✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش سوم) 💠اسراف از نظر قرآن 🔷در قرآن كريم واژه #اسراف‏ و مشتقات آن مكرر به كار رفته است، ولی در ۲۳ مورد لفظ «اسراف‏» استعمال شده كه در هر مورد، مفهومي ويژه دارد. در غالب موارد، مقصود از #اسراف جنبه‌‏هاي اخلاقي، عقيدتي و تجاوز از حدود الهي است، و تنها در چهار مورد جنبه مالي را شامل مي‏شود كه با دو آيه «تبذير» شش آيه مي‏شود. 🔴به آيات زير توجه كنيد: 🔹«كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ؛[یونس،۱۲] اين‏گونه برای #اسراف‌كاران اعمال شان زينت داده شده است». 🔹«وَ لا تُطيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفينَ؛[شعراء،۱۵۱] اطاعت فرمان #مسرفان نكنيد». 🔹«إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ؛[غافر،۲۸] خداوند #اسرافكار دروغگو را هدايت نمي‏كند». 🔹«وَإِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِي الأرْضِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ؛[یونس،۸۳] و به راستی فرعون برتری ‏جويي (و طغيان) در زمين روا داشت و او از #اسراف‌کاران بود». 💠اما آياتي كه تنها ظهور در جنبه‏‌هاي اقتصادي دارند عبارتند از: ۱- انعام، آيه ۱۴۱؛ ۲- اعراف، آيه ۳۱؛ ۳- فرقان، آيه‏ ۶۷؛ ۴- اسراء، آيات‏ ۲۷ و ۲۸ 🔴حال به ذكر چند آيه می‌پردازيم: 🔷«وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا؛[اسراء،۲۶و۲۷] و حق نزديكان را بپرداز! و (همچنين) مستمند و در راه‏‌مانده را، و هرگز #تبذير مكن چرا كه #تبذيركنندگان برادران شيطانند و شيطان كفران (نعمتهای) پروردگار كرد. 💠واژه #تبذير تنها يك واژه اقتصادي است و در قرآن كريم تنها در همين دو آيه از سوره اسراء به كار رفته است و شايد در #قرآن‌كريم كمتر مواردی بتوان پيدا كرد كه با چنين #لحن‌تندوشديدی از عملی نهی شده باشد. 🔷«خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ؛[اعراف،۳۱] زينت‏ خود را در هر مسجد برگيريد و بخوريد و بياشاميد و #اسراف نكنيد، همانا كه خداوند #مسرفان را دوست نمي‏دارد. نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش چهارم) 💠تمامي آيات مربوط به اسراف را مي‏توان به طور كلی به دو بخش تقسيم كرد: ۱- اسراف در مال. ۲- اسراف در غيرمال. 1⃣اسراف در مال 🔴آيات مربوط به زياده‌‏روي در صرف مال شامل دو بخش است: 🔷الف) #اسراف‌درمصرف‌شخصی: مي‏فرمايد: «كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ... ؛[انعام،۱۴۱] از ميوه آن به هنگامي كه به ثمر مي‏نشيند بخوريد و حق آن را به هنگام درو بپردازيد، #اسراف نكنيد كه خداوند مسرفين را دوست نمي‏دارد». بنابراين اسرافی كه در بعد اقتصادي بيشتر مورد توجه است و موجب تضعيف بنيه مالي محرومان و لذت‏‌طلبی #مسرفان مي‏شود و از بلاهاي بزرگ اجتماعي است و فقر و محروميت ‏بيشتر به دنبال دارد، همين نوع اسراف است كه هر مسلمان با توجه به وظيفه و تعهد و مسؤوليتي كه در برابر خداوند و اجتماع دارد لازم است، در مخارج زندگی خويش #رعايت‌اعتدال را بكند و جدا از #اسراف پرهيز نمايد. 🔷ب) #اسراف‌به‌خاطرديگران: وقتی انفاق از حد تعادل خارج شود، نسبت‏ به انفاق شونده و انفاق‏‌ كننده هر دو عوارض سوء و زيانبار خواهد داشت. به اين جهت است كه قرآن مجيد وقتي ويژگیهاي مؤمنان و بندگان واقعي را برمي‏شمارد، يكي از آن ويژگي ها را اين‏گونه معرفي مي‏فرمايد: «وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا؛[فرقان،۶۷] كساني هستند كه هرگاه انفاق كنند، نه #اسراف مي‏كنند و نه سخت گيري، بلكه در ميان اين دو اعتدالي دارند». 🔶و نيز قرآن، خطاب به حضرت پيامبر(ص) مي‏فرمايد: «وَلا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا؛ [اسراء،۲۹] و دستت را بخیلانه بسته مدار [که از انفاق در راه خدا باز مانی] و بطور کامل هم [در انفاق] دست و دل باز مباش [که چیزی برای معاش خودت باقی نماند] که در نهایت [نزد شایستگان] نکوهیده [و در زندگی خود] درمانده گردی». و در همين رابطه امام علي(ع) مي‏فرمايند: «ما عال امرء اقتصد؛ [۱] كسی كه #ميانه‌روی پيشه سازد تنگدست نگردد». 🔶و حضرت رسول(ص) مي‏فرمايند: «من اقتصد اغناه الله، و من بذر افقره الله‏؛[۲] هر كس در دخل و خرج #ميانه‌‏روی كند، خدا بی‌نيازش مي‏كند و هر كس #اسراف و تبذير نمايد خداوند فقيرش گرداند». #زيربنای‌آفرينش بر #تعادل گذاشته شده است: «وَكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدَارٍ؛[رعد،۸] و هر چيزي نزد او مقدار معينی دارد». و در مورد ديگر مي‏فرمايد: «إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ؛[قمر،۴۹] ما هر چيزی را به اندازه آفريديم. 🔴 #حساب‌هرچيزي در پيشگاه خداوند متعال براساس حكمت ‏بالغه او و مصلحت و عدالت، و از روي اندازه و بدور از افراط و تفريط است، و اساس حكومت را هم عدالت تشكيل مي‏دهد، و اقامه عدل از اهداف مهم بعثت انبيای عظام الهی بوده است؛ تا آنجا كه معيار مالكيت مشروع را عدم زيان و اضرار و ستم به فرد و اجتماع، و ضابطه انفاق و احسان را كرامت و سخاوت، بدور از بخل و امساك و نيز بدور از اسراف و زياده‌‏روي قرار داده است؛ و بالاخره تحكيم بنيان اقتصادی جامعه و ميانه‏‌روی مطلوب، مورد تاكيد شارع مقدس اسلام است. پی‌نوشت‌ها [۱]نهج‌‏البلاغه فيض، حكمت ۳۴/۱۱۵۳ [۲]نهج الفصاحه، ص‏۶۰۱ نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش دوازدهم) 💠چرا #مسرفين مبغوض خدا و #مبذرين برادران شيطان شمرده شده‏‌اند؟ 🔷علت اين مطلب را بايد در جهان‌‏بينی و اعتقادات اسلامی جستجو كرد و تبيين آن، در مورد #مسرفان مي‏تواند چنين باشد كه خداوند امر به عدالت و احسان مي‏كند و طبعا #صاحبان_عدالت را دوست مي‏دارد. «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ‏» و از آنجا كه #اسراف‌كاران از اين فرمان سرپيچی كرده و بی عدالتی در مصرف را پيشه خود ساخته‌‏اند، قهرا مورد خشم و دشمنی خداوند قرار خواهند گرفت، 🔷ولی در مورد #تبذيركاران علت همدست‏ بودن و شباهتشان به #شيطان را از آيه شريفه مي‏توان استنباط كرد آنجا كه مي‏فرمايد: «#مبذران #برادران‌شيطانند» و تعبير برادر در لغت عرب، به معنی مشابه و نظير هم می‌آيد و شيطان در برابر پروردگارش ناسپاس است، و از طرف ديگر #تبذير به معنای #ضايع‌كردن‌نعمت های خداوند است و خود نوعی ناسپاسی است، نسبت ‏به آن نعمت ها، 🔷و #شيطان نخستين فردی است كه همه چيز را ناديده گرفت و تمرد از فرمان خدا كرد و راه #ناسپاسی را باز نمود، لذا آنها كه مبتلا به اين #خصلت‌ناروا باشند از همكاران و همدستان ‌شيطان خواهند بود و از آنان با عنوان #برادران_شيطان ياد شده است و اين است رمز تعبير زيبای #قرآن. #ادامه‌دارد... نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاة، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات