📕 همزمان با ایام فاطمیه، چاپ جدید ترجمه فدک در تاریخ منتشر شد
🔸 ترجمه کتاب «فدک فی التاریخ» آیتالله شهید سید محمد باقر صدر، با نام «فدک در تاریخ» ـ که تا پیش از این به همراه دو کتاب بحث حول الولایة و بحث حول المهدی علیهالسلام» به چاپ رسیده بود ـ در قطع رقعی و به صورت جداگانه منتشر و راهی بازار کتاب شد.
🔻متن زیر بخشی از مقدمه پژوهشگاه تخصصی شهید صدر بر ترجمه این کتاب شریف است:
🔹«فدک در تاریخ» ابتدا نگاهی گذرا به شرایط پس از درگذشت پیامبر صلیاللهعلیهوآله می کند و از ماجرای فدک ـ که در واقع انقلاب بود، نه فقط یک دادخواهی ساده بر سر ارث یا باغی در اطراف مدینه ـ تصویری کلی به دست میدهد...
🔸نویسنده در فصل سوم با نقدی بر نوشته استاد عباس محمود عقاد، راه بحث از قیام فاطمی را گشوده و به بررسی زمینههای این انقلاب و جلوه سیاسی آن میپردازد و در این راستا با بررسی ماجرای سقیفه و اثرات آن، نقش قیام حضرت زهرا سلاماللهعلیها را در مبازه با انحرافات رویداده پس از درگذشت پیامبر صلیاللهعلیهوآله تبیین میکند و نشان میدهد که دادخواهی او در ماجرای غصب فدک، در واقع تلاشی برای بازگشتن حکومت اسلامی به مسیر اصلی آن بود که توسط خداوند متعال تعیین و توسط رسول گرامیاش ابلاغ شده بود...
🔹مایه شگفتی است که شهید صدر این پژوهش را در حدود سیزده سالگی انجام داده است. با وجود این، عمق و دقت مباحث تاریخی، فقهی و فلسفی کتاب خیرهکننده است و بهتنهایی برای گواهی بر نبوغ و احاطه علمی شهید صدر کفایت میکند. فرزند آیتالله علامه سید عبدالحسین شرفالدین (صاحب کتاب شریف المراجعات) میگوید پس از آنکه علامه شرفالدین فدک در تاریخ را مطالعه کرد گفت: «به خدا سوگند که او مجتهد است».
🔸 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر:
🆔 @shahidsadr
💠 همزمان با ایام فاطمیه، نشست نقد و بررسی کتاب فدک در تاریخ برگزار می شود:
🔻با حضور:
🔸دکتر محمد حسین رجبی دوانی
🔸حجت الاسلام والمسلمین الهی خراسانی
🆔 @shahidsadr
📚 فدك في التاریخ (١)
🔹 بمناسبة أيام استشهاد الصدیقة الطاهرة فاطمة الزهراء صلواتاللهعلیها تنشر قناة الشهيد السید محمد باقر الصدر مقاطع مختارة من كتاب «فدك في التاريخ» القيم والذي یحتوي علی عرض موجز لتأريخ الفدك ودراسة موضوعية لقضية الخصومة التي قامت بين الزهراء صلواتاللهعلیها و الخلیفة الأول لينتهي إلی نتيجة لایمكن للمنصف أن لا یقرها.
❇️ الإمام الشهيد السيد محمد باقر الصدر:
«قد ذكر بعض المدافعين عن الخليفة في مسألة فدك: أنّ عليّاً لم يدفعها عن المسلمين، بل اتّبع فيها سيرة أبي بكر، فلو كان يعلم بصواب الزهراء وصحّة دعواها ما انتهج ذلك المنهج.
ولا اريد أن أفتح في الجواب بحث التقيّة على مصراعيه واوجّه بها عمل أمير المؤمنين، وإنّما أمنع أن يكون أمير المؤمنين عليه السلام قد سار على طريقة الصدّيق، فإنّ التأريخ لم يصرّح بشيءٍ من ذلك، بل صرّح بأنّ أمير المؤمنين كان يرى أنّ فدكاً لأهل البيت، وقد سجّل هذا الرأي بوضوحٍ في رسالته إلى عثمان بن حنيف، كما سيأتي.
فمن الممكن أ نّه كان يخصّ ورثة الزهراء- وهم أولادها وزوجها- بحاصلات فدك، وليس في هذا التخصيص ما يوجب إشاعة الخبر؛ لأنّ المال كان عنده، وأهله الشرعيّون هو وأولاده. كما يحتمل أ نّه كان ينفق غلّاتها في مصالح المسلمين برضىً منه ومن أولاده عليهم الصلاة والسلام[١]، بل لعلّهم أوقفوها وجعلوها من الصدقات العامّة».
[١] وهذا أقرب الاحتمالات؛ لأنّ الأوّل تنفيه رسالة أمير المؤمنين إلى عثمان بن حنيف إذ يقول: «وسَخَت عنها نفوس آخرين ...»، والثالث يُبعده قبول الفاطميين فيما بعد لفدك عندما اعطيت إليهم في فرص متباعدة (المؤلّف قدسسره)
🔸 فدك في التاريخ، ص٢٦.
🔹 قناة مركز الأبحاث والدراسات التخصصية للشهيد الصدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدک در تاریخ (١)
🔸 کانال شهید سید محمد باقر صدر به مناسبت ایام شهادت صدیقه طاهره حضرت فاطمه زهرا صلواتاللهعلیها گزیدههایی را از کتاب «فدک در تاریخ» منتشر خواهد کرد. این کتاب از آثار شهید سید محمدباقر صدر است که در آن به ارائه گزارشی کوتاه از تاریخ فدک میپردازد و سپس به روشی واقعبینانه دادخواهی میان حضرت زهرا سلاماللهعلیها و خلیفه اول را بررسی میکند و در نهایت به نتیجهای میرسد که فرد با انصاف راهی جز پذیرش آن ندارد.
✳️ استاد شهید آیتالله سید محمد باقر صدر:
«شماری از کسانی که در موضوع فدک جانبدار خلیفه هستند، بر آنند که علی علیهالسلام آن را از مسلمانان بازپس نستاند، بلکه روش ابوبکر را در پیش گرفت؛ بنابراین اگر زهرا را برحق میدانست و ادعای او را راست میشمرد، چنین شیوهای در پیش نمیگرفت.
من بر آن نیستم که در پاسخ این سخن، باب تقیه را بگشایم و رفتار امیرالمؤمنین علیهالسلام را با آن توجیه کنم. تنها به همین بسنده میکنم که به نظر من، امیرالمؤمنین علیهالسلام به شیوه صدّیق رفتار نکرده است؛ زیرا تاریخ به چنین چیزی تصریح نکرده است؛ بلکه به صراحت گزارش میدهد که امیرالمؤمنین علیهالسلام باور داشته که فدک از آنِ اهل بیت است و چنان که خواهیم گفت، این باور را به صراحت در نامه به عثمان بن حنیف آورده است.
میتوان گفت که امیرالمؤمنین علیهالسلام درآمد فدک را به وارثان زهرا، یعنی فرزندان و شوهرش، میداد و این کار چنان نبود که سبب رواج خبرش شود؛ زیرا آن مال نزد خود وی بود و صاحبان شرعیاش نیز او و فرزندانش به شمار میرفتند. همچنین احتمال میرود که با رضایت او و فرزندانش ـ علیهمالسلام ـ محصولات فدک را در راه تأمین منافع مسلمانان هزینه میکرده است.[١] احتمال سوم نیز این است که وی و فرزندانش، فدک را وقف نموده و آن را از صدقات عمومی قرار داده باشند».
[١] این نزدیکترین احتمال است؛ زیرا احتمال نخست را خود امیرالمؤمنین علیهالسلام در نامه به عثمان بن حنیف نفی نموده و فرموده است: «و گروه دیگر از آن دست شستند». احتمال سوم نیز به این دلیل بعید است که در آینده دور که فدک را به فاطمیان دادند، ایشان آن را پذیرفتند.
🔹 فدک در تاریخ، ص ۴۰
🔸 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدك في التاریخ (٢)
✴️ الإمام الشهيد السيد محمد باقر الصدر:
«وعلى هذا كانت فدك معنىً رمزيّاً يرمز إلى المعنى العظيم، ولا يعني تلك الأرض الحجازية المسلوبة، وهذه الرمزية التي اكتسبتها فدك هي التي ارتفعت بالمنازعة من مخاصمةٍ عاديةٍ منكمشةٍ في افقها، محدودةٍ في دائرتها إلى ثورةٍ واسعة النطاق رحيبة الافق.
ادرس ما شئت من المستندات التأريخية الثابتة للمسألة فهل ترى نزاعاً مادّياً، أو ترى اختلافاً حول فدك بمعناها المحدود وواقعها الضيّق، أو ترى تسابقاً على غلّات أرضٍ مهما صعد بها المبالغون وارتفعوا؟ فليست شيئاً يحسب له المتنازعان حساباً.
كلّا! بل هي الثورة على اسس الحكم، والصرخة التي أرادت فاطمة أن تقتلع بها الحجر الأساسي الذي بُني عليه التأريخ بعد يوم السقيفة.
ويكفينا لإثبات ذلك أن نلقي نظرةً على الخطبة التي خطبتها الزهراء في المسجد أمام الخليفة وبين يدي الجمع المحتشد من المهاجرين والأنصار، فإنّها دارت أكثر ما دارت حول امتداح عليٍّ والثناء على مواقفه الخالدة في الإسلام وتسجيل حقّ أهل البيت الذين وصفتهم بأ نّهم الوسيلة إلى اللَّه في خلقه وخاصّته ومحلّ قدسه وحجّته في غيبه وورثة أنبيائه في الخلافة والحكم، وإلفات المسلمين إلى حظّهم العاثر واختيارهم المرتجل وانقلابهم على أعقابهم، وورودهم غير شربهم، وإسنادهم الأمر إلى غير أهله، والفتنة التي سقطوا فيها، والدواعي التي دعتهم إلى ترك الكتاب ومخالفتهم فيما يحكم به في موضوع الخلافة والإمامة.
فالمسألة إذن ليست مسألة ميراثٍ ونِحلةٍ إلّا بالمقدار الذي يتّصل بموضوع السياسة العليا، وليست مطالبةً بعقارٍ أو دار، بل هي في نظر الزهراء مسألة إسلامٍ وكفر، ومسألة إيمانٍ ونفاق، ومسألة نصٍّ وشورى».
🔸 فدك في التاريخ، ص٥١.
🔹 قناة مركز الأبحاث والدراسات التخصصية للشهيد الصدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدک در تاریخ (٢)
✳️ استاد شهید آیتالله سید محمد باقر صدر:
بر این اساس، فدک مفهومی نمادین دارد که به معنایی بزرگ اشاره میکند و مقصود از آن، فقط همان قطعهزمین غصب شده در حجاز نیست. و همین معنای نمادین فدک بود که آن مبارزه را از یک دادخواهی عادی با افقی محدود و دایرهای تنگ، به انقلابی با قلمروی وسیع و آفاقی گسترده تبدیل نمود.
هر یک از مستندات تاریخی مسلم در این موضوع را که میخواهید، بررسی کنید. آیا ستیزی مادی یا اختلاف درباره فدک به معنای محدود و واقعیت کمدامنه آن را میبینید؟ آیا مسابقهای را شاهد هستید که برای دستیابی به محصولات آن زمین درگرفته است؟ محصولاتی که هر قدر هم در برآورد آن، مبالغه و اغراق شود، بازهم آنقدر نیست که دو طرف، ارزشی برایش قائل بوده باشند.
هرگز چنین نیست! این دادخواهی، قیامی بر ضد بنیانهای حکومت بود؛ فریادی بود که فاطمه میخواست با آن، بنیادی را که سنگبنای تاریخ بعد از سقیفه بود، از جای برکند. برای اثبات این سخن، کافی است به خطبه فاطمه در مسجد و در برابر خلیفه و در میان آن جمع انبوه مهاجران و انصار نظر بیفکنیم که بیش از هر چیز بر مدار ستایش علی و تحسین مواضع جاودان وی در اسلام و اثبات حق اهل بیت میچرخد. فاطمه در این خطبه اهل بیت را وسیلههای رسیدن به خدا در میان بندگان، برگزیدگان ویژه خدا، جایگاه قداست الهی، حجت او و وارثان خلافت و حکومت پیامبرانش میشمرد و همچنین مسلمانان را توجه میدهد که به نگونبختی دچار گشتهاند، نسنجیده تصمیم گرفتهاند، به دوران پیشینیانشان بازگشتهاند، در پی سراب رفتهاند و کار را به دست نااهل سپردهاند. این خطبه از فتنهای که مردم به آن درافتادهاند و از انگیزههایی که باعث شد کتاب خدا را کنار نهاده و با حکم آن در مسئله خلافت و امامت به مخالفت برخیزند، سخن میگوید.
پس مسئله میراث و هدیه [نبوی] نبود، تنها به همان اندازه که با موضوع سیاست کلان، پیوند داشت مطرح میشد. مسئله در دیدگاه فاطمه، مطالبه زمین و خانه نبود؛ بلکه از نگاه او مسئله، مسئله اسلام و کفر، ایمان و نفاق، و نص (تعیین صریح) و شورا بود.
🔹 فدک در تاریخ، ص ۷۲
🔸 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر:
🆔 @shahidsadr
🗓 ٢١ ینایر ١٩٧٠: بدأ الإمام الخمیني إلقاء درسه حول بحث «ولایة الفقیه»
كان السيّد الصدر يعمل بکل ما في وسعه لتأييد الثورة الإسلاميّة وقائدها وكان على اتّصال دائم به، وقد استثمر كلّ وسيلة لدعم الإمام الخميني (ره)، فبعد أن بدأ الإمام بإلقاء درسه حول ولاية الفقيه ارسل السيد أجلّة تلامذته من قبيل السيّد محمود الهاشمي والسيّد محمّد الصدر بحضور بحث السيّد الخميني (ره)، بل إنّه أوصى بتوزيع ونشر كرّاسات الدروس التي ألقاها السيّد الخميني (ره) فيما بعد حول «ولاية الفقيه». كما وطلب السيّد الصدر (ره) من السيّد حسين الصدر حضور درس السيّد الخميني (ره) تأييداً له.
🔸 انظر: السيرة والمسيرة في حقائق ووثائق، ج ٢، ص ٤٥.
#أحداث
#ولایة_الفقیه
🔹 قناة مركز الأبحاث والدراسات التخصصیة للشهید الصدر:
🆔 @shahidsadr
🗓 ۱ بهمن ١٣۴٨ش: آغاز بحث «ولایت فقیه» توسط امام خمینی (ره)
شهید صدر با همه توان خود از انقلاب اسلامی و رهبری آن حمایت میکرد و پیوسته با رهبر انقلاب در تماس بود و از هر وسیلهای برای پشتیبانی از امام خمینی (ره) بهره میگرفت. وقتی امام خمینی (ره) درس ولایت فقیه را در نجف آغاز کرد، شهید صدر به شاگردان برجسته خود از جمله سید محمود هاشمی و سید محمد صدر (ره) دستور داد که در درس امام خمینی (ره) شرکت کنند. در همین راستا به شاگردانش توصیه کرد که جزوات درسی امام خمینی (ره) درباره «ولایت فقیه» را منتشر و در کلاس درس شهید توزیع کنند. همچنین از سید حسین صدر [فرزند سید اسماعیل صدر] خواست به منظور تأیید امام خمینی (ره) در درس ایشان حضور بههمرساند.
🔸 ر.ک: السيرة والمسيرة في حقائق ووثائق، ج ۲، ص ۴۵.
#رویدادها
#ولایت_فقیه
🔹 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدك في التاریخ (٣)
❇️ الإمام الشهيد السيد محمد باقر الصدر:
«وقف عليٌّ عند مفترق طريقين كل منهما حرج وكلّ منهما شديد على نفسه:
(أحدهما) أن يعلن الثورة المسلّحة على خلافة أبي بكر.
(والآخر) أن يسكت وفي العين قذى، وفي الحلق شجا، ولكن ماذا كان يترقّب للثورة من نتائج؟ هذا ما نريد أن نتبيّنه على ضوء الظروف التأريخية لتلك الساعة العصيبة.
إنّ الحاكمين لم يكونوا ينزلون عن مراكزهم بأدنى معارضة وهم من عرفناهم حماسة وشدّة في أمر الخلافة. ومعنى هذا أ نّهم سيقابلون ويدافعون عن سلطانهم الجديد، ومن المعقول جدّاً حينئذٍ أن يغتنم سعد بن عبادة الفرصة ليعلنها حرباً اخرى في سبيل أهوائه السياسية، لأنّنا نعلم أ نّه هدّد الحزب المنتصر بالثورة عندما طلب منه البيعة وقال: لا واللَّه حتّى أرميكم بما في كنانتي واخضّب سنان رمحي وأضرب بسيفي واقاتلكم بأهل بيتي ومن أطاعني ولو اجتمع معكم الإنس والجنّ ما بايعتكم. وأكبر الظنّ أ نّه تهيّب الإقدام على الثورة ولم يجرأ على أن يكون أوّل شاهر للسيف ضدّ الخلافة القائمة، وإنّما اكتفى بالتهديد الشديد الذي كان بمثابة إعلان الحرب، وأخذ يترقّب تضعضع الأوضاع ليشهر سيفه بين السيوف، فكان حريّاً به أن تثور حماسته ويزول تهيّبه ويضعف الحزب القائم في نظره إذا رأى صوتاً قويّاً يجهر بالثورة فيعيدها جذعة ويحاول إجلاء المهاجرين من المدينة بالسيف كما أعلن ذلك المتكلّم عن لسانه في مجلس السقيفة.
ولا ننسى بعد ذلك الامويّين وتكتّلهم السياسي في سبيل الجاه والسلطان، وما كان لهم من نفوذ في مكّة في سنواتها الجاهلية الأخيرة، فقد كان أبو سفيان زعيمها في مقاومة الإسلام والحكومة النبويّة، وكان عتاب بن اسيد بن أبي العاص ابن اميّة أميرها المطاع في تلك الساعة.
… وإذن فقد كانت الثورة العلوية في تلك الظروف إعلاناً لمعارضةٍ دمويةٍ تتبعها معارضات دموية ذات أهواءٍ شتّى، وكان فيها تهيئة لظرفٍ قد يغتنمه المشاغبون ثمّ المنافقون».
🔸 فدك في التاريخ، ص٨٣ ـ ٨٤.
🔹 قناة مركز الأبحاث والدراسات التخصصية للشهيد الصدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدک در تاریخ (٣)
✳️ استاد شهید آیتالله سید محمد باقر صدر:
علی بر سر یک دوراهی قرار داشت که پیمودن هر دو برایش سخت و دشوار بود:
۱. در برابر خلافت ابوبکر، انقلاب مسلحانه اعلان نماید؛
۲. خار در چشم و استخوان در گلو، صبر پیشه کند.
حرکت انقلابی چه نتایجی در پی داشت؟ این چیزی است که میخواهیم در پرتو وضعیت تاریخی آن لحظه حساس آشکار سازیم.
حاکمان آن زمانه کسانی نبودند که با کوچکترین مخالفت، از قدرت خویش دست کشند. دانستیم که ایشان به خلافت بسیار دلبسته بودند. این بدان معنا بود که به دفاع از قدرت تازه خویش میپرداختند. در این حال، کاملاً معقول بود که سعد بن عباده از فرصت استفاده کند تا در راه هوسهای سیاسی خود، جنگی تازه به راه اندازد. میدانیم که وقتی از وی بیعت خواستند، حزب پیروز را تهدید به حرکت انقلابی نمود و گفت: «نه؛ به خدا سوگند! با شما بیعت نخواهم کرد تا همه تیرهایم را به سوی شما بیفکنم و سرنیزهام را به خون آغشته سازم و شمشیر زنم و همراه خاندان و فرمانبرانم با شما به نبرد برخیزم. حتی اگر همه آدمیان و جنیان همراهتان گردند، با شما بیعت نخواهم کرد». اما به گمان قوی، او از پرداختن به این انقلاب هراس داشت و جرأت نمیکرد که نخستین کسی باشد که در برابر دستگاه حاکم شمشیر از نیام برکشد. او فقط به تهدیدی سخت که به منزله اعلان جنگ بود، بسنده کرد و به انتظار آن نشست که اوضاع آشفته گردد تا او هم در میان دیگران شمشیر بکشد. پس اگر بانگی نیرومند را میشنید که آشکارا ندای انقلاب برمیآورد، این قابلیت را داشت که هیجان و حمیتش برانگیخته شود و هراسش فروریزد و حزب حاکم در نظرش کوچک جلوه کند و شورش را از سر گیرد و «مهاجران را با شمشیر از مدینه بیرون سازد»؛ چنان که کسی به نیابت از او همین سخن را در مجلس سقیفه بر زبان راند.
افزون بر این، نباید امویان و تشکل سیاسی آنها برای دستیابی به قدرت و مقام را فراموش کنیم. همچنین نباید از یاد ببریم که آنان در واپسین سالهای جاهلیت، در مکه دارای نفوذ بسیاری بودند؛ در آن زمان [یعنی زمان درگذشت پیامبر] نیز ابوسفیان که سرکرده ایشان بود هنوز با اسلام و حکومت پیامبر رویارویی میکرد و عتاب بن اسید بن ابوالعاص بن امیه، امیر مکه بود که همگی از او فرمان میبردند.
… بدین سان، انقلاب علوی در آن زمان به معنای راه انداختن جنگی خونبار بود که نبردهای خونین پیاپی با اهدافی متفاوت را در پی داشت و زمینه اوضاعی را فراهم میآورد که ابتدا فتنهگران و سپس منافقان از آن سوءاستفاده میکردند.
🔹 فدک در تاریخ، ص ۱۱۰
🔸 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر:
🆔 @shahidsadr
هدایت شده از شهید سید محمدباقر صدر
✳️ الإستنکار الشدید لغلق المطارات منعاً لعودة الإمام الخمیني (قدس سره)
في ٢٤/ ١/ ١٩٧٩ م أوعزت حكومة شاهبور بختيار إلى القوّات العسكريّة الإيرانيّة على احتلال مطار مهرآباد الدولي في طهران وإغلاقه لمدّة ثلاثة أيّام.
في هذه الأجواء بعث السيّد الصدر رسالةً إلى بختيار استنكر فيها بشدّة إغلاق المطار بوجه السيّد الخميني (رحمة الله) للحؤول دون وصوله إلى البلاد، كما استنكر فيها عدم نزول الحكومة عند رغبة الملايين من الشعب الإيراني في مطالبتهم بحكم إسلامي.
کتب السيد محمود الهاشمي الرسالة بالفارسية وهذا نصّها المترجم:
«جناب الدكتور بختيار
باسم المرجعيّة وعلماء النجف الأشرف أقدّم استنكاري الشديد لغلق مطارات البلاد، في الوقت الذي عزم فيه آية الله العظمى الخميني على العودة، ويترقّب الملايين من الإخوة المسلمين في إيران وفي جميع أرجاء الدنيا عودته لكي يضطلع بدوره القيادي للشعب، وينهض بمسؤوليته التاريخيّة والإسلاميّة العظيمة، ويهدي البلد من ظلمات الجهل واللادينيّة إلى نور الإسلام وأشعّة الإيمان.
وإنّي آمل أن تكفّ عن التصنّعات غير الشرعيّة أمام إرادة الشعب المسلم الذي لا يرضى بقيادةٍ غيرِ قيادة العلماء، وأن تعلن استقالتك لأجل تعبيد الطريق أمام الشعب الإيراني المسلم الذي يهتدي بزعامة العلماء، وإلّا فسوف لن يعذرك الله ولا تاريخ هذا الشعب الغيور والله وليّ التوفيق.
