❓پرسش 121:
ادلهٔ عدم حجیت #مثبتات_اصول_عملیه را بیان کنید؟
✍🏽پاسخ:
اصل مثبت بحثی است که معمولا به عنوان #تنبی_هشتم_استصحاب بیان میشود و در ضمن پرسش 5 همین کانال نیز مباحثی پیرامون آن ارائه شد.
برای عدم حجیّت اصل مثبت، ادلۀ مختلفی بیان شده است که به اهم این ادله اشاره می شود:
1️⃣ #شیخ_انصاری «رحمة الله علیه» : بین #امور_اعتباری و #امور_تکوینی فرق است. امور اعتباری قابل جعل می باشد مثلا شارع می تواند دستور دهد که حیات زید را #استصحاب کن و #اثر_شرعی آن مانند حرمت ازدواج همسرش یا عدم جواز تقسیم اموال بین ورثه، توسط شارع جعل شود. اما رشد لحیه، امری است تکوینی و با جعل شارع قابل تحقق نیست. اگر شرایط آن موجود باشد لحیه نمو می کند و الا نه. بنا بر این وقتی نمو لحیه که امری است تکوینی قابل جعل نباشد، اثر مترتب بر آن هم قابل جعل نیست.
2️⃣ #محقق_خراسانی«رحمة الله علیه» : اصل مثبت حجّت نیست زیرا اینجا جای تمسک به #اطلاق نیست زیرا یکی از #مقدمات_حکمت این است که #قدرمتیقن_در_مقام_تخاطب وجود نداشته باشد. مثلا مولی به غلامش دستور می دهد که برایش آب بیاورد، قدر متیقن در مقام تخاطب این است که او آب را برای نوشیدن می خواهد نه برای ریختن. محقق خراسانی بر این اساس می فرماید: امام«علیه السلام» به #زراره می فرماید: لا تنقض الیقین بالشک و قدر متیقن در نزد زراره اثر خود متیقن است نه اثر لازم متیقن. بنا بر این باید مثلا اثر حیات را بار کرد نه اثر لازم حیات که نمو لحیه است که در نتیجه صدقه دهد.
3️⃣ #آیت_الله_حائری«رحمة الله علیه» : ایشان در کتاب شریف #درر به #انصراف تمسک می کند یعنی وقتی مولی می فرماید: لا تنقض الیقین بالشک این منصرف به #اثر_بلاواسطه است نه #اثر_باواسطه.
4️⃣ #آیت_الله_سبحانی«حفظه الله» : اصل مثبت حجّت نیست و بین جایی که #مستصحب #حکم_شرعی است و جایی که #امر_خارجی است تفاوت وجود دارد. #استصحاب_در_احکام بسیار صاف و راحت می باشد مثلا سابقا نماز جمعه واجب بود و الآن هم واجب است اما #استصحاب_در_موضوعات سخت تر است. مثلا زید که سابقا گم شده است زنده بود و می گوییم الآن هم زنده است. در اینجا استصحاب فقط صغری درست می کند و باید کبرایی به آن ضمیمه شود و آن اینکه: کل من کان حیا زوجته لا تتزوج و امواله لا تقسّم. اگر این کبری در موضوعات نباشد، استصحاب لغو و باطل می باشد. با این بیان می گوییم که در مورد حیات زید کبری وجود دارد که همان حرمت تقسیم اموال است و ولی در مورد ذات لحیه بودن زید چنین کبرایی در کتاب و سنت نیست و در آن نیامده است که کلما کان زید ذات لحیة واجب است که صدقه ای در راه خداوند داده شود.
5️⃣ #صاحب_فصول«رحمة الله علیه» : اگر استصحاب #لازم_غیرشرعی را اثبات کند، با اصل دیگری #تعارض میکند و آن اصالت عدم لازم است و بعد از #تعارض هر دو تساقط میکنند، در نتیجه وجهی برای حجیت اصل مثبت نیست مثلاً فردی تیری به دیگری میاندازد و مانعی از برخورد نبود و بعد نشست، حال استصحاب عدم مانع میکند و با آن اثبات میکند قتل محقق شده است، حال این استصحاب عدم مانع با اصل عدم قتل تعارض میکنند و تساقط، پس اصل مثبت حجت نیست.
6️⃣ #صاحب_فصول«رحمة الله علیه» : محتوای اخبار؛ محتوای روایات این است که فقط آثار شرعیه بدون واسطه در استصحاب بار میشود و آثار غیر شرعیه یا آثار شرعیه با واسطه بار نمیشوند.
#اصل_مثبت #اصول_عملیه
#رسائل #فرائد_الاصول #کفایة_الاصول #المبسوط_فی_اصول_الفقه
#اصول_فقه
📚المبسوط فی اصول الفقه، ج4، ص183.
📚[فرائد الأصول، الشيخ مرتضى الأنصاري، ج3، ص233.
📚کفاية الاصول، الآخوند الخراساني، ج1، ص414.
🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴
به کانال #سلونی بپیوندید🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