کانون تکرا: کتابچه معرفی نوآوران روستایی برگزیده شده در جشنواره روستایی شو درباره جشنواره روستایی شو www rsweek.ir روستایی شو رویدادی است برای معرفی نوآوری های روستایی که توسط کانون تکرا www takra.ir طراحی شده است و متعلق به تمام کسانی است که با وجود مشکلات و چالش‌های زندگی و کار کردن در روستا، ناامید نمی‌شوند، مهاجرت نمی‌کنند، برای تحقق ایده‌هایشان از شهرها به روستاها باز می گردند و با قدرت گرفتن از نیروی انگیزه و عشق به روستا و  کاربست دانش بومی و دانش و فناوری های نوین به تلاش‌شان ادامه میدهند و از طریق نوآوری، زندگی بهتری را برای خود، مردم روستا و زیست بوم روستا به ارمغان می آورند.  روستایی شو ماموریت دارد تا تلاش‌هایی که در جامعه محلی، بخش‌های دولتی، غیردولتی، نهادهای مدنی، بخش خصوصی، رسانه ها، دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی برای حمایت از نوآوری روستایی انجام میشود را انتشار دهد و شعار « روستا برای نوآوری و  نوآوری برای روستا» را تحقق بخشد. در این راستا، از همگان استمداد می طلبیم. به پیوست، کتابچه معرفی نوآوران برگزیده در سال های 1398 تا 1400، تقدیم میشود. ارادتمند سید ابوالفضل میرقاسمی  از کانون تکرا 09123222463

الگوی اقدامات استحصال آب در اقلیم های خشک

انتظارات از دولت چهاردهم برای آبادانی روستاها       سید ابوالفضل میرقاسمی (فعال در حوزه توسعه روستایی) بدلایل مختلف، از جمله، مشکلات فرهنگی، ضعیف شدن سرمایه اجتماعی (بی اعتمادی، ضعف روحیه همدلی، مسئولیت پذیری و مشارکت)، کم توجهی به روستاها و افزایش مشکلات روستائیان در زمینه دسترسی به منابع مورد نیاز و از طرف دیگر، بروز برخی بحران‌های محیط زیستی نظیر گرمایش جهانی (تغییر اقلیم) و بحران کمبود آب، اوضاع معیشتی و درآمدی روستائیان نابسامان شده و اشکال مختلف فقر و محرومیت بروز نموده و در نتیجه، روند مهاجرت روستائیان به شهرها در حال افزایش است که سبب تشدید مشکلات حاشیه نشینی و افزایش آسیب‌های اجتماعی میشود. در حوزه ارایه خدمات به روستاها، نهادهای حاکمیتی و دستگاه های اجرایی دولتی متعددی فعالیت می کنند و علاوه بر آنها، تشکل‌های مردم نهاد و موسسات نیکوکاری و خیریه نیز ورود نموده اند ولی بدلیل ناهماهنگی موجود در بین آنها (انجام کارهای موازی و یا پراکنده) و ضعف وحدت فرماندهی، اکثر آن مداخلات و فعالیتها، کارآمدی و اثربخشی لازم را نداشته و نه تنها دردی از دردهای روستائیان درمان نمی‌شود بلکه سبب خود باختگی روستائیان و ضعیف شدن روحیه اعتماد به نفس ایشان و وابستگی هر چه بیشتر ایشان به اعانه‌ها و کمک‌های بیرونی شده است. یکی از مشکلات ریشه ای در حوزه توسعه روستایی، نامشخص بودن نقشه راه توسعه کشور و عدم تعیین نقش و سهم روستاها در آن نقشه راه است. سئوال مهم این است که آیا ایران، کشوری است با مزیت نسبی و یا رقابتی در حوزه کشاورزی؟ یا حوزه باغداری؟ یا حوزه دامپروری؟ یا حوزه گردشگری؟ یا حوزه صنایع دستی؟ یا بخش خدمات؟ یا مزیت در حوزه مواد معدنی و صنعتی؟ و یا ترکیبی از آنها؟ ظاهرا هنوز اجماع نخبگانی در این خصوص وجود ندارد و سیاستگزاران و برنامه ریزان کشور هنوز در حال سعی و خطا می باشند! (در واقع، سردرگمی و بلاتکلیفی). مشکل دیگر این است که غلبه اقتصاد رانتی و دولتی (اقتصاد تک محصولی متکی بر درآمدهای نفتی)، اجازه رشد بخش خصوصی را نمی‌دهد و بیش از 70% اقتصاد در اختیار نهادهای دولتی است. این شرائط اقتصادی نامناسب سبب شده که بستر بروز رقابت ناسالم و افزایش فساد اداری فراهم شود. از طرف دیگر، برخوردهای امنیتی و بعضا سختگیری‌های نهادهای دولتی و نظارتی سبب شده که تشکل‌های مردم نهاد (NGOs) نیز نتوانند بدرستی رشد کنند و در نتیجه، توانایی نقش آفرینی موثر در فرآیند تصمیم سازی، تصمیم گیری، سیاستگذاری و برنامه‌ریزی را نداشته باشند که منجر به ضعف نظام حکمروایی و برنامه ریزی شده است. https://payamema.ir/payam/108172

https://payamema.ir/payam/108172 انتظار میرود که دولت چهاردهم ضمن اجتناب از برخی اقدامات (اقدامات نمایشی، صوری، روبنایی و کم تاثیر) و با حسن تدبیر و عاقبت اندیشی و استفاده از رویکردهای علمی و نظرات افراد متخصص و متعهد، توجه بیشتری به روستاها نموده و بستر مناسبی جهت سهولت دسترسی ایشان به منابع و خدمات را فراهم نماید. نقش دولت تصدیگری امور نیست و می‌بایست سعی نماید نقش بیشتری در زمینه هدایت و نظارت امور داشته باشد و از طریق تنظیم گری و اتخاذ سیاست‌های تشویقی مناسب، بستر رشد و شکوفایی بخش خصوصی و همچنین تشکل‌های مردم نهاد (دو بازوی توانا برای کمک به دولت) را فراهم نماید. یکی از بازیگران کلیدی در حوزه توسعه روستایی، بنیاد مسکن می باشد که اجرای طرح آبادانی و پیشرفت منظومه‌های روستایی را در دستور کار خویش قرار دارد. فلسفه اصلی این طرح آن است که نباید به روستاها به شکل انتزاعی و نقطه‌ای توجه نمود زیرا هر روستا با روستاهای همجوار و شهرهای نزدیک و بعضا دور ارتباط و تعامل دارد و برنامه ریزی توسعه روستایی می بایست در قالب یک منطقه (یک بخش و یا یک شهرستان) باشد و از رویکردهای "توسعه ناحیه محور" (Area-Based Development) تبعیت کند. روستا و شهر دارای پیوندها و تعاملاتی هستند و منابع در بین آنها در حال جریان است (لزوم توجه به جریانات کالبدی و فضایی در نظام برنامه ریزی منطقه ای). طرح آبادانی و پیشرفت منظومه‌ روستایی، طرحی است که به منظور توسعة یکپارچه، هماهنگ، فراگیر و پایدار سکونتگاه‌های روستایی از طریق ساماندهی شبکه‌های محلی و با تاکید بر روابط و پیوندهای روستایی- شهری اجرا می گردد. در این طرح، متناسب با مزیت‌های نسبی و رقابتی هر منطقه، پروژه‌های پیشران شناسایی شده و از طریق تکمیل زنجیره تامین و زنجیره ارزش و همچنین شبکه سازی و نهادسازی و پایدارسازی سعی میشود که کسب‌وکارهای خُرد و خانگی به کسب‌وکارهای متوسط و بزرگ وصل شوند و پویایی و کارآمدی اکوسیستم رشد فراگیر و پایدار تقویت شود. انتظار میرود که دولت چهاردهم از رویکردهای ناحیه محور (نظیر طرح آبادانی و پیشرفت منظومه‌های روستایی) حمایت بیشتری نماید و با بسترسازی و کمک به افزایش سطح دسترسی روستائیان و تحقق آبادانی روستاها، روند مهاجرت از مناطق روستایی به شهرها را کنترل نموده و از بروز برخی معضلات حاشیه نشینی و آسیب های اجتماعی مبتلابه آنها پیشگیری کند. مطمئنا مسایل و مشکلات اقتصاد کلان و تحریم‌ها و ضعف دیپلماسی در سطح منطقه و بین الملل، هم بر زندگی مردم شهری و هم بر زندگی مردم ساکن روستاها تاثیرات منفی دارد. ضرورت دارد که ملاحظات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، نهادی، محیط زیستی، سیاسی و امنیتی در طراحی و تدوین طرحها و برنامه‌های توسعه روستایی مدنظر مسئولین امر باشد و از هر گونه نگاه تک بُعدی و بخشی نگر به مسایل روستاها و شهرها اجتناب شود. دستیابی به وحدت فرماندهی در مدیریت مناطق روستایی (البته در تعامل و ارتباط با مناطق شهری) نیاز به طراحی سازوکارها و تمهیدات مناسب دارد که میتوان در قالب رویکرد "توسعه ناحیه محور" به آن پرداخت و نقش و سهم هر بازیگر کلیدی را مشخص نمود.

برنامه های آموزشی و کارگاه های مدار پلاس در نمایشگاه آبادیران دورهمی مدار پلاس ذیل رویداد ملی مدار در نظر دارد جهت توانمندسازی فعالان حوزه روستایی، اقدام به برگزاری دوره های آموزشی در نمایشگاه آبادیران نماید. در انتهای این دوره به هریک از عزیزان گواهی حضور در دوره از سوی مرکز آموزش بازرگانی (ذیل وزارت صمت) اعطا خواهد شد. برای اطلاع بیشتر به لینک https://jahat.ac/madarplus مراجعه نمایید. لینک ارسال درخواست شرکت در برنامه: ble.ir/madar_admin@

👈کتاب پیوند هندوانه روی گیاه خارشتر اقتباس گرفته از روشهای سنتی. 👈بسیار فایل کاربردی خصوصا در شرایط خشکی حاضر. #با تشکر از صالح امیرخانی که فایل به ما رساندن @keshavarzi_313

💠 *مرکز طرح های آبادانی و پیشرفت مناطق محروم #بنیاد_علوی فراخون همکاری داد* ◀️مرکز طرح های آبادانی و پیشرفت #مناطق_محروم بنیاد علوی با انتشار # *فراخوان* از مجموعه‌های توانمند و فعال در حوزه *آبادانی و پیشرفت مناطق محروم* در راستای انتخاب مناطق الگویی (حداکثر ۱۰ منطقه) در کشور # *دعوت_به_همکاری* می کند. * متقاضیان می‌توانند *ثبت نام* را از طریق my.alavi-bonyad.com و *ثبت درخواست همکاری* با آبادانی و پیشرفت مناطق محروم انجام دهند *متن کامل خبر* در لینک زیر: www.alavi-bonyad.com/12164 | مرکز روابط عمومی و رسانه بنیاد علوی | [وبسایت](https://www.alavi-bonyad.com/) | [اینستاگرام](https://instagram.com/alavi_bonyad?igshid=YmMyMTA2M2Y=) | [بله](https://ble.ir/alavi_bonyad)

سلام خدا قوت فایل معرفی طرح آبادانی و پیشرفت منظومه روستایی شهرستان طارم و پروژه های پیشران آن در حوزه های گردشگری صنایع دستی گیاهان دارویی زیتون انار گوجه فرنگی و سیر که توسط بنیاد مسکن در دست اجراست، جهت استحضار ارادتمند سید ابوالفضل میرقاسمی 09123221463

ضمن تشکر از آقای دکتر شیخ دانشگاه گرگان فایل نهایی گزارش طرح تحقیقاتی مطالعات تطبیقی مدیریت جامع حوزه های آبخیز جهت استحضار و بهره برداری لازم

https://www.aparat.com/v/gwa11mw *لینک* مشاهده *موشن گرافی* معرفی *طرح آبادانی و پیشرفت منظومه های روستایی* که توسط *بنیاد مسکن* و همکاری *پژوهشکده سوانح طبیعی* در ۱۳ استان و ۲۰ شهرستان مختلف در دست اجراست. *نباید به روستا به صورت انتزاعی و نقطه ای توجه نمود.* *هر روستا با روستاهای دیگر و با شهرهای پیرامون در تعامل و ارتباط است* لذا *آبادانی و پیشرفت روستاها* منوط به *آبادانی و پیشرفت کل شهرستان* و *استان* و *کشور* است!!!

مرکز مطالعات توسعه روستایی پژوهشکده سوانح طبیعی به عنوان مجری و مشاور معاونت عمران روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اجرای طرح آبادانی و پیشرفت منظومه‌های روستایی در 13 استان و 20 شهرستان هدف و 1598 روستا را برعهده دارد. به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، مرکز مطالعات توسعه روستایی پژوهشکده سوانح طبیعی به عنوان مجری و مشاور معاونت عمران روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اجرای طرح آبادانی و پیشرفت منظومه‌های روستایی در 13 استان و 20 شهرستان هدف شامل شهرستان‌های خواف، باخرز، بجستان (استان خراسان رضوی)، بخش بابلکنار شهرستان بابل (استان مازندران)، بخش زز و ماهرو شهرستان الیگودرز (استان لرستان)، بخش خاوومیرآباد شهرستان مریوان (استان کردستان)، شهرستان طارم (استان زنجان)، شهرستان بروجن و کیار (استان چهارمحال و بختیاری)، بخش هیر شهرستان اردبیل و بخش شاهرود شهرستان خلخال (استان اردبیل)، شهرستان گچساران (استان کهگیلویه و بویراحمد)، شهرستان تفتان و چاچهار (استان سیستان و بلوچستان)، بخش وشمگیر شهرستان آق قلا (استان گلستان)، شهرستان سپیدان، جهرم و شیراز (استان فارس)، شهرستان خداآفرین (استان آذربایجان شرقی) و شهرستان گناوه (استان بوشهر) و 1598 روستا را برعهده دارد. این طرح با رویکرد آمایشی در برنامه‌ریزی روستایی، در تلاش است ضمن توجه به دگرگونی‌های اخیر در محیط‌های روستایی و تحولات جاری در روابط و پیوند‌های روستایی-شهری، چهارچوبی نوین برای عرصه‌های مطالعاتی و اجرایی در سطح سکونتگاه‌های روستایی فراهم سازد

*امام علی* (ع) مولای متقیان فرمود: *بخشندگی* ، نگاهدار آبروست، و *شكیبایی* ، دهان بند بی خردان، و *عفو*، زكات پیروزی، و *دوری كردن* ، كیفر خیانتكار، و *مشورت*، چشم هدایت است. و آن كس كه با رای خود احساس بی نیازی كند به كام خطرها افتد، *شكیبایی* ، با مصیبت‌های شب و روز پیكار كند، و *بی تابی* ، زمان را در نابودی انسان یاری دهد، و *برترین بی نیازی*، ترك آرزوهاست، و چه بسا *عقل* كه اسیر *فرمانروایی هوس* است، حفظ و به كارگیری *تجربه*، رمز *پیروزی* است، و *دوستی* ، نوعی خویشاوندی به دست آمده است، و به آن كس كه به ستوه آمده و توان تحمل ندارد، اعتماد نكن. *عید سعید غدیر مبارک* ! التماس دعا 🌹🌹🌹