النجف الأشرف
محمّد باقر الصدر»
🔹راجع: محمد باقر الصدر؛ السيرة والمسيرة في حقائق ووثائق، ج٤، ص ٢٠
🔸 قناة مركز الأبحاث والدراسات التخصصية للشهيد الصدر:
🆔 @shahidsadr
هدایت شده از شهید سید محمدباقر صدر
✳️ اعتراض شدید به بستن فرودگاهها با هدف جلوگیری از بازگشت امام خمینی (قدس سره)
پس از آنکه شاپور بختیار در تاریخ ۴ /بهمن/ ١٣۵٧، به نیروهای نظامی ایران دستور داد که برای جلوگیری از بازگشت امام خمینی (ره) به ایران، فرودگاه مهرآباد را به مدت سه روز ببندند، شهید صدر از شاگردش سید محمود هاشمی خواست که این تلگرام اعلام انزجار را به زبان فارسی به رشته تحریر درآورد.
متن بازنویسی شده پیام:
جناب آقای دکتر بختیار
به نمایندگی از مرجعیت و علمای نجف اشرف، اقدام شما در بستن فرودگاههای کشور را در زمانی که آیتالله العظمی خمینی قصد بازگشت به ایران دارند، بهشدت محکوم میکنم. این اقدام در حالی صورت میپذیرد که میلیونها نفر از برادران مسلمان در ایران و سراسر جهان منتظر بازگشت ایشان هستند تا ایشان نقش رهبری ملت را به عهده بگیرند و مسئولیت تاریخی و اسلامی عظیم خود را ایفا کنند و کشور را از ظلمات جهل و بیدینی به نور اسلام و پرتوهای ایمان هدایت فرمایند.
امیدوارم از ظاهرسازیهای غیرشرعی در برابر اراده ملت مسلمانی که به رهبری کسی غیر از روحانیت تن نمیدهد، دست بردارید و استعفا بدهید تا راه ملت مسلمان ایران که به رهبری علمای اعلام هدایت میشود، هموار گردد؛ در غیر این صورت خداوند متعال و تاریخ این ملت غیور شما را نخواهد بخشید. والله وليّ التوفیق
نجف اشرف
محمّد باقر صدر»
🔹ر.ک: السيرة والمسيرة في حقائق ووثائق، ج ۴، ص ۲۰
🔸 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدك في التاریخ (۴)
❇️ الإمام الشهيد السيد محمد باقر الصدر:
«وكان الدور الفاطمي يتلخّص في أن تطالب الصِدِّيقة الصِدِّيق بما انتزعه منها من أموال، وتجعل هذه المطالبة وسيلةً للمناقشة في المسألة الأساسية، وأعني بها مسألة الخلافة وإفهام الناس بأنّ اللحظة التي عدلوا فيها عن عليٍّ عليه السلام إلى أبي بكر كانت لحظة هوسٍ وشذوذ، وأ نّهم بذلك أخطأوا حظّهم وخالفوا كتاب ربّهم ووردوا غير شربهم…
وتتلخّص المعارضة الفاطمية في عدّة مظاهر:
الأوّل: إرسالها لرسولٍ ينازع أبا بكر في مسائل الميراث ويطالب بحقوقها، وهذه هي الخطوة الاولى التي انتهجتها الزهراء- صلوات اللَّه عليها- تمهيداً لمباشرتها للعمل بنفسها.
الثاني: مواجهتها بنفسها له في اجتماعٍ خاصّ، وقد أرادت بتلك المقابلة أن تشتدّ في طلب حقوقها من الخمس وفدك وغيرهما لتعرف مدى استعداد الخليفة للمقاومة.
ولا ضرورة في ترتيب خطوات المطالبة على اسلوب تتقدّم فيه دعوى النِحلة على دعوى الميراث، كما ذهب إلى ذلك أصحابنا، بل قد يغلب على ظنّي تقدّم المطالبة بالإرث؛ لأنّ الرواية تصرِّح بأنّ رسول الزهراء إنّما كان يطالب بالميراث، والأقرب في شأن هذه الرسالة أن تكون اولى الخطوات كما يقضي به التدرّج الطبيعي للمنازعة، وأيضاً فإنّ دعوى الإرث أقرب الطريقين إلى استخلاص الحقّ؛ لثبوت التوارث في التشريع الإسلامي بالضرورة، فلا جُناح على الزهراء في أن تطلب ابتداءاً ميراثها من أبيها الذي يشمل فدك في معتقد الخليفة؛ لعدم اطّلاعه على النِحلة، وليس في هذه المطالبة مناقضة لدعوى نِحلة فدك إطلاقاً؛ لأنّ المطالبة بالميراث لم تتّجه إلى فدك خاصَّةً، وإنّما تعلّقت بتركة النبيّ صلى الله عليه و آله عامّة.
الثالث: خطبتها في المسجد بعد عشرة أيامٍ من وفاة النبيّ صلى الله عليه و آله، كما في شرح النهج لابن أبي الحديد.
الرابع: حديثها مع أبي بكر وعمر حينما زاراها بقصد الاعتذار منها وإعلانها غضبها عليهما وأ نّهما أغضبا اللَّه ورسوله صلى الله عليه و آله بذلك.
الخامس: خطابها الذي ألقته على نساء المهاجرين والأنصار حين اجتماعهنَّ عندها.
السادس: وصيّتها بأن لا يحضر تجهيزها ودفنها أحد من خصومها، وكانت هذه الوصية الإعلان الأخير من الزهراء عن نقمتها على الخلافة القائمة».
🔹 فدك في التاريخ، ص٩٤ـ٩٦.
🔸 قناة مركز الأبحاث والدراسات التخصصية للشهيد الصدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدک در تاریخ (۴)
✴️ استاد شهید آیتالله سید محمد باقر صدر:
«… [در این قیام] نقش فاطمی در این خلاصه میشد که صدیقه از صدیق بخواهد تا اموالی را که از او گرفته بود، بازپس دهد و این درخواست را دستاویزی برای مناقشه درباره مسئله بنیادین، یعنی خلافت، قرار دهد و این حقیقت را به مردم بفهماند که آن لحظه که از علی به سوی ابوبکر روی گرداندند، لحظه هوسرانی و انحراف بوده و بدین سان، به ناکامی گراییده و با کتاب خداوندگارشان مخالفت ورزیده و در پی سراب رفتهاند…
این مبارزه فاطمی را میتوان در چند جلوهگاه خلاصه نمود:
١. فرستادهای را نزد ابوبکر فرستاد تا در مسأله میراث با وی بستیزد و حق حضرت زهرا علیهاالسلام را طلب کند. این نخستین گامی بود که حضرت زهرا علیهاالسلام برداشت تا زمینه اقدام شخصی خود وی را فراهم سازد.
