📜 #متن
استاد دکتر محمدحسین #رجبی_دوانی
#ویژه ایام فاطمیه سلاماللهعلیها(۱)
🚦بررسی وفات یا شهادت حضرت زهرا سلاماللهعلیها
📍به مناسبت ایام فاطمیه نکاتی را در چند بخش پیرامون واقعه و فاجعه شهادت #حضرت_فاطمه_زهرا سلاماللهعلیها سرور بانوان دو عالم و بزرگ بانوی بهشتی تقدیم حضور مخاطبان عزیز می نمایم.
🔰اولین بحث در ارتباط با شهادت آن حضرت یا مرگ طبیعی ایشان است...
📍منابع اهل تسنن عنوان می کنند که حضرت زهرا سلام الله علیها به مرگ طبیعی از دنیا رفته است، حال آنکه جای سوال است که چگونه یادگار رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم که در زمان حیات پدر در اوج نشاط و شادابی و جوانی بوده است، به یکباره دچار ضعف و بیماری گردد و در عنفوان جوانی از دنیا برود.
📍در نقلهایی از ائمه اطهار علیهمالسلام و در زیارت وجود مقدس حضرت زهرا علیهاالسلام به شهادت آن وجود مقدس اذعان شده است و به صراحت شهادت آن حضرت ذکر شده است. آن وجود مقدس در دفاع از ولایت با ایستادگی و مقاومتی که از خود نشان داد به عنوان بزرگترین الگوی دفاع از ولایت و ولایت مداری برای تمام مردان و زنان شناخته شد و راهنمای همگان در مسیر هدایت دنیا و آخرت گردید.
📍گذشته از روایاتی که در ارتباط با شهادت حضرت زهرا سلاماللهعلیها داریم، اهتمام بزرگان دینی ما به این امر هم خود جای توجه دارد. برخی از مخالفان و متعصبان عامه اینگونه مطرح میکنند که شیعه تا چندی پیش سخن از شهادت حضرت زهرا علیهاالسلام به زبان نمی آورده است و در چند سال اخیر است که این مطلب را عنوان میکنند. حال آنکه از گذشته و پیش از انقلاب اسلامی به عنوان شهادت حضرت زهرا علیها السلام مراسم برگزار میشد و این روز گرامی داشته میشد.
📍اما بعد از انقلاب اسلامی هر دو نقلی که برای شهادت آن حضرت ذکر شده است، یعنی ۷۵ روز و ۹۵ روز بعد از ارتحال نبی اکرم صلی الله علیه و آله وسلم گرامی داشته میشود و در لسان حضرت امام خمینی رضوان الله علیه در همان سال های اول انقلاب واژه شهادت حضرت زهرا سلاماللهعلیها به خوبی و به صراحت بیان شده است و همچنین رهبر معظم انقلاب مدظلهالعالی با همه تاکیدی که بر مساله وحدت در جامعه اسلامی و فرق اسلامی دارند به صراحت به شهادت حضرت زهرا علیهاالسلام تاکید فرمودند و مراسم فاطمیه و شهادت آن بزرگترین بانوی دو عالم را هرساله در حسینیه امام خمینی برگزار می کنند.
🔸بنابراین در شهادت حضرت زهرا علیهاالسلام چه به صورت نقلی و چه به صورت عقلی شک و شبهه ای وجود ندارد.
🔹در ارتباط با عوامل شهادت حضرت زهرا علیهاالسلام، در مباحث بعدی حضور مخاطبان عزیز بحثی ارائه خواهد شد.
@rajabidavani
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
📜 #متن
#پاسخ_به_سوالات
استاد دکتر محمدحسین #رجبی_دوانی
🚦بررسی ماجرای هجوم به خانه وحی
۱. علت هجوم
ویژه ایام #فاطمیه سلام الله علیها (۲)
📍در مورد شهادت حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلاماللهعلیها دو نقل وجود دارد، یکی آنکه آن بانوی عظیم الشأن ۷۵ روز پس از ارتحال پدر بزرگوار به شهادت رسیده است که این نقل مطابقت میکند با ۱۳ جمادی الاولی در سال ۱۱ هجرت. اما در اینکه چگونه آن وجود مقدس به شهادت رسید باید بگوییم که پس از غصب خلافت در پی ارتحال رسولاکرم صلیالله علیهوآله وسلم، طبق نقلهای معتبر تاریخی که گذشته از منابع شیعه در کتاب مهم و بسیار با قدمت الامامة و السیاسة تألیف ابن قتیبه دینوری که پیش از طبری در قرن سوم میزیسته است هم به آن اشاره شده است.
📍در این کتاب آمده است که پس از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و در پی عدم بیعت امیرالمومنین علیه السلام با خلیفه غاصب، عمر بن خطاب به ابوبکر عنوان کرد که تا علی بیعت نکند ما از او نمیتوانیم آسوده باشیم و به سبب جایگاهی که دارد برای خلافت خطرناک خواهد بود. لذا به خلیفه میگوید که علی باید احضار شود و از او بیعت گرفته شود.
📍در راستای چنین پیشنهادی، خلیفه، قنفذ غلام آزاد شده عمربنخطاب را به در خانه علی علیهالسلام میفرستد. قنفذ به خانه حضرت میرود و میگوید خلیفه رسول الله شما را میطلبد، امیرالمومنین فرمود چه زود به رسول خدا دروغ بستهاید! منظور حضرت این است که او هرگز خلیفه رسول الله نیست.
📍پاسخ حضرت به ابوبکر می رسد و او مدتی می گرید و سپس دوباره قنفذ را به سمت حضرت میفرستد و پیام میدهد که جانشین رسول خدا از تو میخواهد که بروی و با او بیعت کنی. حضرت وقتی این پیام را شنید فرمود: سبحان الله! چیزی ادعا کرده است که شایسته آن نیست. یعنی اینکه هم خلیفه رسول خدا خود را بداند و هم اینکه از وصی رسول اکرم و نزدیک ترین فرد به آن وجود مقدس و تنها فرد شایسته جانشینی پیامبر میخواهد که بیعت کند.
📍وقتی ابوبکر این پیام را شنید مجدداً گریست. در این جا عمربنخطاب عنوان می کند که علی (سلاماللهعلیه) به طور مسالمت آمیز تسلیم نمیشود و بیعت نمیکند لذا مجوز برخورد تند و
سخت را از خلیفه می گیرد. در اجرای چنین دستوری عمربنخطاب در حالی که شعلهای در دست داشت به سوی خانه علی علیهالسلام حرکت میکند.
📍در خانه آن حضرت ۱۲ نفر از اصحاب رسول اکرم صلیالله علیه و آله وسلم به عنوان معتقدان و وفاداران به ولایت در دفاع از امیرالمومنین علیهالسلام تحصن کرده بودند. در این هنگام عمربنخطاب با آتش به سوی خانه روانه می شود.
🔸طبق نقل ابن قتیبه عمربنخطاب با گروهی از افراد که طبق نقل ها رجاله بودند، (رجاله در لغت به معنای پیاده است اما در آن بار منفی نهفته است و منظور افراد بی سر و پا و اوباش میباشند) به سوی خانه حضرت زهرا سلاماللهعلیها حرکت کردند در حالی که شعله آتشی در دست عمربن خطاب بود.
@rajabidavani
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
📜 #متن
#پاسخ_به_سوالات
استاد دکتر محمدحسین #رجبی_دوانی
🚦بررسی ماجرای هجوم به خانه وحی
۲. سبقت حضرت فاطمه سلاماللهعلیها برای دفاع از امیرالمومنین علیهالسلام
ویژه ایام #فاطمیه سلام الله علیها (۳)
📍طبق نقل ابن قتیبه عمربن خطاب با گروهی از افراد که طبق نقلها رجاله بودند (رجاله در لغت به معنای پیاده است اما در آن بار منفی نهفته است و منظور افراد بی سرپا و اوباش) به سوی خانه حضرت زهرا سلاماللهعلیها حرکت کردند، در حالی که شعله آتشی در دست عمربن خطاب بود.
📍به او گفتند چه کار میخواهی انجام دهی. گفت میخواهم این خانه را با کسانی که در آن حضور دارند به آتش بکشم. به او گفته شد که در این خانه فاطمه و یادگار رسول خدا حضور دارند. عمر جواب داد اگرچه او باشد (به تعبیر عربی گفت "وَ إن" یعنی اگر چه چنین باشد).
📍طبق نقل، عمر خانه را محاصره کرد و با صدای بلند فریاد زد ای کسانی که در این خانه پناه گرفتهاید باید بیرون بیایید، در غیر این صورت خانه را به آتش میکشم.
📍در خانه همانگونه که ذکر شد علاوه بر امیرمومنان و حضرت زهرا سلاماللهعلیهما، ۱۲ نفر از اصحاب برگزیده پیامبر اکرم نیز حضور داشتند. در اینجا وظیفه همه افراد حاضر، دفاع از صاحب ولایت است که در خطر قرار دارد.
📍لذا اینکه سوال میشود چرا با وجود امیرالمومنین علیهالسلام در خانه، حضرت زهرا سلاماللهعلیها به مقابله با مهاجمان می شتابد، باید پاسخ داد امیرالمومنین هدف و منظور غاصبان است و در خطر ۱۰۰ درصد قرار دارد، هرکس که به ولایت باور و اعتقاد دارد باید در دفاع از ولایت در قبال مهاجمان و معترضان به ولایت بایستد. قطعاً همه آن ۱۲ تن چنین قصدی داشته اند. اما فضل تقدم در این ارتباط به حضرت زهرا سلاماللهعلیها اختصاص می یابد. یعنی آن وجود مقدس، از همگان در دفاع از ولایت سبقت میجوید، در حالی که آن مردان حاضر نیز قصد دفاع از حضرت را داشتند، حضرت زهرا سلاماللهعلیها به مقابله با غاصبان مهاجم میشتابد و چون یادگار عزیز و ارجمند رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم بود تصور نمیرفت که مهاجمان غاصب حرمت یادگار رسول خدا را نگه ندارند.
📍طبق نقل ابن قتیبه، حضرت زهرا سلاماللهعلیها که از صدای عمربنخطاب او را شناخته بود، پشت در آمد و در پاسخ او فرمود ای پسر خطاب! این بود عمل به سفارشهای پدرم رسول اکرم درباره ی اهل بیت او؟! در حالیکه هنوز کفن پدرم خشک نشده است با خاندان او چنین رفتار می کنید؟!
📍عمر هم که متوجه صدای حضرت زهرا سلاماللهعلیها شد در پاسخ گفت ای دختر پیغمبر، میدانم نزد پدرت چقدر محبوب بودی اما اگر در را نگشایی و اینها و علی بیرون نیایند و بیعت نکنند خانه را به آتش میکشم، چون این کار دین پدرت را محکم تر می کند.
📍حضرت زهرا سلاماللهعلیها وقتی چنین گستاخی را شنید با صدای بلند خطاب به رسول اکرم شروع به استغاثه و آه و ناله فرمود که ای پدر! بعد از رحلت تو ما از پسر ابی قحافه (یعنی ابوبکر) و پسر خطاب (یعنی عمر) چه ها که ندیدیم!
🔸این بیان به قدری سوزناک بود که به نقل ابن قتیبه بسیاری از همان افراد و رجاله هایی که با عمر بن خطاب بودند منقلب شدند، به گونهای که دلهای آنها شکافته و جگرهای آنها پاره پاره گردید و در حالی که منقلب شده بودند گفتند که ما را با فاطمه و خانه فاطمه کاری نیست و صحنه را ترک کردند. اما گروهی از این رجاله ها و اوباش با عمر بن خطاب باقی ماندند.
در اینجا ابنقتیبه عنوان میکند که درب باز شد...
@rajabidavani
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
📜 #متن
استاد دکتر محمدحسین #رجبی_دوانی
🚦بررسی ماجرای هجوم به خانه وحی
۳. چگونگی هجوم
ویژه ایام #فاطمیه سلام الله علیها (۴)
📍ابن قتیبه عنوان میکند که درب باز شد و عمربن خطاب و افراد او درون خانه امیرمومنان و حضرت زهرا علیها السلام هجوم آوردند، اما نمیگوید چگونه.
📍در منابع شیعه چنین آمده است که عمربنخطاب تهدید خود را عملی کرد و در را به آتش کشید و همین که از بیرون، در سوختگی پیدا کرد و نیم سوز شد با لگدی محکم آن را گشود، درحالی حضرت زهرا سلاماللهعلیها پشت درب بود و ضربت در به پهلوی مبارک آن حضرت وارد شد و آن حضرت بین در و دیوار مورد آسیب جدی قرار گرفت و چون باردار بود، پهلوی مبارکش شکست و جنینی که در شکم داشت از بین رفت و بیهوش بر زمین افتاد.
📍مهاجمان داخل خانه ریختند و #زبیر_بن_عوام که درون خانه بود وقتی چنین صحنهای را مشاهده کرد سلاح خود را کشید و به سوی مهاجمان حمله ور شد. اما بر زمین افتاد و بر سر او ریختند و او را خلع سلاح کردند و به سراغ امیرمومنان علیه السلام رفتند و بازوان حضرت را بستند و آن حضرت را از خانه کشان کشان به سوی مسجد بیرون بردند.
📍بنابراین طبق نقلی که تقدیم حضور مخاطبان عزیز کانال شد، حضرت زهرا سلاماللهعلیها توسط عمربنخطاب مورد ضربت قرار میگیرد که با گشودن در و حمله ای که صورت گرفت پهلوی مبارکش می شکند و جنین خود را از دست می دهد.
📍عواملی که موجب شهادت حضرت زهرا سلاماللهعلیها شد را اینگونه میتوانیم بر شماریم:
🔸۱. مصیبت بزرگ رحلت جانسوز نبی اکرم صلی الله علیه و آله وسلم که تحمل آن برای کسانی که به ساحت مقدس پیغمبر اکرم معرفت داشتهاند بسیار سنگین و طاقتفرسا بود. مصیبت عظمای ارتحال پیغمبر چنان است که ما در زیارتهای آن حضرت به این مهم اشاره میکنیم. از آن جمله در زیارت روز شنبه که تعلق به ساحت مقدس پیامبر اکرم دارد ما سه بار استرجاع میکنیم و میگوییم: انا لله و انا الیه راجعون و سپس عرضه میداریم: اصبنا بک یا حبیب قلوبنا فما اعظم المصیبة بک حتی انقطع عنا الوحی و حیث فقدناک فانا لله و انا الیه راجعون. به این معنا که ای محبوب قلبهای مومنان در اثر مصیبت رحلت شما، ما به بزرگترین مصیبت گرفتار شدیم. چرا که با رحلت وجود مقدس آن حضرت نعمت وحی بر ما قطع می شود و به این گونه ما دچار فقدان رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم می شویم.
📍یا در دعای افتتاح در ماه مبارک رمضان به خدا شکوه می کنیم از نبود پیغمبر و ارتحال آن حضرت "اللهم انا نشکوا الیک فقد نبینا" خدایا ما به تو شکایت میکنیم از این که پیامبرمان از دست رفته است.
📍حالا مسلم است وقتی بعد از ۱۴۰۰ سال برای ما این فاجعه و مصیبت تازگی دارد. برای حضرت زهرا و امیرمومنان علیهالسلام در آن روزهای اول، مصیبتی بس بزرگ و طاقت فرساست.
🔸۲. عامل دیگری که برای حضرت زهرا علیهاالسلام مصیبت بار بود و باعث ناراحتی و غم و اندوه آن حضرت و در نهایت شهادت وجود مقدسش گردید، خیانتی است که امت بعد از رحلت پیغمبر به راه پیغمبر و اسلام مرتکب میشوند. حضرت زهرا به چشم میدید چگونه دستاوردهای عظیم پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم با غصب خلافت و ضربه زدن به ولایت در آستانه و نابودی و انحطاط قرار گرفته است و این امر به شدت آن حضرت را رنج می داد.
🔸۳. عامل سوم هم همین بحثی بود که تقدیم حضورتان شد، یعنی هجوم به خانه آن حضرت و مضروب کردن وجود مقدسش، شکستن پهلوی مبارکش و سقط جنینی که داشت. تبعات ناشی از یک چنین هجمهای این بود که آن وجود مقدس را در بستر شهادت قرار داد. حضرت چندین روز بستری بودند تا شهید شدند و روحشان به سوی خداوند با دلی پردرد پرواز کرد.
