💠

انسان، موجودی کریم

🔹 کرامت، همان نزاهت از فرومایگی است که گرچه معادل فارسی آن نایاب است، ولی شاید نزدیک ترین واژه به آن در زبان فارسی، کلمه #بزرگواری باشد. تکریم و بزرگداشت آدمی به دو شکل ظاهری و معنوی تحقّق یافته است: 1️⃣ تکریم ظاهری که بین همه افراد بشر مشترک است، به تفاوت های ظاهری و جسمی انسان با سایر حیوانات برمی گردد؛ مانند: ایستاده راه رفتن، خوردن و آشامیدن با دست، قدرت بر نوشتن، خوش ترکیبی، زیبایی صورت، اعتدال مزاج، قدرت بر تفهیم دیگران با کلام و نطق و اشاره، تسلّط بر طبیعت، تهیه اسباب معاش و... . 2️⃣ تکریم معنوی انسان به #عقل است که بسیاری از تکریم های ظاهری از آن نشأت می گیرد و انسان را بر سایر حیوانات برتری می بخشد. این نعمت که بزرگ ترین و محبوب ترین نعمت خداوند است، انسان را در تشخیص حق و باطل، خیر و شر، صلاح و فساد و حَسَن و قبیح راهنمایی می کند. تکامل زندگی بشر از این نعمت سرچشمه می گیرد و حیوانات بر اثر نداشتن آن، تکاملی در شکل زندگی و به کارگیری مواهب طبیعت نداشته، همان شیوه اوّلی زندگی را حفظ کرده اند؛ جز تغییراتی که انسان ها در مسیر به کارگیری حیوانات برای آنها ایجاد کرده اند. 🔹 هر یک از این دو تکریم، شامل همه انسان ها می شود. نه تنها رنگ، نژاد، اقلیم و ... در آن اثری ندارد، بلکه ملاک های برتری حقیقی، مانند ایمان، علم، جهاد و ... نیز نقشی ندارد. از این رو قرآن کریم جمیع فرزندان آدم (علیه السلام) را مشمول این تکریم معرفی کرده است: «و لقد کرّمنا بنی ءادم و حملناهم فی البرّ و البحر و رزقناهم من الطیّبات و فضلناهم علی کثیر ممّن خلقنا تفضیلاً». بنابراین، انتخاب و اختیار آدمی در این دو گونه تکریم نقشی ندارد و در حقیقت مشمول تکریم اجباری شده است. 🔹 افزون بر این دو، تکریم دیگری وجود دارد که به اراده و اختیارِ خود آدمی بستگی دارد که همان تکریم به #ایمان، #تقوا و... است. این تکریم در واقع از تکلیف ناشی می شود. هرچند که عقل انسان ها متفاوت است و بدین جهت، مراتب تکریم در آنها یکسان نیست، لیکن آنچه مورد توجه قرآن کریم است، تفاوت مراتبی است که از تقوا نشأت می گیرد: «إنّ أکرمکم عنداللَّه أتقاکم»، وگرنه تفاوت های جسمی، همانند تفاوت های قومی و قبیله ای، شناسنامه طبیعی افراد است؛ چنان که تفاوت افراد در برخورداری از عقل نیز در حدّ خود، شناسنامه طبیعی است. مهم تر آنکه #تکریم_به_عقل، زمانی ارزش و جایگاه واقعی خود را می یابد که در خدمت ایمان و تقوا قرار گیرد... . 🔹 در توصیه های امیرمؤمنان (علیه السلام) به اصحابش آمده است: هر کس از شما که به آینه نگریست، ضمن حمد و ثنای الهی بر حُسن صورت، خداوند متعالی را به سبب اِکرام به اسلام ثنا گوید... . از این جهت که #تکریم_حقیقی به اسلام، ایمان و تقواست. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #در_محضر_استاد #دهه_کرامت 📚 ادب فنای مقربان جلد 3، ص272 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra