#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
یعنی مرادش ازاین عمل،
تحصیل رضای من نبوده و غیر مرا در نظر داشته ، پس بر او باد لعنت من . پس همه فرشتگان می گویند : بر او بادلعنت تو و لعنت ما . و جمله آسمانها و ساکنان آنها بر او لعنت فرستند» . [9]
و از حضرت امام محمد باقر - علیه السلام - مروی است که : «نگاهداری عمل ، مشکل تر است از انجام دادن آن . عرض کردند که : چگونه است نگاهداری آن ؟ فرمودکه : مردی صله به جا می آورد و از برای خدا انفاق می کند و به غیر از خدا احدی رامنظور ندارد پس ثواب پنهانی آن عمل از برای او ثبت می شود و بعد از آن در نزدمردمان ، آن عمل را ذکر می کند ، ثوابی که نوشته شده بود محو می شود . و ثواب عمل آشکارا که کمتر است از پنهانی به جهت او نوشته می شود . و بار دوم که آن عمل را ذکرمی کند آن ثواب نیز محو می شود و ریا در نامه عمل او ثبت می گردد» . [10]
و از حضرت امام جعفر صادق - علیه السلام - مروی است که : «در بیان قول خدای - تعالی - که : «فمن کان یرجوا لقاء ربه فلیعمل عملا صالحا و لا یشرک بعبادة ربه احدا» . 🍃
فرمود : مردی عمل خیری می کند که خالص از برای خدا نیست ، بلکه غرض او ستایش مردمان است و خواهش دارد که مردم آن را بشنوند . پس این است آنچنان کسی که شرک آورده است در بندگی پروردگار خود پس فرمود : هیچ بنده ای نیست که عمل خیرخود را پنهان کند و روزگاری از آن بگذرد مگر اینکه خدا آن را ظاهر می سازد . و هیچ بنده ای نیست که عمل بد خود را پنهان گرداند و روزگاری از آن بگذرد مگر این که خدا آن را آشکار می کند» . [11] 🍃
و فرمود : «چه می کند یکی از شما که عمل خوب از برای خود ظاهر می سازد و فعل خود را پنهان می کند اما به باطن خود رجوع نمی کند تا بداند که چنین نیست» . [12]
و فرمود : «هر که عمل اندکی از برای خدا بکند ، خدا آن را بیش از آنچه کرده ظاهرمی سازد . و هر که عمل بسیار از برای ریا و مردمان کند و در آن بدن خود را به تعب اندازد و شبها به بیداری به روز آورد خدا نمی گذارد مگر اینکه اندک نماید در نزدهر که بر آن مطلع می گردد» . [13] 🍃
و در مذمت ریا و بدی آن همین قدر کافی است که دلالت می کند بر اینکه : آن شخص مرائی ، حضرت آفریدگار - جل جلاله - را پست تر و حقیرتر شمرده از بندگان ضعیف او که نه نفعی از ایشان متمشی می گردد ، و نه ضرری . چون شکی نیست که : هر که در یکی از عبادات پروردگار قصد ستایش و پسندیدن بنده ای از بندگان او را کند چنین گمان دارد که قدرت این بنده به بر آوردن مطالب او از خدا بیشتر است . و رضا جوئی اواز خوشنودی خدا بهتر است . و کدام استخفاف به پروردگار عالم از این بالاتر است (نعوذ بالله منه) . 🍃
________
١ . ماعون ، (سوره ١٠٧) ، آیات ۶- ۴ .
٢ . نساء ، (سوره ۴) ، آیه ١۴٢ .
٣ . بحار الانوار ، ج ٧٢ ، ص ٣٠٣
۴ . محجة البیضاء ، ج ۶ ، ص ١۴٠ . و احیاء العلوم ، ج ٣ ، ص ٢۵۴ .
۵ . بحار الانوار ، ج ٧٢ ، ٣٠۴ .
۶ . بحار الانوار ، ج ٧٢ ، ص ٣٠٣ .
٧ . محجة البیضاء ، ج ۶ ، ص ١۴١ . و احیاء العلوم ، ج ٣ ، ص ٢۵۴ .
٨ . کافی ، ج ٢ ، ص ٢٩۶ ، ح ١۴
٩ . محجة البیضاء ، ج ۶ ، ص ١۴٢ . و احیاء العلوم ، ج ٣ ، ص ٢۵۵ .
١٠ . کافی ، ج ٢ ، ص ٢٩۶ ، ح ١۶
١١ . کافی ، ج ٢ ، ص ٢٩۴ ، ح ۴ .
١٢ . کافی ، ج ٢ ، ص ٢٩٣ .
١٣ . کافی ، ج ٢ ، ص ٢٩۶ ، ح ١٣
ارسال شده توسط نرم افزار معراج السعادة
#صلوات 🍀
🌱______🥀
@shahid_aviiny
#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
فصل : اقسام و انواع ریا
بدان که : ریا بر چند قسم است ، زیرا که : یا در اصل ایمان است ، یا در عبادت است ، یادر غیر اینها . 🍃
اما قسم اول : عبارت است از : اظهار شهادتین به زبان ، با انکار در دل . و این قسم کفر و نفاق است . و در ابتدای اسلام شیوع داشت و لیکن در امثال این زمان کم یافت می شود . بلی در این زمان بسیار می شود که کسی در دل ، معتقد به بعضی از ضروریات دین ، مثل بهشت و دوزخ و ثواب و عقاب و معاد جسمانی و بقای تکلیف نباشد ولی ازخوف شمشیر شریعت ، اظهار آن نکند و اظهار اعتقاد نماید . و این نیز از جمله کفر ونفاق ، و صاحب آن از دایره دین و اسلام خارج ، و در آتش جهنم مخلد است . وصاحب کفر و نفاق ، خواه از قبیل اول باشد یا ثانی ، از کافر آشکار بدتر است ، زیرا آن ، جمع میان نفاق و کفر هر دو کرده است . 🍃
و اما قسم دوم : که ریا در عبادات باشد بر چند نوع است :
اول آنکه : با وجود آنکه اعتقاد به خدا - جل جلاله - و پیغمبر - صلی الله علیه و آله - داشته باشد در اصل عبادات واجبه خود ریا کند ، مثل اینکه : در خلوت ، تارک الصلوة وتارک الصوم و تارک الزکوة باشد و چون در حضور مردم اتفاق افتد نماز بخواند . و اگردر ماه مبارک رمضان صبح تا شام در مجمعی بایدش بود روزه بدارد . و اگر کسی برمال زکوتی او مطلع گردد از ترس مذمت آن شخص ، زکوة بدهد . و در حضور مردم باوالدین خود حسن سلوک به جا آورد ، و در غیاب مردم ، با ایشان بی ادبی و بدسلوکی نماید . و بر این قیاس این شخص اگر چه در زمره کفار محسوب نباشد و لیکن بدترین اهل اسلام و نزدیکترین ایشان به کفار است . 🍃
دوم آنکه : در عبادات واجبه خود مرتکب ریا نگردد و لیکن در اصل عبادات مستحبه ریا کار باشد ، مثل اینکه : در خلوت نوافل شبانه روزی و نماز شب و روزه های سنتی را به جا نیاورد اما در حضور مردم رغبت به این افعال داشته باشد . و مثل این است بلند گفتن تسبیح و تهلیل در مجالس . و همچنین در عیادت بیماران و مشایعت جنازه به قصد ریا . و این شخص ، اگرچه از شخص اول بهتر است و لیکن باز هالک و با اول درشرک شریک است . 🍃
سوم آنکه : ریا در وصف عبادات کند نه در اصل آنها ، مثل اینکه : رکوع و سجود وسایر افعال نماز را در حضور مردم به قصد حصول اعتبار بهتر به جا آورد و از آنچه درخلوت می کند و مثل اینکه در تعزیه یا ذکر حدیثی گریه به او دست دهد اشک خود راپاک نکند به قصد آنکه مردم او را ببینند ، و امثال اینها . و صاحب این مرتبه نیز هالک ، وبه نوعی از شرک مبتلا است . 🍃
و اما قسم سوم ، که ریا در غیر عبادت باشد ، پس یا در مباحات است ، مثل تنظیف لباس ، از برای اینکه مردم او را پاکیزه دانند . یا پوشانیدن عیبی از بدن خود تا مردم او رامتصف به آن ندانند ، و امثال آن . یا در محرمات است ، و آن پنهان داشتن گناهان وعیوب خود است ، تا مردم او را فاسق ندانند .
ارسال شده توسط نرم افزار معراج السعادة
#صلوات 🍀
#شبتون_شهدایی 🌹
🌱______🥀
@shahid_aviiny
#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
فصل : مفاسد اقسام ریا و احکام آنها
مفاسد اقسام ریا
چون ، اقسام ریا را دانستی بدان که :
قسم اول ، که ریا در ایمان باشد - همچنان که گذشت - بدترین اقسام ریا ، و از افرادکفر است . بلکه بدتر از کفر و شدیدتر از آن است . 🍃
و اما قسم دوم ، که ریا در عبادات بوده باشد ، همه انواع آن حرام ، و از گناهان عظیمه است . و صاحب آن مغضوب درگاه پروردگار ، و ممنوع از وصول به سعادات . و علاوه بر آن ، موجب بطلان عبادت ، و فساد آن است ، خواه در اصل عبادات باشد یا در «وصف لازم» [14] آن . و فرقی نیست در بطلان عبادت به قصد ریا میان اینکه : قصد اوریای محض باشد و هیچ نیت قربت نداشته باشد ، یا اینکه هر دو با هم ضم باشد وبالاشتراک باعث بر عمل باشند . بلکه اگر قصد قربت هم راجح باشد و شایبه ای از ریا درآن باشد باز عبادت فاسد است و صاحب آن از عهده تکلیف خود برنیامده است . بلکه حال او بدتر از کسی است که عبادت را ترک نموده باشد ، چون این شخص ، علاوه برگناه ترک عبادت ، گناه ریا را نیز دارد . 🍃
کلید در دوزخ است آن نماز که در چشم مردم گذاری دراز
اگر جز به حق می رود جاده ات در آتش فشانند سجاده ات
و همچنین فرقی نیست در فساد عبادت به قصد ریا ، میان اینکه در ابتدای عبادت قصد ریا داشته باشد یا آنکه آن قصد ، در اثناء عارض شود . پس اگر ابتداء به قصد قربت و خلوص داخل عبادتی شد و لیکن در اثنای آن ریا در قصد حاصل شد همه آن عبادت باطل ، و اعاده آن لازم است ، خواه فعل تتمه عبادت به جهت ریای محض باشد که اگربه اطلاع مردم نمی بود نمی کرد . یا به جهت قربت و ریا هر دو با هم باشد . یا به جهت قربت باشد اما در آن شایبه ریا باشد ، مثل اینکه : متوجه نماز شب شد به محض رضای خدا و اگر هیچ کس آن را نمی دید باز آن را به جا می آورد لیکن به جهت اطلاع کسی برآن در اثناء ، فرح و سرور و انبساط از برای او حاصل شد به واسطه حصول منزلت ازبرای او در دل آن شخص بیننده . 🍃
اما این در عملی است که به فساد بعضی از آن ، همه آن باطل می شود . اما هرگاه عملی باشد که صحت بعض اجزای آن ، موقوف بر صحت بعضی دیگر نباشد مثل قرائت قرآن و امثال آن ، پس ریائی که در اثناء حاصل می شود همین عملی که بعد ازریا واقع شده باطل می شود و آنچه سابق بر آن بوده باطل نمی گردد . و هرگاه کسی عبادتی به قصد اخلاص و قربت انجام دهد و در اثنای آن نیز شایبه ریائی واقع نشودو لیکن بعد از آنکه از آن فارغ شود چنانکه کسی بر آن مطلع شود شکفته خاطر ومسرور گردد به واسطه امید حصول مرتبه از برای او در نزد آن کس ، عمل او فاسدنمی شود و از ثواب آن هم چیزی کم نمی گردد ، اگر خود باعث اظهار آن نشده باشد . 🍃
اما این سرور و نشاط از جمله امراض نفسانیه است و آن را ریاء خفی نامند . و صاحب آن توقع تعظیم و احترام از آن که مطلع شده دارد . و اگر آن شخص تقصیری در احترام او کند در دل خود استبعاد می نماید . و اگر نفس این شخص ، از مرض خالی می بود و مطلقا شایبه ریا در او نمی بود این سرور از برای او حاصل نمی شد . و اطلاع کسی برعبادت او و عدم اطلاع بر آن ، نزد او یکسان می بود . و دل خالی از جمیع شوائب ریا آن است که : تفاوتی نزد او نباشد میان آنکه انسانی بر عبادت او مطلع شود یا چارپائی . ومادامی که فرق میان این دو بیابد ، از توقع تعظیم و احترام خالی نخواهد بود . و این توقع اگر چه موجب فساد عمل یا کمی ثواب آن نشود اما نفس را هلاک می کند . و اگر آن تعظیم نیز به عمل آید بسا باشد که موجب کمی اجر گردد .
