✍ متن یادداشت آیة الله شهید سید محمد علی قاضی طباطبایی(اولین شهید محراب انقلاب اسلامی) در مورد مرجع شهید آیة الله العظمی علامه شیخ فضل الله نوری(اعلی الله مقامه الشریف) 💠 دکتر عبدالحسین طالعی: مقدمه  در میان خبرنامه‌های همایش‌ها که غالباً به صورت تشریفاتی و کم ‌محتوا تهیه می‌شود، خبرنامه‌ای اخیراً به دستم رسید، تحت عنوان «سید العارفین» که در تاریخ آبان 1391 به مناسبت همایش بزرگداشت آیة الله سید علی قاضی طباطبایی انتشار یافته است. این خبرنامه سرشار از نکته و تصویر و سند‌های مهم ...[است] که برگ برگ آن برای پژوهشگران سخن تازه دارد.  یکی از اسناد این مجموعه، متن یادداشتی در باره مجاهد شهید آیة الله [العظمی] شیخ فضل الله نوری است که آیة الله شهید سید محمدعلی قاضی طباطبایی ( 1294 – 1358 شمسی) نوشته و برای نخستین بار به خط ایشان منتشر شده است. قسمتی از متن آن را در اینجا می‌خوانیم.🔰 داستان صلب عالم مشهور آیة الله آقای حاج شیخ فضل الله نوری قدّس سرّه شهید در راه حقّ و حق‌گویی و در راه اسلام  و نیز اسامی قاضیان ملعون و عکس دادستان وقت شیخ ابراهیم زنجانی و متن ادعانامه مبسوطاً در جریدۀ اطلاعات مورخ به روز پنج شنبه 13 / 9 / 54 [سیزدهم آذر 1354] شمسی مندرج است. عکس و نام سید حسن تقی‌زاده ( که مشکوک النسب است) و نیز عکس وثوق الدولۀ خائن ملعون و عکس محمدعلی تربیت صاحب کتاب بی ارزش دانشمندان آذربایجان و جمعی دیگر نیز در آن شماره طبع شده و جزء قضات می‌باشند که حکم اعدام شیخ شهید قدّس سرّه را امضا نموده‌اند. لعنة الله علیهم اجمعین.  ولا تحسبنّ الله غافلاً عمّا یعمل الظالمون.  و رثاء مرحوم شیخ شهید (ره) در موقع دار کشیدن آن بزرگوار – که از بزرگترین جنایات در تاریخ ایران به ویژه تاریخ طهران است – در دیوان مرحوم آقا سید احمد ادیب پیشاوری مندرج و به عربی سروده است و 23 بیت می‌باشد، از ص 190 [تا] ص 191 که دیوان با تعلیقات علی عبدالرسولی در سال 1312 شمسی در مطبعۀ مجلس چاپ شده است.  از جمله گوید:  رفضوا الحیاة وآثروا عنها الردی وعلوا جذوعاً بسّقاً ونخیلا والفعل یبقی في الزمان حدیثه إن أذهب الدهر الغشوم فعولا ورأیت فضل الله دین محمد وسواه زندقة الغواة فضولا خنقوك لا حنقا علیك وإنّما خنقوك کیما یخنقوا التهلیلا مسّکت بالدین القویم ولم یمل بك زیغة کالمارقین یمیلا رجوع به صفحۀ ۱۹۱ دیوان شود.  به یاد دارم موقعی که از نجف اشرف بعد از توقف یک سال در ارض اقدس که از بیمارستان مهر طهران حرکت دادند و وارد نجف شدم، می‌خواستم مراجعت به ایران نمایم و مرحوم آیة الله آقای حکیم طباطبایی اعلی الله مقامه به سفارت ایران در بغداد فرموده و ابلاغ کرده بود که باید فلانی – یعنی اینجانب – مراجعت کند و لذا آمدم به بغداد و کاظمین که مراجعت نمایم و سفیر ایران – دکتر پیراسته – در بغداد پیش من آمده و ملاقات نمود و در ضمن صحبت اظهار می‌کرد که از مبارزه خودداری نمایید و هر قانونی که دولت اجرا نماید – گرچه بر خلاف قوانین اسلام و مذهب امامیۀ اثنا عشریه باشد – اعتراض ننمایید، و الّا باید راهی را بروید که حاج شیخ فضل الله نوری رفت.  گفتم: ما آن سعادت را نداریم که به آن مقام شامخ شهادت نائل آییم که آن شیخ بزرگوار نائل شد و به خون پاک خویش قیمت داد و به هدر نرفت.  امیر المؤمنین سلام الله علیه می‌فرماید: «والله لألف ضربة بالسیف عليّ أهون من الموت علی الفراش» ... کامل مطلب👇 https://talei.kateban.com/post/2775 🌹به بهانه سالگرد شهادت اولین شهید محراب انقلاب اسلامی 🌹حضرت آیت الله حاج سید محمد علی قاضی طباطبایی، نماینده امام راحل در استان و امام جمعه تبریز. 🌹شهادت: ۱۰ آبان ۱۳۵۸شمسی، توسط گروهک تروریستی آمریکایی فرقان (پیروان مکتب شریعتیسم) 🌹«رحم الله من یقرأ الفاتحة مع الصلوات» اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم ✳️ @ShahidRabe

✍ به بهانه ایام اخراج توهین آمیز مجتهد بزرگ اسلام خواه آذربایجان از شهر تبریز، توسط مشروطه چیان غربگرا / ربیع الاول ۱۳۲۵ قمری ✅ سیری در حیات سیاسی، میرزا حسن آقا مجتهد تبریزی قدس سره، مجتهد بزرگ مشروعه خواه آذربایجان در عصر مشروطه و از همفکران و یاران مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری اعلی الله مقامه الشریف 🔰👇👇

✍ به بهانه ایام اخراج توهین آمیز مجتهد بزرگ اسلام خواه آذربایجان از شهر تبریز، توسط مشروطه چیان غربگرا / ربیع الاول ۱۳۲۵ قمری ✅ سیری در حیات سیاسی، میرزا حسن آقا مجتهد تبریزی قدس سره، مجتهد بزرگ مشروعه خواه آذربایجان در عصر مشروطه و از همفکران و یاران مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری اعلی الله مقامه الشریف میرزا حسن مجتهد تبریزی از شخصیت های تاریخی است که از زمان خویش تاکنون به خاطر مواضع اصولی و ارزش گرایانه خود، اتهام هایی به او نسبت داده شده است; در عین حال، شخصیت او چنان بوده است که تاریخ نتوانسته نکات مثبت مربوط به وی را از دیده آیندگان حذف نماید. او از مؤسسان و بنیان گذاران مشروطه تبریز بود; اما تندروی های برخی مشروطه خواهان، او را به موضع مخالفت با آنان سوق داد. نوشتار حاضر، ضمن تشریح جایگاه مردمی و محبوبیت و نفوذ اجتماعی مجتهد تبریزی، به مبارزات سیاسی - اجتماعی ایشان با استبداد، استعمار، فرق ضاله و بدعت ها می پردازد و در این راستا به پاسخ اتهام هایی چون استبدادخواهی و همکاری ایشان با کشور استعمارگری مانند روسیه می پردازد. در این میان عنایت ثقة الاسلام تبریزی - که در مشروطه خواهی او تردید وجود ندارد - نسبت به مجتهد تبریزی، از نکات جالب تاریخی است. علت اصلی مخالفت مجتهد با مشروطه خواهان، افراطکاری عده ای از اجامر و اوباشی بود که به نام مشروطه، «به دنبال اجرای مقاصد فاسده خودشان » بودند و این گونه باعث انحراف مشروطه از مسیر حقیقی خودش شدند. همکاری و همیاری مجتهد با مرجع شهید علامه شیخ فضل الله، مشروطه خواهان را سخت عصبانی و مضطرب کرده بود ... وقتی میرزا حسن آقا مجتهد تبریزی با مرجع شهید علامه شیخ فضل اللّه در حرم حضرت عبدالعظیم(علیه السلام) بر ضد عملکرد دین ستیزانه مشروطه چیان غربگرا، متحصّن بود، سید محمد طباطبایی و سید عبدالله بهبهانی و افراد دیگری از حامیان مشروطه غربگرا، به ری می آیند و از شیخ شهید می خواهند تا به تهران برگردد. پس از این كه از بازگرداندن شیخ ناامید می شوند، از یاران و همراهان وی، از جمله مجتهد تبریزی می خواهند كه به تهران بازگردند; امّا مجتهد تبریزی در پاسخ به آنان می گوید «آیا حرف خلاف قاعده كه مخالف با شرع مقدّس و قرآن شریف باشد، از ایشان شنیده اید؟... اگر عنوان و عبارات ایشان از آیات قرآنی است، چرا تصویب نمی كنید؟» این سخنان می رساند كه همكاری مجتهد با شیخ فضل اللّه نه از سر اضطرار و ناچاری، بلكه بدین علّت است كه مرجع شهید را با شرع قویم و قرآن كریم همسو می دیده است... ✍ در خصوص علت اخراج مجتهد، دو قول تاریخی بیان شده است، کامل مطلب + سیری در زندگانی و حیات سیاسی میرزا حسن مجتهد تبریزی قدس سره👇 https://hawzah.net/fa/Article/View/77992/ ⬅️ لینک کوتاه👇 http://noo.rs/YHFCf ✳️ @ShahidRabe

🔴 نسخهPDF 📗 عنوان مقاله:🔰 "آیت الله حاجی میرزا حسن آقا مجتهد تبریزی، قدس سره مؤسس و مصحح مشروطه در تبریز" ✍ عالم بزرگ مشروعه خواه آذربایجان و از مدافعین، همفکران و یاران مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری شهید رابع اعلی الله مقامه الشریف، زعیم نهضت مشروعه خواهی ✍ نویسنده و محقق: استاد علی ابوالحسنی(منذر) رضوان الله تعالی علیه 📑 تعداد صفحه: ۵۶ ✳️ @ShahidRabe

✍ #جایگاه_مرجعیت، اجتهاد و فقاهت مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(اعلی الله مقامه الشریف) از منظر مرجع عالیقدر، آیت الله العظمی حاج شیخ جعفر سبحانی(حفظه الله) ❇️ حتی آخوند محمد کاظم خراسانی و ملا عبدالله مازندرانی نیز به #مرجعیت شیخ فضل الله نوری(ره)، اذعان داشتند 🔰👇👇

✍ #جایگاه_مرجعیت، اجتهاد و فقاهت علامه شیخ فضل الله نوری(اعلی الله مقامه الشریف) از منظر مرجع عالیقدر، آیت الله العظمی حاج شیخ جعفر سبحانی(حفظه الله) ❇️ حتی آخوند محمد کاظم خراسانی و ملا عبدالله مازندرانی نیز به #مرجعیت شیخ فضل الله نوری(ره)، اذعان داشتند 💠 آیت الله سبحانی: آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، در نامه ای که همراه شیخ عبدالله مازندرانی در تأیید اصل دوم متمم قانون اساسی به مجلس شورای ملی صدر مشروطه نوشته است از شیخ شهید به عنوان حجة الاسلام نوری (دامت برکاته) تعبیر آورده است. می دانیم در آن زمان، لقب بارز و بزرگ برای #مراجع، همین لفظ "حجة الاسلام" بود و لذا سؤالهایی که به #مراجع_بزرگ می نوشتند، نوعاً این لقب را به کار می بردند و می گفتند: "حجة الاسلام" در باره شهید عصر مشروطیت، کتابها و رساله ها و مقاله های فراوانی نوشته و منتشر شده است، و غالباً سوژه نوشته ها و گفتارها حیات سیاسی و جهاد دینی این مرد است، درحالی که این موضوع یکی از ابعاد این #مرد_بزرگ را تشکیل می دهد، ولی درباره #اجتهاد و #فقاهت این مرد، کمتر ذکری به میان آمده، درحالیکه جهاد این مرد براساس اجتهاد و دید فقاهی وی استوار بوده است، و آن بینش فقهی بود که این مرد را به این راه کشاند، و اگر روزی از گشایش مجلس به عنوان دفع ظلم دفاع کرد، بینش دینی بود که او را بر این کار واداشت، و اگر با مجلس کذایی آن روز پرچم مخالفت برافراشت، فقاهت و آشنایی او با مبانی دین، وی را بر این مخالفت بر می انگیخت. پس چه بهتر که آگاهی او از معارف و اصول اسلام، تا آنجا که امکان دارد مطرح شود. فقاهت و بینش علمی و فقهی شیخ را از سه راه می توان بدست آورد: ۱) گفتار اساتید شیخ در باره وی ۲) نظریه اندیشمندان اسلامی ۳) بررسی آثار فقهی و اصولی به جای مانده از شیخ 🔹منابع: سیمای فرزانگان، ج ۱ ، ص ۴۷۶ - ۴۶۰ / سخنرانی آیت الله سبحانی در کنگره بزرگداشت مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) مرداد ماه ۱۳۷۰ در شهر نور / ک، تنهای شکیبا، علی ابوالحسنی، ص ۸۶۹ - ۸۶۱ ✳️ @ShahidRabe

✳️ @ShahidRabe

🔴 ۱۳ آبان/روز ملی مبارزه با استکبار، مستدام باد ✊ #مرگ_بر_آمریکا ⁉️ آیا می دانید که؟ حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه از چه شخصیتی به عنوان سمبل مبارزه علیه #استکبار (استعمار) یاد کرده اند؟ ✍ امام خمینی(ره) در سخنرانی های بسیاری از [مرجع شهید علامه] شیخ فضل الله نوری(ره) نام برده و از ایشان به عنوان سمبل مبارزه علیه استعمار (استکبار) یاد كرده اند. دکتر مرتضی اشرافی، کارشناس مسایل سیاسی/مقاله بررسی نقش و جایگاه روحانیت در مشروطیت/خبرگزاری رسمی حوزه ✅ در کلام و باور حضرت امام خمینی(ره)، مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری اعلی الله مقامه، سمبل مبارزه با استکبار بود/ مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی ✳️ @ShahidRabe

🔺پخش زنده بیانات رهبر معظم انقلاب؛ ساعت 10:30 امروز از شبکه خبر برای دیدن این سخنرانی در بستر #پیام_رسان_ایتا از آدرس زیر استفاده کنید: http://b2n.ir/irinn_2?eitaafly @shahidrabe

👌بزرگترین راهپیمایی مجازی(۱۳آبان) همه شرکت خواهیم کرد... 👈لطفا به آدرس زیر مراجعه و با کلیک بر شعار مرگ بر آمریکا در راهپیمایی ۱۳ آبان شرکت نمایید. b2n.ir/13abn @shahidrabe

📑 #مقاله ♻️ نقد موضع روحانیت حامی مشروطه در برابر بر دار کشیدن مرجع شهید علامه شیخ فضل اللّه نورى(ره) ◽️نوع مقاله: مقاله پژوهشی ◽️نویسنده :محمد علی رواستان ◽️مجله حوزه، دوره 30، شماره 169-168 تابستان 1392 صفحه 161-200 🔰👇👇

📑 #مقاله ♻️ نقد موضع روحانیت حامی مشروطه در برابر بر دار کشیدن علامه شیخ فضل اللّه نورى(ره) ◽️نوع مقاله: مقاله پژوهشی ◽️نویسنده :محمد علی رواستان ◽️مجله حوزه، دوره 30، شماره 169-168 تابستان 1392 صفحه 161-200 چکیده ✍ مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نورى(ره)، شخصیت برجسته علمى شیعه در ایران عصر مشروطه است که در جنبش تنباکو نقش اساسى داشت و نیز در نهضت مشروطه، همراه سایر علما علیه استبداد قیام کرد. او، پس از آن که دید غرب گرایان، آرمانهاى مؤمنانه مردم را نادیده مى‏ گیرند و آشکارا با قوانین شریعت و ارزشهاى دینى مخالفت مى‏ ورزند و تنها به فکر پیاده سازى قانون هاى کلیشه‏ اى غرب هستند، مخالف سرسخت مشروطه غربى شد و هرگز نتوانست با آن کنار بیاید، تا جان بر سر این اندیشه گذاشت. عالمان مشروطه خواه، به دلیلِ درک دیر هنگام آمال غرب گرایان و آثار منفى مشروطه غربى، موضع جدّى در برابرِ بردار شدن شیخ نگرفتند و تنها به ابراز ناراحتى بسنده کردند. این موضع‏گیرى ضعیف، راه را براى از میان برداشتن بسیارى از عالمان، پس از شیخ و حذف آنان از صحنه مشروطه هموار کرد. ...از همان آغازین گامهای حرکت عالمان برای بنیان گذاری عدالت خانه، دستهایی خود را با برخی عالمان دین همراه کردند. بست نشینی در سفارت انگلستان، که شماری از تاریخ نگاران، آن را به سفارش آقای بهبهانی دانسته اند، 6 نخستین گام در به کژراهه کشاندن مشروطیت از مقصود عالمان دین، به قانون و آزادی و مساوات به مفهوم غربی بود و نتیجه آن کنارگذاردن روحانیت از مجلس، غلبه روشنفکرها و تندروها و مانع تراشی برای اسلامی شدن قوانین در آینده بود. طرح این اندیشه ها در همان اوان قیام مشروطیت، شماری از عالمان و بیش از همه، علامه شیخ فضل اللّه نوری را به روشن گری مراد خویش از مشروطه واداشت، پس از پیروزی مشروطه و غلبه تندروها، تا آن جا پیش رفتند که رهبر مشروطه مشروعه، علامه شیخ فضل اللّه نوری را به دار کشیدند. مردی که در عظمت شخصیت او دوست و دشمن هم داستان اند و او را دلداده شریعت7 و بالاترین مقام دینی پایتخت 8 و برتر از دیگران، معرفی نموده اند. نفوذ او را دشمنان او باور داشته10 و مقام اجتهادش را همگان پذیرفته اند.11 و طرفه آن که شیخ ابراهیم زنجانی [روحانی نمای فاسد فراماسون و رئیس دادگاه فرمایشی که علامه فضل الله را به اعدام محکوم نمود] در ادعانامه خود علیه علامه شیخ فضل اللّه، به فتوای رهبران مشروطه خواه نجف[محمد کاظم خراسانی، حسین خلیلی تهرانی، عبدالله مازندرانی، محمد حسین نائینی] دست آویخت12. این مقاله پژوهشی درصدد واکاوی این گزاره است که چرا علامه شیخ فضل اللّه بردار شد و عالمان بزرگ چه باید می کردند و در برابر این رخداد چه موضعی می گرفتند. برای کاوش در این موضوع، نخست به ویژگیهای مرجع شهید علامه شیخ فضل اللّه نوری در مشروطه خواهی اشاره شده است; ویژگیهایی که سبب شد سفارت انگلیس او را خطر بزرگ بداند14 و اعدام او مهم ترین آمال شماری از مشروطه خواهان گردد. آن گاه بازتابها و پیامدهای بردار شدن شیخ نگریسته شده و در بخش پایانی موضع عالمان حوزه به بوته نقد و بررسی گذاشته شده است. کامل مقاله👇 https://jh.isca.ac.ir/article_516.html ✍ کانال تخصصی شهید رابع:🔰 انعکاس مقالات و نوشتار های افراد، (با گرایش های احتمالی متفاوت) به معنی تأیید تمامی موارد مطروحه از سوی این کانال نیست. ✳️ @ShahidRabe

📄 #مقاله ✍ ویژگی‌های نظام سیاسی مطلوب در آرای مرجع شهید علامه شیخ فضل‌الله نوری(ره) . 🖋📄 نویسنده: سید محمد جواد قربی عضو هیأت علمی گروه اندیشه سیاسی مرکز اسناد انقلاب اسلامی 🔰👇👇

📄 #مقاله ✍ ویژگی‌های نظام سیاسی مطلوب در آرای مرجع شهید علامه شیخ فضل‌الله نوری(ره) . 🖋📄 نویسنده: سید محمد جواد قربی عضو هیأت علمی گروه اندیشه سیاسی مرکز اسناد انقلاب اسلامی ✍ [مرجع] شهید شیخ فضل‌الله نوری(ره) از علمای مطرح دوران مشروطه بود که دیدگاه‌های وی در امور سیاسی در آن برهه تاریخی در نوع خود بی‌نظیر بود. از منظر شیخ فضل‌الله، نظام سیاسی مطلوب یک نظام قانونی است. او همچنین بر اسلامی بودن مجلس تاکید دارد و معتقد به آزادی در چارچوب موازین اسلامی است. شیخ همچنین به نیابت فقها از جانب امام معصوم(ع) تصریح دارد و استقلال را از جمله ملزومات حکومت‌داری می‌داند. در این نوشتار کوتاه تلاش می‌شود ویژگی‌های نظام سیاسی مردم سالار از دیدگاه شهید شیخ فضل‌الله نوری مورد بررسی و مداقه قرار گیرد. 🔹۱. التزام به قانون از دیدگاه شیخ فضل‌الله نوری، نظام سیاسی مطلوب یک نظام قانونی است و در جامعه اسلامی، حاکمیت قوانین اسلامی لازمه بقای جامعه است و به تعبیر او، حفظ نظام اسلامی در پیوند با قانون مداری قرار دارد. وی تاکید می‌ورزد: «حفظ نظام، محتاج به قانون است و هر ملتى که تحت قانون داخل شدند و بر طبق آن عمل نمودند، امور آنان به استعداد قانونشان منظم شد، ولى بهترین قوانین، قانون الهى است و این مطلب از براى مسلمانان، محتاج به دلیل نیست. این قانونى است که خداوند عالم بسوى خاتم الانبیاء(ص)، وحى فرموده: «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى.»[1] 🔹۲. تاکید بر اسلامی بودن فعالیت‌های مجلس شيخ‌ فضل‌الله‌ هرگز با مشروطه‌ و مجلس‌ مخالف‌ نبود، هر چند مخالفينش‌ وي‌ را با اين‌ اتهام‌ منزوي‌ كردند. مخالفت‌ شيخ‌ با اساسنامه‌‌ غيرشرعي‌ و گفتار غربگرايان‌ و نوشته‌هاي‌ توهين‌آميز مطبوعات‌ نسبت به‌ اسلام‌ بود و شيخ‌ تصميم‌ داشت‌ اصولي‌ را به‌ قانون‌اساسي‌ اضافه‌ كند كه‌ حرمت‌ اسلام‌ حفظ‌ شود. شیخ فضل الله نوری معتقد به کنشگری مجلس در نظام سیاسی بود ولی برای فعالیت این نهاد قانونی نیز شرطی قائل بود و آن اینکه، روندهای قانونی مجلس نباید خارج از امور شرعی و قوانین اسلامی باشد. از این رو، اساس مجلس باید بر مدار اسلام و احکام مبتنی بر آن باشد. به اعتقاد او «کسي ضدّ مجلس نيست. علما هم اختلافي ندارند که مجلس بايد بر اساسه‌ اسلام باشد».[2] شیخ در تحصن حرم حضرت عبدالعظیم(ع) همواره از دارالشورای کبرای اسلامی دم می‌زد و تأکید داشت که هیچ وقت منکر مجلس نبوده و فقط در پی تصحیح و تکمیل مجلس و حفظ اسلامیت آن است. وی در این تحصن از دو نوع مجلس شورای اسلامی و مجلس فرنگی‌مآب سخن گفت و از اولی دفاع نمود و با دومی مخالفت کرد. مخالفت شیخ فضل‌الله با مجلسی بود که پذیرای احکام و قوانین الهی نبود. شيخ‌ براي‌ جلوگيري‌ از وضع‌ قوانين‌ خلاف‌ شريعت‌ نظريه‌اي‌ جالب‌ ارائه‌ داد و براي‌ حل‌ مشكل‌، اصل‌ نظارت‌ هيئتي‌ از مجتهدين‌ منتخب‌ مراجع‌ تقليد را پيشنهاد كرد. 🔹۳. آزادی در چارچوب موازین اسلامی يكي‌ ديگر از اعتراض‌هاي‌ شيخ‌، نسبت‌ به‌ قانون‌ مطبوعات‌ بود كه‌ بر طبق‌ آن‌ عامه‌ ‌مطبوعات‌ غير از كتب‌ ضلال‌ و مواد مضره‌ به‌ دين‌ مبين‌ آزاد بود. شيخ‌ معتقد بود: «به‌موجب‌ اين‌ ماده،‌ بسياري‌ از محرمات‌ِ ضرورالحرمه‌، تحليل‌ شد؛ زيرا كه‌ مستثني‌ فقط‌ دو امر شد و حال‌ آنكه‌ يكي‌ از محرمات‌ ضروريه‌ افترا است‌ و يكي‌ از محرمات‌ مسلّمه‌ غيبت‌ از مسلم‌ است‌ و همچنين‌ قذف‌ مسلم‌، ايذاء و سب‌ّ و فحش‌ و توهين‌ و تخويف‌ و تهديد و نحو آن‌ من‌ الممنوعات‌ الشرعيه‌ و المحرمات‌ الالهيه‌. آزادي‌ اين‌ امور، آيا غير ازتحليل‌ ما حرّمه‌الله‌ است‌؟»[3] در خصوص افراط در «آزادي» که در صدر مشروطيت مطرح بود، مرحوم شيخ در يکي از لوايح خود چنين مي‌نويسد: «از جمله يک فصل از قانون‌هاي خارجه که ترجمه کرده‌اند، اين است که مطبوعات مطلقاً آزاد است (يعني هر چه را که هر کسي چاپ کرد، احدي را حق چون و چرا نيست) اين قانون با شريعت ما نمي‌سازد؛ لهذا علماي عظام تغيير دادند و تصحيح فرمودند، زيرا که نشر کتب ضلال و اشاعه‌ فحشا در دين اسلام ممنوع است و کسي که شرعاً نمي‌رسد که کتاب‌هاي گمراه کننده‌ حرام را منتشر کند و يا بدگويي و هرزگي را در حق مسلماني بنويسد و به مردم برساند».[4] 🔰ادامه در قسمت دوم🔰