@rajabidavani
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔆بررسی زوایای مختلف علل سکوت امیرالمومنین علیه السلام و جهاد حضرت زهرا در آن پیچ تاریخی از زبان رهبر معظم انقلاب حفظه الله
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
فاطمیه.m4a
26.7M
منبر شب شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها
در جمع طلاب
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
هدایت شده از KHAMENEI.IR
🔰 عامل نجات کشور در بزنگاههای مختلف غیرت دینی ملت ایران است/ غیرت دینی در آنجایی تأثیرگذار است، که همراه با عقلانیت باشد
🔻 رهبر انقلاب، امروز در ارتباط تصویری مردم قم: میبیند انسان تبلیغ میشود و تلاش فرهنگی وسیعی در واقع انجام میگیرد برای این که حوادثی که ناشی از غیرت دینی است، اینها را متهم کنند به بی منطقی، خشونتهای بی منطق. من میخواهم عرض بکنم که نه، این جور نیست قضیه. غیرت دینی در آنجایی که خودش را نشان میدهد و تأثیرگذار است، همراه با عقلانیت هست و غیرت دینی اساساً ناشی از بصیرت است که بصیرت یک شعبهای از عقلانیت است و نشان دهندهی عمق دینداری است و در اغلب موارد این غیرت دینی وقتی شما نگاه میکنید، میبینید که با آن عقلانیت همراه است. شخصیتهایی که بیشترین غیرت دینی را دارند، اینها غالباً دارای عقلانیت بالا هستند. نمونهاش شخص امام بزرگوار. اوج غیرت دینی بود، واقعا هیچ کس را ما ندیدیم و نشناختیم که از لحاظ نسبت به دین و فرهنگ دین و زندگی دینی و سبک زندگی دینی و احکام دینی مثل امام بزرگوار باشد در عین حال در اوج عقلانیت بود. خردمند، عاقل، دانشمند و من خوب است در این مناسبت یاد کنم از فقیه و فیلسوف معاصرمان مرحوم آیتالله مصباح یزدی که ایشان هم همینجور بودند. ایشان هم انصافا شاگرد شایسته امام بود و ایشان هم در غیرت دینی در اوج بود هم در عقلانیت یک فیلسوف به معنای واقعی کلمه بود. قیام ۱۹ دی یک ترکیب درخشانی است از غیرت و عقلانیت.۱۴۰۰/۱۰/۱۹
🏷 #بسته_خبری
💻 @Khamenei_ir
#تاریخ_علم_اصول ۱
#علم_اصول
🔆چشماندازى به سیر تاریخى تبویب در علم اصول
✍️مهدى علیپور
مدخل
محققان اسلامى از دیرباز در شمارش رؤوس ثمانیه به تبویب نیز اشاره میکردهاند.
اگر چه پیشینیان واژه «قسمت» را به کار میبردهاند؛ اما هدفشان چیزى جز تبویب، تنظیم و چینش صحیح و منطقى علم نبود.
شاید بتوان تبویب را این گونه تعریف کرد: تنظیم و طبقهبندى مباحث یک علم و روشن کردن جایگاه آن، با توجه به ملاکهاى ترتب منطقى و تقسیم مباحث به موضوع، مبادى و مسائل.
براى تبویب فواید بسیارى ذکر نمودهاند که از جمله میتوان به چند مورد اشاره کرد:
١ـ راه وصول به علم و تسلط بر آن را هموارتر میکند
٢ـ تحقیق و شناخت مباحث یک علم را در وقت کمترى میتوان انجام داد و البته صرفه جویى در وقت، با توجه به گسترش بسیار وسیع علوم، امرى ضرورى مینماید
٣ـ از تکرار غیر ضرورى مباحث جلوگیرى میکند
۴ـ محقق علم را در دستیازىِ آسان به مباحث مورد نیازش یارى میرساند
۵ـ با تبویبى صحیح و منطقى از یک علم، جایگاه مباحث به درستى روشن میشود؛ زیرا مبادى تصوریه و تصدیقیه عامِ علم جاى خودش را پیدا نموده و به ترتب منطقى چینش میشود و مسائل علم نیز با همین ترتیب منطقى و با توجه به رابطهها و نیازها در جاى مناسب خود قرار داده میشود. طبیعى است که مبادى تصوریه و تصدیقیه خاص هر مسئله پیش از آن مسئله جاى میگیرد و همه این امور، موجب صائبتر شدن نتیجهگیرى نهایى و عدم پیچیدگى و خلط در مباحث میشود.
ملاکهای ارائه تبویب صحیح
نکته مهم دیگرى که در اینجا باید به آن اشاره کرد، ملاکهاى ارائه تبویب صحیح است. شاید بتوان ملاکهاى متعددى را در این رابطه برشمرد اما آنچه که اساسى مینماید دو نکته است:
اول، شناخت رابطه مسائل و مباحث مختلف علم با یکدیگر؛
زیرا به این ترتیب روشن میشود که چه مباحثى مترتب بر مباحث دیگر است و کدام یک، از مبادى دیگرى میباشد که طبیعى است در چینش منطقى باید ترتیب آنها رعایت شود.
دوم، شناخت موضوع[۱]تعریف و حد و رسم علم است و اینکه علم چه هدفی را دنبال میکند؛
چرا که با شناخت صحیح از این امور میتوان مسائل علم را از مبادى تصوریه و تصدیقیه آن علم جدا ساخت و به ترتیب اولویت، بین خودشان نیز ترتب منطقى قائل شد. اما این نوشتار بر آن است تا گزارشى از تحول تاریخى تبویب در علم اصول تا زمان حاضر ارائه کند و نشان دهد که در طول تاریخ علم اصول، چه تبویبهایى استحکام داشته و ملاکهاى تبویب صحیح در آنها رعایت شده است و چه تبویبهاى دیگرى از این قوت بیبهره بوده و بیشتر بر ذوق و سلیقه صاحبان آن استوار بوده[۲]
در اینجا به تبویب محقق گرانقدر آیت الله صدر نیز به تفصیل پرداخته و میزان استحکام، دقت و رعایت ملاکهاى تبویب صحیح را در آن جستوجو میکند.
اصول فقه، دورههاى گوناگونى را پشت سر گذاشته است و محقق یا محصلى که این سیر و نگاه تاریخى را در اختیار داشته باشد، به جامعیت و انسجام حرکت و نظام و تبویب مناسب و بهرههاى تازه و بدیع، دسترسى بیشترى خواهد داشت.
البته بهترین شیوه براى آگاهى به چنین تحولى، نگرش دقیق به تبویبهایى است که در این علم ارائه شده است. با مقایسه مختصرى میان عده، معارج، معالم، قوانین، کفایه، حلقات و… میتوان به وضوح این سیر تاریخى و این تحول اساسى و کلى را دریافت.
بنابراین، نگاه به تاریخ تبویب در اصول ضرورى مینماید. که این نوشتار عهدهدار آن است.
شاید بجا باشد که پیش از پرداختن به موضوع مقاله بر پراهمیت بودن بحث از تاریخ علم اصول براى کشف تحولات آن و عوامل تحول و اینکه آیا تکامل در اصول، همزمان و مطابق با تحولات در فقه بوده است یا خیر؟ و اگر خیر، چگونه میتوان این همگامی و همسانى را ایجاد کرد؟ همچنین باید مشخص کرد، فراز و فرودها و بالندگىها و رکودهاى علم اصول چگونه و به چه شکلى بوده است؟ و آیا عوامل آنها کشف شدهاند؟ و در صورت کشف، آیا فکرى براى آینده این علم جهت مصون ماندن از گزند موانعى که در گذشته بوده، شده است؟ و اگر کشف نشده است، آیا تا کنون تحقیقى جهت شناخت و شکارشان صورت گرفته است یا خیر؟ خلاصه اینکه، ما نیازمند تحقیقى گسترده از دورههاى تحول در اصول و شکل و عوامل آن هستیم. البته براى پاسخ دقیق به پرسشهایى از این دست، نیاز به نوشتار دیگرى است که در گسترده این مقاله نمیگنجد؛[۳]در این نگاشته، تنها شکل تحول را به تفصیل کاوش میکنیم.
🔅پاورقی
[۱] مراد از موضوع در این جا، صرفاً موضوع حقیقى نیست، بلکه جامع انتزاعى نیز کافى است.
[۲] مراد ما از سلیقه و ذوق در این جا بیشتر بىملاک بودن تبویب و پریشانى آن است و الا، اصل تأثیر ذوق و سلیقه، به معناى مثبت آن، در تبویب جاى انکار ندارد.
[۳] برای مطالعه تاریخ علم اصول
ر.ک: محمدباقرصدر، معالم الجدیده ص ۴۶–٨٩؛ ابوالقاسم گرجی، تحول اصول و همو تاریخ فقه و فقها ص٢٩٩–٣٣۵
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
باسمه تعالی
هر حوزه ای تمایل داشته باشد برای تدریس اصول الموجز یا حلقات و فقه هر بابی خصوصا فقه ۵ (متاجر) آمادگی دارم.
دوستانی که تمایل دارند در خدمت باشم می توانند به مسئولین محترم مدرسه پیشنهاد بدهند
سوابق علمی بنده با شرمندگی به شرح زیر است
https://eitaa.com/salmanraoufi/2163
https://eitaa.com/salmanraoufi/2164
والسلام
باسمه تعالی
🔆سوالاتی بسیار مهم که بعضی بزرگواران از بنده جواب خواسته اند
✅البته به نظرم بهتر است این سوالات از رهبر معظم انقلاب پرسیده شود
🔆بنده هم چون مخاطب سوال قرار گرفتم جواب میدهم
بسم الله الرحمن الرحیم
1. مهمترین بارهایی بر زمین افتاده «علمی/فرهنگی/سیاسی/اجرایی و مدیریتی» در «جهان/دنیای اسلام/دنیای تشیع/ایران/حوزه علمیه/دانشگاه/آموزش و پرورش/رسانه» را که یک «طلبه/جمع طلبگی/حوزه/فعالان فرهنگی/ مدیران ارزشی» باید بردارند، چه میدانید؟
2. اگر یک خیّر پیدا شود و به شما بگوید «هر چه پول بخواهید، تأمین میکنم و شما کار را بگویید، تأمین مالی آن با من!» چه کارهایی را به او در سطح «جهانی/دنیای اسلام/ دنیای تشیع/ ایران/حوزه علمیه/دانشگاه/آموزش و پرورش/رسانه» در زمینه «علمی/فرهنگی/سیاسی/اجرایی و مدیریتی» توصیه میکنید؟
3. اگر به سی سال قبل برگردید و بخواهید بر روی یکی دو تا مسأله اساسی «علمی/فرهنگی/سیاسی/اجرایی و مدیریتی» در سطح «جهان/دنیای اسلام/دنیای تشیع/ ایران/حوزه علمیه/دانشگاه/ آموزش و پرورش/رسانه» تمرکز کنید، با توجه به دانش موجودتان، روی چه مسائلی تمرکز خواهید کرد؟
4. مهمترین آسیبهایی که برای کارهای موجودی که در زمینه «علمی/فرهنگی/سیاسی/اجرایی و مدیریت» توسط «سازمانها/طلاب/حوزه/جمهوری اسلامی/دانشگاه/رسانه» انجام میشود، چه میدانید؟
5. مهمترین توصیه های «علمی/فرهنگی/سیاسی/اجرایی و مدیریتی» شما به طلاب چیست؟
6. اگر بخواهید «ده بار بر زمین مانده اساسی» در کل، معرفی کنید، چه خواهید گفت؟
🔆اجتهاد روشمند
🔆 @salmanraoofi
#تاریخ_علم_اصول ۲
#علم_اصول
🔆چشماندازى به سیر تاریخى تبویب در علم اصول
✍️مهدى علیپور
دوره های تحول در علم اصول
براى بررسى شکل و چگونگى تحول در اصول، ابتدا باید بر دورههاى تحول مرور کنیم تا با دقت در تبویبهاى هر دوره، به نتیجهای مطلوب برسیم.
سه مرحله تحول اصول از نظر شهید صدر
مرحله اول زمینه سازی
عصرشهید صدر، تحول اصول را در ضمن سه مرحله شرح میدهد:[۴] عصر تمهید و زمینهسازى، عصر علم و عصر کمال.
وى عصر تمهید را با ابن عقیل عمّانى، ابن جنید اسکافى، شیخ مفید و سید مرتضى آغاز نموده و با ظهور شیخ طوسى به پایان میرساند. در پایان این دوره، اصول رو به ضعف و تقلیدى شدن میرود. در این دوره کتاب کشف التمویه و الإلتباس» از ابن جنید و رساله شیخ مفید که در کتاب کنز الفوائد کراجکى آمده و ذریعه سید مرتضى و نیز عده الاصول، تصنیف شدهاند.
مرحله دوم عصر علم
شهید صدر عصر علم را پس از صد سال، از اوایل قرن ۶ تا قرن ۱۲ میداند که با سید مکارم، ابن زهره و ابن ادریس آغاز شده و به محقق حلى، علامه حلى، شهید اول و دوم، فاضل مقداد، صاحب معالم و شیخ بهایى ختم میشود. این دوره، دوره شکوفایى علم اصول است. محقق حلى، نهج الرسول و معارج را تألیف میکند. علامه نیز تهذیب الوصول، مبادى الاصول، غایه الوصول، نُکت البدلیه، شرح غایه الاصول غزالى و منتهى الاصول إلى علمى الکلام و الاصول را دارد که برخى از این رسالهها اکنون هم موجود است. فخر المحققین فرزند علامه، شرح تهذیب و مبادى را دارد. شهید ثانى، القواعد را نوشت، شیخ محمد حسن، معالم الاصول را به رشته تحریر درآورد و شیخ بهایى نیز زبده الاصول را آفرید.
باز، دوره ضعف اصول و هجوم اخبارىهاست که طى دو قرن ۱۱ و ۱۲ ادامه مییابد.
مرحله سوم شکوفایی
محقق صدر، عصر کمال علم اصول را از اواخر قرن ۱۲ با ظهور وحید بهبهانى تا امروز که اوایل قرن ۱۵ است، معرفى مینماید. در این مرحله، شاگردان مستقیم وحید بهبهانى همچون: سید مهدى بحرالعلوم، شیخ جعفر کاشفالغطاء، میرزاى قمى، سید على طباطبائى و شیخ اسدالله تسترى و سپس کسانى که از این نوابغ بهرهمند شده بودند، مثل: صاحب فصول، شریف العلماى مازندرانى، سید محسن اعرجى، حاجى نراقى و صاحب جواهر و سپس شاگردان اینان که در رأس همه، شیخ انصارى قرار دارد، اینها همه، اصول را بارور کردند و در نهایت کسانى همچون: صاحب کفایه، مرحوم نایینى، مرحوم عراقى، مرحوم اصفهانى، اصول را به بزرگانى همچون: امام و آیت الله خوئى و معاصران سپردند.