همچنان که از حضرت امیر المؤمنین - علیه السلام - مروی است که : «خدای - تعالی - در روز قیامت به قرآن خوانان خواهد فرمود که : آیا در دنیا چیزها را به شما ارزان نفروختند ؟ آیا ابتدا به سلام بر شما نکردند ؟ آیا قضای حوایج شما را ننمودند ؟ پس امروز شما ثوابی ندارید و در دنیا به ثواب خود رسیده اید» . [15]
و این در صورتی بود که خود ، اظهار آن عبادت را نکرده باشد . اما اگر خود اظهارآن را کرده باشد بدون قصد صحیحی پس بعضی از علما می گویند که : از ثواب آن عبادت چیزی کم نمی شود اگر چه به جهت آن اظهاری که به قصد ریا کرده معصیتی ازبرای او حاصل باشد .🍃
و بعضی دیگر گفته اند که : علاوه بر معصیت ، ثواب آن عبادت نیز نقصان می یابد . ومقتضای بعضی از اخبار نیز این است .
#صلوات 🍀
#شبتون_شهدایی 🌹
🌱______🥀
@shahid_aviiny
#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
اما اگر در اظهار آن ، قصد صحیحی داشته باشد مانند ترغیب مردم به عمل خیر ، یانحو آن ، باکی در اظهار آن نیست ، بلکه بسا باشد که اظهار آن افضل باشد . به شرطی که مطلقا شایبه ریائی در آن نباشد . و مفسده دیگر هم بر آن مترتب نگردد ، مثل هتک آبروی فقیری در اظهار تصدق . و اگر چنین نباشد و محتمل احتمال ریا باشد ، زنهار ، که پیرامون اظهار آن نگردد . و این موضع خطر و محل لغزش است ، چون خلوص نیت ازجمیع شوایب ریا در اظهار عمل میسر نیست مگر از برای ارباب نفوس قدسیه و صاحبان قلوب قویه . و بسیاری از اهل علم و عمل هستند که : خود را خالی از ریا پندارند و در مقام اظهار اعمال خود بر می آیند و حال اینکه شیطان ایشان را فریفته و به هلاکت انداخته . 🍃
و بدان که : همچنان که اظهار عمل به قصد صحیح ضرر ندارد و از ثواب عمل چیزی کم نمی کند همچنین فرح و سرور و شکفتگی و انبساط از بروز عمل ، و اطلاع مردم برآن بعد از آنکه خود ، آن را پنهان به جا آورده باشد هرگاه به جهت صحیحی باشد درآن باکی نیست ، زیرا می تواند شد که از کسی عمل نیکی در خفا صادر گردد و چون پروردگار ، آن را ظاهر سازد شاد شود ، به واسطه آنکه از آن ، لطف خدا را نسبت به خود استنباط کرده که معاصی او را پوشیده و طاعات او را ظاهر گردانیده . نه از راه مدح مردم و حصول اعتبار در نزد ایشان . و از پرده پوشی و لطف خدا به او در دنیا چنان تصور کند که در آخرت نیز با او چنین سلوک خواهد شد ، و به این جهت شاد وفرحناک گردد . 🍃
و گاه باشد که شادی و فرح او به جهت همین باشد که : چنین تصور کند که : چون کسی بر عبادت او مطلع شد او نیز رغبت در آن عبادت می کند و متابعت او را می نماید .🍃
و به این سبب نیز اجر دیگر حاصل می گردد .
و می تواند شد که فرح او به جهت رغبت مطلعین از عبادت باشد ، یعنی به این شادشود که دیگران هم به اجر و ثوابی رسیدند . 🍃
و مخفی نماند که : همچنان که سرور و نشاط و شکفتگی و انبساط بر اطلاع کسی برعملی که در پنهان صادر شده به وجه صحیح می تواند شد که به وجه صحیحی رغبت کسی در عبادت و شوق و میل او به آن در حضور جمعی حاصل شود که در خلوت چنین نباشد . یا در حضور ایشان زیادتر شود از خلوت ، زیرا آدمی چون جمعی از اهل ایمان را مشاهده کند که به رغبت تمام و خضوع و خشوع ، مشغول عبادت خدا باشندآن حالت در نفس وی تاثیر می کند و موجب شوق و رغبت به عبادت می شود . 🍃
مثلا : کسی که عادت او نماز شب نباشد و شبی با جماعتی به سر برد که نماز شب بخوانند ، پس چون ایشان به نماز شب برخیزند در دل او نیز رغبتی و شوقی پیدا شود . وببیند که جمعی رو به درگاه خدا آورده اند او نیز میل به درگاه الهی نماید ، این ریانخواهد بود ، بلکه هیجان رغبت و زوال غفلت خواهد بود به مشاهده عمل دیگران .
و بسا باشد که او را در منزل خود موانع و عوایقی باشد که در آن مجمع نباشد و به این سبب در آن مجمع به عبادت میل کند . و شیطان در امثال این مواضع به وسوسه می آید و به دل آدمی می اندازد که : معلوم است که این عبادت تو به جهت ریا است ، پس ترک آن بهتر است . و این از جمله مکرهای شیطان است که باید از آن غافل نگردند . و لیکن در فرق گذاشتن میان اینکه این شوق و رغبت او برای خداست یا به قصد ریا ، نهایت اشکال است . و امتحان در این مقام به این نحو می توان نمود که : با خودفرض کنی که اگر در موضعی باشی که توانی جماعتی را مشاهده کنی که مشغول عبادت اند و لیکن ایشان تو را نبینند ، اگر رغبت و شوق تو کمتر است از وقتی که ایشان تورا می بینند معلوم می شود که این شوق از روی ریا است . و الا به جهت تقرب به خداست . 🍃
و اما قسم سوم : که ریای در غیر عبادات باشد : پس دانستی که بر دو نوع است :
یکی در مباحات ، یعنی : کسی عمل مباحی را مرتکب شود یا ترک کند به جهت تحصیل جاه ، و اعتبار در نزد مردم ، یا دفع مذمت و ناخوش آمدن ایشان ، مثل اینکه : ازچرکینی جامه خود مضایقه نداشته باشد و لیکن به جهت اینکه مردم او را پاکیزه ونظیف دانند جامه خود را نظیف کند . و از این قبیل است تزیین لباس به جهت حضورمجامع و مانند آن . و این قسم از ریا ، مباح و جایز است ، بلکه گاه می شود که ممدوح می گردد .
#صلوات 🍀
#شبتون_مهدوی 🌸
🌱______🥀
@shahid_aviiny
#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
مروی است که : «روزی حضرت رسول - صلی الله علیه و آله - خواست که به مجمع اصحاب حاضر شود ، نظر به خم آبی می کرد و عمامه و موهای مبارک خود رامی آراست . شخصی دید عرض کرد که : شما نیز چنین می کنید ؟ فرمود : بلی ، به درستی که : خدا دوست دارد که بنده از برای برادران خود زینت کند وقتی که به سوی ایشان بیرون می آید» . [16] 🍃
«و حضرت امام جعفر صادق - علیه السلام - شخصی از اهل مدینه را دید که از برای عیال خود چیزی خریده بود برداشته به خانه می برد ، آن مرد چون حضرت را دیدخجل شد . حضرت فرمود : این را به جهت عیال خود خریده ای ، به خدا قسم که اگر ازخوف مذمت کردن اهل مدینه نمی بود من نیز دوست داشتم که برای عیال خود چیزی بخرم و خود بردارم به جهت ایشان ببرم» . [17]
و نوع دوم از ریا در غیر عبادات ، در معاصی ای است که از آدمی سر می زند ، یعنی :
پنهان داشتن گناهان خود از مردم و کراهت از اطلاع ایشان بر آنها . و این نوع از ریاجایز ، بلکه اظهار نمودن معاصی و قبایح خود حرام است . و آنچه گفته اند که : مقتضای اخلاص آن است که : ظاهر و باطن آدمی یکی باشد مراد آن است که : باطن او به نوعی باشد که در ظهور آن مطلقا قبحی نباشد . 🍃
معنی آن ، آن چیزی است که : یکی از اکابر گفته است که : بر تو باد به عمل علانیه ، یعنی : عملی چون ظاهر گردد ، مطلقا شرم و خجلت نداشته باشد.🍃
چنان که بزرگی گفته که : هرگز عملی نکرده ام که مضایقه از اطلاع مردم بر آن داشته باشم ، مگر مواقعه با اهل خودم و دفع بول و غایط .
و لیکن دست هر کس به این مرتبه عظمی نمی رسد ، بلکه غیر اهل عصمت و طهارت ، و قلیلی از برگزیدگان محفل قرب حضرت رب العزة ، سایر اشخاص از گناهان ظاهری وباطنی خالی نیستند . خصوصا از افکار باطله و وساوس شیطانیه ، و آرزوهای کاذبه ، که پروردگار بر همه مطلع ، و از مردمان پنهان است . و سعی در اخفای آنها و کراهت ظهور آنها جایز ، بلکه راجح و واجب است . و لیکن باید غرض تو از پوشانیدن آنها این نباشدکه : مردمان اعتقاد ورع و تقوی و صلاح تو نیز داشته باشند بلکه باید غرض آن باشد که حق - سبحانه و تعالی - امر به اخفای معاصی و نهی از اظهار آنها فرموده . 🍃
چنان که از حضرت پیغمبر - صلی الله علیه و آله - مروی است که : «هر که مرتکب چیزی از اعمال ناشایست گردد باید بپوشاند آن را از مردمان تا خدا نیز او را بپوشاند» . [18]
یا غرض آن باشد که : اگر معصیت تو بر مردم ظاهر شود زبان به مذمت و خبث توخواهند گشود . و چون تو بر آن مطلع شوی متفرق الحواس و پریشان خاطر می گردی وحضور قلب تو تمام می شود . و به این سبب ، از تحصیل مراتب علم باز می مانی . یا غرض آن باشد که : مبادا اظهار معاصی و فاش شدن آن ، باعث شود که دفع گناهان از نظر مردم تمام شود ، و بر گناه ، دلیر گردند تا مردمان متابعت او کنند . 🍃
و به این جهت است که باید معاصی را از اهل و عیال و اولاد خود پنهان داشت تادلیر نگردند . 🍃
یا باعث برکراهت از ظهور معصیت ، محض حیا و شرمندگی باشد ، زیرا حیا نیز ازاخلاق فاضله و صفات شریفه و شعبه ای است از ایمان . و کسی که گناهی از او صادرشود و باکی از ظهور آن نداشته باشد جمع میان گناهکاری و بی حیایی کرده و حال اوبسیار بدتر است از گناهکار صاحب حیا .
#صلوات 🍀
#شبتون_مهدوی 🌸
🌱______🥀
@shahid_aviiny
#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
و بسیار باشد که ریا مشتبه به حیا می شود و آدمی به واسطه ریا از ظهور گناهان وقبایح خود مضایقه می کند و چنان می پندارد که سبب آن حیا است . همچنان که بسا باشدکه ضعف نفس و صغر آن نیز به حیا مشتبه می شود . چون حیا نیست مگر در آنچه شرعایا عقلا یا عرفا قبیح بوده باشد . پس آنچه چنین نباشد و بر آدمی ارتکاب آن دشوارباشد سبب آن ضعف نفس است نه حیا و شرم . مثل وعظ کردن ، و امامت نمودن از برای کسی که قابل باشد . و امر به معروف و نهی از منکر در جایی که عذری صحیح باشد که موجب حیا گردد . 🍃
فایده : تا ریا ریشه کن نشده عبادات لازم است در خلوت انجام شود
مذکور شد که عبادتی که به قصد ریا باشد فاسد و موجب عصیان و سخط خداوندمنان است . پس کسی که از خود مطمئن نباشد و بالمره ریشه ریا را از زمین دل خود نکنده باشد لازم است که عبادت خود را در خلوت به جا آورد . و اگر در اثنای آن کسی مطلع شد . و شیطان او را به ریا افکند و نتوانست که دفع آن کند آن عبادت را اعاده کند . 🍃
و این در عبادتی ممکن است که میان خود و خداست و ربطی به غیر ندارد . و اما آنچه البته مردمان باید بر آن مطلع بشوند مثل : امامت و فتوی و حکم و قضا و تدریس ووعظ و ارشاد و امر به معروف و نهی از منکر و قضای حوایج اخوان و امثال اینها ، پس خطر آنها بسیار ، همچنان که ثواب آنها نیز بی شمار است .
پس کسی که از جهت علم و دانش ، اهلیت و قابلیت این مناصب جلیله را داشته باشداگر صاحب نفس قدسی و دل قوی باشد که مطلقا اعتنا به رضای مردم نکند ، و وسوسه شیطان لعین او را نفریبد ، و پرتو انوار عظمت و جلال خداوند - متعال - چنان بر دل اوتابیده باشد که او را از التفات به خلق باز داشته و چشم از دست مردم دوخته باشد که مطلقا شایبه ریا و خاطرجوئی اهل دنیا پیرامون خاطر او نگردد ، سزاوار او آن است که : دامن همت بر میان زند و شغلهای این مناصب را به انجام رساند . و اگر نفس او ضعیف باشد و ایمان او خفیف باشد و دل او مانند ریسمانی که در برابر باد آویخته باشد هر دم به طرفی رو آورد ، زنهار ، هزار زنهار ، که قدم در این وادی ننهد و دامن خود را از این منصبها برچیند و خود و خلق را هلاک نسازد . 🍃
آری :
مرغ پرنارسته چون پران شود لقمه هر گربه دران شود
و از این جهت بود که بسیاری از علمای سلف به قدر قوه ، از این مناصب می گریختند و پیرامون آنها نمی گشتند . و به این سبب ، اخبار بسیار در خطر این مناصب ، و کثرت آفات آنها وارد شده . و آنچه در تخویف و تهدید وعده و وعید شده و درحق علمای بی عمل رسیده ، در فتنه علم ، و غائله آن کافی است . 🍃
از عیسی بن مریم مروی است که فرمود : «ای علمای بد ! روزه می گیرید و نمازمی گزارید و تصدق می کنید ولی به جا نمی آورید آنچه را که مردم را به آن می خوانید ودرس می دهید و ارشاد می نمایید امری را که به عمل نمی آورید . پس چه بدچیزی است آنچه حکم می کنید . تو به شما به گفتار و آرزو است . و کردار شما هوا و هوس است . وچه سود می بخشد شما را که بدنهای خود را پاکیزه کنید و حال آنکه دلهای شما کثیف و چرک آلود است.🍃
#صلوات 🍀
#شبتون_مهدوی 🌸
🌱______🥀
@shahid_aviiny
#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
حق را به شما می گویم مانند : غربال می باشید که آرد پاکیزه از آن بیرون می رود و نخاله در آن باقی می ماند . همچنین حکمت و نصیحت از دهان شمامی ریزد ولی غل و غش در سینه های شما بجا می ماند . 🍃
ای بندگان دنیا ! چگونه به آخرت می رسد کسی که خواهش او از دنیا به سر نیامده و رغبت او از دنیا منقطع نگشته ؟ ! حق را به شما می گویم ، به درستی که : دلهای شما گریه می کند از اعمال شما ، دنیا را در زیر زبان خود گذارده اید و عبادت را در زیر قدمهای خود نهاده اید . به حق با شما سخن می گویم ، به جهت اصلاح دنیای خود ، آخرت خودرا فاسد کردید . پس صلاح دنیا در پیش شما دوست تر است از صلاح آخرت . پس کیست پست تر و خسیس تر از شما اگر بدانید ؟ ! وای بر شما ، تا کی به مردم راه می نماییدو خود در محله حیرت زدگان ایستاده اید ؟ ! گویا شما اهل دنیا را امر می کنید که دنیا رابیفکنند که شما بردارید . قرار نگیرید (مهلا مهلا : آهسته ! یواش ! ) وای بر شما ! چه سودمی بخشد خانه تاریک را که چراغ بر بالای آن نهید و اندرون آن موحش و تیره باشد . 🍃
هچنین چه سود می دهد شما را که نور علم در دهان شما باشد و باطنهای شما از آن خالی و ظلمانی بوده باشد . 🍃
ای بندگان دنیا ! نزدیک شده است که دنیا شما را از بیخ برکند و بر رو دراندازد . وبینی های شما را بر زمین بمالد . و گناهان شما گریبان شما را بگیرد . و شما را به پادشاه جزا دهنده برهنه و تنها بسپارد پس شما را در موقف فضیحت و رسوایی بدارد و جزای اعمال بد شما را به شما برساند» . [19]
و هر که از امثال ما از کسانی که امر می کنند به آنچه نمی کنند در این کلام تامل کندپشت او شکسته می شود و رگ دل او قطع می گردد . پس زنهار ، ای عالم ! تا از خودفارغ نشوی . به دیگران نپرداز و قدم بر مسند مناصب شرعیه مگذار که خود و دیگران را فاسد می کنی . علاوه بر این ، تا آدمی از خود فارغ نگردد سخن او در دیگری اثرنمی کند .
نکوهش نکو نبود آن را که هست ز مستی گران سر به زندان مست
ندارد دمت در درونم اثر که دارم ز حال درونت خبر
تو ای خواجه هستی چو محتاج پند نباشد به کس پند تو سودمند 🍃
با وجود آنکه اندک لغزشی از علما ، قبیح تر است از گناهان بزرگ از عوام الناس ، پس با وجود کثافت باطن خود ، چه بسیار قبیح است که دیگران را آداب و سنن آموزند . و علامت مخلص صادق که شایسته این مناصب است آن است که : هرگاه دیگری یافت شود که از او شایسته تر باشد و میل مردم را به او بسیار یابد و مردم را به اوراغب تر بیند شاد و فرحناک گردد . و از میل ایشان به دیگری که با او مساوی باشد مطلقاتفاوتی در حال او به هم نرسد . و اگر اعاظم مملکت و اکابر ولایت و بزرگان ذوی الاقتدار در مجمع او حاضر شوند ، یا در نماز به او اقتدا کنند ، یا در پای منبر وعظ او نشینند اصلا کلام او تفاوت ننماید و حال او با نبودن ایشان یکسان باشد ، بلکه به همه بندگان خدا به یک چشم نظر کند . 🍃
_________
١۴ . مثل نماز خواندن در مسجد بقصد اینکه ریا کند در مکان نماز چون مکان وصف لازم است برای عبادت
١۵ . محجة البیضاء ، ج ۶ ، ص ١۶٣ . و احیاء العلوم ، ج ٣ ، ص ٢۶۴
١۶ . محجة البیضاء ، ج ۶ ، ص ١۵٣ . و احیاء العلوم ، ج ٣ ، ص ٢۵٩ .
١٧ . جامع السعادات ، ج ٢ ، ص ٣٨٠
١٨ . جامع السعادات ، ج ٢ ، ص ٣٨۴
١٩ . احیاء العلوم ، ج ٣ ، ص ٢٨٢ . و محجة البیضاء ، ج ۶ ، ص ١٩٧
ارسال شده توسط نرم افزار معراج السعادة
#صلوات 🍀
#شبتون_مهدوی 🌸
🌱______🥀
@shahid_aviiny
#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