شازده کوچولو پرسید: *کی اوضاع بهتر میشه؟* روباه گفت: از وقتی که بفهمی *همه چیز به خودت بستگی داره!*

*بنام آنکه جان را حکمت آموخت* *پویش تجدید حیات حکیمانه* 🌾🌱🌺🍂🌷☘🍂💐🌻🌿 🌱🌾 🌾⚘ *دو یارِ زیرک وُ از باده یِ کُهَن دو منی!* *فراغتی وُ کتابی وُ گوشه یِ چمنی!* من "این مقام" به "دنیا و آخرت" ندهم! اگر چه در پِی‌اَم اُفتند هر دمَ انجمنی! *هر آن که کُنجِ قناعت به گنجِ دنیا داد،* *فروخت یوسفِ مصری به کمترین ثَمَنی!* بیا که رونقِ این کارخانه کم نشود، به زُهدِ همچو تویی یا به فِسقِ همچو منی! *زِ تندبادِ حوادث نمی‌توان دیدن* *در این چمن که گلی بوده اَست یا سَمَنی!* به صبر کوش تو "ای دل"، که حق رها نکند، چنین "عزیز نگینی" به دستِ اهرَمَنی!!! *مِزاجِ دَهْرْ تَبَهْ شد در این بلا "حافظ"* *کجاست فکر حکیمی و رای بَرهَمَنی؟!"* *بارالهاا!* امروز نیز، در اولین لحظات *تجدید زندگی*، که زوال *ظلمت شب* و چهره نمایی *صبحی روشن* فرا رسیده، بار دیگر، با نام و یاد *"تو"* به *"زندگی"* سلام می گوییم و به کل *هستی* درود می فرستیم! *پروردگارا!* آنچه را که به ما *عنایت کنی*، از *کرامت توست* و بر آن *شکر گزاریم* و آن چه را *ندهی*، از *حکمت و تدبیر توست و از آن سپاسگزاریم*! چرا که *"تو"*، هم به *"هر پیدایی" آگاهی* و هم به *"هر نهانی" بینا!*... پس:... *خداوندا!* بابت *"داده" و "نداده ات" شکر!!!"*🙏 *سلام عزیز گرامی!* *صبحتان بخیر* *ایامتان سرشار از نکویی ها باد!*🙏🌴🌹 *با ما در سایت و کانال تجدید حیات حکیمانه همراه باشید* ------------------------------- www.hayathakimaneh.com https://ble.ir/hayat_hakimaneh hayat.hakimaneh@gmail.com

چهارمین شماره فصلنامه حکمرانی فصل بهار ۱۴۰۳ منتشر شد. در این شماره می خوانید؛ _بررسی شاخص های حکمرانی خوب شهری _حکمرانی آب؛ خشکسالی و بررسی رویکردهای پاسخ دهی به آن _ بررسی تطبیقی زیست بوم فین تک در مالزی، چین ، آمریکا و اتحادیه اروپا و رهنمودهایی برای ارتقاء فین تک در ایران #اندیشکده_نظام_مسائل_حکمرانی_کشور #فصلنامه #حکمرانی #فصلنامه_حکمرانی #اندیشکده 🔸️لینک عضویت در کانال اطلاع رسانی اندیشکده نظام مسائل حکمرانی کشور https://eitaa.com/andishkademasael

*حضرت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله):* *همانا حسین بن علی (ع) ، چراغ هدایت و كشتی نجات است.* بخصوص در زمینه *یکتا پرستی* ، *آزادگی* ، *عدالت خواهی* ، *حق طلبی* ، *ظلم ستیزی* و حفظ *عزت* و *شرافت*

💐جناب آقای دکتر پزشکیان: پست ریاست جمهوری رو محضرتان تبریک و تهنیت عرض مینمایم. تمامی سوالاتی که توسط کارشناسان و صاحب نظران که در مناظره‌های تلویزیونی مطرح نمودند، حتی برای یکبار و یا بصورت اشاره به بحران آب خصوصا در بخش آب شرب که در سراسر کشورمان محسوس و مشکل ساز شده و راهکارهای مهار آن اشاره ننمودند. امید است که به یاری خداوند متعال و تاکیدی که بر توجه به نظرات کارشناسی داشتید، دستور ویژه صادر فرمائید که برای تامین آب شرب روستاها ، شهرها،استانها، قنوات و چشمه سارهایی را که آبفا، اوقاف، آستان قدس با سهل انگاری و بی توجهی از مدار خارج و مدفون نمودند[چون تحقیقات کارشناسی اثبات نموده که همه آنها قابلیت احیاء و بازسازی را دارند]اصلاح و در مدار تامین آب شرب گوارا، سالم ،پایدار، تضمین شده برای هم میهنانمان قرار دهند. نیز به نظرات، گزارشات ،مستندات ستاد مردمی احیاگران قنوات و چشمه سارهای ایران توجه و برای تقویت این مرکز دانش بنیان اقدام فوری اجرائی گردد. با تقدیم احترام مهندس حسن اشرف گنجوئی کارشناس رسمی و محقق تامین آب ۱۴۰۳/۴/۱۶ 🏔 #تامین_آب‌شرب آحاد مردم کشورمان #ایران، #خصوصا_استانهای_کویری از مناطق #کوهستانی_گسترده‌ موجود، #امکان‌پذیر می‌باشد. 🌴 مطالعات #صحرائی انجام شده از #مادرچاه و #بخش‌تران (زهکوم) #کاریزها، قابلیت #احیاءوبازسازی آنها را درسال #جهش_تولید_با_مشارکت_مردمی تائید می‌نماید. 🔵 @qanat_kerman 🔵B2n.ir/d11342 🔵http://B2n.ir/q35434

حسین (ع)، الگوی آزادگی ولی غریب در زمانه ما سید ابوالفضل میرقاسمی 26/04/1403 (مصادف با  روز عاشورای حسینی) خداروشکر، روز عاشورای حسینی توفیق داشتم تا در مراسم عزداری ظهر عاشورا (که در مسجد محل برگزار می‌شد) شرکت کنم. پس از سخنرانی روحانی مسجد و ذکر مصیبت، مداح جوانی متوسل شد به حضرت امام حسین (ع) و با قرائت شعری (دستامو ول نکن، برگ نوکریمو باطل نکن، یا مرگ یا کربلا، تورو خدا این دل و اون دل نکن، آقا بیا منو "حرم ندیده" زیرِ گل نکن و ...) از حضرت خواست که دست ما را رها نکند و به ما توفیق دهد برای زیارت حرم آن حضرت (ع) در کربلا. یکی از حاضرین (همسایه نسبتا مسن ما) با اشک و زاری به مداح جوان گفت: لطفا یکبار دیگر، آن شعر سوزناک را بخوان زیرا معلوم نیست که ما تا سال آینده زنده باشیم و یا نه؟ (آیا توفیق مجدد برای شرکت در مراسم روضه خوانی و عزاداری حضرت (ع) را داریم یا نه؟). مداح هم شعر را مجددا خواند و عده ای هم همراهی کردند. درخواست آن بنده خدا برای تکرار خواندن آن شعر، مرا به فکر واداشت که پس از گذشت بیش از 1300 سال از واقعه عاشورا و نهضت امام حسین (ع)، آیا ما مدعیان پیروی و شیعه آن حضرت (ع) بودن، فلسفه قیام و پیام ایشان را درست درک کرده‌ایم؟ آیا امام حسین (ع) و یاران با وفایش بعنوان مظهر عبودیت و عشق به خداوند متعال، آزادگی، عقلانیت، حق طلبی، عدالت خواهی، عزتمندی، ظلم ستیزی، دفاع از مظلوم، فداکاری، ایثارگری، جوانمردی، وفاداری، شجاعت، رشادت، حماسه آفرینی و ... الگوی مناسبی برای زندگی ما نیستند؟ چرا ما راه ایشان را طی نمی‌کنیم؟ آیا حضرت امام حسین (ع) و یاران با وفایش، در عمل، الگوی زندگی ما هستند؟ از این محرم تا فرارسیدن محرم سال بعد، چقدر تلاش می‌کنیم برای پیروی از الگوی زندگی ایشان و پیاده سازی شعارهای عاشورا (نظیر شعار "هیهات من الذله"، اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید) در متن زندگی خودمان؟ چرا ...؟ بر اساس اعتقادات ما، حضرت امام حسین (ع) چراغ هدایت و کشتی نجات است. مطمئنا شرط نجات ما از این ورطه هولناک زندگی که پر است از ظلم و ستم و نابرابری و بی عدالتی، همانا تأسی به سیره و روش آن حضرت (ع) است ولی ظاهرا مسایل فرعی بر مسایل اصلی غلبه یافته و در طول تاریخ، تحریفات و انحرافاتی بوجود آمده است و در مراسم عزاداری حسینی بجای پرداختن به بیان فلسفه قیام حضرت (ع) و تبیین پیام عاشورا و درس‌هایی که میتوان از این نهضت عظیم و پرشور گرفت (نظیر درسی که بعضی از آزادگان و رهبران بزرگ در سطح جهان گرفته اند)، بیشتر به مسائل سطحی، حاشیه ای، عاطفی و احساسی واقعه عاشورا پرداخته میشود (تلاش بی وقفه بعضی‌ها برای بزرگنمایی و غلوّ کردن در ذکر مصایب و فجایع آن روز غم انگیز و خونبار، به بهانه سوزاندن دل مردم و گریاندن ایشان به هر وسیله‌ای و به طمع اینکه عمل ثوابی انجام داده و گناهان گریه کنان آمرزیده شود و در روز قیامت، مورد شفاعت حضرت قرار گیرند. از طرف دیگر، عزاداری‌های پرشور و سوزناک ما شیعیان سبب تسلای خاطر حضرت زهرا (س) و امام زمان (عج) شود و ...). چه خوب است این قیبل شور و هیجانات همراه با شعور و آگاهی باشد تا سبب رشد و بالندگی و اعتلای جامعه و باعث حرکت در مسیر خیر و سعادت و خوشبختی عمومی باشد. این نگرانی وجود دارد که برخی کارهای نمایشی و تقلیدی و استفاده از ابزارهای مختلف برای عزاداری و گریه کردن و ذکر بعضی خرافات و یا مطالب غیرواقعی سبب تشکیک اعضای جامعه (بخصوص نسل جوان و نوجوان) شده و به تدریج ایمان و اعتقادات مردم ضعیف شده و انگیزه ای برای شرکت در این قبیل مجالس نداشته باشند. بعضی اقدامات سطحی و غیرواقعی در ادیان و مذاهب مختلف سبب شده که بعضی اندیشمندان در سطح جهان، دین را افیون توده‌ها بنامند و به تدریج، اعتقادات بخشی از اعضای جامعه ضعیف شده است (در فیلم P.K. ساخته کشور هندوستان به بیان بعضی سوء استفاده کاهنان و موبدان معابد پرداخته که فیلمی بسیار دیدنی و تاثیرگذار است). جای بسی تأسف است که در زمانه ما، بدلایل مختلف، حضرت امام حسین (ع) در بین شیعیان و پیروان خویش غریب است و شناخته شده نیست (گویا حسین واقعی را گم کرده ایم) و کمتر کسی با فلسفه قیام حضرت آشناست و کمتر کسی در تعیین مسیر زندگی خویش، از خطبه‌ها و رهنمودها و راه و روش حضرت تبعیت می‌کند. چه بسی بعضی برداشت‌های ناقص و یا نادرست ما از نهضت حسینی سبب ناراحتی و آزردگی خاطر حضرت (ع) میشود.

انتظار میرود که دستگاه‌های فرهنگی و مذهبی متولی امر، بیش از پیش، در زمینه اطلاع رسانی، آگاهی بخشی و فرهنگ سازی تلاش کنند تا از ظرفیت نهضت حسینی (عاشورا و مراسم دهه محرم و اربعین)، حسن استفاده شود برای پیاده سازی حق و عدالت اجتماعی و همچنین یاری رساندن به مظلومین و ستم دیدگان و نیز مطالبه گری و حق طلبی و عدالت خواهی و احیای روحیه همدلی، وفاداری و ارتقای روحیه عزت، شرافت و کرامت انسانی در سطح جامعه بشری. مطمئنا اگر الگوی زندگی ما بشود امام حسین (ع) و آموزه های دینی اصیل، با برقراری عدالت، همین دنیای ما بهشت میشود و دیگر نیازی به وعده رفتن به بهشت در جهان دیگر نیست! اما حیف که در طول تاریخ، فرادستان با استفاده ابزاری از دین سبب گمراهی مردم شده اند و همواره مثلث شوم زر و زور و تزویر مانع تحقق عدالت واقعی شده است. التماس دعا

ضرورت استفاده از باورهای مذهبی جهت حفظ محیط زیست و مقابله با بحران کم آبی سید ابوالفضل میرقاسمی کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری 25/04/1403 (مصادف با  روز تاسوعای حسینی) هرچند بخش وسیعی از سرزمین ایران دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است ولی نیاکان خردمند ما توانسته بودند که خود را با شرائط محیطی سخت این سرزمین تطبیق داده و سازگاری پیدا کنند و تمدن بزرگی را بوجود آورند. بدلایل مختلف، از جمله گرمایش جهانی (تغییر اقلیم), افزایش جمعیت، تخریب جنگلها و مراتع، سوء مدیریت، غلبه اقتصاد رانتی، توسعه شتابزده مبتنی بر درآمدهای نفتی، توسعه بی رویه مناطق شهری و صنعتی، حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز در حریم قنات‌ها، روش‌های نادرست کاشت و برداشت محصولات کشاورزی، بهره برداری غیر اصولی از منابع و دخالت‌های متعدد در اکوسیستم و نظایر آن، تنوع زیستی و محیط زیست سرزمین ایران دچار تخریب و نابودی تدریجی شده و با بحران‌های متعدد فرسایش خاک، کم آبی، فرونشست اراضی، شور شدن منابع آب و اراضی، آتش سوزی در جنگلها و مراتع، بروز خسارات ناشی از سیلاب و زمین لغزش و ... مواجه شده ایم. این قبیل چالش‌های محیط زیستی ادامه حیات نسل فعلی و نسل‌های آتی را به مخاطره انداخته اند. در کنار اقدامات مدیریتی، فنی و مهندسی نظیر احیای جنگلها و مراتع، عملیات حفظ آب و خاک و آبخیزداری، استحصال آب باران در بالادست (با هدف ذخیره نزولات جوی و تغذیه چشمه‌ها و قنوات و تقویت دبی پایه رودخانه‌ها) و پخش سیلاب در پایین دست (با هدف تغذیه آبخوانها و سفره‌های آب زیرزمینی)، کنترل فرسایش و رسوب و سیل و تلاش بیشتر برای افزایش تاب آوری و افزایش بهره وری در کلیه بخشها، چه خوب است که از ظرفیت اعتقادات و باورهای مذهبی مردم در زمینه حفظ محیط زیست و مقابله با بحران‌ها بخصوص بحران کم آبی استفاده شود. امروز روز تاسوعای حسینی است که به پاس آزادگی، ایثارگری، جوانمردی، وفاداری، رشادت‌ها، فداکاری‌ها، حماسه آفرینی‌ها و نیز بزرگداشت و تکریم مقام سقای دشت کربلا، به حضرت ابوالفضل العباس (ع) اختصاص دارد. در ایام محرم و در مراسم عزاداری‌های حسینی، منابع زیادی توسط نهادهای مختلف و مردم هزینه میشود. چه خوب است از این شور و عواطف برانگیخته شده و احساسات لطیف و پاک مردم، حسن استفاده را نمود و از طریق آگاهی بخشی و فرهنگ سازی اصولی و درست، بخشی از آن هزینه‌های عزاداری (که اثربخشی مقطعی و کوتاه مدت دارند) به حل مشکلات تامین آب شرب روستاها و شهرهای کوچک اختصاص یابد که ثواب زیادی دارد و میتواند منشأ خیر پایدار و ماندگار و همچنین جلب رضایت نسبی و تامین بخشی از آسایش و رفاه مردم محلی شود. در آموزه های دین مبین اسلام، سازوکارهای متنوعی وجود دارد برای حل مشکلات اجتماعی و اقتصادی بعنوان مثال، از ظرفیت وقف و نذر (نذر آب و یا نذر محیط زیست) میتوان برای حفظ محیط زیست و احیای منابع طبیعی و انجام اقدامات آبخیزداری (نظیر اقداماتی که مجمع خیرین آبخیزداری و یا مجمع خیرین آبرسانی انجام میدهند) استفاده نمود. در کشور مسلمان ترکیه، با استفاده از ظرفیت وقف (وقف مال و تخصص و وقت و تامین نیروی کار داوطلب) یک تشکل بزرگی به نام تما (TEMA[1]) ایجاد شده است برای کنترل فرسایش خاک که بیش از یک میلیون نفر داوطلب همکاری دارد (وقف و نذر وقت و تخصص توسط افراد داوطلب و خیرخواه). [1] TEMA: Turkish Foundation for Combating Soil Erosion. TEMA Foundation is a grassroots movement established to combat erosion and protect our natural assets and today has more than 1 million volunteers.

جای بسی تأسف است که در ایران، نه تنها از ظرفیت باورهای مذهبی برای حفظ محیط زیست استفاده نمی کنیم بلکه در ایام محرم و صفر، به بهانه پذیرایی از عزاداران حسینی و ادای نذر و طلب حاجات، استفاده بی رویه ای از ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف میشود که سبب ایجاد زحمت مضاعف برای متولیان جمع آوری پسماند و همچنین منشأ تشدید آلودگی محیط زیست و نیز آلودگی و زشت شدن سیمای شهری و معابر عمومی میشود که با آموزه‌های دینی ما در تضاد است (حدیث شریف: نظافت و پاکیزگی نشانه ایمان است). ضرورت دارد که از ظروف پلاستیکی کمتر استفاده شود و حتی الامکان، خود بانیان تکیه‌ها و هیئت‌های مذهبی تمهیداتی را برای جمع آوری و دفع پسماند ناشی از توزیع غذا، چای و شربت نذری پیش بینی کنند. راهکار دیگر آن است که شرکت کنندگان در این قبیل مراسم، ظرف غذا و لیوان آب خود را بیاورند و ترجیجا از وسایل شخصی خودشان استفاده کنند. مطمئنا راهکارهای مناسب دیگری هم برای سامان دادن این وضعیت وجود دارد و میتوان از افراد نخبه و خلاق و یا شرکت‌های دانش بنیان برای چاره اندیشی و حل این مسئله درخواست همکاری نمود.  انتظار میرود که دستگاه‌های فرهنگی و مذهبی متولی امر، بیش از پیش، در زمینه اطلاع رسانی، آگاهی بخشی و فرهنگ سازی تلاش کنند تا به تدریج این قبیل مسائل و ناهنجاری‌ها اصلاح شوند و بجای تخریب محیط زیست، همه تلاش کنیم برای حفظ و احیای محیط زیست و منابع طبیعی و تحقق توسعه پایدار و متوازن و همه جانبه.  ما همه مسئولیم!!! از ماست که بر ما است!

*آبخیزداری* و توصیه‌های کلی جهت *تامین آب شرب* مورد نیاز *روستاها* نادر جلالی[1]، سید ابوالفضل میرقاسمی[2] (30/04/1403) تغییر اقلیم، خشکسالی، تخریب محیط زیست و منابع طبیعی (تخریب جنگلها و مراتع در بالادست حوزه‌های آبخیز و در نتیجه کاهش نفوذ آب در لایه‌های خاک و بروز فرسایش خاک، سیلاب، زمین لغزش و ...)، از یک طرف و افزایش جمعیت، ارتقای سطح بهداشت عمومی، تغییر الگوی مصرف، آلودگی منابع آب، پایین بودن سطح بهره وری (اتلاف آب در شبکه‌های انتقال و توزیع آب و نیز در مزارع و باغات) و ضعیف شدن سرمایه اجتماعی (بی اعتمادی، ضعف روحیه همدلی، مسئولیت پذیری و مشارکت) از طرف دیگر، سبب بروز برداشت‌های بی رویه از منابع آب و به تبع آن کاهش ذخایر آبی قابل دسترس، بروز تنش‌های آبی در سطح جهان و بخش‌های وسیعی از ایران شده است. به تدریج، نیاز به آب در بخش‌های مختلف (کشاورزی، شرب، صنعت و خدمات) افزایش یافته و روند نیاز به آب، بخصوص در بخش شرب یک روند افزایشی است. وضعیت سفره‌های آب زیرزمینی در دشتهای کشور هم بر کسی پوشیده نیست و بیشتر آنها وضعیت بحرانی دارند. انتقال آب بین حوضه ای هم مشکلات خاص خودش را دارد و در واقع، انتقال پر هزینه مشکل از یک مکان به مکان دیگر است. بدیهی است رویکردهای مرتبط با افزایش بهره وری، مدیریت تقاضا، بازچرخانی آب و مدیریت مصارف در بخش‌های پرمصرف تا حدودی می توانند از شدت تنشها و بحران کم آبی بکاهند. علاوه بر رویکردهای "مدیریت تقاضا" و پیش بینی سازوکارهای تشویقی برای بهره برداران از منابع آب و مصرف کنندگان جهت افزایش بهره وری، کاهش مصرف و صرفه جویی در مصرف آب، بطور کلی، راهکارهای تامین آب شرب روستاها در مناطق روستایی و کوهپایه ای عبارتند از: 1- بررسی روش‌های سنتی تامین آب شرب هر روستا و تلاش برای احیاء و یا بهبود آن 2- انجام اقدامات آبخیزداری و استحصال آب باران (Rain Water Harvesting) در بالادست چشمه‌ها و قنوات موجود 3- اجرای اقدامات استحصال آب باران برای جمع آوری آب باران از پشت بام منازل و هدایت آن به یک منبع ذخیره مناسب 4- تلاش در زمینه افزایش بهره وری آب (Water Productivity) در بخش کشاورزی و تخصیص آب صرفه جویی شده به مصارف شرب و صنعت و خدمات در قالب سازوکارهای "بازار آب" (خرید و فروش آب مازاد بخش کشاورزی پس از اجرای روش‌های نوین آبیاری و کاهش تلفات آب در شبکه انتقال و توزیع و آبیاری) 5- انجام اقدامات آبخیزداری و احیای مراتع در بالادست حوزه‌های آبخیز با هدف ذخیره نزولات جوی و سپس احداث چاه گالری دار در دامنه‌های پایین دست برای تامین آب شرب مورد نیاز روستا 6- اجرای پروژه های پخش سیلاب و تغذیه آبخوانها در پایین دست حوزه‌های آبخیز و برداشت از آب زیرزمینی برای تامین آب شرب 7- احداث سد زیرزمینی در مقاطع مناسب از رودخانه های آبرفتی جهت ذخیره آب و جلوگیری از تبخیر آن 8- شناسایی مناطق مناسب برای ذخیره آب در سطح زمین شامل بندسار، خوشاب، گوراب، استخرهای آب و نظایر آن 9- شناسایی مناطق دارای "منابع آب کارستی کم ژرفا" در سازندهای سخت 10- شناسایی مناطق دارای "سفره‌های آب زیرسطحی معلق" در مناطق مرتفع و استخراج آب از این مناطق 11- ارائه الگوها و روش‌های مصرف بهینه آب در بخش‌های مختلف بخصوص بخش کشاورزی 12- ارائه روش‌های سازگاری با خشکسالی بر اساس پیش‌بینی‌های دوره ای 13- استفاده از روشهای جدید تامین آب از رطوبت نسبی هوا (نظیر استفاده از آب شبنم) 14- استفاده از آبهای نامتعارف، شور، پساب و فاضلاب (پس از تصفیه آب و رفع آلودگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک آنها و یا پس از استفاده از دستگاه‌های آب شیرین کن) 15- آخرین گزینه، احداث سد مخزنی و یا "انتقال آب بین حوضه ای" (زیرا معمولا این قبیل پروژه‌ها اثرات سوء زیست محیطی دارند و همچنین هزینه احداث و هزینه تعمیر و نگهداری آنها بسیار بالاست و اجرای آنها در سرزمین زلزله خیز ایران، دارای ریسک و مخاطرات زیادی است) با توجه به اینکه اقدامات آبخیزداری و احیای منابع طبیعی (جنگلها و مراتع) اقداماتی چند منظوره هستند (هم به حفظ آب و خاک و هم به کنترل فرسایش خاک و سیلخیزی و هم به بهبود معیشت جوامع بهره بردار محلی کمک می‌کنند) امید است که با استفاده از دانش بومی و همچنین فناوری‌های نوین، بتوان مسئله تامین آب شرب روستاها (بخصوص روستاهایی که در حال حاضر با ماشین تانکر، آب شرب آنها تامین میشود) را برطرف کرد و با استفاده از نظرات کارشناسی، بیش از پیش تلاش شود تا همه منابع کشور، به شکل اصولی و پایدار مورد بهره برداری قرار گیرند. [1] نادر جلالی، عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری (بازنشسته وزارت جهاد کشاورزی) [2] سید ابوالفضل میرقاسمی، کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری (بازنشسته وزارت جهاد کشاورزی)