⚔ زمینه‌های وقوع غزوه خیبر 1⃣ در سال چهارم هجرت، پس از آن‌که پیامبر اسلام یهودیان #بنی‌نضیر را به‌سبب خیانت از مدینه بیرون راند، برخی از آنان روانهٔ #خیبر شدند. آنان سال بعد به مکه رفتند و قریش را به جنگ با پیامبر برانگیختند. بدین‌گونه، خیبر #کانون_توطئه برضد امت نوپای اسلامی شد. 2⃣ در شعبان سال ششم نیز چون پیامبر خبر یافت که قبیله بنی‌سعد از همسایگان عرب خیبر، برای یاری‌کردن #یهودیان_خیبر جمع شده‌اند، حضرت علی (ع) را با گروهی به‌سوی آنان فرستاد. با حملهٔ آن حضرت، دشمن گریخت. همچنین در رمضان همان سال، در سریّه‌ای به فرماندهی عبدالله بن عَتیک، سلام بن ابی‌الحقیق به جرم برانگیختن احزاب بر ضد پیامبر و مسلمانان به قتل رسید. در همین زمان، عبداللّه بن رَواحه در مأموریتی به خیبر، به‌دستور پیامبر به تحقیق دربارهٔ وضع یهودیان پرداخت. 3⃣ سپس، یهودیان خیبر اُسَیْر بن زارِم را به امارت برگزیدند و او در تحریک قبایل عرب همچون غَطَفان، برای جنگ با پیامبر اکرم کوشید و با یاری آنان قصد داشت به مدینه حمله کند. از این‌رو پیامبر در شوال سال ششم، بار دیگر عبدالله بن رَواحه را با گروهی به خیبر فرستاد که در نتیجه آن اُسَیْر و جمعی از یهودیانِ همراه او کشته شدند. 4⃣ علاوه بر این‌ها، پس از اخراج یهودیان #بنی‌قریظه از مدینه و برقراری آرامش و انعقاد معاهده بین سایر یهودیان مدینه با پیامبر، یهودیان خیبر، که سران بنی‌نضیر در میان آنها زندگی می‌کردند، به‌دنبال انتقام‌جویی از پیامبر بودند و اموال خود را برای برانگیختن اعراب همسایه، از جمله قبیله نیرومند #غطفان هزینه می‌کردند تا آنها را بر ضد مسلمانان با خود متحد سازند. این سبب کافی بود تا پیامبر به فاصلهٔ کمی از غزوه حُدَیبیه به خیبر حمله کند. پس از عقد صلح حدیبیه میان پیامبر اکرم و قریش، خاطر پیامبر از جانب #قریش آسوده شد. آن حضرت در اوایل محرّم سال هفتم روانهٔ خیبر شد و در ماه صفر آنجا را فتح کرد و در اول ربیع‌الآخر سال هفتم به مدینه بازگشت. 5⃣ پیامبر فردی را در مدینه جانشین خود کرد و پرچم جنگ را به‌دست علی (ع) سپرد و آن حضرت را فرمانده سپاه پیشاهنگ خود قرار داد. شمار مسلمانان در غزوه خیبر را بین ۱۴۰۰ تا ۱۵۴۰ نفر نوشته‌اند. در #غزوه_خیبر ۲۰ تن از زنان مسلمان با لشکر پیامبر همراه بودند، که از آن جمله امّ سَلَمه همسر پیامبر بود. برخی زنان بنی‌غِفار با اجازهٔ پیامبر برای مداوای زخمیان و یاری مسلمانان در این غزوه شرکت کردند. ۱۰ تن از یهودیان مدینه و شماری از بردگان نیز همراه پیامبر بودند. 6⃣ اهالی خیبر که شمار جنگجویان آنها را با ارقام مبالغه‌آمیز، ۱۰هزار یا ۲۰هزار تن نوشته‌اند، گمان نمی‌کردند پیامبر به جنگ ایشان برود و به اتکای دژهای بلند و استوار خود که بر قلهٔ کوه‌ها قرار داشت و نیز برخورداری از اسلحه و جمعیت فراوان و آب دائمی، می‌پنداشتند چند سال می‌توانند مقاومت کنند. برخی #یهودیان_مدینه، مسلمانان را بیم می‌دادند که توان رویارویی با خیبریان و قلعه‌های استوار آنجا را ندارند. آنان حتی کسی را به خیبر فرستاده بودند تا به آنان بگوید مسلمانان عده و سلاح کمی دارند. کفار قریش نیز امیدوار بودند در صورت بروز جنگ، خیبری‌ها بر پیامبر پیروز شوند و در این‌باره شرط‌بندی کردند. 7⃣ برخلاف آنچه تصور می‌شد، یهودیان خیبر سرانجام مغلوب آن حضرت شدند و این شکست یهودیان پس از حدود یک ماه جنگ و محاصره به‌وقوع پیوست. از این‌رو، سال هفتم #استغلاب نام گرفته است. فتح سرنوشت‌ساز خیبر به‌دست علی (ع) از فضائل و مناقب آن حضرت به‌شمار می‌رود که راویان بر آن اتفاق دارند. ✍ نویسنده: محمدرضا ناجی ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter