💢 مبحث پنجم 💢افعال ناقصه سوره #نبا آیه ۱۹ وَفُتِحَتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ أَبْوَابًا #شاهد_مثال 📝 کان از افعال ناقصه است ودراینجا به معنی ثبوت خبر برای اسم نیست بلکه به معنی صار می باشد. سوره #شوری ایه ۵۳ صِرَاطِ اللَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ أَلَا إِلَى اللَّهِ تَصِيرُ الْأُمُور #شاهد_مثال 📝 دراینجا تصیر از افعال ناقصه نیست بلکه به معنی تنتقل می باشد و دیگر اسم و خبر نمیگیرد در نتیجه به فاعل بسنده کرده است. سوره #آل_عمران آیه ۱۰۳ وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ #شاهد_مثال 📝 در اصبحتم است که فعل ناقصه است اما به معنی متصف شدن اسم به خبر درصبح نیامده بلکه به معنی صار می باشد. سوره #روم ایه ۱۷ فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ #شاهد_مثال 📝 در تمسون و تصبحون است که تامه هستند اما به معنی اصلی خوشان نیامده اند بلکه به معنی تدخلون هستند. سوره #نحل آیه ی ۵۸ وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثَىٰ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ #شاهد_مثال 📝 در ناقصه بودن ظل است ولی به معنی اتصاف اسم به خبر در کل روز نیست همانطور که معنای اصلی اش همین است بلکه به معنی صار است. سوره #شعراء ایه ۷۱ قَالُوا نَعْبُدُ أَصْنَامًا فَنَظَلُّ لَهَا عَاكِفِينَ #شاهد_مثال 📝 در استعمال َنَظَلُّ به عنوان فعل ناقصه است در معنای اصلی آن به کار رفته است و اسمش مستتر است و خبرش عاکفین می باشد. 🔮@shahed_adabiyat

♨️ برخی احکام افعال ناقصه سوره #اسرا ۵۰ قُلْ كُونُوا حِجَارَةً أَوْ حَدِيدًا #شاهد_مثال 💬شاهد در فعل امر کونوا می باشد که ناقصه محسوب میشود و اینطور نیست که فقط ماضی و مضارع آن ناقصه باشد بلکه می تواند مصدر و اسم فاعل آن نیز به صورت ناقصه بیاید. سوره #روم ۴۷ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ رُسُلًا إِلَىٰ قَوْمِهِمْ فَجَاءُوهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَانتَقَمْنَا مِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ #شاهد_مثال 💬 در برخی مواضع جایز است خبر کان بر اسم آن مقدم می شود و آن مواضع غیر از مواضع تقدم وجوبی می باشد. از موارد وجوب تقدیم خبر کان بر اسم ان جایی ست که مبتدا اضافه به ضمیری شده باشد که به خبر عود میکند. در این جا نیز حقا بر نصر مقدم شده است ولی جایز است چون از مواضع وجوب محسوب نمی شود. هم چنین است آیه ی ۷ سوره #یوسف. سوره #نمل ۱۴ وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ #شاهد_مثال 💬 شاهد در تقدیم خبر کان بر کان و اسمش می باشد چون از اسماء صدارت طلب است. هم چنین است سوره #آل_عمران آیه ی ۱۳۷ سوره #مریم آیه 20 قَالَتْ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَامٌ وَلَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ وَلَمْ أَكُ بَغِيًّا #شاهد_مثال 💬 در جواز حذف نون اکن است که این جواز همیشه برقرار است مگر این که بعد از نون کان حرف ساکن و ضمیر متصل بیاید سوره #تین ۸ أَلَيْسَ اللَّهُ بِأَحْكَمِ الْحَاكِمِينَ #شاهد_مثال 💬 در مجرور شدن خبرلیس است که جایز می باشد.