✅ قسمت دوم/پایانی🔰 🔹۴. ولایت فقیه شیخ‌فضل‌الله نوری نیز همانند دیگر فقهای شیعه به نیابت فقها از جانب امام معصوم(ع) معتقد است. وی در یکی از لوایح تحصن حرم حضرت عبدالعظیم(ع) تصریح ‌کرده که در منطق شیعه، دولت و سلطنتی که زمام آن به دست خدا، رسول، امام و نایبان امام، یعنی فقهای عادل نباشد،‌ اوامرش واجب‌الاطاعه نیست. شیخ نه تنها مشروعیت حکومت را به نصب امام و از جانب خدا و نیابت از امام معصوم(ع) می‌داند، بلکه نیابت فقیه جامع‌الشرایط را در امور اجتماعی و سیاسی انحصاری تلقی می‌کند و به مشروعیت نداشتن حکومت غیر فقیه تصریح می‌نماید و می‌گوید: «امور عامه یعنی اموری که مربوط به تمام افراد رعایای مملکت باشد و تکلّم در امور عامه و مصالح عمومی ناس، مخصوص است به امام(ع) یا نواب او و ربطی به دیگران ندارد.»[5] 🔹۵. حکومت مستقل و آزاد مرحوم شیخ فضل‌الله نوری در واقع از حکومت، به یک نوع امانت الهی تعبیر می‌کند و از همان ابتدا با دو شعار، گفتمان سیاسی خود را شکل می‌دهد و در واقع نگاه خویش را به سیاست بیان می‌کند؛ مقابله با استبداد و خودکامگی‌های رژیم استبدادی؛ و رهایی از سلطه استعمار بیگانه. تأکید شیخ بر شعار دوم، بسیار بیشتر از شعار اول بود؛ چون نفوذ روسیه و انگلستان را می‌دید و گرایش‌های برخی از غرب زدگان را به این دو کشور مشاهده می‌کرد؛ اما به طور کلی شیخ شهید در نوشته‌هایش به هر دو مطلب اشاره کرده است. در مورد استبداد داخلی هم به طور مکرر خصوصا هنگام تحصن به شاه فشار آورد تا نظامنامه‌ای تدوین شود و رفتار پادشاه و طبقاتی که همراه او بودند، تا حدودی محدود گردد. عدالتخانه را که شیخ مطرح کرد و بعضی نیز به آن اشاره نمودند، در واقع وسیله‌ای برای همین کار بود که در قالب یک روش اسلامی مطرح شد؛ چون بحث عدالت یک مفهوم دینی بود و مردم با این مفهوم آشنایی داشتند؛ از این رو، برای مهار خودکامگی‌های شاه، بحث عدالتخانه مطرح شد. 🔸پی‌نوشت‌ها: 1- سيّد ميرصالح حسينى جبلّى، «شيخ فضل الله نورى؛ هويت و نظريه»، ويژه‌نامه آموزه ، شماره پنجم، 1383، ص352. 2- هما رضواني، لوايح آقا شيخ فضل الله نوري، تهران، نشر تاريخ، 1362، ص53. 3- حجت‌الاسلام حسینیان، چهارده قرن تلاش شیعه برای ماندن و توسعه، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1397، ص 409 4- موسی نجفی، « انديشه سياسي شيخ فضل الله نوري»، در انديشه سياسي متفکران مسلمان، به کوشش علي اکبر عليخاني، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگي و اجتماعي، 1390، جلد10. 5- حمید هوشنگی، «آرای محمد حسین نائینی و شیخ فضل الله نوری»، زمانه شماره 59، مرداد1386، ص14. ✳️ @ShahidRabe