💠

کرامت انسان

🔹 قرآن کریم دربیش از پنجاه آیه ، به وصف های نکوهیده ای اشاره کرده و برای آن انسان را سرزنش کرده است ؛ صفاتی چون بخیل ، ضعیف ، هلوع ، جزوع ، منوع ، عجول ، قتور ، ظلوم ، جهول و . . . که همگی به طبیعت انسان باز می گردد و منشاء پیدایش این اوصاف رذیله ، جاذبه های طبیعی انسان است ، چنان که منشاء فضایل و ارزش ها ، جذبه های فراطبیعی اوست . 🔹 #جهاد_اکبر یا اوسط ، صحنه نبرد میان این دو دسته صفات است و در این میان ، اگر جاذبه های طبیعی بر جذبه های فراطبیعی انسان پیروز شود ، صفات رذیله ، ظهور می یابد ، و اگر جذبه های فراطبیعی انسان بر جاذبه های طبیعی او غالب آید ، اوصاف فاضله پدیدار می شود . 🔹 عوامل مادی ، به منزله مبدأ قابلی و مستعدّ پدید آمدن رذایل اخلاقی است و چون این رذایل نفسانی است و نفس ِگرفتارِ آن ها ، به عیب و شرّ موصوف است ، در ملکوت عالم ریشه ندارد و مشمول اصل جامع « وَ إِنْ مِنْ شَیْ ءٍ إِلاَّ عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلاَّ بِقَدَرٍ مَعْلُوم » نخواهد بود ، زیرا برابر آیه « وَ ما أَصابَکَ مِنْ سَیِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِک » ، همه گناهان از نفسِ خود انسان است ؛ اگرچه اصل هستی آن ها نزد خداست : « کُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّه » ، اما صبغه نقص و عیب و شرّ بودن آن ها از نفس خود انسان است . 👈 اما #بخش_اصیل_انسان ، یعنی روح او ویژگی هایی دارد که اساس آن ها #کرامت است . خداوند در قرآن کریم به این ویژگی ، چنین تصریح فرموده است : ما بنی آدم را مکرّم کردیم ؛ « وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَم » . 🔹 بازگشت کرامت انسان به بخش طبیعی او ، توجیه علمی و معقول ندارد ، زیرا در میان حیوان ها ، موجوداتی زیباتر و ظریف تر از انسان بسیار است . همچون طاووس که چشم ها را خیره کرده ، بینندگان را به شگفتی وا می دارد . با این همه حیوانی حرام گوشت است که یک رشته از پر زیبای او اگر در لباس نمازگزار باشد ، بطلان نماز را در پی دارد ؛ اما انسانی سیاه پوست و به ظاهر نا زیبا ، مانند بلال حبشی ، چنان والاست که بهشت با آن همه زیبایی ، همواره مشتاق اوست . بنابراین کرامت ، به #شرافت_ذاتی شیء است . 🔹 اگر #معیار_کرامت انسان بدن او باشد ، ویژه آدمی نخواهد بود ، زیرا خط سیر و تطوّر آفرینش بدن را دیگر حیوان ها نیز پیموده اند ؛ ولی خداوند درباره هیچ یک خود را « أحسن الخالقین » نخواند و تنها درباره انسان ، چنین فرمود : « ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقین » . اگر خدای انسان آفرین ، « احسن الخالقین » است ، پس خلقت انسان ، « احسن خلقت ها » و خود انسان نیز « احسن المخلوقین » است . از این رو فرمود : « لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فی أَحْسَنِ تَقْویمٍ » ، بنابراین محور کرامت انسان را در غیر بدن او باید جست وجو کرد . #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #در_محضر_استاد #دهه_کرامت 📚 انسان از آغاز تا انجام، ص170. 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra