شرح مناجات شعبانيّه ١ 🔆اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد؛ خداوندا؛ بر محمد و آل محمد رحمت فرست. ✳️صلوات آن‌قدر اهميّت دارد كه جزئى از تشهد نماز گشته و فقدان آن موجب بطلان نماز است... ✳️در آداب دعا كردن آمده است كه براى پذيرفته شدن دعا و استجابت قطعى آن، قبل و بعد از دعا صلوات ذكر شود و دليل آن چنين ذكر شده است: دعايى كه قبل و بعد از آن صلوات ذكر شود در حقيقت سه دعا است، زيرا معناى صلوات طلب رحمت خاص براى پيامبر(صلى الله عليه وآله) و اهل‌بيت آن حضرت است و به طور قطع اين دو صلوات ـ قبل از دعا و بعد از دعا ـ مستجاب و مورد پذيرش الهى است؛ زيرا امكان ندارد خداوند اين دعا را كه خالص‌ترين دعاها براى بهترين بندگان است مستجاب ننمايد، و نيز از فضل و كَرَم خداوند دور است كه دعاى پيچيده در ميان دو دعاى مستجاب را نپذيرد. پس به طور قطع چنين دعايى مستجاب است و خداوند آن خواسته را يا بهتر از آن را عنايت خواهد كرد. ✳️حال ممكن است اين پرسش مطرح شود كه صلوات در تشهّد نماز و ... كه قبل و بعد از آن دعايى نيست...حكمت اين صلوات‌ها چيست؟ پاسخ اين سؤال به سه مقدمه نيازمند است: 1. انسان براى هر كارى كه از روى اختيار انجام مى‌دهد، نتيجه و هدفى در نظر مى‌گيرد. بنابراين، هر دعايى كه مى‌كنيم به قصد اجابت است. 2. نمى‌دانيم كه دعاهاى شخصى ما به صلاح بوده و سودى براى ما دارد و در نتيجه پذيرفته مى‌شود يا خير، اما مى‌دانيم كه صلوات حتماً اجابت مى‌شود. بنابراين انسان عاقل وقت خود را صرف دعايى مى‌كند كه يقين دارد پذيرفته مى‌شود. 3. وقتى كه براى پيامبر(صلى الله عليه وآله) و اهل‌بيت آن حضرت طلب رحمت مى‌كنيم، در واقع هديه‌اى به پيشگاه آنان تقديم مى‌كنيم و مى‌دانيم كه جود و كرم ايشان اقتضا مى‌كند آن بزرگواران نيز هديه ما را جبران كنند و بى‌پاسخ نگذارند و پاسخ آن‌ها دعايى است كه براى ما مى‌كنند و دعاى آن‌ها حتماً پذيرفته خواهد شد. پس اگر براى خودمان دعا كنيم معلوم نيست پذيرفته شود ولى اگر آن‌ها براى ما دعا كنند قطعاً مستجاب است منبع: کتاب شکوه نجوا - آیت الله مصباح یزدی ره - ص۹-۱۲ #ماه_شعبان #ماه_رجب @RajabTaRamazan #شرح

شرح مناجات شعبانيّه ٢ 🔆اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد؛ خداوندا؛ بر محمد و آل محمد رحمت فرست. ✳️بازگشت اين صلوات‌ها به خود انسان‌هاست. چرا كه ما براى پيامبر(صلى الله عليه وآله) و خاندانش طلب رحمت مى‌كنيم و چون ظرف وجودى آنان لبريز از رحمت الاهى است و نيازى به آن ندارند، اين رحمت به كسانى كه تحت ولايت آن‌ها هستند سرازير مى‌شود. درست مثل آن‌كه، شخصى استكان يا ليوانى را پر از آب كرده است و اگر مرتب از او بخواهيم بر روى آن آب، آبى بريزد قطعاً در ظرفى كه زير آن استكان يا ليوان وجود دارد سرازير شده و موجوداتى كه در آن ظرف يا اطراف آن هستند بهره مى‌گيرند. بنابراين هر كس صلوات مى‌فرستد به دليل سرريز شدن رحمت الاهى از ظرفيّت وجودى پيامبر(صلى الله عليه وآله) و اهل‌بيت(عليهم السلام)، بركت اين صلوات به خود او و ديگران مى‌رسد . ✳️انسان وقتى مى‌خواهد از يك شخص بزرگ و با عظمت چيزى درخواست كند ولى در خود چنين لياقتى نمى‌بيند بنابر اصول روان‌شناسى لازم است اوّل توجّه آن شخص بزرگ را به مطلوبش جلب كرده، سپس خواسته خود را مطرح نمايد. به عنوان مثال ابتدا به فرزند و يا دوست صميمى او اظهار ارادت و علاقه كرده و كم‌كم زمينه درخواست خود را فراهم نمايد. در حقيقت با صلوات جرأت پيدا كرده‌ايم در پيشگاه با عظمت الاهى سخن بگوييم و قبل از آن‌كه براى خود چيزى بخواهيم براى دوستان و عزيزانِ درگاه خداوند طلب رحمت كنيم، و به عبارت ديگر در عالم محبّت يك نوع ايثار نموده و با زبان خاصّى به اهل‌بيت(عليهم السلام) عرض مى‌كنيم: «ما گرچه خود سراپا نياز هستيم ولى چون شما را دوست داريم قبل از اين‌كه براى خود چيزى بخواهيم براى شما رحمت مى‌خواهيم». گرچه اهل‌بيت(عليهم السلام) نيازى به درخواست ما ندارند ولى، كار ما در حقيقت مانند آن فقير گرسنه و بيمارى است كه درِ خانه كسى را مى‌زند و چنين مى‌گويد: «خدا عمرت بدهد. سلامتى عطا كند. بركت عنايت فرمايد». درست همان چيزهايى را كه آن فرد دارد براى او از خداوند درخواست مى‌كند. اين اظهار محبّت و جلب توجّه است، و هيچ‌گاه او در جواب آن فقير نمى‌گويد من سالم هستم، زيرا مى‌داند اين فرد جز اين مقدار دعا، كار ديگرى نمى‌تواند انجام بدهد و مى‌خواهد بگويد، اگر تو سالم نبودى من از خدا مى‌خواستم كه به تو سلامتى عطا كند. پس اين‌گونه دعاها تبيين عقلى ندارد، بلكه تنها يك ابراز عشق و علاقه و محبّت است. منبع: کتاب شکوه نجوا - آیت الله مصباح یزدی ره - ص 12-15 #ماه_شعبان #ماه_رجب @RajabTaRamazan #شرح

شرح مناجات شعبانيّه ۳ 🔆واسْمَعْ دُعائِى إِذا دَعَوْتُكَ، وَاسْمَعْ نِدائِى إِذا نادَيْتُكَ، وَأَقْبِلْ عَلَىَّ إِذا ناجَيْتُكَ، شنوای دعایم باش آنگاه که می‌خوانمت و صدایم را بشنو هنگامی که صدایت می‌کنم و به من توجّه کن هنگامی‌که با تو مناجات می‌نمایم. ✳️فرق بين دعا، ندا و نجوا: اهل لغت گفته‌اند: بين اين سه واژه تفاوت‌هايى وجود دارد، ✅دعا داراى مفهومى عام و معنايى گسترده است، يعنى اگر كسى را با هر زبانى و به هر كيفيّتى، خواه از راه دور يا نزديك و خواه بلند يا آهسته صدا بزنند و خواه آن فرد آشنا باشد و خواه بيگانه. به همه اين صدا زدن‌ها دعا مى‌گويند. ✅ولى ندا به صدايى گفته مى‌شود كه بلند و فريادگونه است و انسان از راه دور و يا حتّى از راه نزديك، ولى نه به قصد رساندن صدا به گوش طرف مقابل، بلكه با انگيزه‌اى ديگر؛ مانند آرام شدن و تخليه روانى، صداى خود را بلند مى‌كند. ✅و نجوا به معناى حرف زدن خصوصى با كسى است به گونه‌اى كه ديگرى نمى‌تواند آن را بشنود. پس نجوا سخنى بين الاثنين است كه شخص ثالث از شنيدن آن بى‌بهره است. البته گاهى انسان با خدا نجوا مى‌كند و گاهى خداوند با انسان... ✳️نكته قابل توجّه آن است كه در بخش سوّم دعا، واسمع نجواى و يا واسمع مناجاتى، مطرح نمى‌گردد، بلكه به گونه‌اى مغاير با دو قسمت پيشين مى‌گوييم: «وأقبل علي اذا ناجيتك»، دليل آن اين است كه هنگام نجوا و سخن خصوصى نياز است طرف مقابل به طور كامل توجّه كند و اگر توجه كامل ننمايد غرض از نجوا حاصل نمى‌گردد و مى‌توان گفت كه در نجوا تنها صحبت كردن به صورت خصوصى موضوعيّت دارد و محتوا اهميت چندانى ندارد و به عبارت ديگر سخن گفتن با محبوب و انس گرفتن مهمّ است و اگر محبوب عنايت نكند و روى خود را برگرداند نقض غرض مى‌شود. پس انسان چه بخواهد و چه نخواهد خدا حرف او را مى‌شنود، ولى آن‌چه مطلوب اوست، گوش دادن و عنايت است و اجابت درخواست‌هاى او از طرف خداوند در مرحله بعد قرار دارد، هم‌چنان كه در برخى از مناجات‌ها اصلا درخواستى وجود ندارد. ✳️بنابراين، شروع مناجات شعبانيه و ساير مناجات‌ها با اين نحوه دعا، در حقيقت دستورالعملى به بندگان است كه چگونه آداب دعا را رعايت و خود را لايق گفتوگو و مناجات با خداوند كنند و از او بخواهند كه بر آن‌ها منّت گذارده و درخواست آن‌ها را مورد توجه و عنايت قرار دهد. چرا كه گناهان آبرويى براى آن‌ها نگذاشته و مانع از توجّه الهى گرديده است. شروع مناجات با صلوات، اين معنى را نيز مى‌رساند كه حتى درخواست آمرزش گناهان نيز لياقت مى‌خواهد و با آوردن نام محبوب پروردگار، به خودمان لياقت مى‌دهيم تا خداوند استغفار ما را بپذيرد. منبع: کتاب شکوه نجوا - آیت الله مصباح یزدی ره - ص ۱۸-۲۱ #ماه_شعبان #شعبان @RajabTaRamazan #شرح

شرح مناجات شعبانيّه ۴ 🔆فَقَدْ هَرَبْتُ اِلَيْك؛ پس اى خداوند به سوى تو فرار كردم. ✳️گويا انسان دشمنانى دارد كه او را تهديد مى‌كنند و او مى‌خواهد از چنگ آنان فرار كرده و به نقطه‌اى در جهت عكس حركت دشمن به سرعتْ حركت كند. ✅بايد ديد ما چه دشمنانى داريم كه از چنگ آن‌ها به سوى خداوند فرار مى‌كنيم. ✅بی ترديد خداوند جسم نيست تا در يك طرف قرار بگيرد و دشمن در طرف ديگر، اين فرار روحى و قلبى و معنوى است. ✅عواملى وجود دارند كه مى‌خواهند ما را به طرف مخالف پروردگار جذب كرده و پايين بكشند پس بايد نيرويى صرف كرد تا همانند موشك‌هايى كه از جاذبه زمين فرار مى‌كنند، ما نيز از نيروى مخالف فرار كرده و در فضاى ديگرى قرار گرفته، به سوى خداوند برويم. ✅در هر مرحله، عوامل بازدارنده بيش‌تر شده و داراى جاذبه‌هاى بيش‌ترى مى‌شوند، درست مثل دانش‌آموزانى كه در هر مقطع تحصيلى، با امتحانات متفاوت و پيچيده‌ترى مواجه مى‌شوند. ما نيز در مرحله نخست، با واجبات و محرماتى روبه‌رو هستيم كه در مرحله بعد تشخيص آن واجبات و محرّمات پيچيده مى‌گردد و در مراحل بعدى پيچيده‌تر مى‌شوند تا جايى كه ممكن است انسان بين واجب و حرام نتواند فرق بگذارد و يا ترديد پيدا كند كه آيا فلان عملْ واجب يا حرام است. منبع: کتاب شکوه نجوا - آیت الله مصباح یزدی ره - ص ۲۲-۲۴ #ماه_شعبان @RajabTaRamazan #شرح

شرح مناجات شعبانيّه ۵ 🔆فقَدْ هَرَبْتُ اِلَيْك؛ پس اى خداوند به سوى تو فرار كردم. ✳️ در اين مناجات با حضور قلب مى‌گوييم: اى خدا، من از دشمنى سرسخت و نيرومند فرار كردم و اگر فرار نكرده بودم دشمن بر من غالب مى‌شد و سعادت من از بين مى‌رفت». پيوسته در معرض دشمنان خطرناكى هستيم كه ما را رها نمى‌كنند و مى‌خواهند ما را از خدا دور كنند. اين دشمنان عبارتند از: ✅نفس: طبق روايتى از حضرت رسول(صلى الله عليه وآله) كه مى‌فرمايد: اَعْدى عَدُوِّكَ نَفْسُكَ الَّتي بَيْنَ جَنْبَيْكَ سرسخت‌ترين دشمنان، خواسته‌هاى شيطانى و شهوانى خود فرد است كه سرگرم شدن به آن‌ها موجب دورى از مقام قرب الاهى است.يعنى علاوه بر گناهان كبيره و اعمال حرام، حتّى خواسته‌هاى نفسانى حلالْ مانع كمال و دست كم موجب ايستايى انسان مى‌گردند. ✅شيطان جنّى: بر اساس آيه شريفه‌اى كه از زبان شيطان نقل مى‌كند كه به خداوند عرض كرد: «فَبِعِزَّتِكَ لاَُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِين»، شيطان دشمن قسم خورده ماست ...اين قسم بزرگى است كه شيطان ياد كرده كه همه فرزندان آدم را گمراه خواهد كرد. ✅شيطان‌زادگان: بر اساس آيه «إِنَّهُ يَراكُمْ هُوَ وَقَبِيلُه»، شيطان‌زادگان و اطرافيان او دار و دسته شيطان جنّى هستند و از دشمنان ما مى‌باشند كه سنگر گرفته و ما را از درون سنگر خود مى‌بينند، ولى ما آن‌ها را نمى‌بينيم و نمى‌فهميم از كجا به سوى ما تيراندازى مى‌كنند تا خود را از تيررس آن‌ها دور كنيم و چاره‌اى انديشيده و پاسخ مناسبى به آنان بدهيم. ✅شياطين انسى: بر اساس آيه «شَياطِينَ الإِْنْسِ وَالْجِن»، شيطان جنّى شاگردانى از آدمى‌زادگان تربيت كرده كه كم‌تر از او نبوده و گاهى قدرتمندتر از او به وسوسه آدميان مى‌پردازند و به همين خاطر در سوره ناس دستور استعاذه از آن‌ها را چنين صادر فرموده است: «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ ... مِنَ الْجِنَّةِ وَالنّاس» به همين جهت عذاب بعضى از شياطين انس از عذاب شياطين جن بالاتر و بيش‌تر است. منبع: کتاب شکوه نجوا - آیت الله مصباح یزدی ره - ص ۲۷-۳۰ #ماه_شعبان @RajabTaRamazan #شرح