٢. رویارویی خود او با ابوبکر در دیداری خصوصی. هدف وی از این دیدار آن بود که مطالبه خویش درباره خمس و فدک و جز آن دو را شدت بخشد تا میزان آمادگی خلیفه برای مقاومت در این زمینه را ارزیابی کند.
ضرورتی ندارد که مراحل مطالبه وی را به نحوی بچینیم که درخواست هدیه [نبوی] بر درخواست ارث تقدم داشته باشد؛ چنانکه عالمان شیعه بر این باورند؛ بلکه به باور من، درخواست ارث تقدم دارد؛ زیرا گزارش تاریخی تصریح دارد که فرستاده زهرا درخواست میراث را بیان نمود. آنچه بیشتر با نقش آن پیام به عنوان اولین گام تناسب داشت همین بود و روند مراحل طبیعی این مبارزه نیز همین را اقتضا میکرد. همچنین ادعای ارث، نزدیکترین راه برای رسیدن به حق بود؛ زیرا ارثبری در شریعت اسلامی به شکل قطعی اثبات گشته است. بنابراین، روا بود که زهرا نخست میراث پدری خویش را درخواست کند که به باور خلیفه، شامل فدک میشد؛ زیرا خلیفه از این که پیامبر فدک را به دخترش بخشیده، خبر نداشت. این درخواست هرگز با اینکه پیامبر فدک را به فاطمه بخشیده، ناسازگار نیست؛ زیرا درخواست ارث فقط درباره فدک نبود، بلکه بهطور کلی به همه اموال بازمانده از رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم بازمیگشت.
٣. ده روز پس از وفات رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم حضرت زهرا در مسجد خطبه خواند؛ چنان که در شرح نهجالبلاغه اثر ابنابیالحدید آمده است.
۴. هنگامی که ابوبکر و عمر به دیدار حضرت زهرا آمدند تا از او عذر بخواهند، وی در گفتوگو با آن دو، خشم خویش را اعلان نمود و اظهار کرد که آن دو، خدا و رسولش را بدین سان خشمگین ساختهاند.
۵. آن گاه که زنان مهاجران و انصار نزد وی آمدند، برای آنان خطابهای خواند.
۶. وصیت نمود که هیچ یک از کسانی که از ایشان دادخواهی نموده، در کفن و دفن وی حضور نیابد. این وصیت، واپسین اعلان وی برای ناخشنودی از خلافت حاکم بود».
🔹 فدک در تاریخ، ص ۱۲۲
🔸 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدك في التاریخ (٥)
🔻 الإمام الشهید السید محمد باقر الصدر:
وتدلّنا الرواية على أنّ الزهراء كانت تصحبُ معها نسوةً من قومها وحفدتها كما سبق ذكره، ومردّ هذه الصحبة وذلك الاختيار للباب العامّ إلى أمرٍ واحد، وهو تنبيه الناس، وكسب التفاتهم باجتيازها في الطريق مع تلك النسوة ليجتمعوا في المسجد، ويتهافتوا حيث ينتهي بها السير بقصد التعرّف على ما تريده، وتعزم عليه من قولٍ أو فعل، وبهذا تكون المحاكمة علنيّةً تعيها أسماع عامّة المسلمين في ذلك الوسط المضطرب.
🔸 فدك في التاریخ، ص٢٠.
#كلمات_الشهيد
#فدك_في_التاريخ
#استشهاد_الصديقة_الطاهرة_علیهاالسلام
🔹 قناة مركز الأبحاث والدراسات التخصصیة للشهید الصدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدک در تاریخ (۵)
🔻 استاد شهید آیتالله سید محمدباقر صدر:
گزارش تاریخ به ما نشان میدهد که فاطمه زنانی از خاندان و یارانش را با خود همراه کرده بوده؛ چنان که پیشتر گذشت. این که وی آن زنان را با خویش همراه نمود و نیز راه ورود همگانی را برگزید، از آن رو است که میخواست مردم را آگاه سازد و توجه آنها را به آن حرکت همراه بانوان برانگیزد تا همگان در مسجد گرد آیند و برای خبر یافتن از قصد وی به سوی مسجد بشتابند و ببینند او چه خواهد گفت و چه خواهد کرد. بدین سان، آن دادرسی علنی میگشت و در میانه آن آشوبگاه، همه مسلمانان همه چیز را میشنیدند.
🔸 فدک در تاریخ، ص ۳۲
#سخنان_شهید
#فدک_در_تاریخ
#شهادت_حضرت_زهرا_علیهاالسلام
🔹 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدك في التاريخ (٦)
✅ موقف لم یکن یتهیأ لغير فاطمة علیهاالسلام
🔶 الإمام الشهید السید محمد باقر الصدر:
وقد توفّرت في المقابلة الفاطمية ناحيتان لا تتهيّآن للإمام فيما لو وقف موقف قرينته:
إحداهما: أنّ الزهراء أقدر منه بظروف فجيعتها الخاصّة ومكانتها من أبيها على استثارة العواطف، وإيصال المسلمين بسلكٍ من كهرباء الروح بأبيها العظيم- صلوات اللَّه عليه- وأيّامه الغرّاء وتجنيد مشاعرهم لقضايا أهل البيت.
والاخرى: أ نَّها مهما تتّخذ لمنازعتها من أشكالٍ فلن تكتسب لون الحرب المسلّحة التي تتطلّب زعيماً يهيمن عليها ما دامت امرأةً وما دام هارون النبوّة في بيته محتفظاً بالهدنة التي أعلنها حتَّى تجتمع الناس عليه؛ ومراقباً للموقف ليتدخّل فيه متى شاء، متزعّماً للثورة إذا بلغت حدّها الأعلى، أو مهدِّئاً للفتنة إذا لم يتهيّأ له الظرف الذي يريده.
فالحوراء بمقاومتها: إمّا أن تحقّق انتقاضاً إجماعياً على الخليفة، وإمّا أن لا تخرج عن دائرة الجدال والنزاع ولا تجرّ إلى فتنةٍ وانشقاق.
🔸 فدك في التاریخ، ص ٩٣.
#كلمات_الشهيد
#فدك_في_التاريخ
#استشهاد_الصديقة_الطاهرة_علیهاالسلام
🔹 قناة مركز الأبحاث والدراسات التخصصیة للشهید الصدر:
🆔 @shahidsadr
📚فدک در تاریخ (۶)
💠 موقعیتی که تنها برای فاطمه علیهاالسلام فراهم میشد
🔷 استاد شهید آیتالله سید محمدباقر صدر:
در این مبارزه فاطمی، دو جنبه بود که اگر امام علی علیهالسلام نیز میخواست همانند همسرش به مبارزه برخیزد، آن دو جنبه برایش فراهم نمیشد:
۱. فاطمه به سبب وضع خاص مصیبتزدهاش و نیز جایگاه ویژهاش نزد پدر، بیشتر از امام، میتوانست عواطف را برانگیزد و مسلمانان را با رشتهای از کهربای روحانی به پدر بزرگوارش صلیاللهعلیهوآله و روزگار تابناک او پیوند دهد و احساسات آنها را برای همراهی با اهداف اهل بیت بسیج سازد.
۲. مبارزه او هر شکلی که مییافت، هرگز رنگ نبرد مسلحانه نمیگرفت که مقابله با آن، فرماندهی نظامی را طلب کند؛ زیرا وی زن بود و همسرش هارون پیامبر نیز در خانه مانده و تا زمانی که مردم به سراغش آیند، اعلان آتشبس کرده بود و اوضاع را رصد میکرد تا در وقت مناسب دخالت کند؛ یعنی اگر مبارزه به نقطه اوج رسید، راهبری انقلاب را به دست گیرد و اگر چنین فضایی فراهم نشد، فتنه را مهار گرداند.
بنابراین، مقاومت آن بهشتیبانو دو حالت بیشتر نداشت: یا با حرکتی همگانی خلیفه را سرنگون میساخت و یا از دایره جدال و ستیز بیرون نمیرفت و به آشوب و تفرقه امت نمیانجامید.
🔸 فدک در تاریخ، ص ۱۲۲
#سخنان_شهید
#فدک_در_تاریخ
#شهادت_حضرت_زهرا_علیهاالسلام
🔹 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدك في التاريخ (٧)
✅ تمهيد عاطفي للثورة
🔶 الإمام الشهید السید محمد باقر الصدر:
سبق أنّ الرواية التأريخية جاءت تنصّ على أنّ الزهراء لم تكن لتخرم في مشيتها مشية أبيها صلى الله عليه و آله و سلم.
ويتّسع لنا المجال لفلسفة هذا التقليد الدقيق، فلعلّه كان طبيعةً قد جرت عليها في موقفها هذا بلا تكلّفٍ ولا اعتناءٍ خاصّ، وليس هذا ببعيد، فإنّها- صلوات اللَّه عليها- قد اعتادت أن تقلّد أباها وتحاكيه في سائر أفعالها وأقوالها.
ويحتمل أن يكون لهذه المشابهة المتقنة وجه آخر بأن كانت الحوراء قد عمدت في موقفها يومذاك إلى تقليد أبيها في مشيه عن التفاتٍ وقصدٍ فأحكمت التمثيل، وأجادت المحاكاة، فلم تكن لتخرم مشية النبيّ صلى الله عليه و آله و سلم، وأرادت بهذا أن تستولي على المشاعر وإحساس الناس وعواطف الجمهور بهذا التقليد الباهر الذي يدفع بأفكارهم إلى سفرٍ قصير، وتجوّلٍ لذيذٍ في الماضي القريب حيث عهد النبوّة المقدّس، والأيام الضواحك التي قضوها تحت ظِلال نبيّهم الأعظم صلى الله عليه و آله و سلم؛ فيكون في إرهاف هذه الإحساسات وصقلها صقلًا عاطفيّاً ما يمهّد للزهراء الشروع في مقصودها، ويوطّئ القلوب لِتَقَبّل دعوتها الصارخة، واستجابة استنقاذها الحزين، ونجاح محاولتها اليائسة أو شبه اليائسة.
ولذا ترى أنّ الراوي نفسه أثّرت عليه هذه الناحية أيضاً من حيث يشعر أو لا يشعر، ودفعه تأثّره هذا إلى تسجيلها فيما سجّل من تصوير الحركة الفاطمية.
🔸 فدك في التاریخ، ص ٢١.
#كلمات_الشهيد
#فدك_في_التاريخ
#استشهاد_الصديقة_الطاهرة_علیهاالسلام
🔹 قناة مركز الأبحاث والدراسات التخصصیة للشهید الصدر:
🆔 @shahidsadr
📚فدک در تاریخ (٧)
💠 زمینهسازی عاطفی برای قیام
🔷 استاد شهید آیتالله سید محمدباقر صدر:
پیشتر گذشت که در گزارش تاریخی تصریح شده که فاطمه کاملاً همانند پدرش صلیاللهعلیهوآلهوسلم گام برمیداشت.
حال میتوان به بررسی ریشه این تقلید دقیق پرداخت. شاید این، طبیعت رفتار وی بود که در آن لحظه نیز به شکلی عادی و بی هیچ قصد و توجه خاصی به آن پرداخت. این احتمال بعید نیست؛ زیرا وی علیهاالسلام عادت داشت که به شیوه پدرش رفتار کند و در همه کارها و سخنانش همانند وی باشد.
اما شاید این شباهت دقیق وجهی دیگر داشته باشد. آن روز، بهشتیبانو با تقلید خویش از پدرش در راه رفتن دارای قصد و التفاتی بود. وی این همانندی را چنان به خوبی و درستی به جای آورد که در راه رفتن هیچ تفاوتی با رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم نداشت. او میخواست با این تقلید درخشان بر احساس و عاطفه مردم چیره گردد و اندیشه آنان را به سفری کوتاه رهسپار سازد تا به گشتوگذاری لذتبخش در گذشته نزدیک پردازند و به روزگار مقدس نبوت بازگردند؛ روزگاری که شادمانانه در سایه پیامبر بزرگ خویش صلیاللهعلیهوآلهوسلم میزیستند. این برانگیختن احساسات و آرایش عاطفی آنها، زمینهساز آغاز حرکت فاطمه بود و قلبها را برای پذیرش دعوت دادخواهانه او آماده میساخت تا ندای محزون آزادیخواهانه وی را به یاری بشتابند و کوشش نومیدانه یا شبهنومیدانه او را به ثمر بنشانند.
از این رو، میبینید که خود راوی نیز خواسته یا ناخواسته از این جنبه تأثیر پذیرفته و همین او را واداشته تا چگونگی حرکت فاطمه را در گزارش خویش به تصویر کشد.
🔸 فدک در تاریخ، ص ۳۳
#سخنان_شهید
#فدک_در_تاریخ
#شهادت_حضرت_زهرا_علیهاالسلام
🔹 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر:
🆔 @shahidsadr
📚 فدك في التاريخ (٨)
✅ ثورة علی أسس الحکم
🔶 الإمام الشهید السید محمد باقر الصدر:
المُمعِن في دراسة خطوات النزاع وتطوّراته والأشكال التي اتّخذها لا يفهم منه ما يفهم من قضية مطالبةٍ بأرض، بل يتجلّى له منها مفهوم أوسع من ذلك ينطوي على غرضٍ طَموحٍ يبعث إلى الثورة ويهدف إلى استرداد عرشٍ مسلوبٍ وتاجٍ ضائعٍ ومجدٍ عظيمٍ وتعديل امّةٍ انقلبت على أعقابها.
وعلى هذا كانت فدك معنىً رمزيّاً يرمز إلى المعنى العظيم، ولا يعني تلك الأرض الحجازية المسلوبة، وهذه الرمزية التي اكتسبتها فدك هي التي ارتفعت بالمنازعة من مخاصمةٍ عاديةٍ منكمشةٍ في افقها، محدودةٍ في دائرتها إلى ثورةٍ واسعة النطاق رحيبة الافق.
ادرس ما شئت من المستندات التأريخية الثابتة للمسألة فهل ترى نزاعاً مادّياً، أو ترى اختلافاً حول فدك بمعناها المحدود وواقعها الضيّق، أو ترى تسابقاً على غلّات أرضٍ مهما صعد بها المبالغون وارتفعوا؟ فليست شيئاً يحسب له المتنازعان حساباً.
كلّا! بل هي الثورة على اسس الحكم، والصرخة التي أرادت فاطمة أن تقتلع بها الحجر الأساسي الذي بُني عليه التأريخ بعد يوم السقيفة.. .
🔸 فدك في التاریخ، ص ٥١.
#كلمات_الشهيد
#فدك_في_التاريخ
#استشهاد_الصديقة_الطاهرة_علیهاالسلام
🔹 قناة مركز الأبحاث والدراسات التخصصیة للشهید الصدر:
🆔 @shahidsadr
📚فدک در تاریخ (٨)
💠 قیامی علیه بنیانهای حکومت
🔷 استاد شهید آیتالله سید محمدباقر صدر:
اگر کسی ماجرای فدک و تحولات و گونههای مبارزاتی آن را به دقت بررسی کند، رویدادی از قبیل مطالبه یک زمین را در آن نمیبیند؛ بلکه مفهومی گستردهتر در ذهنش تجلی مییابد؛ مفهومی که خواسته ای بلندهمتانه را در دل خود دارد که برانگیزاننده انقلاب است و در پی بازپس گرفتن قدرت غصب شده و حاکمیت از دست رفته و شکوه بزرگ و به راه آوردن امتی است که به قهقرا بازگشته بودند.
بر این اساس، فدک مفهومی نمادین دارد که به معنایی بزرگ اشاره میکند و مقصود از آن، فقط همان قطعهزمین غصب شده در حجاز نیست. و همین معنای نمادین فدک بود که آن مبارزه را از یک دادخواهی عادی با افقی محدود و دایرهای تنگ، به انقلابی با قلمروی وسیع و آفاقی گسترده تبدیل نمود.
هر یک از مستندات تاریخی مسلم در این موضوع را که میخواهید، بررسی کنید. آیا ستیزی مادی یا اختلاف درباره فدک به معنای محدود و واقعیت کمدامنه آن را میبینید؟ آیا مسابقهای را شاهد هستید که برای دستیابی به محصولات آن زمین درگرفته است؟ محصولاتی که هر قدر هم در برآورد آن، مبالغه و اغراق شود، بازهم آنقدر نیست که دو طرف، ارزشی برایش قائل بوده باشند.
هرگز چنین نیست! این دادخواهی، قیامی بر ضد بنیانهای حکومت بود؛ فریادی بود که فاطمه میخواست با آن، بنیادی را که سنگبنای تاریخ بعد از سقیفه بود، از جای برکند... .
🔸 فدک در تاریخ، ص ۷۲
#سخنان_شهید
#فدک_در_تاریخ
#شهادت_حضرت_زهرا_علیهاالسلام
🔹 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر:
🆔 @shahidsadr
🔘 به آقای صدر خیلی امید بود
رهبر معظم انقلاب (دام ظله):
🔹اول انقلاب وقتی خبر شهادت آیةالله صدر به ما رسید، ضربهی بسیار سنگینی بود.
🔹ایشان برای نظام اسلامی و جامعهی اسلامی واقعاً عمود فکری بودند.
▫️از قبل از انقلاب، ما از کتابها و فعالیتهای بسیار باارزشی که ایشان داشتند، مطلع بودیم.
🔹 بعد هم که انقلاب پیروز شد، ایشان پیامهای بسیار خوبی دادند. به آقای صدر خیلی امید بود.
🔹 خدا لعنت کند صدام را. الحمدلله ریشهی اینها کنده شد. ۸۳/۳/۱۹
🆔 @shahidsadr