🟢دبیرخانه کرسی‌های علمی - ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب برگزار می‌کند: 5⃣پنجمین کرسی علمی - ترویجی بهار ۱۴۰۳ پژوهشگاه ادیان و مذاهب ✳️باعنوان: بازنمایی ذهنی در نظر ابن سینا (ماهیت معقول و حیث التفاتی) 🎤ارائه‌دهنده: دکتر عباس مهدوی (عضو هیئت علمی دانشکده فلسفه) 🔍 ناقد: دکتر احمد لهراسبی (عضو هیئت علمی دانشکده فلسفه) ⏳ دبیر جلسه: آقای محمدرضا امینی (دانشجوی دکتری فلسفه اخلاق) 🗓 زمان: چهارشنبه 16خرداد 1403 ساعت 14- 12:30 📍 مکان: پردیسان، دانشگاه ادیان و مذاهب، سالن شهید بهشتی 🔗 لینک ورود به نشست به صورت مجازی: yun.ir/mqvoc *️⃣ کد دسترسی؛ ۲۲ #کرسی_ترویجی #فلسفه #ابن سینا #بازنمایی ذهنی #ماهیت معقول 👥با ما همراه باشید 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب 🆔https://eitaa.com/sccrrc

🎤 پنجمین کرسی‌ نظریه‌پردازی، نقد و مناظره پژوهشگاه دانشگاه ادیان و مذاهب 👤 ارائه دهنده: دکتر عباس مهدوی (استادیار گروه فلسفه، دانشکده فلسفه، دانشگاه ادیان و مذاهب) ✅باعنوان: بازنمایی ذهنی در نظر ابن سینا (ماهیت معقول و حیث التفاتی) 🖋خلاصه بحث: به چه معنا می‌توان گفت که وقتی شناخت عقلی حاصل می‌شود ماهیات در ذهن [اندام‌ها و قوای شناختی] هستند؟ چگونه می‌توان دو گرایش ظاهرا متضاد در اندیشه ابن سینا را با هم آشتی دهیم: 1) نظریه شناخت عقلانی ابن‌سینا یک نوع واقع‌گرایی است که براساس آن، ماهیت امر شناخته شده در ذهن شناسنده وجود دارد. 2) نظریه شناخت عقلانی ابن‌سینا یک نوع بازنمودگرایی است که بر اساس آن، بازنمایی‌ها (ماهیات معقول) در ذهن شناسنده وجود دارد. هدف اصلی من در اینجا به دست دادن واقع‌گرایی بازنمودی (در مقابل ایده‌آلیسم بازنمودی) است؛ براساس واقع‌گرایی بازنمودی، ما ماهیات معقول (یا بازنمایی‌های و غیره) را مستقیما درک می‌کنیم و هرگز اشیاء بیرونی را مستقیما درک نمی‌کنیم، و آنها در ذهن شناسنده وجود بازنمودی دارند. اما براساس ایده‌آلیسم بازنمودی، ما هرگز خود جهان را واقعا درک نمی‌کنیم، بلکه فقط ایده‌های غیرمادی، انتزاعی و کلی را می‌شناسیم. در اینجا می‌کوشم تا نشان دهم آیا معنای معقولی وجود دارد که براساس آن نظریه حیث التفاتیِ عقلانی ابن‌سینا اساسا بازنمودگرایانه باشد. یعنی، هدف این نوشته بررسی جنبه‌های خاصی از تبیین ابن سینا از حیث التفاتی یا محتوای بازنمایی‌های ذهنی خواهد بود که براساس آن، انطباق بازنمودی بین شناسنده و ابژه شناخته‌شده بر انطباق ماهوی بین شناسنده و ابژه شناخته‌شده استوار است. همچنین در اینجا می‌خواهم به پاسخ ابن سینا به دو پرسش بپردازم، یکی عام، و دیگر خاص: سؤال عام: یک حالت ذهنی اصلا به چه دلیل دارای حیث التفاتی (دربارۀ چیزی) است؟ پرسش خاص، با فرض اینکه یک حالت ذهنی دارای حیث التفاتی باشد، چه چیزی محتوای التفاتی خاص آن را مشخص می‌کند (یعنی به چه دلیل حالت ذهنی دربارۀ چیزهای خاصی نه دیگر چیزها است- مثلا دربارۀ انسان‌ها نه گاوها)؟ در بررسی پاسخ ابن سینا به این پرسش‌ها، بر برداشت او از یک دسته خاص از بازنمایی‌های ذهنی، یعنی، آنهایی که او «ماهیت معقول/ذهنی یا مفهوم/معقول اول» می‌نامد، تمرکز خواهیم کرد. 🕣 16خرداد 1403 دانشگاه ادیان و مذاهب ساعت 14 _12:30 📍 مکان: پردیسان، دانشگاه ادیان و مذاهب، سالن شهید بهشتی #🔗 لینک ورود به نشست به صورت مجازی: yun.ir/mqvoc *️⃣ کد دسترسی؛ ۲۲ #کرسی_ترویجی #فلسفه #ابن سینا #بازنمایی ذهنی #ماهیت معقول 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب ➣ ایتا: 🆔https://eitaa.com/sccrrc

🎦 گزارش تصویری از پنجمین کرسی علمی _ ترویجی با عنوان «بازنمایی ذهنی در نظر ابن سینا(ماهیت معقول و حیث التفاتی) 📍 مکان: پردیسان، دانشگاه ادیان و مذاهب، سالن شهید بهشتی #گزارش تصویری #کرسی_ترویجی #فلسفه #ابن سینا #بازنمایی ذهنی #ماهیت معقول 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب ➣ ایتا: 🆔https://eitaa.com/sccrrc

#صوت پنجمین جلسه کرسی علمی - ترویجی بهار ۱۴۰۳ پژوهشگاه ادیان و مذاهب ✳️باعنوان: بازنمایی ذهنی در نظر ابن سینا (ماهیت معقول و حیث التفاتی) 🎤ارائه‌دهنده: دکتر عباس مهدوی (عضو هیئت علمی دانشکده فلسفه) 🔍 ناقد: دکتر احمد لهراسبی (عضو هیئت علمی دانشکده فلسفه) ⏳ دبیر جلسه: آقای محمدرضا امینی (دانشجوی دکتری فلسفه اخلاق) #کرسی_ترویجی #فلسفه #ابن سینا #بازنمایی ذهنی #ماهیت معقول 👥با ما همراه باشید 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب 🆔https://eitaa.com/sccrrc

✅گزارش جلسه عنوان: بازنمایی ذهنی در نظر ابن سینا (ماهیت معقول و حیث التفاتی) 👤در ابتدای جلسه آقای دکتر عباس مهدوی (عضو هیئت علمی دانشکده فلسفه) بحث خود را این‌گونه آغاز کردند: سعی بنده بر آن است که از ادبیات فلسفه ذهن تحلیلی برای صورت بندی برخی از مفاهیمی که در فلسفه ابن سینا وجود داشته، استفاده کنم. بطور کل شناخت را ابن سینا به شناخت حسی و عقلی تقسیم می کند. در شناخت حسی ابن سینا از حواس باطنی سخن می گوید. اما آنچه به بحث ما مرتبط است شناخت عقلی است. به معنای قوه عاقله که از مجموع صور حسی ظاهری و باطنی که یک صورت معقول را انتزاع می کند. دقیقا جایی که در معرفت شناسی ابن سینا تجرد را برای نفس استفاده می‌کند. هم قوا و هم مدرکات قوا را مادی می‌پندارد. کل بحث ما در اینجا درباره معقولاتی است که در اصطلاح به آنها ماهیت معقول یا صورت معقول می‌گویند. در این جا دو ایده وجود دارد که یکی این است که نظریه شناخت عقلانی ابن سینا یک نظریه واقع‌گرایانه است. به تعبیر دیگر آن ماهیت معقولی که از عالم کسب می کنیم، اینها به نحوی عالم را برای ما بازنمایی می‌کنند. در واقع وضع اموری هستند که در خارج ما با آنها مواجه می‌شویم. پس نه تنها نظریه شناخت عقلانی ابن سینا یک نظریه واقه‌گرایانه است بلکه یک واقع‌گرایی بازنمودی هم هست. بنابراین ایده اصلی این است که ابن سینا یک واقع‌گرای با نمودگراست. در ادامه آقای دکتر مهدوی دو سوال را مطرح کردند: اگر ماهیت معقول داریم که این ماهیت حالت ذهنی است، به چه دلیلی دارای حیث التفاتی است؟ در فلسفه ذهن وقتی از حیث التفاتی داشتن یک حالت ذهنی بحث می‌شود به این معناست که آن حالت ذهنی یک محتوایی دارد که آن گزاره است و آن حالت ذهنی بدون آن محتوا معنایی ندارد. به همین دلیل می‌گوییم حالات ذهنی دارای گرایش گزاره‌ای از حیث التفاتی است غیر از فرآیند مغزی و عصب شناختی است که رخ می‌دهد. حیث التفاتی مدنظر ابن سینا شاید همان حیث التفاتی است که برانتانو یا هوسرل از آن بحث می‌کنند. سوال دیگر این است که اگر فرض این باشد که حالت ذهنی ما دارای حیث التفاتی باشد، چرا این حالت ذهنی دارای حیث التفاتی باید درباره محتوای خاصی باشد؟ به این معنا که چگونه صورت آتش می‌تواند وجود داشته باشد ولی ویژگی‌های فیزیکال مانند سوزاندن نداشته باشد. بطور کل ابن سینا تمام حالات ذهنی که بحث می‌کند حالات ذهنی بازنمودی می‌داند. البته این نکته مهم است که حیث التفاتی مورد نظر ابن سینا با حیث التفاتی که در فلسفه ذهن وجود دارد تفاوت‌هایی دارند. نکته پایانی این است که ابن سینا حیث التفاتی را یک نوع وجود غیرمادی درنظر می‌گیرند. اما در فلسفه ذهن معاصر وقتی صحبت از حیث التفاتی می‌شود حالت ذهنی ویژگی دارد که آن ویژگی به معنای ویژگی محتوای بازنمودی معنا می‌شود. #گزارش #کرسی_ترویجی #فلسفه #ابن سینا #بازنمایی ذهنی #ماهیت معقول 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب ➣ ایتا: 🆔https://eitaa.com/sccrrc

👤در ادامه ناقد محترم اشاره کردند که اگر ملاحظات بنده جایی داشته باشد ادعای دوم اقای دکتر مهدوی پذیرفتنی نیست. در رابطه با دیدگاه ابن سینا درباره ادراک (چه حسی و چه عقلی) که آقای دکتر مهدوی فرمودند یک دیدگاه بازنمودگرایانه است. دیدگاه دیگر واقع گرایانه است که مورد پذیرش است اگر بتوان ماهیت ذهنی و خارجی را یکی بدانیم. اما موضوع بحث بنده ادعای دوم است . قسمتی که ابهام دارد آنجاست که دو معنا از صورت خلط شده است. معنایی از صورت که در برابر ماده قرار می‌گیرد که جزء علل اربعه است. این صورت در اینجا به معنای مثال است نه صورت در برابر ماده. طبق آن چیزی که در متن آمده آقای دکتر مهدوی نفس را به مثابه ماده دانسته‌اند و صورت سبب شناخت آن می‌شود. ساده‌ترین ایرادی که می‌توان به این موضوع وارد کرد این است که حداقل باید نفس با هر شناختی دگرگون شود که حداقل در فلسفه ابن سینا پذیرفتنی نیست و شاید در صدرا بتوان پذیرفت. درست است که با هر شناختی انسان دچار تغییر می‌شود اما ابن سینا بحث ادراک و علم را با بحث تغییر و صورت و ماده گره نزده و مستقل از آن بحث کرده است. در متن با توجه به هفت معنایی که از شفا درباره علل اربعه، صوری، مادی و غایی اوردند این صورت ربطی به این معناها ندارد. و نکته بعدی این است که اگر صورت را صورت در برابر ماده بدانیم، صورت و ماده‌ای وجود دارد که آن مفاهیم ماهوی صورتی هستند که بر آن مفاهیم می‌نشیند و تبدیل به شناخت می‌شوند، که این پذیرفتنی نیست. آقای دکتر لهراسبی در ادامه شاهدی از کتاب نظام حکمت صدرایی از آقای عبودیت مطرح کردند که طبق نظر پیشینیان پیش از صدرا «فرآیند ادراک بدین نحو است که صورت ذهنی در قوه ادراک مناسب خود یا در محلی که چنین قوه‌ای در آن است حلول می کند و با این حلول، نفس توسط قوه ادراکی صورت (تصویر) را می‌یابد و این یافتن همان ادراک بی‌واسطه صورت یا همان ادراک با واسطه شیء صورت است. بطوری که بدون این حلول ادراک منتفی است پس در این نظریه ادراک مشروط به نوعی انفعال است از قبیل انفعال موضوع از عرض نه از قبیل انفعال ماده از صورت.» که این نکته سایه بر روی کل بحث می‌اندازد. به نظر می‌رسد اگر توجه به این نکته کنیم در این عبارت ما نمی‌توانیم نسبت بین دیدگاه ابن سینا و دیدگاه بازنمایی و حیث التفاتی را بپذیریم. زیرا ابن سینا به تمایز بین معلوم به ذات و معلوم به عرض عنایت ویژه دارد. #گزارش #کرسی_ترویجی #فلسفه #ابن سینا #بازنمایی ذهنی #ماهیت معقول 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب ➣ ایتا: 🆔https://eitaa.com/sccrrc