#ویژه_محققان عبارات قال توجّه ادیب تونسی‌تبار قرن هفتم هجری، أبو فارس ابن بَزيزَة المالكي (٦٦٢ هـ.) در مورد صفّین کتاب غاية الأمل في شرح الجُمَل للزجاجي (٣٤٠ هـ.) اثر ابن بَزيزَة المالكي با موضوع علم نحو در سال ١٤٤٣ هـ. در کویت به چاپ رسیده است. مؤلف در باب ترخیم به مناسبتی به این بیت استناد می‌کند: يا أَسْمَ صبْراً على ما كانَ مِنْ حَدَثٍ إنَّ الحَوادِث مَلْقِيٌ ومُنْتَظَرُ این بیت هم به لَبید بن ربيعة العامري (٤١ هـ.) نسبت داده شده و هم به أبی زبید الطائي(٦٢ هـ.) گفته‌اند أبو زبيد در تعزیه و تسلیت به مادر عبید الله بن عمر بن الخطاب به خاطر قتل فرزندش در صفین در رکاب معاویه این بیت را سروده است. فارغ از اینکه این ابیات را چه کسی سروده و آیا نام مادر عبید الله أسماء بوده یا خیر¹، ابن بَزيزَة امیر المؤمنین صلوات‌الله‌علیه را امام مظلوم و کسی که بر او بغی شده معرفی کرده و جهاد ایشان را در زمان حکومتشان، جهادی منصوص و به دستور رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم می‌داند. لازم به ذکر است علی رغم اینکه برخی جریانات متأثر از نواصب در طول تاریخ سعی داشته و دارند تا جنگ‌های امیر مؤمنان صلوات‌الله‌علیه در دوران حکومتشان را اجتهادی جلوه دهند، مؤلف مأمور بودن امیر المؤمنین از سوی رسول خدا صلوا‌ت‌الله‌علیهما به جنگ با اهل بغی را ارسال مسلّم گرفته است. (برای اطلاع از روایات مربوط به جنگ‌های حضرت، رک: أسانيد فضائل أمير المؤمنين حسب قواعد الجرح والتعديل عند أهل السنة، الشيخ باسم الحلي، ج ١، الفصل السادس ص ٣٣٣ به بعد) متن ابن بَزیزَة: ...ونسبه جماعة لأبي زبيد الطائي منهم ابن سيدة وابن خروف وغيرهما، يعزّى بها أسماء أم عبيد الله² بن عمر الخطاب حين قُتل بصفين مع من قُتل من جند معاوية بن أبي سفيان في مقابلة الإمام المظلوم المبغي عليه عليه بنصّ الرسول عليّ بن أبي طالب رضي الله عنه 📖 غاية الأمل في شرح الجُمَل للزجاجي، ۲/٦٠ ------------------------------------------- 1. رک: تعلیقات محقق کتاب شرح الجمل لابن خروف، ٢/٧٥٨ 2. عجیب اینکه _همانطور که در تصویر ملاحظه می‌کنید_، محقق کتاب غاية الأمل بعد از عبید الله = [بن عبد الله] اضافه نموده و در پاورقی شماره ۳ تصریح کرده که این اضافه به جهت تصحیح متن مؤلف است! این در حالی است که مقتول در صفین همان عبید الله بن عمر است و محقق در این موضع بی دقتی نموده است. @kashani1395