🖌اگر فاء الفعل کلمهای در باب #تفعل یا #تفاعل، یکی از دوازده حرفِ:
ت، ث، ج، د، ذ، ز، س، ش، ص، ض، ط، ظ
(جسد زشت(س:سثص، ز:زذضظ، ت:تط) )
باشد، جایز است که تاء این باب را، تبدیل به این حروف کنیم و در یکدیگر ادغام نماییم.
📝 در مواردی که این کار باعث شود که حرف اوّل کلمه، ساکن شود، برای جلوگیری از ابتدا به ساکن، همزهی وصل مکسوری(إ) در ابتدای کلمه میآید.
📍مانند: تَزایَنَ←زَزایَنَ←زّایَنَ←إزّایَنَ (باب تفاعُل)
☘أَفَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ☘ (۶۸ مؤمنون)
تَدَبَّرَ←دَدَبَّرَ←دَّبَّرَ←إدَّبَرَ
یَتَدَبَّرُ←یَدَّبَّرُ
☘لَا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَى☘ (۸ صافّات)
یَتَسَمَّعون←یَسَسَمَّعون←یَسَّمَّعون
☘لَوْلَا أَخَّرْتَنِي إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ☘ (۱۰ منافقون)
أتَصَدَّقَ←أصَصَدَّقَ←أَصَّدَّقَ
☘فَاطَّهَّروا☘ (۶ مائده)
تَطَهَّروا(امر باب تفعُّل)←طَطَهَّروا←اِطَّهَّروا
📚منبع: صرف ساده، قواعد باب تفعُّل، ص۱۷۲
📖 eitaa.ir/sarf_v_nahve
🍄فرق باب #تفاعل، #افتعال و #مفاعله در معنای مشارکت چیست؟🤔
1⃣ مشارکت در باب مفاعله، بین فاعل و مفعول است(قاتَلَ زیدٌ بَکراً.)
ولی در باب افتعال و تفاعل، هر دو اسم مرفوع اند(تضارب زیدٌ و بَکْرٌ)
که برهم دیگر عطف شده اند.
2⃣ در باب افتعال و تفاعل، میتوان فاعل را یک اسمِ دارای افراد قرار داد که مشارکت بین آنها رخ داده است(تنازعَ قومٌ. ☘و تَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَوَاصَوْا بِالصَّبر☘ (۳ عصر) )
3⃣ اگر بخواهیم مشارکت را به یکی از طرفین نسبت دهیم، یعنی بگوییم فلانی مشارکت را شروع کرد، فقط میتوان از باب مفاعله استفاده کرد.
📚منبع: مغنی الفقیه(صرف جامع کاربردی)، ص۱۷۸
📖 eitaa.ir/sarf_v_nahve