتهاد بدهند. جهاتی را رعایت می‌کردند. در نتیجه، این #اجازه_اجتهاد، تدریجاً منسوخ شد. اکنون دست افراد فقط اجازه‌ی امور حسبیه است و این، کافی نیست. 💠چقدر خوب است که #اجازه_اجتهاد در حوزه‌ها زنده شود. منتها، من به این ترتیب #پیشنهاد می‌کنم و می‌گویم: یک طلبه‌ی فاضل، بعد از آن‌که مقداری درس خواند و در خود احساس قوت اجتهاد کرد و نیروی اجتهاد و قدرت اجتهاد را در خودش حدس زد، پیش استاد برود. استاد موضوعی را، مسأله‌ی مهمی را انتخاب کند - سعی کنند مسأله را از مسائل جدید؛ مسائلی که رویش بحث نشده است انتخاب کنند - و به طلبه بدهد. طلبه برود روی آن کار کند و حاصل آن جزوه‌ای بشود مثل جزوه‌های پایان‌نامه‌ای که در دانشگاهها معمول است. 💠ما البته این را به حوزه‌ی قم ... پیشنهاد کردیم؛ که موضوع به طلاب بدهند و از آنها بخواهند که پایان‌نامه بنویسند. حالا عرض می‌کنیم که این را برای اجتهاد بنویسند. یعنی به طلبه موضوعی را بدهند و او آن موضوع را تنقیح کند، کار کند، بحث کند. گاهی دو، سه نفری راجع به قضیه‌ای بحث کنند و استاد راهنمایی هم باشد. آن وقت خواهید دید در ظرف چند سال، هزاران تز فقهی جالب و مسائل بحث نشده به دست خواهد آمد و این، راه را باز خواهد کرد. نمی‌گوییم آن طلبه‌ جوان تازه مجتهدی که مسأله‌ای را بحث کرده، حرف آخر را در این مسأله خواهد زد؛ نه. بگذارید اولین حرف را بزنند و اولین گام را بردارند. بنابراین، اگر این کار را ما در قم راه بیندازیم، به تبع آن در جاهای دیگر انجام خواهد گرفت. در نتیجه، ممکن است #اجازه_اجتهاد را هم نخواهیم که مراجع بزرگ بدهند. همین فضلا و مدرسینی که در حوزه به فضل شناخته شده‌اند و قوت علمی و تحقیقی دارند، یک نفرشان، دو نفرشان به طلبه‌ای #اجازه_اجتهاد بدهند. ببینید چقدر خوب خواهد شد! طلبه می‌خواهد به شهری برود، می‌خواهد در دستگاهی وارد شود، می‌خواهد یک شغل تبلیغی انتخاب کند؛ این ورقه‌ی اجتهاد که در جیبش باشد، نشانه‌ی فضل اوست. این، چقدر راه را باز و طلاب را تشویق خواهد کرد که بروند و این کار را پی بگیرند! 📚 بیانات 71.06.29 💠یک جمله درباره‌ پیشنهاد آقای ... عرض کنیم. مسئله‌ دکتری افتخاری؛ خوب، البته این یک افتخار است که این دانشگاه این اظهار محبت را به ما بکند؛ لیکن من اهل دکتری نیستم؛ همان طلبگی ما کافی است. اگر بتوانیم به میثاق طلبگی متعهد و پایبند بمانیم - که قولاً و فعلاً این میثاق را از دوران نوجوانی و جوانی با خدای متعال بستیم - اگر خداوند کمک کند و ما بتوانیم این میثاق را حفظ کنیم و در همین عالم طلبگی پیش برویم، من این را ترجیح میدهم... من پیشنهاد شما را قبول نمیکنم. 📚 بیانات 88.13.11 @almorsalat @salmanraoofi

♨️اهمیت آشنایی طلاب با مسائل و تحولات عالم و پیشرفت های علمی، در راستای #موضوع_شناسی در استنباط احکام 🔰 آیت الله العظمی امام خامنه ای 🔅🔅🔅🔅🔅🔅 ✨قم و دیگر حوزه‌ها، از تحولات عالم نبایستی برکنار بمانند. کسانی که تدبیر امور حوزه را به دست دارند، باید فکری کنند و ترتیبی دهند که طلاب در جریان مسائل عالم قرار گیرند. چنین نباشد که از پیشرفتهای عالم، از حوادث عالم، از موضوعات علمی، از اکتشافات جدید در زمینه‌های مختلف - چه در زمینه‌های علوم طبیعی و چه بخصوص در زمینه‌های علوم انسانی - اینها برکنار و دور باشند. ✨چرا؟ برای این‌که یک رکن مهم برای فتوا، اطلاع از #موضوع است. اگر فقیه، موضوع را نشناسد، نخواهد توانست کما هو حقه، از دلیل شرعی، حکم الهی را استنباط کند. ✨فرض کنید کسی می‌خواهد مثلاً در باب کر حرف بزند؛ نباید بداند آب چیست!؟ فرض کنید در گوشه‌ای نشسته باشد و لیوان لیوان، یا قطره قطره، در حلق او آب ریخته باشند - البته فرض غیرممکن یا بسیار مستبعدی است؛ اما در عالم تصور - می‌شود چنین انسانی بفهمد که کر، میزان کر، تطهیر کر، یا آب جاری چیست؟ چگونه می‌خواهد اینها را استنباط کند؟ اصلاً می‌تواند استنباط کند؟ می‌تواند  موضوع و حکم را بفهمد؟ ✨اگر فقیه موضوع را نداند، بسیار مشکل است که بتواند حکم را درست بداند. بسیاری از جاها انسان فتاوی‌ای را ملاحظه می‌کند و می‌بیند که این فتاوی، رسا و کامل نیست. وقتی برمی‌گردد، می‌بیند موضوع برای فتوا دهنده، درست روشن نبوده است. در بسیاری از مباحث فقهی، ما به این برخورد می‌کنیم. می‌بینیم که در مسأله‌ای، اغلب فقها به یک امر فتوا داده‌اند. انسان تعجب می‌کند. واقعیات زندگی را که نگاه می‌کند، می‌بیند حکم شرعی در این قضیه، نمی‌تواند این باشد. بعد که تأمل می‌کند، سیر می‌کند؛ می‌بیند موضوع و شقوق موضوع، در زمان صدور آن فتوا، درست روشن نبوده است. یا شقوقی داشته، که آنها در حوزه‌ فقها نبوده است، یا بعداً شقوقی به وجود آمده است که آن زمان که راجع به این موضوع بحث می‌کردند، این شقوق وجود نداشته است. ✨پس، چنانچه طلبه و فاضل جوان، از مسائل عالم مطلع شد و در جریان امور قرار گرفت، این به او در فهم احکام الهی و شرعی و فتوای صحیح و نزدیک به واقع، کمک خواهد کرد. راهش هم این است که طلاب از این معلومات برکنار نمانند. ✨در حوزه‌ی قم، باید روشهایی را برای این قضایا انتخاب کنند. مثلاً با کمک کردن به گسترش معلومات، یا مطرح کردن بعضی از مسائل روز در مجلات اختصاصی حوزه‌ها، یا تخطئه نکردن کسی که مطالعات روز دارد، و از این قبیل روشها. 📚 بیانات ۷۱/۶/۲۹ #کلام_ولی #حوزه_علمیه #موضوع_شناسی #علوم_انسانی_اسلامی #وحدت_حوزه_و_دانشگاه 🌐 المرسلات، از مقدمات تا اجتهاد @almorsalat

📜احیای سنت #اجازه_اجتهاد در حوزه علمیه 🔰مقام معظم رهبری 💠بنده جزو کسانی هستم که از اوائل بر روی #مدرک مستقل حوزه‌ای تکیه کردم، الان هم اصرار دارم. #مدرک؛ خود حوزه با اعتبار خودش نه به اعتبار وزارت علوم؛ چون اعتبار حوزه عمیق‌تر، ثابت‌تر و مهمتر از اعتبار هر وزارتی است. با اعتبار خودش، حوزه #مدرک بدهد. حالا اسم #مدرک را هر چه میخواهند بگذارند. 💠بعضی از دوستان اعتراض کردند که چرا می گریزید از اسم دکترا و کارشناسی ارشد و اسمش را گذاشته‌اید سطح سه و سطح چهار؛ اینها را من بحثی ندارم. اینها را بنشینند بحث کنند، هر جور تصمیم گرفتند، همان درست است؛ لیکن اصلِ #مدرک را بنده قبول دارم، اما #مدرک زدگی آفت مدرک است. طلبه برای #مدرک درس بخواند، این عیب بزرگی است. 📚 بیانات 86.09.08 💠من این‌جا می‌خواهم مطلبی دیگر را هم پیشنهاد کنم: سنت #اجازه_اجتهاد را که سالهاست در حوزه‌های ما منسوخ شده است، آقایان دوباره زنده کنند. #اجازه‌ی_اجتهاد در گذشته، چیز خوبی بود. طلاب بعد از آن‌که مقداری درس می‌خواندند، برای این‌که به مراکز و شهرها بروند و مشغول خدمت علمی شوند، احتیاج به گواهینامه‌ای داشتند که معلوم شود این آقا اهل علم و فضل است. لذا پیش علمای بزرگ می‌رفتند و یک مسأله‌ی فقهی را مطرح و بحث می‌کردند. وقتی آن عالم تشخیص می‌داد که ایشان مجتهد است، #اجازه_اجتهاد می‌نوشتند و به او می‌دادند. 💠بین علمای دوره‌ی قبل که ما دیده بودیم، اجازه‌های اجتهاد زیادی بود. بزرگان و پیرمردان و پدران ما، از علمای قبل از خودشان #اجازه‌ی_اجتهاد داشتند. ولی الان، سالهاست که این کار منسوخ است. چرا منسوخ شد؟ شاید عللی هم داشت؛ که یکی از مهمترین آنها این بود که بعضی از بزرگان مراجع، عادت نداشتند #اجازه_اجتهاد بدهند. جهاتی را رعایت می‌کردند. در نتیجه، این #اجازه_اجتهاد، تدریجاً منسوخ شد. اکنون دست افراد فقط اجازه‌ی امور حسبیه است و این، کافی نیست. 💠چقدر خوب است که #اجازه_اجتهاد در حوزه‌ها زنده شود. منتها، من به این ترتیب #پیشنهاد می‌کنم و می‌گویم: یک طلبه‌ی فاضل، بعد از آن‌که مقداری درس خواند و در خود احساس قوت اجتهاد کرد و نیروی اجتهاد و قدرت اجتهاد را در خودش حدس زد، پیش استاد برود. استاد موضوعی را، مسأله‌ی مهمی را انتخاب کند - سعی کنند مسأله را از مسائل جدید؛ مسائلی که رویش بحث نشده است انتخاب کنند - و به طلبه بدهد. طلبه برود روی آن کار کند و حاصل آن جزوه‌ای بشود مثل جزوه‌های پایان‌نامه‌ای که در دانشگاهها معمول است. 💠ما البته این را به حوزه‌ی قم ... پیشنهاد کردیم؛ که موضوع به طلاب بدهند و از آنها بخواهند که پایان‌نامه بنویسند. حالا عرض می‌کنیم که این را برای اجتهاد بنویسند. یعنی به طلبه موضوعی را بدهند و او آن موضوع را تنقیح کند، کار کند، بحث کند. گاهی دو، سه نفری راجع به قضیه‌ای بحث کنند و استاد راهنمایی هم باشد. آن وقت خواهید دید در ظرف چند سال، هزاران تز فقهی جالب و مسائل بحث نشده به دست خواهد آمد و این، راه را باز خواهد کرد. نمی‌گوییم آن طلبه‌ جوان تازه مجتهدی که مسأله‌ای را بحث کرده، حرف آخر را در این مسأله خواهد زد؛ نه. بگذارید اولین حرف را بزنند و اولین گام را بردارند. بنابراین، اگر این کار را ما در قم راه بیندازیم، به تبع آن در جاهای دیگر انجام خواهد گرفت. در نتیجه، ممکن است #اجازه_اجتهاد را هم نخواهیم که مراجع بزرگ بدهند. همین فضلا و مدرسینی که در حوزه به فضل شناخته شده‌اند و قوت علمی و تحقیقی دارند، یک نفرشان، دو نفرشان به طلبه‌ای #اجازه_اجتهاد بدهند. ببینید چقدر خوب خواهد شد! طلبه می‌خواهد به شهری برود، می‌خواهد در دستگاهی وارد شود، می‌خواهد یک شغل تبلیغی انتخاب کند؛ این ورقه‌ی اجتهاد که در جیبش باشد، نشانه‌ی فضل اوست. این، چقدر راه را باز و طلاب را تشویق خواهد کرد که بروند و این کار را پی بگیرند! 📚 بیانات 71.06.29 💠یک جمله درباره‌ پیشنهاد آقای ... عرض کنیم. مسئله‌ دکتری افتخاری؛ خوب، البته این یک افتخار است که این دانشگاه این اظهار محبت را به ما بکند؛ لیکن من اهل دکتری نیستم؛ همان طلبگی ما کافی است. اگر بتوانیم به میثاق طلبگی متعهد و پایبند بمانیم - که قولاً و فعلاً این میثاق را از دوران نوجوانی و جوانی با خدای متعال بستیم - اگر خداوند کمک کند و ما بتوانیم این میثاق را حفظ کنیم و در همین عالم طلبگی پیش برویم، من این را ترجیح میدهم... من پیشنهاد شما را قبول نمیکنم. 📚 بیانات 88.13.11 #کلام_ولی #حوزه_علمیه #تحول_در_حوزه @fater290

#فلسفه_اسلامى #فلسفه_های_مضاف #رهبر_معظم_انقلاب 👈خود توحید یک مبنای فلسفی و یک اندیشه است؛ 👈اما شما ببینید این توحید یک امتداد اجتماعی و سیاسی دارد. 👈«لااله‌الا ّاللَّه» فقط در تصوّرات و فروض فلسفی و عقلی منحصر و زندانی نمی‌ماند؛ 👈وارد جامعه می شود و تکلیف حاکم را معیّن میکند، تکلیف محکوم را معیّن میکند، تکلیف مردم را معیّن میکند. می توان در مبانی موجود فلسفىِ ما نقاط مهمّی را پیدا کرد که اگر گسترش داده شود و تعمیق گردد، 🔆جریان های بسیار فیّاضی را در خارج از محیط ذهنیّت به‌وجود می آورد و تکلیف جامعه و حکومت و اقتصاد را معیّن میکند. 👈دنبال این ها بگردید، این نقاط را مشخّص و رویشان کار کنید؛ آن‌گاه یک دستگاه فلسفی درست کنید. از #وحدت_وجود ، از «بسیط الحقیقة کلّ الاشیاء»، از مبانی #ملاصدرا، اگر نگوییم از همه‌ی این ها، از بسیاری از اینها - 👈می شود یک دستگاه فلسفىِ اجتماعی، سیاسی و اقتصادی درست کرد؛ فضلاً از آن فلسفه‌های مضاف که آقایان فرمودند: فلسفه‌ی اخلاق، فلسفه‌ی اقتصاد و... و. این، یکی از کارهای اساسی است. 👈این کار را هم هیچ‌کس غیر از شما [طلاب نخبه] نمی تواند بکند؛ شما باید این کار را انجام دهید. 🔆بیانات در دیدار نخبگان #حوزه_علمیه ۱۳۸۲/۱۰/۲۹ @salmanraoofi