دکتر ابولقاسم گرجى، تحول اصول را در ۸ دوره تبیین میکند[۵] که البته این تقسیمبندى جامعتر و دقیقتر است و اختلاط کلام و منطق و فلسفه را با اصول نشان میدهد. اما به دلیل آنکه این نوشته هدف دیگرى دنبال میکند، تنها به کلام شهید صدر در باب ادوار تحول، بسنده میکنیم.
اینک با توجه به تقسیمى که محقق صدر از دورههاى تحول اصول ارائه کرده است، از هر دوره به چند تبویب اشاره کرده و ضمن مقایسه آنها با یکدیگر، چگونگى و شکل تحولشان را نیز به وضوح نشان میدهیم.
از این رو از دوره اول، یعنى دوره تمهید، به تبویب الذریعه سید مرتضى و عدّه شیخ اشاره میکنیم.
از عصر علم، تبویبهاى معارج محقق حلى، مبادى علامه حلى و معالم شیخ حسن را بررسى خواهیم کرد؛ از دوره کمال، قوانین میرزاى قمى و فصول شیخ محمد حسین را متذکر میشویم.
از دوره نهایى هم تبویبهاى رسائل شیخ، کفایه الاصول آخوند خراسانى و تقریرات اعلامى همچون: مرحوم نایینى، مرحوم عراقى، مرحوم اصفهانى، مرحوم امام خمینی و مرحوم خوئى (قدس سرهم) را به همراه تبویبهاى اصول فقه مظفر و حلقات محقق صدر و… بررسى خواهیم کرد.[۶]
در الذریعه إلى اصول الشریعه[۷] تألیف سید مرتضى این مباحث دیده میشود:
الفاظ، علم و ظن، امر، مقدمه واجب، نهى از ضد، اجزاء، نهى، عام و خاص، مجمل و مبیّن، مفاهیم، نسخ، خبر و نقل خبر، افعال و احکام آن، اجماع، قیاس، اجتهاد، حظر و اباحه و استصحاب.
همانطور که ملاحظه میکنید، بیشتر مباحث این کتاب، با اینکه از اولین کتب اصولى ماست، در اصول امروز نیز موجود است که البته این مباحث توسط سید مرتضى به صورت خام و بدون نظام مطرح شده است.
🔅🔅
[۴]محمدباقر صدر، معالم الجدیده، ص ٨٧–٨٩
[۵] ابوالقاسم گرجى، تحول اصول، ص۵١ و رک: ابراهیم جنّاتى، ادوار اجتهاد
در این کتاب، ادوار اجتهاد به ۸ دوره تقسیم میشود که دوره هشتم «عصر کلیت کاربرد اجتهاد با شیوه نوین آن» است و نویسنده، طلایهدار این دوره را امام خمینى برمیشمرد
[۶]افزون بر تبویبهایى که در متن آوردیم، تبویبهاى دیگرى نیز از برخی معاصران نظیر: دکتر هادى فضلى، آیت الله مکارم شیرازى و آیت الله سیستانى ارائه شده که نشاندهنده ادامه حرکت و پویایى در تنظیم علم اصول است
[۷]این کتاب با تحقیق دکتر گرجى، توسط انتشارات دانشگاه تهران در ۲ جلد چاپ شده
🔆اجتهاد روشمند
@salmanraoofi
هدایت شده از میرهاشم حسینی
💠 ۲۳دی ماه چهاردهمین سالگرد شمسی رحلت ملکوتی عالم ربانی و معلم اخلاق، مرحوم آیت الله مجتهدی رضوان الله تعالی علیه، موسس عظیم الشان حوزه علمیه مقدسه مان می باشد.
👈 از همه عزیزان، اساتید ، طلاب و ارادتمندان درخواست می شود جهت شادی روح ایشان و علو درجات استاد راحل عظیم الشان مان فاتحه و صلواتی هدیه بفرمایند.
----------
📬 تنها کانال رسمی استاد میرهاشم حسینی
▫️اينستاگرام
https://www.instagram.com/Mirhashem_ir
▫️ايتا
https://eitaa.com/Mirhashem_ir