صرف و نحو کاربردی
✳️ #صفت_مشبهه از باب «فَعِلَ یَفْعَلُ» بر سه وزن میآید: 1⃣ فَعِلٌ (که دلالت بر اندوه یا شادی میکن
ویژگیهای أفْعَل #صفت_مشبهه:
بر 🔴رنگ 🔴عیب ظاهری 🔴زینت
دلالت میکند.
مؤنثش بر وزن «فَعْلاء» است.
مانند أصفر/صَفراء
💠 @sarf_v_nahve
🍃صرف أفْعَل #صفت_مشبهه:
أخْضَرُ (مفرد مذکّر)
أخْضَرانِ (مثنّای مذکّر)
خُضْرٌ (جمع مذکّر (غالباً بهصورت جمع مکسّر) )
خَضْراءُ (مفرد مؤنّث)
خَضْراوانِ (مثنّای مؤنّث)
خَضْراواتٍ (جمع مؤنّث)
💠 eitaa.ir/sarf_v_nahve
🌱#صفت_مشبهه از ثلاثی مزید، بر وزن اسم فاعل میآید؛
❇️ مانند مُطمئِنّ، مُستقیم، مُعتدِل
📚 منبع: القواعد الأساسية للّغة العربیّة، ص۲۶۵
📖 @sarf_v_nahve
🖌اگر فاء الفعل کلمهای در باب #تفعل یا #تفاعل، یکی از دوازده حرفِ:
ت، ث، ج، د، ذ، ز، س، ش، ص، ض، ط، ظ
(جسد زشت(س:سثص، ز:زذضظ، ت:تط) )
باشد، جایز است که تاء این باب را، تبدیل به این حروف کنیم و در یکدیگر ادغام نماییم.
📝 در مواردی که این کار باعث شود که حرف اوّل کلمه، ساکن شود، برای جلوگیری از ابتدا به ساکن، همزهی وصل مکسوری(إ) در ابتدای کلمه میآید.
📍مانند: تَزایَنَ←زَزایَنَ←زّایَنَ←إزّایَنَ (باب تفاعُل)
☘أَفَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ☘ (۶۸ مؤمنون)
تَدَبَّرَ←دَدَبَّرَ←دَّبَّرَ←إدَّبَرَ
یَتَدَبَّرُ←یَدَّبَّرُ
☘لَا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَى☘ (۸ صافّات)
یَتَسَمَّعون←یَسَسَمَّعون←یَسَّمَّعون
☘لَوْلَا أَخَّرْتَنِي إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ☘ (۱۰ منافقون)
أتَصَدَّقَ←أصَصَدَّقَ←أَصَّدَّقَ
☘فَاطَّهَّروا☘ (۶ مائده)
تَطَهَّروا(امر باب تفعُّل)←طَطَهَّروا←اِطَّهَّروا
📚منبع: صرف ساده، قواعد باب تفعُّل، ص۱۷۲
📖 eitaa.ir/sarf_v_nahve
🍄فرق باب #تفاعل، #افتعال و #مفاعله در معنای مشارکت چیست؟🤔
1⃣ مشارکت در باب مفاعله، بین فاعل و مفعول است(قاتَلَ زیدٌ بَکراً.)
ولی در باب افتعال و تفاعل، هر دو اسم مرفوع اند(تضارب زیدٌ و بَکْرٌ)
که برهم دیگر عطف شده اند.
2⃣ در باب افتعال و تفاعل، میتوان فاعل را یک اسمِ دارای افراد قرار داد که مشارکت بین آنها رخ داده است(تنازعَ قومٌ. ☘و تَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَوَاصَوْا بِالصَّبر☘ (۳ عصر) )
3⃣ اگر بخواهیم مشارکت را به یکی از طرفین نسبت دهیم، یعنی بگوییم فلانی مشارکت را شروع کرد، فقط میتوان از باب مفاعله استفاده کرد.
📚منبع: مغنی الفقیه(صرف جامع کاربردی)، ص۱۷۸
📖 eitaa.ir/sarf_v_nahve
🖌 درجات مبالغه بين صيغههای مبالغه متفاوت است...
فَعيل ... فُعال ... فُعّال ... فُعّالة
مانند:
كريم ... كُرام ... كُرّام ... كُرّامة
که وزن «فعیل» نسبت به بقیهی اوزان، از
مبالغهی کمتری برخوردار است و «فُعال» نسبت به دو تای بعدی، از مبالغهی کمتری برخوردار است و إلی آخر...
#اسم_مبالغه
#صیغه_مبالغه
📚منبع: مغنی الفقیه(صرف جامع کاربردی)، ص۳۸۲
📖 @sarf_v_nahve
🖌تاء(ة) به جای چه چیزهایی میآید؟
🌿۱. به جای فاءالفعل
وَعْد←عِدَة
🌿۲. به جای عین الفعل
إقْوَام←إقَوْام←(حذف واو)إقام←إقامَة
🌿٣. به جای لام الفعل
شَفَه←شَفَة
🌿۴. به جای حرف زائد
تَبصیر←تَبْصِرَة
📚 منبع: مغني الفقیه(علم نحو با مبانی فقهای شیعه)، ص٤٣٠
📖 @sarf_v_nahve
دوستان عزیز!
اگر جایی مطلبی سخت بود و متوجّه نشدین یا سؤالی از صرف و نحو داشتید، میتونید از مدیرهای کانال بپرسید👇🏻👇🏻
@ArefAshrafian
@mojtaba1843
@A_13_A
@Hossen_ghorbani
مواضع #همزه_وصل:
1⃣ ۱۲ اسم(إبن، إبنة، إبنُم، إسم، إسْت، إمرُؤ، إمرأة، إثنان، إثنتان، أیْمُ، أیمُن، ال موصوله)
2⃣ همزهی ابواب ثلاثی مزید و ماضی و امر ثلاثی مزید به جز باب إفعال (مانند انفعال، افتعال، استَفعَلَ، اِفْتَعِلْ و...)
3⃣ امر مخاطب ثلاثی (مانند: إعلَمْ)
4⃣ ال تعریف
📖 eitaa.ir/sarf_v_nahve
صرف و نحو کاربردی
مواضع #همزه_وصل: 1⃣ ۱۲ اسم(إبن، إبنة، إبنُم، إسم، إسْت، إمرُؤ، إمرأة، إثنان، إثنتان، أیْمُ، أیمُن،
#همزه_قطع همزهای است که اگر در بین کلام هم بیاید، تلفّظ میشود.
مواضع همزهی قطع:
1⃣ وقتی خودش یک کلمه باشد؛ مثل همزهی ندا و استفهام
2⃣ هنگامی که همزه، حرف اصلیِ کلمهای باشد؛ مانند أذِنَ، أمَل، أم، إلّا و...
3⃣ همزهی صیغهی ۱۳ فعل مضارع؛ مانند أقول
4⃣ همزهی مصدر و ماضی و امر باب إفعال؛ مانند إکرام(مصدر) ، أکْرَمَ(ماضی) ، أکْرِم(امر)
5⃣ همزهای که در ابتدای اسم میآید(به جز ۱۲ اسمی بالا ذکر شد)؛ مثل ألِف، أربع، أشهُر، أفضَل، أحمر، أعمی.
6⃣ همزهی «ال» که با اسمش، عَلَم شود؛ یعنی اسمِ کسی یا چیزی قرار بگیرد؛ مانند «ألکتاب» که اسم یکی از کتب آقای سیبویه است، ألمدینة و...
📚 منبع: صرف ساده، ص۳۶۲
📖 @sarf_v_nahve