❓پرسش 10: اگر نسبت به یک مسأله، دو دلیل عقلی ارائه شود، کدام یک بر دیگری تقدم دارد؟ ✍پاسخ: اگر دو دلیل عقلی، مثبتین باشند، در این صورت، اخذ هر یک از آن ها جایز است مگر این که طبق ادلۀ ثانویه مانند لاحرج، لاضرر و... یکی بر دیگری تقدم داشته باشد. اگر دو دلیل عقلی متعارض باشند، این بحث از صغریات باب تعارض محسوب می شود و توضیح آن به شرح ذیل است👇 🔶اگرچه بحث تعارض(تعادل و تراجیح) نوعاً در کتب اصولی بین دو دلیل نقلی مطرح شده است لکن تعارض بین دو دلیل عقلی و یا بین یک دلیل عقلی و یک دلیل نقلی قابل تحقق است. در تعارض دو دلیل عقلی، حتماً یکی از آن ها قطعی و دیگری ظنی است یا هر دو ظنی هستند.(مقصود از ظن، ظنون معتبره است). 🔸اگر یکی قطعی و دیگری ظنی باشد، دلیل قطعی مقدم می شود. 🔸 اگر هر دو ظنی باشد، قواعد باب تعارض در آن ها پیاده میشود. 🔅نکته: در فرض تعارض دو دلیل عقلی ظنی، جمع عرفی یا اخذ به مرجحات معنایی دارد فلذا بر اساس مبانی مختلف نوبت به تساقط یا تخییر می رسد. برای مطالعۀ بیشتر، به کتب بحوث، بحث تعارض مراجعه کنید. 📚بحوث في علم الأصول ؛ ج‏7 ؛ ص25 #تعارض_دو_دلیل_عقلی #بحوث_فی_علم_الاصول #شهید_صدر (رحمة الله علیه) #رسائل #شیخ_انصاری #اصول https://eitaa.com/saluni

#تعارض_دو_دلیل_عقلی #بحوث_فی_علم_الاصول #شهید_صدر (رحمة الله علیه) #رسائل #شیخ_انصاری #اصول https://eitaa.com/saluni

#حکایات_علماء #شیخ_اعظم، فقیه بزرگ، مادرش را تا نزدیك حمّام به دوش مى گرفت و او را به زن حمامى سپرده، مى ایستاد، تا بعد از پایان كار او را به خانه برگرداند. ایشان هر شب به دست بوسى مادر مى آمد، و صبح با اجازه او از خانه بیرون مى رفت. پس از مرگ مادر به شدت مى گریست فرمود گریه ام براى این است كه از نعمت بسیار مهمى چون خدمت به مادر محروم شدم، شیخ پس از مرگ مادر با كثرت كار و تدریس و مراجعات تمام نمازهاى واجب عمر مادرش را خواند، با آنكه مادر از متدیّنه هاى روزگار بود. #شیخ_انصاری (رحمة الله علیه) #روز_مادر #ولادت_حضرت_زهرا (سلام الله علیها) https://eitaa.com/saluni

توضیح کلی راجع به تعبیر #فافهم : تعبیر «فافهم» در کلام مرحوم #شیخ_انصاری به سه صورت آمده است: 🍀#فافهم: در صورتی که تعبیر «فافهم» بدون ضمیمه دیگری استفاده شود، معمولا اشاره به وجود تأملی در مسئله دارد. از بعض علماء نقل شده که تعبیر «فافهم» نمی‌تواند به مطلب محکم و مسلّمی اشاره داشته باشد و چنین نیست که با این تعبیر، اصل مسئله تغییر یابد. بلکه این تعبیر دلالت بر نکته فی الجمله‌ای دارد که اصل مطلب را از بین نمی‌برد. 🍀#فافهم_و_اغتنم : از این تعبیر، این معنا اراده می‌شود که مطلب مذکور، مطلب دقیقی است که نیاز به دقت در مسئله دارد. 🍀 #فافهم_فانّه_دقیق : مراد از این تعبیر نیز، دقیق بودن مطلب است. 📚درس #آیت_الله_شبیری حفظه الله🔻🔻🔻 https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shobeiry/osool/97/970906/ https://eitaa.com/saluni

❓پرسش 25: چرا خرید و فروش کرم و حشرات، برای منفعت صیادی حرام است؟ ✍پاسخ: خرید وفروش کرم و سایر حشرات به دو دلیل ممکن است محکوم به حرمت باشد: 1⃣ مالیت نداشتن: چیزی که عرفا ارزش مالی ندارد، قابل خرید و فروش نیست. 2⃣ منفعت محلله مقصوده نداشتن: هر چیزی که داراى منفعت حلالى كه مورد توجه عقلا است نباشد، خرید و فروش آن جایز نیست. 💠بنابر این در صورتی که برخی حشرات مالیت پیدا کنند و منفعت محلله مقصوده داشته باشند بیع آن ها حلال است و برخی از قدما و متأخرین و معاصرین مصادیقی برای آن نیز ذکر فرموده اند و مصداق مورد سؤال نیز می تواند یکی از آن مصادیق حلال برای بیع حشرات باشد. ✅برای نمونه، #حضرت_امام «اعلی الله مقامه الشریف» در کتاب #تحریر_الوسیله، فرموده اند: معيار همين (منفعت حلال مورد توجه داشتن) است پس در فروش زالو كه خون فاسد را مى‌مكد، و كرم ابريشم و زنبور عسل اشكالى نيست اگر چه از حشرات مى‌باشند. #شروط_عوضین #مالیت #منفعة_محللة #مکاسب #فقه 📚مکاسب #شیخ_انصاری، مکاسب محرمه، نوع ثالث، ج1ص158از چاپ جدید 📚تحریر الوسیله، مقدمه کتاب مکاسب و متاجر، مسألۀ7 https://eitaa.com/saluni

❓پرسش 27: مقصود از «منفعت نادره» و «مالیت» داشتن چیست؟ ✍پاسخ: 🔶تعریف منفعت نادره و شایعه: مرحوم #سید_علی_موسوی_قزوینی (شاگرد #شیخ_انصاری و #صاحب_جواهر رحمة الله علیهما) در توضیح منفعت نادره فرموده است: « منفعة نادرة أي ندرة من يطلب هذه المنفعة من العقلاء» و به تعبیر #میرزا_حبیب_الله_رشتی رحمة الله علیه، مراد از ندرت منفعت، «ندرة بذل القيمة بازائها» است نه ندرت وجود آن. بنابر این، «منفعت شایع» یعنی آنچه به ازای آن، شیئ مالیت پیدا کند و آن منفعتی که مقوم مالیت آن باشد بخلاف منفعت نادره که منفعت هست اما مقوم مالیت نیست. 🔸مثال: در خمر، منفعت نادره برای تخلیل است زیرا اغلب کسی خمر را برای تخلیل نمیخرد و در عذرة انسان، منفعت نادره برای تهیه کود وجود دارد زیرا غالباً از سرگین غیر نجس، کود تهیه می شود. 🔷تعریف مالیت: مقصود از مال، این است که مردم به آن میل پیدا می کنند به جهت خاصیت یا منفعتی که پیدا می کند لذا آن چه که منفعت و خاصیت ندارد مالیت ندارد. بنابر این عقلا معاملاتی را انجام می دهند که در آن معامله غرض و نفع عقلائی وجود داشته باشد. #منفعت_نادره #منفعت_غیر_معتد_بها #مالیت #مکاسب #فقه 📚ينابيع الأحكام في معرفة الحلال و الحرام، جلد‌2، صفحهٔ177 📚كتاب الإجارة (للميرزا حبيب الله)، صفحهٔ266 📚مصباح الهدى في شرح العروة الوثقى، جلد‌1، صفحهٔ192‌ https://eitaa.com/saluni

❓پرسش 29: طبق نظر مرحوم شیخ انصاری، در بحث تعارض استصحاب و برائت، به کدام یک عمل می شود؟ ✍پاسخ: 🌿زمانی که شک در اصل تکلیف باشد و افزون بر آن، حالت سابقه نیز وجود داشته باشد، تعارض استصحاب و برائت اتفاق می افتد و مؤدای اصل استصحاب و اصل برائت تعارض می کنند. 🌿هنگام ایجاد چنین تعارضی، در تقدم استصحاب بر برائت ، اختلافی نیست ولی در وجه تقدم که آیا تقدم از باب ورود است یا حکومت ، اختلاف وجود دارد و هر کدام از این دو نظریه طرفدارانی دارد. 🌿 نظر #شیخ_انصاری رحمة الله علیه، این است که تقدم استصحاب بر برائت عقلیه، از باب ورود و تقدم استصحاب بر برائت شرعیه از باب حکومت است. 🔅نکته: این تعارض، تعارض بدوی است و از موارد تعارض مستقر نمی باشد. ❇️ مثال: عصیر عنبی (عصاره انگور ) قبل از غلیان (جوشش) هم پاک و هم حلال است ولی بعد از غلیان به وسیله آتش و قبل از ذهاب ثلثین (تبخیر دو سوم آن) نزد مشهور علما، نجس و حرام است. حال در مواردی که جوشش آن از طریق آتش نباشد و مثلا بر اثر تابش آفتاب باشد، شک می‌شود با ذهاب ثلثین، حلال و طاهر است یا حرام و نجس. در این جا، مجرای هر دو اصل استصحاب و برائت، موجود است؛ یعنی با توجه به حالت گذشته قبل از تبخیر دو سوم آن که نسبت به حرمت و نجاست یقین وجود داشت، می‌توان استصحاب جاری کرد، که نتیجه آن، حرمت و نجاست ظاهری است، و با وجود شک در حلیت و حرمت ، و طهارت و نجاست، می‌توان اصل برائت جاری نمود که نتیجه آن، ضد نتیجه استصحاب است. #تعارض_استصحاب_و_برائت #رسائل #فرائد_الاصول #شیخ_انصاری #اصول_فقه 💢برای مطالعۀ بیشتر به این نشانی، مراجعه کنید🔻🔻🔻 📚فرائد الاصول، استصحاب، تقدیم الاستصحاب علی الصول الثلاثه، المقام الثالث، جلد2، صفحۀ733 https://eitaa.com/saluni

❓پرسش 37: مرحوم #شیخ_انصاری در #مکاسب، بارها کلمه #غیر را با «ال» استعمال کرده اند. آیا ایشان اشتباه کرده یا این استعمال صحیح است؟ ✍پاسخ: 💢کلمۀ «غیر» همواره #اسم است که به جهت وجود ابهام ذاتى معنوى آن، دائم الإضافه می باشد(اگرچه در شرایطی لفظ مضاف الیه حذف می گردد.) با این وجود، در شرایطی قبول «ال» می کند. برای مثال صیغۀ 14،«متکلم مع الغیر» گفته می شود. 💢اضافۀ «ال» به غیر در صورتی که مضاف الیه آن ملفوظ باشد خطاست اما این استعمال خطا در زبان عربی شایع است و کتاب #ملخص_قواعد_اللغه_العربیه به این خطای شایع اشاره کرده است. 💢اضافۀ «ال» به غیر در صورتی که مضاف الیه آن ملفوظ نباشد محل اختلاف نحویین است برخی این استعمال را صحیح می دانند. در این صورت: 🔵یکی از وجوه این است که «ال» را عهد و «غیر» را به معنای «مغایر» دانسته اند که در شروح #مختصر و #مطول ذیل عبارت «الباء في قوله بالنسبة متعلق بالغير » به این مطلب اشاره شده است. 🔵وجه دیگر این است که «ال» تعریف نیست و معاقبه للاضافه است( به این قسم از ال، #ابن_مالک، #سیوطی، #مغنی و دیگران اشاره کرده اند.) برای مثال در کلمۀ «المأوی» در آیه شریفۀ «فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوى‏» ضمیر «ه» در «مأواه» حذف شده و به جای آن «ال» آمده است. به این مطلب در کتاب #المعجم_المفصل_في النحو_العربي اشاره شده است. #غیر #دخول_ال_به_غیر #نحو #ادبیات_عرب 📚ملخص قواعد اللغه العربیه جلد1، صفحۀ102 📚المعجم المفصل في النحو العربي، جلد‏2 ، صفحهٔ725 https://eitaa.com/saluni

❓پرسش 121: ادلهٔ عدم حجیت #مثبتات_اصول_عملیه را بیان کنید؟ ✍🏽پاسخ: اصل مثبت بحثی است که معمولا به عنوان #تنبی_هشتم_استصحاب بیان میشود و در ضمن پرسش 5 همین کانال نیز مباحثی پیرامون آن ارائه شد. برای عدم حجیّت اصل مثبت، ادلۀ مختلفی بیان شده است که به اهم این ادله اشاره می شود: 1️⃣ #شیخ_انصاری «رحمة الله علیه» : بین #امور_اعتباری و #امور_تکوینی فرق است. امور اعتباری قابل جعل می باشد مثلا شارع می تواند دستور دهد که حیات زید را #استصحاب کن و #اثر_شرعی آن مانند حرمت ازدواج همسرش یا عدم جواز تقسیم اموال بین ورثه، توسط شارع جعل شود. اما رشد لحیه، امری است تکوینی و با جعل شارع قابل تحقق نیست. اگر شرایط آن موجود باشد لحیه نمو می کند و الا نه. بنا بر این وقتی نمو لحیه که امری است تکوینی قابل جعل نباشد، اثر مترتب بر آن هم قابل جعل نیست. 2️⃣ #محقق_خراسانی«رحمة الله علیه» : اصل مثبت حجّت نیست زیرا اینجا جای تمسک به #اطلاق نیست زیرا یکی از #مقدمات_حکمت این است که #قدرمتیقن_در_مقام_تخاطب وجود نداشته باشد. مثلا مولی به غلامش دستور می دهد که برایش آب بیاورد، قدر متیقن در مقام تخاطب این است که او آب را برای نوشیدن می خواهد نه برای ریختن. محقق خراسانی بر این اساس می فرماید: امام«علیه السلام» به #زراره می فرماید: لا تنقض الیقین بالشک و قدر متیقن در نزد زراره اثر خود متیقن است نه اثر لازم متیقن. بنا بر این باید مثلا اثر حیات را بار کرد نه اثر لازم حیات که نمو لحیه است که در نتیجه صدقه دهد. 3️⃣ #آیت_الله_حائری«رحمة الله علیه» : ایشان در کتاب شریف #درر به #انصراف تمسک می کند یعنی وقتی مولی می فرماید: لا تنقض الیقین بالشک این منصرف به #اثر_بلاواسطه است نه #اثر_باواسطه. 4️⃣ #آیت_الله_سبحانی«حفظه الله» : اصل مثبت حجّت نیست و بین جایی که #مستصحب #حکم_شرعی است و جایی که #امر_خارجی است تفاوت وجود دارد. #استصحاب_در_احکام بسیار صاف و راحت می باشد مثلا سابقا نماز جمعه واجب بود و الآن هم واجب است اما #استصحاب_در_موضوعات سخت تر است. مثلا زید که سابقا گم شده است زنده بود و می گوییم الآن هم زنده است. در اینجا استصحاب فقط صغری درست می کند و باید کبرایی به آن ضمیمه شود و آن اینکه: کل من کان حیا زوجته لا تتزوج و امواله لا تقسّم. اگر این کبری در موضوعات نباشد، استصحاب لغو و باطل می باشد. با این بیان می گوییم که در مورد حیات زید کبری وجود دارد که همان حرمت تقسیم اموال است و ولی در مورد ذات لحیه بودن زید چنین کبرایی در کتاب و سنت نیست و در آن نیامده است که کلما کان زید ذات لحیة واجب است که صدقه ای در راه خداوند داده شود. 5️⃣ #صاحب_فصول«رحمة الله علیه» : اگر استصحاب #لازم_غیرشرعی را اثبات کند، با اصل دیگری #تعارض می‌کند و آن اصالت عدم لازم است و بعد از #تعارض هر دو تساقط می‌کنند، در نتیجه وجهی برای حجیت اصل مثبت نیست مثلاً فردی تیری به دیگری می‌اندازد و مانعی از برخورد نبود و بعد نشست، حال استصحاب عدم مانع می‌کند و با آن اثبات می‌کند قتل محقق شده است، حال این استصحاب عدم مانع با اصل عدم قتل تعارض می‌کنند و تساقط، پس اصل مثبت حجت نیست. 6️⃣ #صاحب_فصول«رحمة الله علیه» : محتوای اخبار؛ محتوای روایات این است که فقط آثار شرعیه بدون واسطه در استصحاب بار می‌شود و آثار غیر شرعیه یا آثار شرعیه با واسطه بار نمی‌شوند. #اصل_مثبت #اصول_عملیه #رسائل #فرائد_الاصول #کفایة_الاصول #المبسوط_فی_اصول_الفقه #اصول_فقه 📚المبسوط فی اصول الفقه، ج4، ص183. 📚[فرائد الأصول، الشيخ مرتضى الأنصاري، ج3، ص233. 📚کفاية الاصول، الآخوند الخراساني، ج1، ص414. 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴 به کانال #سلونی بپیوندید🔻 https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭❀❓❀╮ @saluni ╰❀📚❀╯

❓پرسش 123: آیا طبق نظر مرحوم #شیخ_انصاری در #مکاسب ، ثمن در مقابل شرط تقسیط می شود؟ #تقسیط_ثمن_بر_شرط #شیخ_اعظم «رحمة الله علیه» #مکاسب #فقه 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴 حتماً به سلونی بپیوندید👇🏻 https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭❀❓❀╮ @saluni ╰❀📚❀╯

❓پرسش 123: آیا طبق نظر مرحوم #شیخ_انصاری در #مکاسب ، ثمن در مقابل شرط تقسیط می شود؟ ✍🏽پاسخ : 🌀مقدمه: این مطلب ذیل بحث #خیار_عیب در امر هفتم در کتاب مکاسب مطرح شده است و بحث بسیار مهمی است که در تمام مکاسب مکرراً استفاده شده است. 🌀توضیح بحث: اگر مبیع با لحاظ شرطی مورد معامله قرار گرفته باشد، بحث شده است که آیا ثمن در مقابل اصل مبیع است یا مقابله بین ثمن از یک طرف و مبیع و شرط از طرف دیگر واقع شده است که در فرض تخلف شرط در صورت اول، چیزی از ثمن به مشتری برنمیگردد بخلاف صورت دوم . 🌀مثال: برای مثال، وقتی که می‌گوید این عبد را از شما می‌خرم به صدملیون تومان در صورتی که کاتب باشد، بنابر قول به عدم تقسیط، صدملیون تومان در مقابل عبد قرار گرفته است و چیزی از آن در مقابل شرط یعنی وصف کتابت قرار نگرفته است، بلکه وصف کتابت وجود آن موجب ترقّی عبد می‌شود و نبود آن موجب تنزّل قیمت عبد می‌شود و چون که مقابله بین ثمن و خود عبد شده است در صورتی که شرط تخلّف بشود و عبد کاتب نباشد بر شروط ثمن تقسیط نمی‌شود. یعنی مقداری از صدملیون تومان در مقابل نبود وصف کتابت به مشتری برنمی‌گردد. 🌀نظر مرحوم شیخ: نظر مرحوم شیخ این است که در مقابل شروط ثمن تقسیط نمی‌شود، بلکه عوض در مقابل عین قرار می‌گیرد (مگر در صورتی که آن چه شرط شده، از اجزای مبیع باشد که بحث آن مفصلا در مکاسب بیان شده است و اجمالا در فروضی از آن مرحوم شیخ قائل به تقسیط شده اند) 🌀دلیل مرحوم شیخ: مقابله بین یکصد ملیون تومان و عبد بوده است، مشتری در مقابل صدملیون تومان عبد را مالک شده است، فروشنده در مقابل دادن عبد تمام صدملیون تومان را مالک شده است و در مرکز مقابله وفای به عقد واجب است، یعنی از نظر عرف وفای به عقد یعنی آنچه را که پول در مقابل آن قرار گرفته است وفای به آن واجب است و ملک مشتری می‌شود، و در مقام #تخلّف_شرط حق امضاء با تمام ثمن و فسخ را دارد و حق امضاء بالنسبه را ندارد. #تقسیط_ثمن_بر_شرط #مکاسب_شیخ_انصاری #فقه 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴 حتماً به سلونی بپیوندید👇🏻 https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭❀❓❀╮ @saluni ╰❀📚❀╯