فصل : علاج ریا
علاج ریا
بدان که : اصل ماده مرض ریا ، یا طمع در مال و منافع مردمان است ، یا محبت مدح وستایش ایشان و لذت بردن از آن ، یا کراهت از مذمت و ملامت ایشان که می خواهد به واسطه آن ، آنچه می نماید به مردم از افعال حسنه و اوصاف جمیله ، ایشان او را ثناگویند و از صلحا و اخیارش خوانند . و از این راه ، کسب اعتبار و تحصیل مرتبه و مقدارکرده ، خود را در نزد وضیع و شریف ، مکرم و معزز سازد . و تسخیر دلهای عوام وخواص نموده به این وسیله به استیفای مشتهیات و مستلذات نفس شومش پردازد ومرادات و تمنیاتش به اسهل وجهی به حصول پیوندد . 🍃
پس کسی که خواهد معالجه این مرض مهلک را نماید باید در قطع اصل ماده آن سعی کند . و علاج طمع و محبت مدح و ستایش ، و کراهت ذم و نکوهش را نماید . وطریق معالجه محبت مدح ، و کراهت ذم ، بیان شد . و همچنین فی الجمله از علاج طمع گذشت . و در صفت توکل نیز تفصیل آن بیان خواهد شد و لیکن در این مقام نیزفی الجمله علاج آنها را از این جهت که سبب خصوص ریا در عبادت می شوند مذکورمی نماییم و می گوییم که : هر که فی الجمله عقلی داشته باشد ، مادامی که امری از برای اونفعی نداشته باشد به او رغبت نمی نماید . و چنانچه چیزی را که از برای او ضرر داردالبته پیرامون آن نمی گردد . و هرگاه امری بالفعل فی الجمله نفعی و یا لذتی داشته باشدو لیکن موجب ضرر عظیم و الم شدید باشد از آن می گذرد . 🍃
پس بر هرکه به صفت ریا مبتلاست لازم است که : متذکر ضرر و مفاسد آن شود . وبه نفس خود خطاب نماید که : ای احمق ! چگونه دعوای ایمان می کنی و شرم نداری که طاعت و عبادت حق - سبحانه و تعالی - را که به ازای هر یک از آنها سعادت ابدیه و «درجات منیعه» نهاده شده به مدح و ثنای بندگان ضعیف آن را می فروشی . یا به امیددست مردم سودا می کنی و عبادات خود را باطل می سازی . و به این وسیله مستحق عذاب الهی می گردی . و حیا نمی کنی که با خصومت حق - جل شانه - به این افعال استهزاء می کنی و تحصیل رضای مردم را به وسیله طاعت ریایی خدا می نمایی . و ازسخط خدا و فساد عملی که او از تو خواسته باک نداری . و از مردم امید مدح و نفع داری و از ذم الهی اندیشه نمی نمایی . و جناب مقدس الهی در نزد تو بی اعتبارتر ازمشتی بندگان بیچاره است . و حال آنکه زمام اختیار همه امور در قبضه قدرت اوست . و کلید ابواب مقاصد دو جهانی در دست مشیت او . دلهای همه بندگان مسخر امر اویند .🍃 واراده تمام مردمان مضطر اراده او . و اگر بالفرض تمام پادشاهان روزگار ، و سلاطین ذو الاقتدار با همه خیل و حشم ، بلکه تمام اهل عالم با هم توام شوند و بخواهند یک جونفع یا یک سر مویی ضرر به کسی رسانند بی قضا و قدر الهی و بدون اذن و مشیت پادشاهی نتوانند . 🍃
هیچ دندانی نخندد در جهان بی رضا و امر آن فرمان روان
هیچ برگی می نیفتد از درخت بی رضا و حکم آن سلطان بخت
از دهان لقمه نشد سوی گلو تا نگفت آن لقمه را حق «ادخلوا» [20]
#صلوات 🍀
#شبتون_مهدوی 🌸
🌱______🥀
@shahid_aviiny
#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
هر که را که بینی محتاج و درویش و درمانده کار خویش است ، گاهی دست و پای عالمی را به بند بی دست و پایی می افکند . و زمانی کاروانی را در کار خویش حیران وسرگردان می نماید . 🍃
یکی را چنان تنگی آرد به پیش که نانی نبیند در انبان خویش
یکی را به دست افکند کوه گنج به سنجیده ها می دهد کوه رنج
کند هر چه خواهد بر او حکم نیست که جان دادن و کشتن او را یکی ست
نشاید سر از حکم او تافتن نه جز او توان حاکمی یافتن
علاوه بر اینها آنکه : سبب شدن عبادت ریایی از برای فساد عبادت و سخط رب العزة یقین و معلوم ، و آنچه از مردمان منظور ست حصول آن ، احتمالی و موهوم است . وبسا باشد که حق - تعالی - ریای تو را بر ایشان ظاهر گرداند . و بر تقدیری که ظاهر نشودو در دام تدلیس تو افتند جزم نیست که ایشان به مدح و ثنای تو زبان گشایند . یا از ایشان نفعی به تو رسد . و بر تقدیری که نفع دنیوی به تو عاید گردد همه آن خواری و مذلت ، ومشوب به صد هزار منت است . با وجود اینها هر که مبتلا به ریاست ، همیشه در دنیامتزلزل و مشوش خاطر است ، زیرا مقصود او رضای مردم و دل جوئی ایشان است ، وهر کسی را خواهشی و هوایی ، و هر دلی را میلی و رضایی است . و دل مردم به اندک چیزی متغیر می گردد . 🍃
پس پیوسته باید متوجه بوده ، پاس خشنودی ایشان را داشته باشد . و چون طایفه ای را از خود راضی می کند جمعی دیگر از او می گسلند . و چون دل یکی را می جویددیگری از او دل شکسته می گردد . و با همه اینها همچنان که اخبار و آثار بر آن شاهد ، وبه تجربه و عیان ثابت است ، هر که دست از رضای حق برداشته ، طالب رضای مردم باشد خداوند و خلق او را دشمن می دارند و احدی از او راضی نیست . و هر که رضای خدا را بر رضای مردم مقدم دارد همه او را دوست می دارند . 🍃
و همه اینها متعلق به امر دنیاست . و آنچه در آخرت از آن شخص ریاکار فوت می شود از درجات رفیعه و منازل منیعه ، و آنچه به او می رسد از عقاب و عذاب ، بی حدو نهایت است.
پس عاقل چون این امور را متذکر شود و دشمن نفس خود نباشد وفی الجمله ایمان به خدا و روز جزا داشته باشد ، غالب آن است که : غفلت او زایل می گردد . و طبع او از ریا متنفر و منضجر می شود . 🍃
آنچه مذکور شد معالجه علمی ریا است .
معالجه عملی مرض ریا
و اما علاج عملی ریا ، آن است که : خود را عادت دهد به پنهان داشتن عبادات . و درهنگام عبادت ، در به روی مردم ببندد - همچنان که معاصی خود را از مردم پنهان می دارد - تا دل او قانع شود به اطلاع خدا بر عبادات او ، و نفس او دیگر خواهش آگاهی مردم را به اعمال او نکند . 🍃
و مخفی نماند که : کسی که عبادت را به جهت طمع از مردم ، و حب مدح ایشان به جا نیاورد و مطلقا ریا در نظر او نباشد بلکه به جهت امر الهی به عبادت پردازد بازبسیار می شود که شیطان مردود ، دست از او بر نمی دارد و در صدد معارضه با اوبر می آید ، خصوصا در اثنای عبادت . پس چیزهایی به خاطر او می رساند و توهمات وافکار به دل او می افکند تا اینکه اندک میلی به ریا از برای او پیدا می شود و دل او رامضطرب می گرداند . و اگر در آن وقت آن کس خود کراهت از آن حالت داشته باشد وبا نفس خود مجادله نماید و بر آن متغیر گردد بر او گناهی نیست ، و عبادت او فاسدنمی شود . و باید که اگر چنین وسوسه ای از شیطان حاصل شود به آن التفات نکرد . ومتوجه آن نشد . و دل را مشغول عبادت گردانید . و حضور قلب در عبادت را از دست نداد . و به مجادله شیطان و معارضه با آن نپرداخت ، زیرا می شود که شیطان از ریا کردن کسی مایوس باشد اما توهم ریا را به خاطر او بگذراند ، به جهت این که او در صددمعارضه و مجادله دفع آن توهم برآید و از حضور قلب باز ماند.🍃
#صلوات 🍀
🌱______🥀
@shahid_aviiny
#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
و اگر آدمی پی دفع آن توهم رود و مشغول جواب شیطان گردد ، شیطان به مطلوب خود می رسد و دست ازآن شخص بر نمی دارد . و اما هرگاه ملتفت آن نگردد و به قوت قلب ، متوجه عبادت شود از او مایوس می شود و دیگر پیرامون او نمی گردد . 🍃
پس سزاوار مؤمن آن است که : همیشه در دل خود ریا را مکروه داشته باشد و خاطرخود را به قصد قربت قرار بدهد . و چنان در نزد خود مخمر کند که امثال این توهمات و خطرات از وساوس شیطان لعین است و التفات به آنها نکند . و به همان چیز که خاطرخود را به آن قرار داده اکتفا نماید . بلکه در عبادت و اخلاص بیفزاید تا شیطان ناامیدگردد . و چون شیطان بنده را به این نوع شناخت دیگر متعرض او نمی شود . 🍃
آنچه مذکور شد تخصیص به ریا ندارد بلکه باید در جمیع عقاید و صفات وملکات ، به این طریق بوده باشد ، مثلا می شود که از برای آدمی یقین کامل به خدا وصفات کمالیه او و پیغمبر او و اوصیای پیغمبر او ، و امر معاد حاصل شود . و دل خود رابر این قرار دهد . و خاطر خود را جمع کند . و از تشکیک و توهم کراهت داشته باشد . وشیطان در بعضی از اوقات بعضی وساوس را در دل او افکند و خاطر او را مشوش سازد ، باید مشغول جواب و رد شیطان ، و معارضه او نگردد ، بلکه به همان یقین سابق خود اکتفا نموده و اعتقاد کند که : این توهمات و وساوس ، از شیطان است و اصلی نداردو اعتباری به آنها نیست و بگذرد . 🍃
و اگر مشغول مجاهده با شیطان شود شیطان به رغبت می افتد و به تدریج عقاید او رافاسد می سازد . و چون چند دفعه چنین کند شیطان دست از سر او می کشد . و همچنین در حسد و کینه و رضا و توکل و امثال اینها . 🍃
نمی بینی که شیطان از برای افساد کار بندگان ، بعضی اوقات ایشان را به وسواس درنیت یا قرائت یا طهارت یا امثال اینها می افکند . اگر چند دفعه کسی اعتنا نکند و به آنچه از شرع رسیده اکتفا کند دست از او بر می دارد . و اگر از پی او برود هر روز وسواس اومتزاید می شود ، تا به جایی می رسد که از عبادت باز می ماند و به هیچ عمل خود مطمئن نمی شود . و مثال این ، مثل کسی است که : خواهد به مجلس علمی یا وعظی یا نمازجماعتی حاضر شود و شخص فاسق خیالی خواهد او را باز دارد و او را از آن مجلس محروم سازد و در راه به او دچار شود و خواهد او را فریب دهد و از آن عقیده برگرداند . پس اگر آن شخص بایستد و با آن فاسق رد و بدل نماید و آنچه او گویدجواب دهد مطلب آن فاسق به عمل می آید و از آن مجلس محروم می شود . و همه روزه آن فاسق به این طمع ، سر راه او را می گیرد . اما اگر مطلقا ملتفت او نشد و گوش به سخن او نکرد و به تعجیل از پی کار خود رفت و چند دفعه چنین کرد ، آن فاسق ، مایوس می شود و دست از او بر می دارد . 🍃
________
٢٠ . داخل شوید
ارسال شده توسط نرم افزار معراج السعادة
#صلوات 🍀
#شبتون_مهدوی 🌸
🌱______🥀
@shahid_aviiny
#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
فصل : اخلاص
اخلاص
ضد ریا ، اخلاص است . و آن عبارت است از : خالص ساختن قصد از غیر خدا ، وپرداختن نیت از ما سوی الله . و هر عبادتی که قصد در آن به این حد نباشد از اخلاص عاری است . پس کسی که طاعت می کند اگر به قصد ریا یعنی وانمودن به مردم وحصول قدر و منزلت در نزد ایشان باشد آن «مرائی» [21] مطلق است . و اگر به قصد قربت باشد ، و لیکن با آن ، غرض دنیوی دیگری غیر از ریا نیز به آن ضمیمه باشد ، مثل اینکه : در روزه نیز قصد پرهیز بکند . یا در آزاد کردن بنده ای که خریدار نداشته باشد ، قصدفرار از خراجات یا خلاصی از شرارت و بد خلقی او را نیز بکند . یا در حج ، نیت خلاصی از بعضی گرفتاریهای وطن یا شر دشمنان کند . یا در تحصیل علم ، قصد عزت وبرتری نماید . یا در وضو و غسل ، نیت خنک شدن یا پاکیزگی کند . یا در تصدق به سائل ، نیت خلاصی از «ابرام» او کند ، و نحو اینها . اگر چه در این وقت ، آن شخص ، مرائی نباشد ، و لیکن عمل او از اخلاص خارج است . 🍃
پس ، اخلاص آن است که : عمل او از جمیع این شوائب و اغراض خالی باشد و ازجهت محض تقرب به خدا بوده باشد . و بالاترین مراتب اخلاص آن است که : در عمل ، قصد عوضی اصلا نداشته باشد ، نه در دنیا و نه در آخرت . و صاحب آن ، همیشه چشم از اجر در دو عالم پوشیده ، و نظر او به محض رضای حق - سبحانه و تعالی - مقصوراست و بجز او مقصودی و مطلوبی ندارد . و این مرتبه ، اخلاص صدیقین است . ونمی رسد به آن : مگر کسانی که «مستغرق» لجه بحر عظمت الهی گشته ، واله و حیران محبت او باشند . و ایشان را التفاتی نه به دنیا و نه به آخرت باشد . 🍃
گدای کوی تو از هشت خلد [22] مستغنی ست اسیر قید تو از هر دو عالم آزادست
و رسیدن به این مرتبه میسر نیست مگر اینکه از همه خواهشهای نفسانی دست برداری . و پشت پا بر هوا و هوس زنی . و دل خود را مشغول فکر و صفات و افعال پروردگار خود نمایی . و وقت خود را به مناجات او صرف کنی ، تا انوار جلال وعظمت او بر ساحت دل تو پرتو افکند . و محبت و انس با او در دل تو جای گیرد .🍃
و پست ترین مرتبه اخلاص که آن را اخلاص اضافی نامند ، آن است که : در عمل خود قصد وصول به ثواب ، و خلاصی از عقاب داشته باشد . و بسا طاعت و عبادت که آدمی در ادای آنها خود را به تعب می افکند و آن را خالص از برای خدا پندارد وحال آنکه در آن خطا کرده و به آفت آن هم برنخورده . 🍃
همچنان که از شخصی حکایت می کنند که گفت : سی سال نماز خود را که در مسجددر صف اول خوانده بودم قضا کردم به جهت اینکه یک روز به جهت عذری به مسجد دیر آمدم و در صف اول جا نبود ، در صف دوم ایستادم در نفس خود خجالتی یافتم ازاینکه مردم مرا در صف دوم ملاحظه می کردند . دانستم که در این سی سال ، دیدن مردم مرا در صف اول ، باعث اطمینان خاطر من بود . و من به آن شاد بودم و به آن آگاه نبوده ام .
و اگر پرده از روی کار برافتد و به دقایق امور هر کس رسیده شود چه بسیار کم عملی بماند که از همه آفات سالم باشد . و چون روز قیامت شود ، و دیده ها بینا گردد اکثرمردم اعمال حسنه خود را خواهند دید ، که همه آنها بجز از سیئه و معصیت نیست . 🍃
چنانچه خدای - تعالی - می فرماید :
«و بدا لهم سیئات ما عملوا»
یعنی : «ظاهر شود ازبرای ایشان بدیهای آنچه کرده اند» . [23]
«و بدا لهم من الله ما لم یکونوا یحتسبون»
یعنی : «و پیدا شود از خدا از برای آنها آنچه را گمان نمی کردند» . [24]
«قل هل ننبئکم بالاخسرین اعمالا الذین ضل سعیهم فی الحیوة الدنیا و هم یحسبون انهم یحسبون صنعا»
یعنی : «بگو که می خواهید خبر دهم شما را از زیانکارترین مردم ازحیثیت اعمال ؟ آنچنان کسانی هستند که : سعی ایشان در زندگانی دنیا ضایع شد ، و چنان پندارند که عمل می کنند» . [25]
پس چون روز قیامت درآید ، و غش اعمال ظاهر گردد ، بجز روسیاهی و ندامت چیزی نماند .
#صلوات 🍀
#شبتون_مهدوی 🌸
🌱______🥀
@shahid_aviiny
#کتاب_معراج_السعاده 🌹
#ادامه_فصل 🍃
آفات اخلاص
و مخفی نماند که : آفاتی که سرچشمه اخلاص را تیره و مکدر می سازند و نیت رامشوب و آلوده می گردانند ، درجات مختلفه دارند . بعضی در نهایت ظهور و جلاهستند ، که اشتباهی در آن نیست ، چون ریای ظاهر ، و عمل به قصد خود نمایی در پیش مردمان . و بعضی ، فی الجمله خفایی دارد ، مثل اینکه : در حضور مردمان عبادت رانیکوتر از خلوت به جا آوری ، و بیشتر سعی در خضوع و خشوع کنی ، به قصد اینکه تومرجع مردمانی ، و آنچه از تو مشاهده می کنند فرا می گیرند . در این عمل ، مردم به تواقتدا کنند و ایشان نیز سعی نمایند . و اگر این عمل از برای خدا بودی ، در خلوت ترک نکردی ، چون اگر این قدر خضوع در عبادات را خوب می دانی ، و از برای مردمان ترک آن را نمی پسندی ، چگونه خود را در خلوت ترک می کنی ، و از برای خود ترک آن رامی پسندی ؟ و نیز ، از هر کسی عبادت بسیار ترک می شود ، و معاصی بی شمار سر می زند ، تو اصلابه فکر آنها نمی افتی ، و در صدد اصلاح ایشان بر نمی آیی ، چگونه شد که در این وقت به محض احتمال اینکه شاید مرا متابعت کنند ، این قدر بر ایشان مشفق و مهربان شدی ؟ ! و از این دقیق تر آنکه : چون به این تدلیس شیطان برخوردی ، آن لعین ، مکری لطیف تر سرکند ، و گوید : حال که به جهت اقتدای مردم به تو ، عبادت را در حضورایشان در نهایت خشوع به جا می آوری باید در خلوت نیز چنین نمایی ، تا حالت خلوت و حضور یکسان باشد ، و نیت تو مشوب نباشد . پس در خلوت نیز به تحسین عبادت پردازی . و اگر دیده بینا داشته باشی ، می بینی که این نیز از فریب شیطان لعین است . و درمجمع و خلوت ، هر دو قصد تو خالص نیست . و خواهی گفت : 🍃
دزد می آید نهان در مسکنم گویدم که پاسبانی می کنم
چون هنوز تو ملتفت خلقی ، و خضوع خلوتی تو ، به جهت خضوع مجمع است ، وخضوع مجمع ، نه به جهت قربت است . و هنگامی نیت تو خالص است که اصلا ملتفت به خلق نباشی ، و وجود و عدم جمیع مخلوقات در حال عبادت ، نزد تو یکسان باشد . وتفاوتی میان اطلاع بهایم بر طاعت تو ، و اطلاع انسان بر آن نبوده باشد . 🍃
آن را روا بود که زند لاف مهر دوست کز دل به در کند همه مهری و کینه ای
پس ، مادامی که از برای بنده در احوال و اعمال او ، به جهت مشاهده کسی تفاوت حاصل می شود ، از ملاحظه چهارپایی از اخلاص خالص خالی است . و باطن او به شوائب آلوده است . 🍃
و بدان که : - همچنان که سابق بر این مذکور شد - آن قصدی که با قربت ممزوج ، وغرضی که با اخلاص مخلوط است ، اگر ریا باشد ، یعنی : از غرضهای دنیویه باشد ، که راجع به حب جاه یا طمع به مال است ، عبادت را فاسد می کند ، خواه آن قصد ، غالب رقربت باشد یا مساوی آن ، یا از آن ضعیف تر باشد . و علاوه بر این که عمل باطل می شود ، به جهت ریا ، عذاب علیحده بر آن مترتب می گردد . و اگر آن عبادت ازواجبات باشد ، عذابی دیگر به جهت ترک آن عبادت نیز ثابت می شود . مگر اینکه قضایی باشد [قابل قضا کردن باشد] که آن را قضا کند . و اگر از مقاصد صحیحه شرعیه باشد ، که به حسب شریعت مقدسه رجحانی داشته باشد ، مثل تعلیم غیر ، یا اقتدای غیر به او و امثال اینها ، عبادت را فاسد نمی کند ، و از اجر و ثواب ، چیزی کم نمی گردد .🍃
_______
٢١ . ریا کار .
٢٢ . کنایه از بهشت است
٢٣ . جاثیه ، (سوره ۴۵) آیه ٣٣ .
٢۴ . زمر ، (سوره ٣٩) آیه ۴٧ .
٢۵ . کهف ، (سوره ١٨) آیه ١٠٣ و ١٠۴ .
ارسال شده توسط نرم افزار معراج السعادة
#شبتون_علوی 🌸
#صلوات 🍀
🌱______🥀
@shahid_aviiny